b. Người đàn ông mặc báo 

(The gentleman dressed in newspaper)

Đã hơn 3 giờ sáng, mệt nhoài và buồn bã, hai vợ chồng nhà Beresford về đến căn hộ của mình. Tuppence trằn trọc mãi mới ngủ được. Bà không ngừng thấy lại khuôn mặt tươi rói với đôi mắt mở to vì hoảng sợ. 

Bình minh lọt qua khe cửa và cuối cùng, bà chìm vào một giấc ngủ nặng nề không có giấc mơ. Lúc bà thức dậy, trời đã sán trưng và Tommy cúi xuống giường, nhẹ nhàng lay vợ. 

– Dậy thôi, bà ơi. Thanh tra Marriot và một người tháp tùng đã ở đây và muốn gặp em. 

– Mấy giờ rồi? 

– Gần mười một giờ. Anh sẽ bảo Alice mang trà vào cho em. 

– Cám ơn. Anh hãy nói với thanh tra em sẵn sàng có mặt trong mười phút. 

Mười lăm phút sau, Tuppence ùa vào phòng khách. Làm ra trịnh trọng và nghiêm trang, Marriot đứng dậy để chào bà. 

– Xin chào bà Beresford. Cho phép tôi giới thiệu với bà, Ngài Arthur Merivale. 

Người đàn bà trẻ bắt tay người đàn ông cao và mảnh khảnh có cặp mặt nhớn nhác và hai bên tóc mai đốm bạc. 

Thanh tra giải thích : 

– Ấy là về sự cố bi thảm xảy ra đêm hôm qua. Mong bà nói lại cho Ngài Arthur nghe những từ mà người đàn bà đã thốt ra trước lúc qua đời. Ngài Arthur rất khó tin. 

Đương sự phản đối : 

– Tôi không thể tin rằng Bingo Hale có lúc nào muốn đụng đến dù chỉ là một sợi tóc của Vere. 

Marriot giải thích : 

– Chúng tôi đã nhanh chóng làm sáng tỏ được một số điểm. Trước tiên, chúng tôi đã nhận dạng được nạn nhân, bà Merivale. Sau đó, chúng tôi liên hệ với ngài Arthur, có mặt tại đây; ngài ấy nhận ra vợ mình và hoàn toàn suy sụp. Chúng tôi đã hỏi ngài ấy có quen ai tên là Bingo hay không. 

– Thưa bà Beresford, bà cần biết rằng, – Meriale nói tiếp – đại úy Hale tất cả chúng bạn đều có quen gọi là Bingo, là người bạn đường thân nhất của tôi. Ông ấy hầu như sống với chúng tôi. Hơn nữa ông đang ở nhà tôi khi người ta đến bắt ông sáng nay. Tôi không thể không nghĩ rằng bà đã lầm… Không phải tên ông ta mà vợ tôi đã thều thào nói lúc ấy. 

– Không thể lầm chút nào. 

Tuppence nhẹ nhàng phản đối. Bà ta đã nói: “Chính Bingo đã làm việc này…”. 

– Thấy chưa! – Marriot thốt lên. 

Con người bất hạnh để mình rơi xuống một chiếc ghế bành và vừa úp mặt vào hai bàn tay vừa rên rỉ : 

– Thật không sao tin nổi! Hẳn ông ta phải có cái cớ gì chứ. Ôi! Tôi biết… tất cả các vị đều nghĩ rằng Hale là tình nhân của vợ tôi, điều mà tôi không thừa nhận, nhưng dù có thật thế đi chăng nữa, tại sao ông ta lại muốn giết vợ tôi? 

Viên thanh tra ho một tiếng rồi nói : 

– Giả thuyết tôi sắp đưa ra trình bay không dễ chịu lắm. Xin ông vui lòng bỏ qua cho tôi. Gần đây, đại úy Hale rất để ý đến một cô người phải đề phòng. Đó là sự giải thích câu: “Mỹ trẻ được hưởng một tài sản đáng kể”. Nếu bà Merivale nghi ngờ cuộc dan díu này, hẳn bà ta muốn ngăn cản nó… 

– Đó là một điều sỉ nhục, thưa ông thanh tra! 

