Giờ đây, độc giả hãy quên những Chestnut và Colt [1] đi, để theo chúng tôi xa hơn về phía Tây. Những ngày tiếp theo được đánh dấu bằng những cơn giông lớn – hay có lẽ chỉ có độc một cơn giông duy nhất di chuyển qua toàn vùng bằng những bước nhảy cóc nặng nề, mà chúng tôi không sao bứt thoái khỏi, cũng như không thể bứt thoát khỏi tay thám tử Trapp bởi vì chính trong những ngày này, nổi lên vấn đề Chiếc Xe Mui Trần Aztec Màu Đỏ [2], át cả chủ đề những người tình của Lo.

[1] “Chestnut” (hạt dẻ), tên của motel học vừa đi, “Colt”, nhãn hiệu của khẩu súng lục H.H. vừa nhắc đến.

[2] Xe của Quilty. Dưới đây, còn được gọi là Con Bò Tây Tạng Màu Đỏ, Cái Bóng Đỏ, Con Thú Đỏ.

Kì lạ! Xưa nay, tôi luôn ghen với tất cả những kẻ giống đực chúng tôi gặp, thế mà, kì lạ thay, sao mà tôi lí giải sai trật đến thế những điềm báo của tai họa. Có lẽ tôi bị ru ngủ bởi ứng xử đoan trang của Lo trong mùa đông, và dù sao đi nữa, ai lại nghĩ rằng một Humbert khác đang háo hức bám theo Humbert và tiểu nữ thần của Humbert qua những dải đồng bằng rộng lớn và xấu xí với cả pháo hoa của thần Zeus, giả định đó thật quá ngu xuẩn, ngay cả đối với một thằng điên. Donc* (vậy nên) tôi đồ rằng người điều khiển cái Con Bò Tây Tạng Màu Đỏ đang nhằng nhẵng theo sau chúng tôi trên từng cây số, với một khoảng cách kín đáo, là một thám tử được một cha rách việc nào đó thuê để dò xem, đích xác ra, Humbert Humbert đang làm gì đứa con gái riêng của vợ hắn, còn đang ở tuổi vị thành niên. Như thi thoảng vẫn xảy đến với tôi vào những thời điểm rối loạn điện năng và chớp giật đùng đoàng, tôi thường bị ảo giác. Có thể đó không phải chỉ là ảo giác. Tôi không biết em hay hắn, hay cả hai đã bỏ gì vào li rượu của tôi, nhưng một đêm, tôi cảm thấy chắc chắn có ai đó đã gõ cửa phòng chúng tôi và tôi bèn mở phăng cửa và nhận thấy hai điều – rằng tôi trần truồng như nhộng và, trắng lấp loáng trong bóng đêm rả rích mưa, sừng sững một gã đàn ông đeo tấm mặt nạ Jutting Chin [3], nhân vật thám tử kệch cỡm trong một truyện tranh. Hắn cố nén nhưng vẫn phì cười và chạy biến, và tôi lảo đảo trở vào phòng, đổ kềnh xuống giường ngủ tiếp, và cho đến tận bây giờ, tôi vẫn không biết chắc cái hình ảnh đó có phải là một giấc mơ do ma túy gây nên hay không tôi đã nghiên cứu đến tận củ tỉ cái loại uy-mua của Trapp, và cái đêm ấy có thể là một tiêu mẫu khả dĩ của nó. Ôi, sống sượng và cực kì phũ phang! Một kẻ nào đó, tôi nghĩ, kiếm tiền bằng cách bán những mặt nạ với những hình tượng bình dân như quái vật hoặc kẻ ngu đần. Chẳng phải sáng hôm sau tôi đã thấy hai đứa bé bới một thùng rác và thử đóng giả Jutting Chin đó sao? Tôi tự hỏi. Có thế đó chỉ là một sự trùng hợp – do điều kiện khí quyển, tôi đồ là thế.

[3] Jutting Chin (Cằm Nhọn), trong bộ truyện tranh Dick Tracy nổi tiếng của Chester Gould (1900-1985).

