Ở trường mới xảy ra một vụ kinh khủng: Thằng Alceste bị đuổi học!

Chuyện diễn ra trong giờ ra chơi lần hai vào buổi sáng.

Tất cả chúng tôi đang ở đó để chơi trò săn bóng, các bạn biết trò này chơi như thế nào rồi đấy: đứa nào có bóng thì là thợ săn; thế và đứa đó cố đập bóng vào một thằng bạn, rồi thằng bạn sẽ oà khóc và đến lượt nó phải làm thợ săn. Thật là hết sảy. Bọn duy nhất không chơi, đấy là Geoffroy, thằng hôm ấy nghỉ học; Agnan, cái thằng luôn ôn lại bài trong giờ ra chơi, và Alceste, cái thằng đang mải ăn cái bánh quết mứt cuối cùng của buổi sáng. Alceste lúc nào cũng để dành cái bánh quết to nhất cho giờ ra chơi lần hai, cái này dài hơn những cái khác một tí. Thợ săn lần này là thằng Eudes, và không mấy khi lại như vậy: bởi nó rất khoẻ nên cả bọn chẳng bao giờ cố lấy bóng đập vào nó, bởi vì khi nó mà săn lại, thì nó đập đau kinh lắm. Lúc đó, Eudes đã nhằm Clotaire, thằng này liền ngã kềnh ra đất, hai tay ôm lấy đầu; quả bóng sượt qua nó, và binh! Nó đập ngay vào lưng Alceste, làm thằng này đánh rơi luôn cái bánh quết, mà lại rơi đúng cái phía có mứt. Thằng Alceste không hài lòng tí nào; mặt mày nó đỏ dừ hết cả lên rồi nó bắt đầu la hét ầm ĩ; thế là thầy Nước Lèo – đấy chính là thầy giám thị của chúng tôi – thầy ấy đã chạy đến để xem có chuyện gì xảy ra; thứ mà thầy ấy không buồn xem chính là cái bánh quết và thầy ấy giẫm luôn vào, thầy ấy đã bị trượt và suýt nữa thì ngã ngửa. Thầy Nước Lèo ngạc nhiên lắm, vì giầy của thầy ấy dính đầy những mứt. Còn thằng Alceste thì thật là kinh khủng, nó khua khoắng cả hai tay và nó gào lên:

– Chó thật ấy, ái chà! Thầy không có mắt hay sao mà cứ giẫm bừa phứa thế hả? Thật đấy, đừng có mà đùa!

Cái thằng đang tức giận kinh lên được, Alceste ấy; cần phải nói rằng chớ dại mà giở trò với đồ ăn của nó, nhất là khi đấy là cái bánh quết trong giờ ra chơi lần hai. Còn thầy Nước Lèo thì cũng không hài lòng nốt.

– Hãy nhìn thẳng vào mắt tôi đây, thầy nói với Alceste: cậu vừa mới nói gì?

– Em nói rằng chó thật ấy, thầy không có quyền giẫm lên bánh quết của em! Thằng Alceste hét lên.

Thế là thầy Nước Lèo nắm lấy tay thằng Alceste rồi lôi nó đi với thầy. Khi thầy Nước Lèo bước đi thì cứ là nhép, nhép, bởi vì cái đống mứt nó dính vào giầy thầy.

Thế rồi thầy Mouchabière bấm chuông hết giờ ra chơi. Thầy Mouchabière là giám thị mới, chúng tôi còn chưa có thời gian để đặt cho thầy ấy một cái biệt danh buồn cười. Chúng tôi vào lớp rồi mà thằng Alceste vẫn chưa quay lại. Cô giáo ngạc nhiên lắm.

– Ô thế Alceste đâu nhỉ? Cô hỏi chúng tôi.

Cả lũ chúng tôi vừa định trả lời cô thì cửa lớp bật mở và thầy hiệu trưởng bước vào, cùng với Alceste và thầy Nước Lèo.

– Đứng lên! cô giáo nói.

– Ngồi xuống! thầy hiệu trưởng nói.

Thầy hiệu trưởng có vẻ không hài lòng; thầy Nước Lèo cũng vậy; còn trên cái mặt bự của thằng Alceste thì đầy những nước mắt và nó cứ sụt sịt.

– Chào các em, thầy hiệu trưởng nói, cậu bạn của các em đã nói tục ghê gớm với thầy Nước… à thầy Dubon. Tôi không thể nào tìm ra lý do để bỏ qua cho thái độ vô lễ với người trên và lại lớn tuổi này. Thế cho nên cậu bạn của các em bị đuổi học. Cậu ta đã không nghĩ, ồ, dĩ nhiên rồi, đến nỗi khổ sở vô hạn mà cậu ta gây ra cho bố mẹ mình. Thế và nếu trong tương lai mà cậu ta không biết tu tỉnh, không sớm thì muộn cậu ta cũng sẽ vào tù ra tội, một kết cục tất yếu của tất cả những kẻ vô giáo dục. Tôi mong rằng đây là bài học cho tất cả các em!