Merivale giận dữ đứng lên, nhưng ông cảnh sát ra hiệu ngăn ông ta lại. 

– Xin ngài thứ lỗi. Ngài có tâm sự với tôi rằng đại úy và ngài có ý định dự buổi dạ hội nào đó và biết rằng vợ ngài đến thăm bạn bè, ngài không hề nghi ngờ bà ấy cũng có mặt tại buổi dạ hội có phải không? 

– Tuyệt đối không. 

– Bà Beresford, xin bà đưa chúng tôi xem lời báo tin mà bà đã nói với tôi. 

Tuppence đưa cho họ tờ báo và Marriot nói tiếp : 

– Rất rõ ràng. Lời báo tin này được đại úy đăng báo để lôi kéo sự chú ý của vợ ngài. Về phía ngài, hôm qua ngài mới quyết định sẽ tham dự cuộc khiêu vũ đó, khiến người đàn bà trẻ cần thiết để đưa Vua (K) vào thế bí”. Ngài đã thuê áo quần ngài mặc ở một công tay nhà hát trong lúc đại úy có thời giờ thuê làm bộ y phục đàn ông bằng các tờ báo. Ngài có biết rằng chúng tôi đã tìm được cái gì nắm chặt trong lòng tay người quá cố không thưa ngài Arthur? Một mẩu báo. Nhân viên của tôi đã nhận được lệnh thu hồi bộ áo quần của ngài đại úy tại nhà ông ta mang về Sở. Nếu chúng tôi nhận ra là ở bộ quần áo ấy thiếu một mảnh và nếu mảnh ấy khớp với mảnh tìm thấy thì quả là vụ án sẽ kết thúc. 

– Các ông sẽ không tìm ra gì về những thứ ấy cả. Tôi biết Bingo Hale. 

Cả hai người rút lui sau khi xin lỗi Tuppence, vì đã quấy rầy bà. 

Vào lúc đã muộn đôi vợ chồng trẻ nhà Beresford rất ngạc nhiên lại tiếp ông thanh tra Marriot đến thăm một lần nữa : 

– Tôi nghĩ rằng “những thám tử xuất sắc của Blunt” thích biết những phát triển cuối cùng của công việc. – Ông mỉm cười nói. 

– Tất nhiên – Tommy tán thành – Ông có uống chút gì không? 

Ông đưa cốc cho người cảnh sát đang báo tin một cách ngắn gọn : 

– Một công việc rất đơn giản, vắn tắt như sau: đoản kiếm thuộc về nạn nhân. Người ta mong thấy kết luận là vụ tự tử, nhưng nhờ ông bà làm chứng kịp thời, kế hoạch của kẻ sát nhân đã thất bại. Chúng tôi đã nắm được nhiều trao đổi thư từ. Rõ ràng là bà Merivale và Hale có quan hệ tình ái đã từ lâu. Ngài Arthur không biết gì hết. Để hoàn thành toàn bộ, chúng tôi vừa tìm ra mắt xích cuối cùng. 

– Cái gì cuối cùng? – Tuppence vội vã ngắt lời. 

– Mắt cuối cùng của sợi dây xích. Mẩu báo “Daily Leader” tìm thấy trong tay người quá cố khớp hoàn toàn với một lỗ thủng trong bộ áo quần Hale mặc. Vâng… chuyện này thật đơn giản… Tôi có đem đến cho ông bà bản sao của mẫu tang vật, có lẽ khi quan sát bà sẽ rất thích thú. Thật hiếm tìm thấy một vụ dễ đến thế. 

– Tommy, – Tuppence đột ngột tuyên bố lúc chồng bà trở lại sau khi tiễn viên thanh tra – theo ý anh tại sao thanh tra cứ không ngừng nhắc lại rằng việc này hoàn toàn đơn giản? 

– Anh không biết. Anh cho rằng đó chỉ là sự thỏa mãn cá nhân. 

– Không hề! Ông ấy cứ tìm cách khiêu khích chúng ta đấy. Cứ lấy ví dụ những anh hàng thịt. Họ biết mọi chuyện về thịt phải không? 

– Anh nghĩ thế, nhưng… để làm cái quái gì mới được chứ…? 

