Viết gì cũng đúng

9. Viết một bài luận



C. Viết

Bạn đã khám phá ra vấn đề và có một dàn bài. Giờ đây bạn đã sẵn sàng viết một bài luận. Hãy nhớ rằng viết một bài luận bài bản là bước cuối cùng! Nếu bạn chỉ mới cầm quyển sách và mở chương này ra, hãy suy nghĩ thử: phải có lý do gì đó chương này là chương cuối cùng chứ không phải đầu tiên. Như câu tục ngữ mà người Ai-len hay dùng để trả lời khi du khách hỏi anh ta làm thế nào để đến được Dublin là: “Nếu bạn muốn đến Dublin, đừng bắt đầu ở đây.”

Cũng nên nhớ rằng những nguyên tắc từ Chương 1 đến Chương 6 ứng dụng cho cả viết bài luận lẫn viết những lập luận ngắn. Đặc biệt xem lại những nguyên tắc trong Chương 1. Hãy cụ thể và chính xác; tránh từ ngữ cảm tính hoặc tương tự. Nội dung tiếp theo sẽ là một vài nguyên tắc cụ thể để viết bài luận.

C1. Bám theo dàn bài của bạn

Chương vừa rồi yêu cầu bạn lấy một tờ giấy nháp lớn và soạn ra một dàn bài cho bài luận của mình. Giải thích câu hỏi, đưa ra tuyên bố rõ ràng… Giờ đây hãy tuân theo dàn bài khi bắt đầu viết. Đừng lan man từ điểm này sang điểm khác, cái lẽ ra chỉ được nhắc sau đó. Nếu trong lúc viết bạn thấy bài luận của mình gượng gạo, hãy dừng lại và xem xét lại dàn bài; sau đó hãy tiếp tục bằng dàn bài mới.

C2. Giới thiệu thật ngắn gọn

Một vài sinh viên dùng cả trang đầu tiên của một bài luận bốn trang chỉ để giới thiệu về bài viết, thường thì theo những cách rất chung chung và không liên quan gì.

KHÔNG NÊN:

Các triết gia đã tranh luận về sự tồn tại của Chúa hàng thế kỷ nay…

Đây chỉ là mệnh đề thừa. Không có gì mới mẻ cả. Hãy đi thẳng vào vấn đề.

NÊN:

Trong bài viết này, tôi sẽ tranh luận về sự tồn tại của Chúa.

hoặc:

Bài viết này tranh luận rằng thông qua hệ thống phiếu quà tặng cho các trường tiểu học và trung học cơ sở sẽ dẫn đến một xã hội thiếu sự khoan dung hơn và nhiều sự cô lập hơn giữa các tầng lớp người khác nhau.

C3. Đưa ra từng lập luận một

Như một quy luật chung, hãy chỉ đưa ra một luận điểm trong một đoạn văn. Quá nhiều luận điểm trong một đoạn văn chỉ khiến độc giả bị rối và lướt qua những điểm chính.

Sử dụng lập luận chính của bạn để lập kế hoạch viết các đoạn văn. Giả sử bạn định tranh luận chống lại hệ thống phiếu quà tặng dựa trên lập luận chính rằng đi theo hệ thống phiếu quà tặng trẻ em sẽ không hình thành được tình bạn lâu bền hay cảm thấy an toàn với môi trường xung quanh chúng. Đầu tiên, hãy làm rõ dự định của bạn (Nguyên tắc B2) . Sau đó hãy sử dụng tam đoạn luận giả thuyết đã được phác thảo ở phần trước:

Nếu chúng ta xây dựng một kế hoạch phiếu quà tặng thì các trường sẽ tranh giành học sinh với nhau.

Nếu các trường tranh giành học sinh với nhau thì họ sẽ dùng quảng cáo và chiêu thị để khuyến khích phụ huynh “tham quan chọn trường.”

Nếu phụ huynh được “tham quan chọn trường” thì nhiều phụ huynh sẽ chuyển con mình từ trường này sang trường khác.

Nếu nhiều phụ huynh chuyển con mình từ trường này sang trường khác thì nhiều trẻ em sẽ không thể hình thành được tình bạn lâu bền hay cảm thấy an toàn về môi trường xung quanh.

Do đó, nếu chúng ta xây dựng kế hoạch phiếu quà tặng thì nhiều trẻ em sẽ không thể hình thành được những tình bạn lâu bền hay cảm thấy an toàn về môi trường xung quanh.

