284 Anh Hùng Hào Kiệt Của Việt Nam

ĐỐC ĐỒNG



  Đốc Đồng tên thật là Vũ Văn Đồng, còn gọi là Đốc Quần, quê ở xã Tam Trạch, tổng Sài Trang, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên, nay thuộc xã Trung Hoà, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên.

   Vũ Văn Đồng chiêu mộ nghĩa quân, dựng cờ khởi nghĩa ngay từ khi giặc Pháp hạ thành Hải Dương và thành Hưng Yên lần thứ hai (1883). Hai năm đầu ông chiến đấu dưới sự chỉ huy của Tán tương quân vụ Nguyễn Thiện Thuật. Cuối năm 1884, Nguyễn Thiện Thuật chuyển địa bàn hoạt động lên Phủ Lạng Thương, Lạng Sơn sau đó sang Long Châu, (Trung Quốc) thì ông chiến đấu dưới sự lãnh đạo của Đổng quân vụ Đinh Gia Quế. 

   Tháng 9/1885, khi Đinh Gia Quế bị ốm, nằm dưỡng bệnh ở xã Dương Trạch (trong căn cứ Bãi Sậy) Nguyễn Thiện Thuật về nước trực tiếp lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy, được vua Hàm Nghi phong Bắc Kỳ Hiệp thống quân vụ đại thần. Ông Thuật đưa phong trào khởi nghĩa Bãi Sậy lên một quy mô lớn trên phạm vi các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Quảng Yên, Phúc Yên, Phủ Lạng Thương, Sơn Tây. Xã Tam Trạch căn cứ của Đốc Đồng và Lãnh Mậu chỉ qua một cánh đồng tới thôn Xuân Nhân, xã Xuân Dục, huyện Mỹ Hào, là tiền đồn của đại bản doanh Nguyễn Thiện Thuật những năm 1885, 1886; qua sông Nghĩa Trụ ở bến Cầu Hàu. Đốc binh Vũ Văn Đồng lập được nhiều công lao như trận đánh quân Pháp tấn công vào làng Tam Trạch; trận tấn công đồn Mai Đường ở xã Đỗ Mỹ, huyện Ân Thi. 

   Cuối năm 1889 giặc Pháp mở cuộc càn quét lớn vào căn cứ Tam Trạch – Nguyễn Xá chúng bắt được Đốc binh Vũ Văn Đồng đưa đi đày ở Côn Đảo. Chúng chém ông sau một lần ông cầm đầu cuộc đấu tranh quyết liệt với bọn giám ngục, vứt thây xuống biển, chặt đầu ướp muối đưa về cắm cọc bêu ở huyện Mỹ Hào. Sau nghĩa quân cùng con cháu lấy được đầu ông đưa về táng ở quê, không có thân thể, con cháu đành lấy cành dâu làm xương đưa về táng, chỉ đánh dấu, không đắp nấm.


Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.