– Cũng như người bán rau am hiểu về rau, người bán cá am hiểu về cá. Các thám tử, thám tử chuyên nghiệp, tất nhiên, họ phải hiểu về tội phạm. Họ do thám một người tình nghi và đánh hơi kẻ giết người. Kinh nghiệm của Marriot nhắc cho anh rằng đại úy Hale không phải là tội phạm mặc dầu mọi điều đổ lên đầu ông ta. Không còn cách nào khác, viên thanh tra quấy rầy chúng ta, hy vọng chống lại một hy vọng, rằng một chi tiết bị quên lãng trở lại trong trí chúng ta, một chi tiết chúng ta có thể ghi nhận đêm vừa rồi, chi tiết đó cho phép ông lao theo một hướng tìm tòi khác. Tommy, tại sao rốt cuộc đây không phải vấn đề của một vụ tự tử? 

– Em hãy nhớ lại những lời người đàn bà ấy nói trước lúc chết. 

– Em biết… nhưng anh thử cân nhắc cái sự vật dưới một góc độ khác. Bingo là nguyên nhân của mọi chuyện… hay đúng hơn, cách cư xử của Bingo. Bà ấy thất vọng và tự tử. Không phải là không thể được. 

– Đồng ý! Nhưng điều đó không giải thích được mảnh báo bà ta cầm trong tay. 

– Chúng ta hãy xem các bản in Marriot để lại. Em quên không hỏi ông ta về Hale tuyên bó những gì để tự bảo vệ. 

– Anh vừa hỏi ông lúc anh đi tiễn chân ông ta. Hale khẳng định không nói với bà Merivale lời nào suốt buổi tối hôm ấy. Ông ấy bảo rằng ai đó đã tuồn vào tay ông ta một mảnh giấy trong đó viết: “Đừng có nói với em tối nay, Arthur nghi ngờ đấy”. Tuy nhiên ông ấy không xuất trình mảnh giấy đó, khiến điều ông ấy nói không tin được. Dẫu sao em và anh biết rằng ông ấy có mặt cùng bà ta vì chúng ta đã nhìn thấy. 

Tuppence gật đầu và ngắm nghía hai bản in. Một bản in một đoạn báo có khắc chữ DAILY LE… và bản kia là trang nhất tờ báo với mảnh rách ở đầu lề. Dĩ nhiên là hai bản tiếp giáp với nhau hoàn toàn khớp. 

– Những dấu ở phía bên cạnh là dấu gì? – Tommy hỏi. 

– Những lỗ kim châm. Đó là chỗ người ta may. 

– Anh nghĩ có lẽ phải chú ý một hệ thống các dấu chấm khác – Ông run lên – vì chúng ta đang nghiên cứu các dấu chấm và tìm cách đoán ý nghĩa của lời báo tin này… 

Ngạc nhiên về sự im lặng của vợ, Tommy quay về phía bà ngạc nhiên thấy bà nhìn không chớp mắt và nét mặt của bà.

– Tuppence… – Ông lay cánh tay vợ – Có chuyện gì vậy? Em sắp bị một cơn kịch phát hay sao? 

Không động đậy. Tuppence nói ra bằng một giọng xa xăm : 

– Denis Riordan. 

– Thế nào! Denis Riordan nào vậy? 

– Đúng như anh đã nói, Tommy ạ: một nhận xét đơn giản và tất cả đều khớp nối lại với nhau. Anh tìm cho em tất cả các số “Daily Leader” của tuần này. 

– Anh đã vắt óc ra và nhờ có em cuối cùng anh đã nảy ra một ý. Bản in của Marriot chỉ cho chúng ta đầu đề của tờ báo ngày thứ ba và anh nhớ rằng tờ báo ngày thứ ba mang hai chấm ở chữ L của Leader. Tờ này có một chấm khác trong chữ L. Lấy tờ báo ra đây, chúng ta cùng kiểm tra. 

Họ vội vàng bắt tay vào việc và nhận ra rằng Tuppence có lý : 

– Anh thấy không! Mảnh này vậy là không được bứt ra từ số báo ngày thứ ba. 

– Nhưng, Tuppence chúng ta không thể khẳng định được. Có thể đây là một lần in khác. 

