John Harrison từ trong hiên nhà đi ra và ngắm nhìn mảnh vườn trước mắt. Ông là một người khỏe mạnh nhưng mặt xương xương và nước da tái. Thông thường thì nét mặt ông nghiêm khắc, nhưng lúc này thì ông dịu dàng hơn, miệng cười mỉm có vẻ thích thú.
John Harrison rất yêu khu vườn của mình, rất đẹp trong buổi chiều mùa thu ấm áp này. Những cây hồng leo thật là tuyệt diệu, những cây đậu Hòa Lan làm bầu không khí thơm ngát.
Một tiếng kẹt cổng làm người đang mơ mộng quay lại. Ai đã đẩy cổng vườn? Một phút sau, nét mặt của ông Harrison tỏ vẻ rất ngạc nhiên vì người ăn mặc rất lịch sự đang đi tới phía ông chính là người cuối cùng mà ông muốn gặp ở chốn này.
Ông Poirot! Thật là một sự ngạc nhiên sung sướng.
Đúng đây là Poirot phi thường và tiếng tăm được cả thế giới biết đến.
Vâng, tôi đây. Ngày nọ ông đã bảo tôi: “Nếu ông đi qua vùng này, xin hãy tới nhà tôi!”. Nhớ lời ông… tôi tới đây.
Tôi rất mãn nguyện! Harrison nói rất tự nhiên – Mời ông ngồi và dùng một cốc.
Ông chỉ tay vào một chiếc bàn bên trên có nhiều chai và cốc ở hàng hiên.
Poirot ngồi xuống một chiếc ghế bành bằng mây.
Xin cảm ơn. Ông không có si-rô ư? Không à? Thôi chẳng có gì là quan trọng. Tôi xin một cốc sô-đa không có whisky – Anh nói với vẻ bất cần trong lúc chủ nhà đặt chiếc cốc trước mặt anh – Than ôi! Tôi mệt phờ râu. Trời nóng quá.
Ai đã đưa ông tới vùng hẻo lánh này? Một cuộc du ngoạn ư?
Không, ông bạn, tôi đang tiến hành một cuộc điều tra.
Trong vùng xa xôi này ư?
Nhưng đúng là như vậy. Mọi tội ác không phải chỉ xảy ra trong đám đông người, ông biết đấy.
Người tiếp chuyện cười:
Tôi rất ngạc nhiên. Ông điều tra loại tội ác nào ở đây… Ít nhất là tôi được phép hỏi như vậy.
Được chứ, được chứ, tôi muốn chúng ta bàn.
Harrison nhìn nhà thám tử với vẻ nghi ngờ.
Vụ này có nghiêm trọng không?
Rất nghiêm trọng.
Ông muốn nói rằng…
Đây là một vụ giết người
Giọng nói của Hercule Poirot làm Harrison giật mình và cái nhìn của anh làm ông bối rối. Ông ta phải cố gắng để hỏi lại:
Tôi không nghe người ta nói gì về một vụ giết người ở vùng này.
Cái đó không làm tôi ngạc nhiên
Ai bị giết?
Cho đến bây giờ thì chưa có ai cả…
Tôi không hiểu.
… Cái đó giải thích sự không hiểu biết của ông mà thôi. Tôi đang điều tra về một tội ác chưa xảy ra.
Không thể!
Nếu phải điều tra về một tội ác sẽ xảy ra thì rất thích thú vì có thể tôi có nhiều may mắn có dự kiến trước.
Này, ông Poirot, tôi không hiểu. Một tội ác trong làng này ư? Thật là khó tin!
Nhưng không thể tránh khỏi… nếu chúng ta không hành động kịp thời.
Chúng ta?
Tôi cần đến sự giúp đỡ của ông.
Một lần nữa Poirot lại nhìn chằm chằm vào Harrison khiến ông phải bối rối mà không hiểu tại sao.
Tôi ở đây, ông Harrison vì rằng… vì rằng ông có cảm tình với tôi – Anh chỉ vào một tổ ong vò vẽ trên một cây lớn trong vườn nói thêm – Tôi thấy ở kia có một tổ ong vò vẽ. Ông cần hủy nó đi.
