284 Anh Hùng Hào Kiệt Của Việt Nam

CỬ BÌNH



Cử Bình ( không rõ họ tên thật) quê ở làng Liễu Dịch, huyện An Lão, phủ Kiến An, tỉnh Hải Dương. Ông đỗ cử nhân dưới triều Nguyễn, nhưng chán ghét triều đình đầu hàng giặc, ông không ra làm quan. 

Cử Bình cùng với Nguyễn Văn Tư khởi nghĩa, lập căn cứ ở chùa Hoa Long, núi Voi (huyện An Lão, phủ Kiến An) rồi liên lạc với Tán Thuật khởi nghĩa ở huyện Đông Triều, Chí Linh với Đốc Tít, khởi nghĩa ở Trại Sơn, cù lao Hai Sông (Thuỷ Nguyên, Hải Phòng).

Cử Bình giữ cương vị chỉ huy trưởng, Nguyễn Văn Tư giữ cương vị phó chỉ huy. Năm 1884 nghĩa quân Cử Bình, Nguyễn Văn Tư có khi độc lập tác chiến có khi phối hợp với các lực lượng nghĩa quân khác liên tục đánh phá giao thông đường thủy, đường bộ của địch.

Năm 1885 nghĩa quân Cử Bình hoạt động chống Pháp ở các huyện An Lão, Kiến Thuỵ, Tứ Kỳ. Theo một tài liệu của Pháp thì Cử Bình là một tướng của Đề đốc Tạ Hiện. Tạ Hiện có 5 dinh là: trung quân, tiền quân, hậu quân, tả quân, hữu quân. Cử Bình chỉ huy hậu quân. Piglowski trong sách Histoire de la garde indigène de l’An Nam, tập I, Hà Nội. Les province du Tonkin; Hưng Yên Reme indochinois n08, 30/10/1905 cũng công nhận Cử Bình là Hậu quân của Đề Hiện.

Từ ngày 2/2/1887 Tạ Hiện bị quân Pháp bắt và giết thì Cử Bình phối hợp với Tiền quân đô thống Phạm Văn Đức, Lãnh Pha hoạt động ở các cửa sông Thái Bình, Văn Úc, các đảo Đồ Sơn, Cát Bà.

Tháng 12/1888, Cử Bình và Lãnh Tư chỉ huy nghĩa quân tấn công và tiêu diệt đồn núi Voi. Trận đánh kéo dài suốt từ 4 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Về trận này, Minh Thành viết trong bài: “Về cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy” đăng trên tạp chí Nghiên cứu lịch sử như sau: “Vào tháng 12/1888, nghĩa quân đã tấn công đồn Voi (Hải Dương) suốt từ 4 giờ sáng đến 4 giờ chiều”. 

Cũng về trận đánh này Lịch sử đấu tranh vũ trang huyện An Lão viết như sau: “Tại núi Voi, nghĩa quân do Lãnh Tư (Khúc Giản), Cử Bình (Liễu Dịch) chỉ huy tiến công Tượng Sơn (Núi Voi) dùng hoả công đốt cháy đồn giặc, giết chết tên quan Ba chỉ huy đồn”.

Giặc Pháp đem quân đánh Cử Bình nhiều lần không được, chúng sai bọn cha cố phản động lừa bắt ông rồi xử tử hình. Triều đình nhà Nguyễn hùa theo giặc Pháp xoá tên ông trong danh sách cử nhân.

Sau khi xử tử hình Cử Bình, thực dân Pháp đã san bằng khuôn viên chùa Long Hoa căn cứ của nghĩa quân.

Ngày 28/11/1996, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã ký Quyết định số 666 QĐ/UB về việc đổi tên, đặt tên một số đường phố trên địa bàn quận Hồng Bàng. Trong đó đường hiện mang số 24 (a) dài 500 mét được đặt tên là phố Cử Bình.


Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.