Là một tên sát nhân có trí nhớ tuyệt hảo nhưng không trọn vẹn và phi chính thống, tôi không thể khai với quí bà quí ông đích xác ngày nào tôi bắt đầu biết một cách tuyệt đối chắc chắn là chiếc xe mui trần màu đỏ bám theo chúng tôi. Tuy nhiên, tôi có nhớ lần đầu tiên trông thấy rõ rành kẻ lái nó. Một buối chiều, tôi đang lái chầm chậm qua làn mưa xối xả như trút nước và không ngừng thấy cái bóng ma màu đỏ ấy bơi lội và run rấy khát dục trên tấm kính hậu, thì chợt trận hồng thủy ngớt dần thành một cơn mưa tí tách, rồi tạnh hẳn. Xoẹt một cái, xa lộ bùng nắng và vì cần một cặp kính râm mới, tôi dừng lại ớ một trạm xăng. Chuyện xảy ra là một tệ nạn, một tai ương, bất khả kháng, nên tôi hoàn toàn không thèm đếm xỉa đến việc kẻ lặng lẽ bám theo chúng tôi trong chiếc xe bỏ mui cũng đỗ lại sau chúng tôi một quãng ngắn, ở một quán cà phê hay một quán bar trương một cái biển ngu xuẩn: “The Busrle: A Deceitfil Seatful” [4]. Đổ xăng cho xe xong, tôi vào cửa hàng để mua kính và trả tiền xăng. Trong khi đang kí một tấm séc lữ hành, bụng hỏi dạ không biết đích xác ra mình đang ở đâu, tôi tình cờ ngó qua một khung cửa sổ bên cạnh và trông thấy một điều kinh khủng. Một người đàn ông lưng rộng bè, đầu hói, mặc vét-tông màu be và quần màu nâu sẫm, đang nghe Lo; em thò đầu ra khỏi cửa xe và đang nói rất nhanh với người kia, bàn tay xòe ra đưa lên đưa xuống như mỗi lần em tỏ ra rất nghiêm túc hoặc muốn nhấn mạnh điều gì. Điều làm tôi ngạc nhiên đến ghê tởm là… nói thế nào nhỉ?… là cái cung cách liến thoắng xuề xòa cửa em, như kiểu họ đã quen nhau… ôi, hàng tuần liền, tôi vẫn còn thấy hắn gãi gãi má và gật đầu và quay đi và trở về chiếc xe mui trần của hắn – một gã đàn ông trạc tuổi tôi, vai rộng, đậm người, hơi giống chú Gustave Trapp, em họ của cha tôi sống ớ Thụy Sĩ – cũng cái bộ mặt rám nắng nhẵn lì, hơi phị hơn mật tôi, với một bộ ria nhỏ đen nhánh và cái miệng đồi trụy trông tựa nụ hồng. Khi tôi trở vào xe, Lolita đang nghiên cứu một bản đồ đi đường.

[4] Dịch cứng nhắc bám từng chữ một: “Sự rộn rịch: một chỗ ngồi lừa bịp”.

“Người đàn ông ấy hỏi gì em thế, Lo?” tôi hỏi.

“Đàn ông nào? À, người đàn ông ấy. À phải. Ồ, em không biết. Ông ta hỏi em có bản đồ không. Em đoán ông ta lạc đường.” Chúng tôi tiếp tục đi và tôi nói:

“Nghe này, Lo. Ta không biết em có nói dối hay không, ta cũng không biết em có điên hay không, và tạm thời điều đó không quan trọng đối với ta; nhưng người đó đã bám theo chúng ta suốt cả ngày, và hôm qua ta thấy xe của hắn ở khách sạn, và ta nghĩ hắn là một tên cớm. Em thừa biết điều gì sẽ xảy ra và em sẽ bị đưa đi đâu nếu cảnh sát phát hiện ra mọi sự. Giờ ta muốn biết đích xác hắn muốn nói gì với em và em đã kể gì với hắn.”

Em cười khanh khách.

“Nếu hắn ta là cớm,” em nói, giọng the thé, nhưng không phải là phi lô-gích, “điều tệ hại nhất chúng ca có thể làm, là chứng tỏ cho hắn thấy là chúng ta sợ. Cứ lờ hắn đi, ba.”

“Hắn có hỏi chúng ta đi đâu không?”

“Ô, cái đó hắn biết rồi” (trêu tôi).

“Dù sao đi nữa,” tôi nói, chán không muốn gặng hỏi nữa, “bây giờ ta cũng đã nhìn rõ mặt hắn. Chẳng xinh trai gì. Nom hắn giống hệt một người bà con của ta tên là Trapp.”