– Có thể quả vậy. Nhưng nếu em có lý, kết luận là rõ ràng, phải không nào? Hãy điện thoại cho ngài Arthur. Mời ngài đến ngay đây vì em có một tin quan trọng chuyển cho ngài ấy. Sau đó anh hãy liên lạc với Marriot. Nếu ông ta không ở Sở thì phải gặp ông ta ở đâu. 

Nửa giờ sau Ngài Arthur đến rất tò mò. Tuppence tiến lên đón ông ta. 

– Xin thứ lỗi cho chúng tôi đã đường đột mời ngài nhưng chúng tôi vừa khám phá ra một sự việc mà ngài phải biết ngay không trì hoãn. Chúng tôi biết rất rõ là ngài muốn biện minh cho bạn ngài. 

Ngài Arthur gật đầu buồn bã : 

– Vâng, nhưng than ôi, tôi đành chịu… cho dù điều đó đang đè nặng lên tâm hồn tôi. 

– Ngài sẽ nói gì nếu chúng tôi tiết lộ với ngài rằng do sự tình cờ mà chúng tôi có chứng cớ về sự vô tội của ông ta! 

– Tôi sẽ rất hoan hỉ, thưa bà Beresford! 

– Giả định rằng tôi gặp một cô gái lúc nửa đêm hôm qua đã khiêu vũ với đại úy Hale… Trong lúc mà cũng giờ ấy, ông ta bị buộc tội đang ở kề bên vợ ngài… 

– Ghê gớm! Tôi biết rằng cảnh sát có thể phạm sai lầm. Vậy là cô Vere khốn khổ tự sát ư? 

– Chắc là không phải. Ngài quên người kia rồi sao. 

– Người kia nào? 

– Người mà chồng tôi và tôi thấy rời lô ấy. Thực ra, thưa ngài Arthur, phải có một người khác mặc giấy báo, có mặt ở cuộc khiêu vũ. Mà này, ngài mặc quần áo gì? 

– Tôi ấy à? Tôi giả trang làm một tên đao phủ thế kỷ XVII. 

– Đúng bộ áo quần bị áp đặt! 

– Bị áp đặt? Thưa bà Beresford? Bà muốn qua đó nói gì? 

– Bị áp đặt cho vài mà ngài dành cho ngài. Ngài Arthur, ngài muốn biết tôi nghĩ gì không? Bộ quần áo bằng giấy dễ dàng được khoác ra ngoài bộ áo quần đao phủ. Trước đó, người ta đã luôn một mẩu giấy vào tay Hale, yêu cầu ông ấy đừng đến gần một bà nào đó. Nhưng bà ta không biết gì về mẩu giấy ấy. Vào giờ quy định bà ta đi đến “Ace of Spades”, gặp ở đó người giả trang vào trong một lô. Ở đó, tôi tưởng tượng ông ấy ôm hôn bà, cái hôn của Judas, có thể nói như thế, và cùng lúc hạ sát bà ta bằng thanh đoản kiếm. Nạn nhân kêu lên một tiếng bé mà người đàn ông lấp đi bằng một tiếng cười vang. Sau đó, kẻ sát nhân chạy trốn, bỏ lại người sắp chết khiếp sợ, vì tin chắc rằng kẻ hạ sát mình là tình nhân của mình. Rủi thay, nạn nhân đã bứt một mảnh của bộ quần áo bằng giấy. Kẻ sát nhân biết điều đó vì đây là người rất để ý đến các chi tiết. Hắn ta hiểu rằng – để cho sự phạm tội của Hale không có gì đáng hồ nghi – mảnh giấy bứt từ bộ quần áo của chính bản thân hắn phải là từ bộ áo quần của đại úy. Kế hoạch khó thực hiện được… nếu cả hai người không ở cùng nhà phải không? Nếu ở chung một nhà, kẻ sát nhân sẽ có đủ thì giờ cần thiết để làm thủng một lỗ ở bộ quần áo của kẻ thù ông ta, đốt bộ áo quần của chính mình và chuẩn bị đóng vai người tình chung thủy. Ngài nghĩ sao, ngài Arthur? 

Merivale nghiêng mình duyên dáng. 

