Thình lình phòng họp sáng rực. Bốn tên canh cửa đưa vào và đặt hai bên ngai vua bốn chân đèn cao đầy nến. Ngai vua được chiếu sáng như thế hiện ra trong một màu đỏ chói rực. Bỏ trống, nhưng uy nghiêm. Giá có thêm nữ hoàng ngồi vào cũng chẳng tôn thêm mấy tí.

Viên hoàng môn quan đũa đen bước vào, giơ cao chiếc đũa và nói:

– Các ngài khâm sai của nữ hoàng.

Tất cả mọi tiếng ồn ào bỗng lặng hẳn.

Một viên thư ký đội tóc giả và mặc áo thụng quét đất xuất hiện ở cửa lớn, tay bưng một chiếc gối thêu hoa huệ, trên đặt một số giấy tờ. Đấy là các bản dự án, ở mỗi bản dự án lại có một con tơ tết treo lủng lẳng một hòn bi hay một quả bóng con[160] đôi khi bằng vàng, vì vậy ở Anh người ra gọi luật pháp là bill, và ở La Mã là bulle.

Ba người mặc áo nguyên lão, đầu đội mũ lông chim bước theo sau viên thư ký.

Những người này là khâm sai của nữ hoàng, vị thứ nhất, huân tước quốc khố đại thần nước Anh, Gôđêphin; vị thứ hai, huân tước chủ tịch hội đồng, Pembrôc; vị thứ ba, huân tước chưởng ấn, Niucatxon.

Các ngài đi, người trước người sau, theo ngôi thứ, không phải của tước vị mà của chức trách, Gôđêphin đi đầu, Niucatxon cuối cùng mặc dầu là công tước.

Họ đến bên chiếc ghế dài đặt trước ngai, cung kính cúi chào vương kỷ, bỏ mũ ra rồi lại đội vào, đoạn ngồi lên ghế.

Huân tước tể tướng nhìn hoàng môn quan đũa đen và nói:

– Truyền các công xã ra trước pháp đình.

Hoàng môn quan đũa đen bước ra.

Viên thư ký, vốn là một thư ký của nghị viện nguyên lão, đặt lên bàn, trong ô vuông các bao len, chiếc gối trên có các bản dự án.

Gián đoạn kéo dài mấy phút. Hai tên canh cửa đặt trước cửa rào chắn một cái ghế đẩu ba bực. Chiếc ghế đẩu này bọc nhung mầu hồng nhạt trên đóng đinh mạ vàng theo hình hoa huệ.

Cái cửa lớn, đã đóng, lại mở ra, và có tiếng rao to:

– Các công xã trung thành của Anh quốc.

Đấy là tiếng hoàng môn quan đũa đen giới thiệu nửa kia của nghị viện.

Các huân tước liền đội mũ lên.

Các thành viên công xã bước vào, dẫn đầu là vị chủ tịch hạ viện, tất cả đều để đầu trần.

Họ dừng lại trước rào chắn. Họ mặc thường phục, phần đông áo đen, đeo kiếm.

Chủ tịch hạ viện, ngài Gion Xmit rất tôn kính, kỵ sĩ, ủy viên của thị trấn Ăngđôvơ, bước lên chiếc ghế đẩu để giữa rào chắn. Vị diễn giả của công xã mặc một chiếc áo thụng quét đất bằng sa-tanh đen, ống tay rộng và xẻ, thêm vạch ngang kim tuyến ở trước ngực và sau lưng, nhưng kém huân tước tể tướng bộ tóc giả, ông ta cũng đường bệ, nhưng thấp kém hơn.

Tất cả các thành viên công xã, diễn giả và ủy viên, đều phải chờ, đứng thẳng, đầu trần, trước mặt các vị nguyên lão ngồi và dội mũ.

Người ta nhận thấy trong công xã có vị trưởng ban tư pháp của Sextơ là Giôdep Glêkin, thêm ba đình lại luật sư của nhà vua là Hupơ, Pôvix và Packe, và Giêm Môngtagu, chuyên trách về nguyện vọng và viên tổng chưởng lý Ximông Harcua. Ngoài mấy vị tòng nam tước và hiệp sĩ, chín huân tước lễ nghi là Hactlnhtơn, Uynxo, Vutxtôc, Morđôn, Grambai, Xcuđêmo Fit-hacđinh, Haiđơ và Bersơlây, toàn con các nguyên lão và thừa kế nguyên lão, tất cả số còn lại đều thuộc các tầng lớp nhân dân. Một thứ quần chúng tối tăm im lặng.

Khi tiếng chân của cả đoàn người mới vào này vừa dứt, vị mõ toà đũa đen, đứng ở cửa nói:

– Xin lắng nghe!

Viên thư ký triều đình đứng dậy, Hắn cầm lên, mở ra và đọc tờ giấy da thứ nhất đặt trên chiếc gối. Đây là một đạo dụ của nữ hoàng cử ba uỷ viên thay mặt cho nữ hoàng tại nghị viện, với quyền hạn phê chuẩn các dự án.

– Đó là, – Đến đây viên thư ký cao giọng- Xitnê, bá tước Đơ Gôđônphin.