“Có khi hắn là Trapp [5] thật đấy. Nếu em làba… Ồ, xem này, tất cả các con chín đều đổi thành số không khi sang đến hàng nghìn. Hồi em còn bé tí,” em nói tiếp một cách khá bất ngờ, “em cứ nghi là tất cả các con số sẽ dừng lại và trở về số chín, nếu ma-măng đồng ý cho xe lùi.”

[5] Đồng âm với từ “trap”, nghĩa là “bẫy”.

Tôi nghĩ đãy là lần đầu tiên em tự mình nói về thời thơ ấu tiền-Humbert; có lẽ sân khấu đã dạy em thủ thuật này; và chúng tôi tiếp tục đi, im lặng, không bị bám theo.

Nhưng ngày hôm sau, như một chứng đau do một bệnh nan y trở lại khi thuốc tê và hi vọng giảm dần hiệu lực, nó lại nhằng nhẵng đó, đằng sau chúng tôi, cái con thú đỏ bóng bẩy ấy. Hôm đó, xe cộ trên xa lộ thưa thớt; không ai vượt ai; và không ai tìm cách len vào giữa chiếc xe xanh khiêm nhường của chúng tôi và cái bóng oai phong màu đỏ của nó – như thể cái khoảng giữa ấy đã được yểm bùa, một vùng của ma thuật và hoan hỉ độc ác, một vùng mà bản thân sự chính xác và ổn định của nó có một phẩm chất trong suốt như thủy tinh, hầu như mang tính nghệ thuật. Với đôi vai độn và bộ ria kiểu Trapp, thằng cha lái xe đằng sau tôi nom giống như một thằng bù nhìn bày trong tủ kính và chiếc xe mui trần của hắn dường như chỉ di chuyển bởi vì có một sợi dây lụa vô hình lặng lẽ nối nó với chiếc xe xập xệ của chúng tôi. Xe chúng tôi bội phần yếu hơn chiếc xe lộng lẫy bóng lộn của hắn, cho nên tôi thậm chí không tìm cách bỏ xa nó. O lente currite noctis equi! Ôi chạy từ từ thôi, cơn ác mộng [6]! Chúng tôi leo những sườn dốc dài rồi lại lăn bánh xuống, chú trọng không vượt quá giới hạn tốc độ, tránh những đứa trẻ chậm chạp, mô phỏng lại với tỉ lệ lớn những đường cong uốn éo màu đen trên các phù hiệu màu vàng của chúng, nhưng bất luận chúng tôi lái cách nào hay đi tới đâu, cái khoảng cách bị yểm vẫn lướt theo nguyên vẹn, với độ chính xác toán học, như một ảo ảnh, vật tương ứng trên đường bộ của một tấm thảm bay. Và trong suốt thời gian đó, lúc nào tôi cũng ý thức rõ một cái gì ngấm ngầm bùng cháy phía bên phải tôi: con mắt hân hoan, gò má rừng rực của Lolita.

[6] Câu tiếng Latinh in nghiêng nghĩa là: “Ôi, chạy từ từ thôi, ngựa đêm”. Câu tiếp theo là phần dịch của H.H. với một ngón chơi chữ trên từ “nightmare”: từ này có nghĩa là “ác mộng”, nhưng được tạo thành bởi “night” (đêm) và “mare” (ngựa cái).

Một cảnh sát giao thông, ngợp giữa mê-cung-ác-mộng những con đường đan chéo nhau chằng chịt – vào khoảng bốn rưõi chiều ở một thành phố công nghiệp – ngẫu nhiên trở thành tác nhân ngắt đứt cơn chài yểm này. Gã ra hiệu cho tôi đi tiếp và cũng bằng bàn tay ấy, cắt rời cái bóng của tôi ra. Khoảng hai mươi chiếc xe ào ngay vào giữa hai chúng tôi, và tôi phóng đi, lẹ làng lách vào một ngõ hẹp. Một chú chim sẻ đậu xuống, mỏ ngậm một mẩu bánh mì to gộc, bị một chú khác chặn và cưóp mất.

Sau mấy chặng dừng ảm đạm và cố tình đi vỏng vèo, khi tôi trở ra xa lộ thì cái bóng của chúng tôi đã biến mất.