Hãy đưa ra lập luận này từ đầu trong một đoạn văn bắt đầu bằng “Lập luận chính của tôi là…” Bạn có thể không muốn trình bày tất cả các bước nhưng hãy cho độc giả biết bạn đang đi đâu. Sau đó, để giải thích và bảo vệ lập luận này, hãy dành cho mỗi tiền đề một đoạn văn. Đoạn đầu tiên có thể ngắn gọn vì không cần bảo vệ tiền đề đầu tiên nhiều; hãy chỉ giải thích ý tưởng về kế hoạch quà tặng. Đoạn thứ hai có thể là lập luận ngắn cho tiền đề thứ hai được gợi ý trong Nguyên tắc A2.

Hãy dựa theo mô hình này cho tất cả các lập luận khác không chỉ lập luận bằng cách suy luận. Hãy xem lại lập luận này từ Nguyên tắc 8:

Chỉ có đấu tranh phụ nữ mới giành được quyền bầu cử.

Chỉ có đấu tranh phụ nữ mới giành được quyền học đại học.

Chỉ có đấu tranh phụ nữ mới giành được quyền bình đẳng trong công việc.

Do đó, tất cả quyền của phụ nữ đều chỉ có được sau khi đấu tranh.

Một lần nữa, một bài luận tốt sẽ bắt đầu bằng việc giải thích tầm quan trọng của vấn đề, sau đó đưa ra kết luận rõ ràng và cuối cùng, hãy dành cho mỗi tiền đề một đoạn văn (đôi khi là nhiều đoạn) . Trong lập luận này, một đoạn văn sẽ bảo vệ tiền đề đầu tiên bằng cách giải thích vì sao phụ nữ giành được quyền bầu cử, nhiều đoạn khác sẽ bảo vệ tiền đề thứ hai bằng cách chứng minh bằng những ví dụ rằng phụ nữ phải đấu tranh để có thể đi học đại học và cao đẳng, v.v…

C4. Làm rõ, làm rõ, làm rõ

Có thể bạn hiểu chính xác mình muốn nói gì; mọi thứ đều rõ ràng với bạn, nhưng người khác lại không hiểu gì mấy. Những điểm có vẻ có mối quan hệ đối với bạn hoàn toàn có thể chẳng liên quan gì đến người đọc bài luận của bạn. Do đó, việc giải thích mối quan hệ giữa các ý tưởng là cần thiết thậm chí ngay cả khi chúng có vẻ hoàn toàn rõ ràng với bạn. Những tiền đề của bạn liên quan với nhau như thế nào và chúng củng cố kết luận ra sao?

KHÔNG NÊN:

Có nhiều chọn lựa trường thì tốt hơn chỉ có một. Đây là một giá trị truyền thống của Mỹ. Do đó, chúng ta cần thiết lập một hệ thống phiếu quà tặng.

Liên hệ giữa việc “có nhiều trường” và “giá trị truyền thống của Mỹ” là gì? Thực tế, ngay từ đầu, tuyên bố này của người viết có vẻ sai. Theo truyền thống, nước Mỹ luôn thích một trường công duy nhất. Tuy nhiên khi giải thích kỹ càng hơn, có một ý kiến có giá trị ở đây. NÊN:
Có nhiều chọn lựa trường thì tốt hơn chỉ có một. Đây là một giá trị truyền thống của Mỹ. Chúng ta muốn có nhiều lựa chọn xe đi lại hay các loại thực phẩm, giữa các ứng viên khác nhau cho một vị trí và giữa các nhà thờ khác nhau. Hệ thống phiếu quà tặng chỉ mở rộng nguyên tắc này đến các trường học. Do đó, chúng ta cần thiết lập một hệ thống phiếu quà tặng.

Sự rõ ràng là rất quan trọng đối với bạn cũng như độc giả của bạn. Những điểm đối với bạn dường như kết nối với nhau có thể không thực sự kết nối và bằng cách cố gắng khiến những kết nối đó rõ ràng, bạn sẽ khám phá ra rằng điều có vẻ như rất rõ ràng với bạn thực ra không rõ ràng chút nào. Rất nhiều lần tôi đã thấy sinh viên nộp những bài luận mà họ nghĩ rằng rất hoàn hảo và rõ ràng để cuối cùng khi nhận lại họ cũng không hiểu bản thân mình nghĩ gì khi viết nó! (Điểm số của những người này chắc chắn cũng không quá cao.) Một cách kiểm tra hay chính là để bản nháp bài viết của bạn qua một bên, rồi một hai ngày sau đó đọc lại nó. Một luận điểm có vẻ rất rõ ràng tối thứ Hai có thể khiến bạn chả hiểu gì vào sáng thứ Năm. Một cách kiểm tra hay khác là đưa bài viết của bạn cho người khác đọc. Hãy khuyến khích người này thẳng thắn phê bình!