Việc thay đổi đột ngột câu chuyện làm Harrison ngạc nhiên và chau mày. Ông nhìn theo tay nhà thám tử.
Đúng là tôi đã có ý định phá nó đi… anh Langton sẽ thay tôi làm việc này. Ông có nhớ anh Claude Langton không? Anh ta cùng dự bữa ăn thân mật khi chúng ta làm quen với nhau ấy. Anh ấy vừa nói với tôi việc phá tổ ong. Anh ta quen việc này.
Anh ấy dùng cách nào?
Anh ta sẽ tưới ét-xăng bằng một vòi bơm trong vườn vào tổ ong. Anh ta sẽ mang chiếc vòi của mình tới, cái vòi bơm của tôi nhỏ quá.
Có một cách khác, dùng xianuya potatsium.
Tôi biết, nhưng thật là dại dột giữ chất độc đó ở trong nhà.
Đúng như vậy, nó là một chất độc chết người – Anh yên lặng một lúc rồi nhắc lại – Chất độc chết người.
Rất có ích để loại trừ một bà mẹ ghẻ, đúng chứ?
Ông ta cười. Poirot không hưởng ứng cách nói của ông.
Ông có tin chắc rằng Langton sẽ hủy tổ ong bằng ét-xăng không?
Tuyệt đối tin, tại sao?
Trưa hôm nay, tôi tới hiệu thuốc ở Barchester để mua thuốc, phải ký tên vào cuốn sổ mua các loại độc dược và nhận thấy loại thuốc người mua trước tôi ghi trong đó. Đúng là xianuya potatsium mà. Claude Langton đã mua – Langton đã nói chắc chắn với tôi là anh ta không đụng đến thứ thuốc mà anh không tán thành đó để phá một tổ ong.
Poirot ngắm những bông hồng. Bằng một giọng vô tư anh nêu câu hỏi:
Ông thấy mình có thiện cảm với Langton không?
Câu hỏi làm Harrison ngạc nhiên, ông lắp bắp:
Tôi… tôi… tất nhiên. Tại sao?
Đơn giản là tò mò thôi.
Vì người đối thoại không trả lời rõ nên Poirot tiếp tục hỏi:
Tôi tự hỏi là anh ấy cũng có cảm tình như vậy với ông không?
Ông muốn đưa câu chuyện tới đâu đây, thưa ông Poirot? Ông có một ẩn ý nào đó.
Tôi xin nói thật. Trước đây anh ta là vị hôn phu của cô Molly Deane, một cô gái đáng mến và rất xinh đẹp. Trước khi lấy ông cô ấy đã định kết hôn với Claude Langton, người mà sau này cô đã bỏ rơi để đi với ông.
Harrison gật đầu xác nhận.
Tôi không tìm cách giải thích những lý do của cô ấy, chắc chắn là cô ta đã suy ghĩ kỹ. Nhưng không phải là cường điệu khi giả thiết rằng Langton không thể quên và không thể tha thứ việc này.
Tôi xin thề rằng ông đã lạc hướng rồi đấy, ông Poirot. Langton thích thể thao. Anh ta biết cách cư xử đúng và vẫn giữ tình bạn tốt với tôi một cách ngạc nhiên.
Và cái đó không làm ông thấy là khác thường sao? Ông vừa dùng từ “ngạc nhiên” mà ông không thấy ngạc nhiên ư?
Ông muốn nói gì?
Một người đàn ông có thể giấu sự căm thù của mình cho đến lúc anh ta thấy thuận tiện.
Sự căm thù ư? – Harrison ngẩng đầu lên và cười.
Người thám tử bực mình:
Những người Ăng-le thật là ngốc nghếch. Họ tưởng rằng họ có quyền đánh lừa mọi người, còn những người khác không thể lừa dối họ. Thể thao… người tốt… không một ai nghĩ đến cái xấu của anh ấy. Vì rằng họ đều là những người can đảm và ngốc nghếch, họ chết một cách vô ích.
Ông muốn báo trước cho tôi… Bây giờ tôi đã hiểu… Ông tới đây với mục đích làm cho tôi cảnh giác đề phòng Claude Langton.
Poirot gật đầu và người đối diện như sắp muốn nhảy lên.