Viên thư ký cúi chào Gôđônphin. Huân tước Gôđônphin khẽ nâng mũ. Viên thư ký tiếp:

– …Tômax Ecbe, bá tước Đơ Pemhrôe và Đơ Môngômery.

Viên thư ký cúi chào huân tước Pembrôc. Huân tước Pembrôc khẽ chạm mũ. Viên thư ký lại đọc:

– … Gion Holix, công tước Đơ Niucatxơn.

Viên thư ký cúi chào huân tước Niucatxơn. Huân tước Niucatxơn khẽ gật đầu.

Viên thư ký triều đình lại ngồi xuống. Viên thư ký nghị viện liền đứng lên. Viên phó thư ký, từ nãy giờ vẫn quì, đứng lên phía sau. Cả hai nhìn thẳng vào ngai vua và ngoảnh lưng lại các công xã.

Trên gối có năm bản dự án. Năm bản dự án này đã được các công xã bỏ phiếu và các huân tước tán thành, đang chờ sự phê chuẩn của nhà nước.

Viên thư ký nghị viện đọc dự án thứ nhất.

Đây là một văn kiện của công xã, đưa vào ngân sách nhà nước những khoản trang trí biệt cung Hamtơn Cort của nữ hoàng lên đến một triệu xteclinh.

Đọc xong, viên thư ký kính cẩn chào ngai vua. Viên phó thư ký cũng cúi chào theo, kính cẩn hơn nữa, đoạn hơi ngoảnh đầu lại các công xã, nói:

– Nữ hoàng chấp nhận hảo ý của quí vị và muốn như vậy.

Viên thư ký đọc sang dự án thứ nhì.

Đây là một đạo luật phạt tù và phạt vạ kẻ nào trốn tránh binh dịch. Binh dịch (đoàn quân muốn điều đi đâu tuỳ ý) là đoàn binh thành thị phục vụ không lương và dưới triều Êlizabet, lúc sắp có vụ hạm đội Tây Ban Nha, đã cung cấp một trăm tám mươi lăm nghìn tay súng và bốn vạn kỵ binh.

Hai viên thư ký lại cúi chào chiếc vương kỷ một lần nữa; sau đó viên phó thư ký, nghiêng mình, nói với hạ nghị viện:

– Nữ hoàng muốn như vậy.

Dự án thứ ba tăng thuế thập phân và thánh lộc của toà giám mục Lisfin và Côventơry, một trong những giáo phận giàu nhất của nước Anh, cấp một niên-kim cho nhà thờ lớn, thêm số tu sĩ, mở rộng nhà ở của tu viện trưởng và các khoản lợi tức “để bổ sung, như đoạn mở đầu nói, cho các khoản cần thiết của tôn giáo chúng ta”.

Dự án thứ tư thêm vào ngân sách các thứ thuế mới, một vào giấy vân, một vào xe tứ mã cho thuê qui định có tám trăm chiếc ở Luân-đôn và đánh thuế mỗi chiếc năm mươi hai livrơ một năm, một vào các trạng sư, biện lý và khẩn nguyện, mỗi người bốn mươi tám livrơ một năm, một vào da thuộc “mặc dầu, như đoạn mở đầu nói, có đơn kêu của các thợ da”, một vào xà phòng, “mặc dầu có yêu cầu của thành phố Exote và Đivonsai là nơi sản xuất nhiều vải chéo và dạ”, một vào rượu mỗi thùng bốn senlinh, một vào bột, một vào đại mạch và hốt bố, và tái lập trong bốn năm, các nhu cầu nhà nước, như đoạn mở đầu nói, “phải được đặt trên các gián nghị của thương mại”, thuế trọng tải từ sáu livrơ mỗi tấn đối với các tàu thuyền từ phương Tây tới, đến mười tám livrơ đối với các tàu thuyền từ phương Đông tới. Cuối cùng ban dự án, tuyên bố khoản thuế thân thông thường năm nay đã thu xong vẫn không đủ, kết thúc bằng một phụ thu chung trên toàn vương quốc, cứ mỗi đầu người vốn senlinh hoặc bốn mươi tám xu, với ghi chú kẻ nào từ chối những tuyên thệ mới đối với chính quyền sẽ phải trả phạt gấp đôi. Dự án thứ năm cấm nhận vào nhà thương bệnh nhân nào lúc vào không đóng một xteclinh để trường hợp chết, trả tiền chôn cất. Ba dự án cuối cùng, cũng như hai dự án đầu tiên, đều lần lượt được phê chuẩn thành những điều luật, bằng một cái chào ngai vua và bằng mấy tiếng “Nữ hoàng muốn như vậy”, nói qua vai với các công xã.

Đoạn viên phó thư ký lại quì gối trước bao len thứ tư và vị huân tước tể tướng nói:

– Xin tuân hành như vương ý.

Câu này kết thúc phiên họp triều đình.

Chủ tịch hạ viện, gập đôi người trước tể tướng, vừa bước giật lùi xuống khỏi ghế đẩu vừa sửa lại vạt áo sau; các đại biểu công xã cúi chào sát đất và, trong lúc thượng nghị viện không chú ý đến tất cả những bái chào đó, vẫn tiếp tục chương trình nghị sự bị gián đoạn, hạ nghị viện đi ra