– Thưa bà, bà có trí tưởng tượng sắc sảo của người đọc quá nhiều tiểu thuyết. 

– Ông nghĩ thế ư! – Tommy xen vào. 

Ngài Arthur nhìn ông mỉm cười, trước khi hỏi thêm. 

– Và một ông chồng dễ dàng để người ta thuyết phục. Tôi ngỡ bà tìm được những người khách cả tin để tin vào quyển tiểu thuyết của bà. – Ngài Arthur cười vang và Tuppence nghiêm sắc mặt. 

– Tôi nhận ra tiếng cười ấy giữa ngàn tiếng cười. Tôi đã nghe nó ở “Ace of Spades”. Cho phép tôi nói thêm rằng ngài hơi nhầm về tên chúng tôi. Đúng là chúng tôi tên là Beresford, nhưng chưa phải là tất cả. 

Nàng đưa cho ông ta một danh thiếp. Ông ta đọc to và giật nẩy mình : 

– Hãng quốc tế nghiên cứu… Vậy ra là điều ấy! Bây giờ tôi hiểu tại sao Marriot dẫn tôi đến đây. Một cái bẫy hả? 

Ông ta đến gần cửa sổ và lơ đễnh xem xét : 

– Ông bà có một quang cảnh nhìn ra thành phố Luân Đôn. 

– Thanh tra Marriot! – Tommy la lên. 

Viên thanh tra lao ra từ phòng bên cạnh, trong khi một cái mỉm cười giễu cợt hiện ra trên môi ngài Arthur. 

– Tôi đã ngờ. Nhưng lần này thưa ngài thanh tra, ngài không nắm được tôi đâu. Tôi thích thoát bằng lối đi xe riêng của tôi. 

Và đặt hai tay lên bậc cửa sổ, Arthur nhảy vào khoảng không. 

Tuppence kêu một tiếng thất thanh, vừa bịt tai lại để không nghe thấy tiếng từ bên dưới đưa lên. Marriot thốt tiếng chửi thề. 

– Lẽ ra chúng ta đã phải nghĩ đến cái cửa sổ. Mặc dù theo ý em, sẽ khó buộc tội ông ta với một chứng cứ quá mỏng manh như thế. Em phải xuống và anh hãy lo mọi chuyện. 

– Con quỷ khốn khổ, – Tommy lẩm bẩm – giá như hắn ta yêu vợ hắn. 

Marriot cười khẩy : 

– Nếu như hắn ta yêu vợ hắn ư? Hắn sẽ không biết quay về phía nào để kiếm ra tiền. Bà Marivale có sẵn một tài sản cá nhân đáng kể mà ông ta là người thừa kế. Nếu bà ta từ bỏ hắn để đi trốn với đại úy Hale, thì hắn không lĩnh được một xu. 

– Thật thế ư? 

– Đúng mà. Từ đầu, tôi ngờ rằng Merivale là đồ vô lại và Hale không có gì đáng quở trách. Chúng tôi biết khá rõ những người ở Vardt… nhưng điều thật bực mình khi các chứng cớ không thể chối cãi được. Nếu tôi là ông, ông Beresford, tôi sẽ tặng cho bà nhà một cốc sâm banh. Các sự cố đã làm bà nhà xao động. 

Tuppence nói không thành tiếng trong khi cánh cửa khép lại, viên thanh tra đã điềm tĩnh ra về : 

– Những người bán trái cây, những người hàng thịt, những người hàng cá, những nhà thám tử. Em có lý phải không? Ông thanh tra biết rõ. 

Tommy hối hả lại gần tủ đựng thức ăn rồi đến bên vợ với một cốc to. 

– Hãy uống đi em. 

– Gì thế này? Cognac? 

– Không, một cốc rượu cốc-tai đậm đà. 

Đúng, Marriot có lý trên suốt cả quy trình… tình huống đã hiện ra như vậy. Một thế bí táo bạo để thắng người đẹp. 

Tuppence tán thành gật đầu. 

– Nhưng ông ta lầm và đã thử lật ngược thế bí. 

– Như vậy, – Tommy kết luận – Vua có thể thực hiện một cuộc thoát ra.——————————–