Ông đã phạm một sai lầm nghiêm trọng trong khi xét đoán, ông Poirot. Chúng ta đang ở Anh quốc, và ở đây, những kẻ âm mưu gây tội ác không bao giờ đâm dao vào lưng địch thủ và cũng không hèn hạ cho họ uống thuốc độc đâu. Ông nên hoàn toàn tin tưởng vào Langton. Chàng trai ấy không bao giờ giết hại một con ruồi.
Cuộc sống của những con ruồi không có gì là quan trọng. Trong khi ông cho rằng Langton không giết một con ruồi thì anh ta đang chuẩn bị để tối nay tiêu hủy hàng ngàn con ong.
Harrison không trả lời. Đến lượt mình, nhà thám tử đứng lên đặt tay vào vai người bạn. Anh thấy con người cao lớn này đang run rẩy.
Hãy tỉnh táo, ông bạn. Hãy tỉnh táo và hãy nhìn lên cây kia. Ông có thấy những con ong vò vẽ đang canh giữ nơi cư trú của chúng, bình tĩnh và mơ màng sau một ngày làm việc không? Sau đây chừng một tiếng đồng hồ nữa, tổ của chúng sẽ bị phá hủy và tất nhiên chúng chẳng biết gì hết. Không ai báo trước cho chúng. Tôi đã nói với ông, ông Harrison, điều tra tội ác là công việc của tôi, trước hoặc sau khi nó xảy ra. Langton sẽ tới phá tổ ong vào lúc mấy giờ nhỉ?
Anh ta sẽ tới vào lúc…
Mấy giờ?
Chín giờ. Nhưng tôi vẫn cho rằng ông đã nhầm, Langton không bao giờ…
Ôi, những người Ăng-lê này!
Poirot cầm lấy mũ và chiếc can đi dọc theo con đường và chợt dừng bước nói:
Tôi không ở lại để bàn về chuyện này thêm nữa. Cái đó làm tôi càng thêm thất vọng. Nhưng xin ông tin rằng tôi sẽ quay lại đây vào lúc chín giờ.
Harrison mở miệng nhưng nhà thám từ không để cho ông có thời gian nói.
Tôi biết ông định nói: Langton không bao giờ làm một việc như thế, vân vân… A! Anh ta không dám! Dù sao tôi cũng sẽ trở lại vào lúc chín giờ. Tôi rất thích thú nhìn tổ ong bị phá hủy. Tôi hình dung đây là một môn thể thao nữa của người Anh!
Không đợi câu trả lời, Poirot tiếp tục bước và đẩy cánh cổng kêu ken két. Ra đến đường cái, anh bước chậm lại. Sự lanh lợi của anh biến mất, nét mặt nghiêm nghị và dau khổ hiện ra. Anh lấy chiếc đồng hồ trong túi ra xem: tám giờ mười.
Còn năm mươi phút nữa – Anh lẩm bẩm – Ta tự hỏi có nên cứ ở lại trong nhà này không?
Anh dừng bước và sắp sửa quay lại thì một cảm giác sợ hãi mơ hồ làm anh giật mình. Anh tiếp tục đi vào làng. Lúc này vẻ mặt của anh vẫn còn tỏ ra lo lắng nhưng đã một hoặc hai lần anh ngẩng đầu tỏ vẻ đắc ý.
Trước chín giờ một chút anh tới gần nhà Harrison. Buổi tối trong sáng và yên tĩnh, không có ngọn gió nào lay động cấy cối. Có một cái gì thê thảm trong sự yên lặng xung quanh giống như sự tạm lắng trước một cơn bão.
Poirot rảo bước. Anh cảm thấy lo ngại và không chắc chắn mà không hiểu tại sao.
Cùng lúc ấy cánh cổng vườn bật mở và Claude Langton hiện ra. Anh ta đang bước vội và giật mình khi thấy Poirot.
Ôi! Xin chào.
Xin chào ông Langton. Ông tới trước ư? Ông phá tổ ong rồi chứ?
Không.
A!… Thế ông đã làm gì?
Tôi nói chuyện một lúc với ông Harrison. Bây giờ tôi rất vội. Tôi không biết rằng ông đã về vùng này, ông Poirot.
Tôi có một công việc cần giải quyết.