Lola khịt mũi và nói: “Nếu hắn đúng là kẻ như ba nghĩ, thì việc dứt đuôi bứt khỏi hắn quả là ngu xuẩn.”

“Giờ đây, ta có những quan niệm khác.”

“Ba nên… ừm… kiểm chứng lại… ừm… ba thân yêu… ừm… bằng cách… ừm… bắt liên lạc lại với hắn,” Lo nói, oằn oại trong những cuộn khúc mỉa mai cay độc của chính mình. “Xì, ba thật nhỏ mọn,” em nói thêm bằng giọng bình thường.

Chúng tôi qua một đêm ảm đạm trong một căn phòng rất hôi hám dưới biên độ âm vang của mưa, với tiếng sấm rền không ngớt trên đầu như vọng về từ tiền sử.

“Em không phải là lady [7] và em không thích sấm chóp,” Lo nói, và sự hoảng sợ của em trước giông bão sấm chớp đem lại cho tôi một niềm an ủi đê tiện.

[7] Ám chỉ vở The Lady Who Loves Lightning (Người mệnh phụ yêu sấm chớp) của Quilty. Xem từ mục QIULTY, Clare, chép lại từ Who’s Who in the Limelight ở cuối chương 8, Phần Một.

Chúng tôi ăn điểm tâm ở thị trấn Soda, dân số 1.001 [8].

[8] Ở California, có một con hồ tên là Lake Soda, nhưng thị trấn ở vùng này có dân số không xác định. Con số 1.001 ở đây chiếu về bộ truyện bất hủ Nghìn lẻ một đêm.

“Bằng vào con số cuối cùng,” tôi nhận xét, “chắc Fatface [9] đã ở đây.”

[9] Fatface (Mặt béo): dĩ nhiên là Quilty.

“Ba thân yêu,” Lo nói, “kiểu cù của ba làm người ta cười vỡ bụng đấy.”

Vào thời điểm này, chúng tôi đã đi vào xứ sở cây ngải đắng, và có một, hai ngày thư giãn tuyệt vời (tôi thật là một thằng ngu, mọi sự đều ổn, sự ấm ách khó chịu kia chỉ là bí hơi ợ thôi) và chẳng bao lâu đồi dỏm đã nhường chỗ cho núi thật và chúng tôi tới Wace đúng thời gian dự định.

Ôi, tai họa. Có một sự lẫn lộn: em đã đọc nhầm ngày tháng ghi trong cuốn hướng dẫn du lịch, lễ hội mớ Hang Thần đã qua! Em đón nhận điều đó một cách quá cảm, tôi phải công nhận thế – và khi chúng tôi phát hiện ra ở Wace, cái nơi giống như một khu an dưỡng này, có một nhà hát mùa hè đang giữa cao trào hoạt động, lẽ đương nhiên là chúng tôi tìm tới đó vào một tối đẹp trời giữa tháng Sáu. Quả thật, tôi không thể kể với quí vị cốt truyện của vở kịch chúng tôi xem hôm ấy. Rành là một trò diễn tầm thường, với cách chơi ánh sáng thiếu tự nhiên và một đào nhất xoàng xĩnh. Chi tiết duy nhất làm tôi thích thú là cái tràng hoa tạo nên bới bảy tiểu nữ thần ít nhiều bất động, son phấn xinh tươi, chân tay để trần – bảy thiếu nữ dậy thì bối rối, mặc đồ vải sa nhiều màu, được tuyển mộ tại địa phương (bằng vào những xôn xao phấn khích đây đó trong đám khán giả, kiểu nhận ra người nhà mình) với chức năng làm một thứ cầu vồng sống, lãng đãng trên sân khấu suốt hồi cuối, để rồi khuất dần một cách lẳng lơ khêu gợi sau một loạt những tấm voan nhiều tầng nhiều lớp. Tôi nhớ khi đó tôi đã nghĩ các tác giả Clare Quilty và Vivian Darkbloom mượn cái ý tưởng dùng đám thiếu nữ làm các màu sắc cầu vồng, tù một đoạn trong James Joyce [10], và hai “màu” trong số đó thật đáng yêu cực kì, đẹp đến độ hết chịu nổi – Da Cam không ngừng nhún nhảy và Xanh Ngọc Bích, em này, khi mắt đã quen với bóng tối đen như mực bao trùm những hàng ghế tầng dưới đông nghịt khán giả, bỗng nhoẻn miệng cười với mẹ hoặc với người bảo trợ mình.

