284 Anh Hùng Hào Kiệt Của Việt Nam

ĐỐC GIỚI



Đốc Giới tên thật là Nguyễn Giới là con trai thứ ba Nguyễn Thành Thà, quê ở thôn Phan Bổng, xã Đỗ Mỹ, huyện Thần Khê, tỉnh Hưng Yên, nay là xã Bình Lang huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Nguyễn Thành Thà đã cho hai con trai là Nguyễn Khả Lương, Nguyễn Sung sang chiến đấu ở căn cứ Bãi Sậy từ tháng 4 năm 1883 dưới quyền chỉ huy của Đổng Quân vụ Đinh Gia Quế.

Tháng 9 năm 1885, Bắc Kỳ hiệp thống quân vụ Đại thần Nguyễn Thiện Thuật về lãnh đạo căn cứ Bãi Sậy thay Đinh Gia Quế. Nguyễn Thành Thà lại cho con trai thứ ba là Nguyễn Giới và con trai thứ tư là Nguyễn Mịch sang chiến đấu ở căn cứ Bãi Sậy.

Nguyễn Thiện Thuật phái Nguyễn Giới cùng Nguyễn Mịch giúp Bang Tốn xây dựng phòng tuyến sông Luộc ngăn chặn quân Pháp từ Nam Định vượt sông Luộc đánh sang các cứ điểm của nghĩa quân Bãi Sậy, đóng ở Tiên Lữ, Phù Cừ, và ngăn quân Pháp từ Hưng Yên, Hải Dương đánh sang Nam Định.

Nguyễn Giới đã góp phần quan trọng trong các trận nghĩa quân Bãi Sậy đánh thắng quân Pháp trên phòng tuyến sông Luộc. Do lập được nhiều chiến công, Nguyễn Thiện Thuật phong Nguyễn Giới hàm Đốc binh. Mọi người thường quên gọi ông là Đốc Giới.

Nguyễn Thiện Thuật chủ trương mở rộng căn cứ Bãi Sậy sang huyện Thần Khê nên giao cho Nguyễn Mịch cùng em trai về xây dựng căn cứ Đống Lau ở ngay quê ông là làng Phan Bổng, biến mảnh đất này làm mồ chôn quân Pháp và tay sai. Từ căn cứ Đống Lau, nghĩa quân bảo vệ được căn cứ Bãi Sậy từ xa và cũng ngăn chặn được quân Pháp từ hữu Ngạn sông Luộc đánh sang tả Ngạn sông Luộc.

Giặc Pháp đem quân đánh phá căn cứ Đống Lau nhiều lần không thắng mà còn bị thương vong nặng nề. Giặc Pháp giao cho tên đại Việt gian Hoàng Cao Khải dùng kế li gián. Hàng ngày Khải sai tay chân gọi loa dụ dỗ Đốc Giới cùng em ông là Lãnh Mịch đầu hàng sẽ được phong quan tước. Khải còn hèn nhát mạo thư ông nhận lời cộng tác với giặc Pháp để nghĩa quân và nhân dân nghi ngờ ông. Chúng bao vây chặt làng Phan Bổng, người nào ra khỏi làng là chúng dùng thóc gạo, tiền bạc, vải vóc mua chuộc. Người nào không nghe chúng đánh cho gãy tay, què chân. Quân Pháp không ngừng bắn đại bác vào trong làng, chặn các nguồn tiếp tế lương thực, thực phẩm. Sau nhiều ngày bị giặc phong tỏa, căn cứ Phan Bổng lâm vào cảnh thiếu lương, thiếu muối, nghĩa quân cũng hết đạn. Người trong làng bị bắt vãn. Nghĩa quân thiếu ăn, ngày đêm phải đề phòng quân giặc tấn công nên mệt mỏi, không còn sức chiến đấu. Đến lúc đó quân Pháp mới đổ quân, tấn công ào ạt, nghĩa quân không còn đạn, cũng không còn sức chiến đấu nên phần lớn hy sinh và bị bắt. Đốc Giới cùng em trai là Lãnh Mịch cũng bị bắt. Chúng bảo ông đầu hàng thì chúng tha chết. Ông vẫn kiên cường không khuất phục. Chúng đưa Nguyễn Giới về chém ở Kỳ Bá.

Vua Hàm Nghi nhận được bản tấu về sự hy sinh của ông, truy tặng ông hàm Nhiêu, sĩ phu Bắc Kỳ có nhiều câu đối phúng viếng.


Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.