Thế ư? Ông sẽ gặp Harrison đang ngồi ở ngoài kia. Xin lỗi ông, tôi không thể ở lại lâu hơn.
Langton vội vàng đi. Poirot nhìn theo bóng người đi khuất. Một người nóng nảy, đẹp trai, nhưng hay lỡ miệng.
Như vây ta sẽ gặp Harrison ở ngoài hiên. Ta tự hỏi…
Anh qua cổng vườn và đi vào. Harrison đang ngồi không động đậy bên bàn ở ngoài hiên. Ông ta cũng không quay đầu lại khi Poirot tới gần.
A! Ông bạn. Ông bình yên vô sự chứ?
Yên lặng một lúc lâu, Harrison hỏi lại với giọng khác thường:
Ông nói gì?
Tôi nói: Ông bình yên vô sự chứ?
Bình yên vô sự ư? Tại sao tôi lại không như vậy chứ?
Ông không bị phản ứng thuốc chứ? Tôi rất hài lòng.
Ông nói thuốc gì?
Carbonat natri ấy!
Harrison giật mình đứng lên.
Thuốc muối ư? Ông nói như thế là thế nào?
Người thám tử có một cử chỉ xin lỗi.
Tôi rất tiếc, tôi đã cho thứ thuốc đó vào túi ông.
Nhưng nhằm mục đích gì?
Trước mắt người đối thoại đang hoảng hốt, Poirot nói bằng giọng đĩnh đạc như một ông giáo đọc một bài chính tả khó cho học sinh.
Ông nghe đây, một trong những thuận lợi hoặc khó khăn để trở thành một nhà thám tử là đối diện với tội ác. Và những kẻ gây ác có thể cho ta thấy những hành động lạ lùng và thú vị. Tôi đã gặp một tên móc túi bị người ta tố cáo một tội mà hắn không hề gây ra. Sau khi đã chứng minh sự vô tội của hắn tôi được hắn cảm ơn và được hắn kể cho nghe những mánh khóe trong nghề nghiệp của mình.
“Từ đó tôi có cái tài lục soát túi của nạn nhân mà hắn không hề hay biết gì cả. Tôi đặt tay lên vai hắn, tôi lay người hắn, tôi kêu tên hắn, nhưng hắn cũng không biết gì. Tôi cũng có thể lấy các đồ vật trong túi hắn để bỏ vào túi mình và nhét vào túi hắn những đồ vật khác, trong trường hợp người ta đang nói đó là chất carbonat natri.
“Ông biết đấy – Anh tiếp tục nói bằng giọng mơ màng – nếu một người có thuốc độc và có ý định bỏ thuốc độc vào một chiếc cốc mà không bị phát hiện, thì người đó luôn luôn giữ thuốc trong túi bên phải của áo khoác. Kết luận như vậy nên tôi đã thành công trong việc móc túi này”.
Anh lấy trong túi mình ra một nhúm những hạt trắng, ngắm nhìn và lẩm bẩm:
Thật là dại dột nếu giữ xuanuya potatsium theo cách này.
Bình tĩnh anh lấy ở một túi khác ra một chiếc chai rộng miệng cho thuốc vào đấy và đổ nước vào. Anh nút chai lại và lắc mạnh cho đến khi thuốc hoàn toàn tan trong nước. Harrison nhìn anh làm như bị thôi mien.
Hài lòng với kết quả công việc, Poirot tới chỗ tổ ong. Anh mở nút chai, quay mặt đi, đổ thuốc vào tổ ong, lùi lại vài bước và quay lại nhìn tấn bi kịch.
Một vài con ong run rẩy bò ra khỏi tổ và rơi xuống như bị sét đánh. Những con khác tìm đường lẩn tránh nhưng cũng chết ngay tại chỗ. Poirot gật đầu và đi vào hiên nhà.
Một cái chết nhanh chóng – Anh nhận xét đơn giản.
Harrison tìm lại được lợi ích của lời nói:
Đúng ra là ông biết những gì?
