Chế độ
Tác giả: nhiều tác giả
Chẳng biết từ khi nào, những người tổ chức hội nghị, hội thảo, tức là tất cả những gì có liên quan đến họp hành, thậm chí còn là những lễ kỷ niệm, đã nghĩ ra cái từ “chế độ” cho cái bao thư gửi tặng đại biểu dự họp.

Thôi thì thượng vàng hạ cám, ban tổ chức rủng rẻng thì bao thư 50.000 đồng, 100.000 đồng, mà nếu nghèo nghèo chút thì một hai chục, không thì cũng chút quà cáp sản phẩm địa phương, sản phẩm ngành, mà tốt nhất là cái bao thư dán kín cho đẹp lòng người đến dự.
Thế nhưng, cũng bởi cái tiền lệ “chế độ” này mà bao nhiêu chuyện đã xảy ra: đầu tiên là với những đại biểu đến muộn, người phát chế độ đã đi làm việc khác thì đại biểu cứ bồn chồn lo lắng ngóng ra chiếc bàn yêu quí, chả còn đầu óc đâu mà dự họp. Những nhà báo phải theo dõi viết bài cũng chẳng thể theo dõi kỹ càng được nữa, rồi có những đại biểu cứ lĩnh xong “chế độ” là… về, khiến nhiều ban tổ chức đã phải buộc đại biểu ngồi lại bằng cách phát “chế độ” khi đã sắp vãn cuộc; hoặc là đợi cho những đại biểu yên vị, chủ tọa nói cứ nói, người phát “chế độ” cứ đi lại như con thoi mà thì thầm hỏi, mà ghi chép, mà ký, cứ rối như canh hẹ, khiến cho những người đã được phát và những người sắp được phát cứ hồi hộp, chả biết trên kia ai nói gì và sắp nói gì.

Ở Hà Nội, nhiều người đã tủm tỉm cười mà bảo với nhau rằng, cái phần “chế độ” ấy là phần “tài liệu mật”. Mật thì mật, nhưng phải nửa kín nửa hở, để người được nhận thấy ngay, chứ bạn cứ đến thử một cuộc họp mà xem, ngay sau phần lĩnh tài liệu là có những vị cứ dáo dác giở tung cả cặp để tìm cái phần “mật” ấy. Mà có người cũng chẳng ngại ngần gì, cứ ra tận nơi mà hỏi: có “chế độ” không, hoặc có ông cay cú lại mượn rượu mà bảo: nhà đài không có bao thơ thì nhà đài cứ nói thẳng (!).

Ngay mới đây thôi, những đại biểu đến dự lễ trao giải thưởng Vừ A Dính cho các em HS dân tộc không biết có nghĩ gì không, khi đại biểu nhiều hơn các em, khi mỗi người đến dự được nhận “chế độ” đến 50.000 đồng, trong khi có em nhỏ người Thái đã phải đi bằng thuyền, đi bằng ngựa, bằng đủ thứ phương tiện mới tới được Hà Nội chỉ để nhận 400.000 đồng cho bao nhiêu thứ thành tích: học tập, công tác đoàn thể, và phải là nhà nghèo.

Trước đây, người ta dùng từ chế độ để chỉ những người già, được về hưu sau nhiều năm cống hiến, gọi là “nghỉ chế độ”. Giờ đây, từ “chế độ” lại có thêm một nghĩa nữa: lĩnh tiền đi họp. Và các ban tổ chức, sau khi méo mặt lo tiếp đón đại biểu, lo ăn trưa, lo khách sạn, là phải lo “chế độ”.

Ôi, đi họp thời “chế độ”!

LAN ANH