Thế rồi thầy hiệu trưởng bảo thằng Alceste thu dọn đồ đạc.Thằng Alceste vừa đi lấy đồ vừa khóc lóc, thế rồi nó đi mất, cùng với thầy hiệu trưởng và thầy Nước Lèo.

Cả bọ chúng tôi đều rất buồn. Cô giáo cũng vậy.

– Cô sẽ cố giải quyết việc này, cô hứa với chúng tôi.

Dẫu sao đi nữa thì cô giáo vẫn cứ là hết sảy!

Khi tan trường, chúng tôi thấy thằng Alceste đợi chúng tôi ở góc phố và đang ăn một cái bánh mì nhỏ quết sô cô la. Khi chúng tôi đến bên nó, Alceste ấy, nó có vẻ buồn gớm.

– Mày vẫn chưa về nhà à? Tôi hỏi.

– Ừ thì chưa, thằng Alceste nói, nhưng mà tao cũng phải về rồi, đến giờ ăn trưa rồi. Khi tao nói chuyện này với bố và mẹ tao, cuộc với bọn mày là tao sẽ bị nghỉ ăn tráng miệng! Dào ôi! Sao lại có cái ngày như thế này, thề với bọn mày…

Và thằng Alceste bỏ đi, vừa lê bước vừa nhai chầm chậm.Chúng tôi có cảm giác là nó đang phải cố ép nó ăn. Tội nghiệp Alceste, chúng tôi rất ái ngại cho nó.

Thế rồi, vào buổi chiều, chúng tôi thấy mẹ thằng Alceste tới trường, bà ấy có vẻ không hài lòng và một tay thì dắt thằng Alceste.Bọn họ vào phòng thầy hiêu trưởng và thầy Nước Lèo cũng vào nữa.

Rồi một lúc sau, khi chúng tôi đang trong lớp thì thầy hiệu trưởng bước vào cùng với Alceste, nó đã cười toét miệng.

– Đứng lên! cô giáo nói.

– Ngồi xuống! thầy hiệu trưởng nói.

Thế rồi thầy ấy giải thích cho chúng tôi rằng thầy đã quyết định cho thằng Alceste một cơ hội nữa. Thầy nói rằng thầy làm điều đó vì nghĩ tới bố mẹ của bạn chúng tôi, những người hết sức buồn với ý nghĩ rằng con trai họ có nguy cơ trở thành một kẻ vô giáo dục và sớm muộn cũng sẽ phải vào tù ra tội.

– Cậu bạn của các em đã xin lỗi thầy Dubon, thầy ấy đã rộng lượng chấp nhận lời xin lỗi, thầy hiệu trưởng nói; tôi hy vọng rằng cậu bạn của các em sẽ biết ơn lòng khoan dung đó và nhờ có bài học đã được rút ra và có tác dụng như một lời cảnh báo, bằng hạnh kiểm của mình, trong tương lai, cậu ta sẽ biết chuộc cái lỗi lầm nghiêm trọng đã mắc phải vào hôm nay. Đúng không nhỉ?

– Thì… vầng, thằng Alceste đáp.

Thầy hiệu trưởng nhìn nó, thầy há hốc mồm, thầy thở dài một cái rồi thầy đi ra.

Còn chúng tôi, chúng tôi hài lòng kinh lên được, cả lũ nhao nhao nói cùng một lúc, nhưng cô giáo đã lấy thước kẻ đập lên bàn và cô nói:

– Tất cả hãy ngồi xuống. Alceste trở về chỗ và hãy trật tự.Clotaire, lên bảng nào.

Khi chuông ra chơi vang lên, tất cả chúng tôi đều ào xuống, trừ thằng Clotaire bị phạt, vẫn như mỗi lần nó bị gọi lên bảng. Trên sân trường, trong lúc thằng Alceste ăn cái bánh mì kẹp pho mát, chúng tôi hỏi nó chuyện trong phòng hiệu trưởng diễn ra thế nào, thế rồi thầy Nước Lèo đi tới.

– Nào, nào, thầy ấy nói, hãy để cho bạn các cậu được yên; vụ việc buổi sáng hôm nay đã xong xuôi rồi, đi chơi đi! Nào!

Rồi thầy ấy nắm lấy tay Maixent và Maixent huých phải Alceste và cái bánh xăng đuých kẹp pho mát đã rơi xuống đất.

Thế là thằng Alceste nhìn thầy Nước Lèo, nó đỏ dừ hết cả mặt mũi, nó bắt đầu khua tay loạn xạ, rồi nó gào lên:

– Chó thậy ấy, ái chà! Không thể tin nổi! Chính thầy lại bắt đầu giở trò! Thật đấy, đừng có mà đùa, thầy đúng là vô phương cứu chữa!