Như tôi đã nói với ông, tôi đã chú ý đến tên của Claude Langton trong cuốn sổ mua các độc dược. Cái mà tôi không cho ông biết là sau đó tôi có gặp anh ta một cách ngẫu nhiên. Anh ta cho tôi biết là anh đã mua xianuya potatsium theo yêu cầu của ông để phá tổ ong. Nhưng tôi rất ngạc nhiên khi ông nói đến lợi ích của việc dùng ét-xăng và xác nhận sự nguy hiểm của việc dùng xianuya potatsium vào việc này.
Ông nói tiếp đi.
Tôi đã trông thấy Claude Langton và Molly Deane ngồi với nhau ở một chỗ mà họ tin là không ai để ý đến. Tôi không biết chuyện cãi cọ về tình yêu của họ và chuyện gì đã xảy ra khiến cô gái ngã vào vòng tay của ông, nhưng khi nhìn họ tôi hiểu là họ đã quên mối bất hòa và cô Deane đã quay lại với mối tình cũ của mình.
Rồi sao nữa?
Tôi còn biết một việc nữa, ông bạn. Gần đây khi đi qua phố Harley, tôi thấy ông từ trong phòng khám của một bác sĩ, mà tôi biết rõ chuyên khoa của ông này, đi ra. Tôi nhìn rõ vẻ mặt ông lúc đó, vẻ mặt mà tôi đã nhìn thấy một hoặc hai lần trong đời mình. Ông giống như một người sắp sửa bị thi hành án tử hình. Tôi có nhầm không?
Bác sĩ nói tôi còn sống được hai tháng nữa.
Ông không nhận ra tôi vì ông đang mải suy nghĩ. Tôi còn đọc thấy trong ông một tình cảm mà mọi người thường muốn giấu đi: sự thù ghét. Ông không tìm cách giấu giếm điều đó vì ông không có đầu óc quan sát.
Xin nói tiếp.
Có nhiều chuyện có thể nói. Khi đi qua đây ngẫu nhiên tôi thấy tên của Langton trong cuốn sổ của hiệu thuốc, như đã nói, tôi lại gặp anh ta trước khi đến thăm ông. Tôi đã giăng bẫy, ông đã nói dối, không nói là đã nhờ Langton đi mua xianuya rồi sau đó làm bộ ngạc nhiên. Việc tôi đến thăm trước hết làm ông ngỡ ngàng, nhưng sau đó ông đã nhanh chóng thấy cái đó có thể làm công việc của ông được dễ dàng hơn do đó ông đã kích thích những nghi ngờ của tôi. Qua Langton tôi biết là anh ta sẽ tới đây lúc tám giờ ba mươi phút. Ông lại nói với tôi là chín giờ vì nghĩ rằng tôi sẽ tới để nhìn những tai họa đã xảy ra.
Tại sao ông lại tới đây? Tại sao?
Poirot đứng lên.
Tôi đã nói với ông điều đó rồi, vì điều tra vụ giết người là công việc của tôi.
Giết người ư? Ông muốn nói đến vụ tự vẫn chăng?
Ồ không! Tôi nói rõ: giết người. Cái chết của ông phải rất dễ dàng và nhanh chóng, nhưng cái mà ông dành cho Langton là cái tồi tệ nhất để hành hạ một con người. Anh ta đã đi mua độc dược, anh ta cần gặp ông, một mình anh ta ở lại với ông. Ông chết đột ngột, trong cốc nước của ông có chất xianuya và như vậy Claude Langton phải trả giá bằng mạng sống của mình. Đó là kế hoạch của ông phải không?
Một lần nữa Harrison rên rỉ:
Tại sao ông lại tới đây?
Vì đó là bổn phận của tôi. Cũng vì một lý khác nữa: tôi có cảm tình với ông. Xin nghe đây, ông Harrison, ông mắc một chứng bệnh không thể nào chữa khỏi đươc, ông mất cô gái mà ông yêu dấu, nhưng ông không có tài trở thành một kẻ gây tội ác. Bây giờ thì ông nói xem: ông được an ủi hay là ông lấy làm tiếc vì tôi đã tới đây.
Sau một lúc im lặng, Harrison đứng lên. Nét mặt ông trở lại vẻ đứng đắn, vẻ một con người đã chiến thắng sự hèn nhát của mình. Ông đưa tay qua mặt bàn.
Cám ơn Thượng đế, ông đã đến rất đúng lúc, ông Poirot!