Bạn cũng có thể phải giải thích cách sử dụng những thuật ngữ chính. Bạn có thể cần đưa ra một định nghĩa chính xác hơn mức bình thường cho các thuật ngữ phổ biến vì mục đích của bài viết. Cách này rất ổn, miễn sao bạn giải thích định nghĩa mới và (tất nhiên là) bám theo nó.

C5. Chống lại phản bác bằng lập luận

Theo lẽ tự nhiên, bạn muốn phát triển những lập luận của mình một cách cẩn thận và đầy đủ, nhưng bạn cũng cần nghĩ đến những lập luận có thể xuất phát từ các bên đối lập một cách cẩn thận và chi tiết dù rằng chúng không thể hoàn toàn đầy đủ như lập luận của bạn. Giả sử bạn đang bảo vệ kế hoạch phiếu quà tặng. Khi bạn nghĩ đến những phản bác (Nguyên tắc B4) và những lựa chọn khác (Nguyên tắc B5), hãy cân nhắc xem những người khác sẽ lập luận chống lại kế hoạch của bạn như thế nào.

KHÔNG NÊN:

Ai đó có thể phản đối rằng hệ thống phiếu quà tặng là không công bằng với những người có thu nhập thấp hay trẻ em khuyết tật. Nhưng tôi cho rằng…

Tại sao có ai đó lại phản đối hệ thống phiếu quà tặng là không công bằng? Những lập luận nào (lý do, không chỉ kết luận) bạn đang phải ứng phó?

NÊN:

Ai đó có thể phản đối rằng hệ thống phiếu quà tặng là không công bằng với những người có thu nhập thấp hay trẻ em khuyết tật. Thí dụ, trẻ em khuyết tật có thể yêu cầu nhiều trang thiết bị học tập hơn trẻ em bình thường nhưng dưới hệ thống này cha mẹ chúng chỉ nhận được cùng loại phiếu quà tặng như những người khác. Cha mẹ những đứa trẻ này có thể không đủ sức lấp đầy khoảng cách đó và lũ trẻ sẽ nhận được sự giáo dục kém.

Sự phản đối liên quan đến các gia đình có thu nhập thấp theo tôi hiểu là thế này: Những gia đình có thu nhập thấp chỉ có thể gửi con cái mình đến những ngôi trường rẻ ‒ nơi không tính phí bất kỳ thứ gì ngoài phiếu quà tặng trong khi những người giàu có có thể chi trả nhiều và tốt hơn cho rất nhiều trường học. Do đó, có thể có người phản đối rằng hệ thống phiếu quà tặng chỉ đại diện cho “tự do lựa chọn” của người giàu.

Tôi sẽ trả lời những phản bác này như sau…

Giờ đây bạn đã rõ người khác phản đối điểm gì và bạn có thể cố gắng trả lời chúng một cách hiệu quả. Thí dụ, bạn có thể đề xuất những phiếu quà tặng đặc biệt cho các trẻ em khuyết tật. Tuy nhiên, có thể bạn thậm chí chưa từng nghĩ tới khả năng này nếu bạn không vẽ ra chi tiết những lập luận đằng sau các phản bác và độc giả của bạn chắc hẳn sẽ không hiểu công dụng của phiếu quà tặng đặc biệt này nếu bạn không đề cập đến nó.

C6. Đừng tuyên bố nhiều hơn những gì bạn đưa ra Đừng kết thúc mà không có định kiến. KHÔNG NÊN:
Để kết luận, mọi lý do đều có vẻ ủng hộ kế hoạch phiếu quà tặng và không phản bác nào vững chắc cả. Hiển nhiên rằng, Mỹ nên chấp nhận kế hoạch phiếu quà tặng càng nhanh càng tốt.

NÊN:

Tôi đã lập luận trong bài viết này rằng Mỹ có ít nhất một lý do tốt để chấp nhận kế hoạch phiếu quà tặng. Dù có người đưa ra phản bác, vẫn có thể chỉnh sửa hệ thống phiếu quà tặng để thích hợp với những phản bác này. Điều đó đáng để thử.

Có thể phiên bản thứ hai đã đi quá trớn khi chuyển sang một hướng khác nhưng chắc bạn thấy cách làm ở đây. Rất hiếm khi bạn trả lời thỏa mãn mọi phản bác và ngay cả khi bạn làm được chuyện đó thì những vấn đề mới cũng có thể xuất hiện vào ngày mai. “Điều đó đáng để thử” là thái độ tốt nhất.


Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.