[10] Từ tác phẩm bất hủ Finnegans Wake của James Joyce, một tượng đài của văn học thế kỉ 20 nhưng nổi tiếng là một văn bản cực kỳ khó đọc, thậm chí là “bất khả độc thư” trong đó Joyce sử dụng tới trên một chục ngôn ngữ khác nhau đến nỗi một số chuyên gia cho rằng cuốn sách “không có ngôn ngữ xuất phát”. Chủ đề về tính đa dạng và tính nhất quán của mọi sự vật là trung tâm của cái thế giới mộng không ngừng biến hóa của Finnegans Wake. Bảy màu của quang phổ thể hiện tính đa dạng của nhân hình hóa bằng bảy “cô gái cầu vòng” và cuốn sách mở đầu bằng một cầu vồng đảo ngược; bảy mệnh đề trong đoạn thứ hai chứa bảy màu, chuyển lần lần từ tím đến đỏ. H.H. nói là “mượn từ một đoạn” nhưng thực ra môtip này xuyên suốt Finnegans Wake.

Buổi diễn vừa kết thúc và tiếng vỗ tay – thử âm thanh mà tôi không chịu nối – vừa bắt đầu ran ran khắp bốn bề, tôi liền hết kéo lại đẩy Lo về phía cửa ra, với niềm nôn nóng yêu đương rất tự nhiên, muốn mau chóng đưa em trở về căn phòng xanh biếc ánh nê ông của chúng tôi, trong đêm sững sờ và đầy sao: tôi vẫn thường nói thiên nhiên bị sững sờ bởi những cảnh nó nhìn thấy. Tuy nhiên, Dolly-Lo tụt lại sau trong một trạng thái đê mê hông hồng, đôi mắt khinh khoái him him, thị giác choán hết mọi giác quan khác đến mức đôi tay mềm oặt của em hầu như không chạm được vào nhau trong cái động tác hoan hô như máy mà em vẫn tiếp tục. Trước đây, tôi đã từng thấy kiểu ứng xử này ở trẻ con, nhưng lạy Chúa, đây là một trẻ con rất đặc biệt, đôi mắt cận thị hân hoan ngây ngất hướng về phía sân khấu đã lùi xa, nơi tôi thoáng thấy hai đồng tác giả – một chiếc áo xmôckinh đàn ông và đôi vai trần của một phụ nữ cao lớn lạ lùng, tóc đen, mặt diều hâu.

“Ba lại làm đau cổ tay Lo rồi, thật thô bạo,” Lolita vừa lách vào ngồi trong xe vừa nói, giọng nhỏ nhẹ.

“Cực kì xin lỗi, cục cưng của tôi, cục cưng cực tím của tôi,” tôi nói, tóm trượt khuỷu tay em, rồi nói thêm để chuyển đầu đề câu chuyện – chuyển hướng định mệnh, ôi lạy Chúa, ôi lạy Chúa: “Vivian quả là một phụ nữ cực kì. Ba dám chắc chúng ta đã thấy bà ta hôm qua, trong cái nhà hàng Soda ấy.”

“Đôi khi, ba ngốc đến buồn nôn,” Lo nói.’ “Thứ nhất, Vivian là tác giả nam, còn nữ tác giả là Clare; thứ hai, bà ta đã bốn mươi, có chồng và mang dòng máu da đen.”

“Ba tưởng Quilty là một trong những kẻ ngày xưa theo đuổi em, hồi em yêu ba ở thành phố Ramsdale êm đềm ấy,” tôi nói để trêu Lolita.

“Cái gì?” Lo quặc lại, nét mặt cau có. “Cái lão nha sĩ béo ấy à? Chắc đấy nhầm đây với một con nhỏ rẻ tiền nào đó rồi.”

Và tôi nghĩ thầm trong bụng: sao mà những con nhỏ rẻ tiền ấy chóng quên mọi thứ, tất cả mọi thứ, trong khi chúng ta, những thằng già si tình, nâng niu từng phân từng li tố chất tiểu nữ thần của họ.