Sáng nay, chúng tôi không đi học, nhưng mà chẳng có gì là hết sảy cả, bởi vì chúng tôi phải đến bệnh xá để kiểm tra sức khỏe, để xem chúng tôi có bị ốm với cả có bị điên hay không. Ở lớp, người ta phát cho chúng tôi mỗi đứa một tờ giấy mà chúng tôi phải mang về cho các bố và các mẹ, trong đó giải thích rằng chúng tôi phải đến bệnh xá, cùng với giấy chứng nhận tiêm chủng, mẹ, với cả sổ liên lạc. Cô giáo bảo chúng tôi rằng người ta sẽ làm cho chúng tôi một cái “xét nghiệm”. Một cái xét nghiệm, có nghĩa là người ta cho mình vẽ các bức tranh nho nhỏ để xem mình có bị điên hay không.

Khi tôi đến bệnh xá cùng với mẹ, thì đám thằng Rufus, Geoffroy, Eudes, Alceste đã ở đó cả rồi, và chúng nó chẳng hề cười nói gì. Cần phải nói rằng ngôi nhà của bác sĩ lúc nào cũng làm cho tôi thấy sợ. Cứ trắng toát hết và sặc mùi thuốc. Lũ bạn đều có mặt cùng với mẹ bọn nó, trừ Geoffroy, cái thằng có bố rất giàu và nó đến cùng với Albert, lái xe của bố nó. Thế rồi bọn Clotaire, Maixent, Joachim và Agnan đã tới cùng với mẹ chúng nó, và thằng Agnan thì khóc lóc ầm ĩ kinh cực. Một bà rất hiền mặc quần áo màu trắng gọi tên các mẹ và bà ấy thu giấy chứng nhận tiêm chủng từ các mẹ, và bà ấy nói rằng bác sĩ sẽ khám cho chúng tôi ngay thôi, rằng chúng tôi đừng có sốt ruột. Chúng tôi ấy à, chúng tôi có sốt ruột tí nào đâu. Các bà mẹ bắt đầu chuyện trò với nhau và vừa lấy tay xoa đầu chúng tôi vừa nói rằng chúng tôi đáng yêu kinh lắm. Ông lái xe của thằng Geoffroy thì đi lau cái xe ô tô con to đùng màu đen.

– Thằng cu nhà tôi, mẹ thằng Rufus nói, tôi phải khổ sở đủ đường mới cho nó ăn được; cu cậu lúc nào cũng bồn chồn không yên.

– Thật chẳng như thằng nhà tôi, mẹ thằng Alceste nói, những khi nó không ăn thì nó mới bồn chồn.

– Còn tôi, mẹ thằng Clotaire nói, tôi thấy rằng ở trường họ bắt bọn trẻ học hành quá sức. Đúng thật là điên rồ; thằng cu nhà tôi không thể nào mà theo kịp. Thời của tôi ấy à…

– Ồ! Tôi không rõ, mẹ thằng Agnan nói, cái thằng nhà tôi, thưa bà, nó học dễ lắm ấy; dĩ nhiên điều đó là phụ thuộc vào từng đứa.Agnan, con mà không nín đi thì con sẽ bị đét đít trước tất cả mọi người đấy!

– Nó có thể học hành dễ dàng thật, thưa bà, mẹ thằng Clotaire đáp lời, nhưng hình như thằng bé tội nghiệp cũng không được cân bằng cho lắm nhỉ?

Mẹ thằng Agnan ấy à, bà ấy không hài lòng lắm với điều mà mẹ thằng Clotaire nói, nhưng bà ấy chưa kịp đáp lời thì cái bà mặc áo trắng đã tới, bà ấy nói rằng chúng tôi sẽ bắt đầu và rằng chúng tôi cởi quần áo ra. Thế là thằng Agnan phát ốm luôn. Mẹ thằng Agnan bắt đầu gào lên, mẹ thằng Clotaire thì cười và ông bác sĩ đã chạy tới.

– Có chuyện gì thế? Ông bác sĩ nói. Những buổi khám cho học sinh, lúc nào cũng thật khủng khiếp! Bình tĩnh đi các cháu, nếu không bác sẽ nói các thầy cô phạt cho bây giờ. Các cháu hãy cởi hết quần áo ra, nhanh lên!

Chúng tôi cởi quần áo, và cái trò đứng tồng ngồng cả một lũ trước mặt mọi người đúng là có tác dụng kinh lên được. Bà mẹ nào cũng toàn chỉ nhìn ngắm con cái của các bà mẹ khác, và tất cả các bà mẹ thì cứ lắc đầu y như mẹ lắc khi mà mẹ đi mua cá và mẹ bảo với ông hàng cá rằng hàng không được tươi.

– Nào, các cháu, cái bà mặc đồ trắng nói, hãy đi sang gian kế bên; bác sĩ sẽ kiểm tra cho các cháu.

– Cháu phải ở cùng với mẹ cháu! Agnan gào lên, cái thằng chẳng còn mang gì trên người ngoài cặp kính cận.

– Thôi được, cái bà mặc đồ trắng nói. Thưa bà, bà có thể vào cùng với cháu, nhưng hãy cố làm cho cháu bình tĩnh lại.

– A! Xin lỗi nhé! Mẹ thằng Clotaire nói, nếu bà đây có thể vào cùng với con bà ấy, thì tôi không hiểu tại sao tôi lại không được vào cùng với con trai tôi!

– Cả cháu nữa, cháu muốn chú Albert cũng vào cùng! Thằng Geoffroy kêu lên.

– Mày đúng là thằng chập cheng! Thằng Eudes nói.

– Mày thử nhắc lại xem, thằng Geoffroy nói; và thằng Eudes đã đấm cho nó một quả vào mũi.

– Chú Albert! Thằng Geoffroy gào lên, và ông lái xe liền chạy tới, cùng lúc với ông bác sĩ.

– Thật không thể tin nổi! ông bác sĩ nói. Năm phút trước thì một đứa hóa ốm, bây giờ thì lại có một đứa chảy máu mũi; đây có phải là bệnh xá đâu, đây là một bãi chiến trướng!

– Phải rồi, ông Albert kia nói, tôi có trách nhiệm trông coi thằng bé này, y như là cái xe kia vậy. Và tôi muốn đem cả hai về với ông chủ không một vết trầy xước. Ông hiểu chưa?

Ông bác sĩ ngó ông Albert, ông ấy há hốc mồm ra, ông ấy ngậm mồm vào và ông ấy cho chúng tôi vào trong phòng khám, cùng với mẹ thằng Agnan.

Ông bác sĩ bắt đầu bằng việc cân chúng tôi.

– Nào, ông bác sĩ nói, cháu lên đầu tiên; và ông ấy trỏ Alceste, cái thằng đã yêu cầu rằng người ta để cho nó ăn xong cái bánh mì quết sô cô la đã, bởi vì nó chả có túi áo túi quần nào để cất vào cả. Ông bác sĩ thở dài một cái, và rồi ông ấy cho tôi lên cái cân và ông ấy quát Joachim, cái thằng đã giẫm châm vào để làm cho tôi có vẻ nặng hơn. Thằng Agnan không muốn cân, nhưng mẹ nó đã hứa cho nó hàng đống quà, thế là thằng Agnan vừa đi lên cân vừa run rẩy kinh lên được, và khi đã cân xong, nó ngã vào vòng tay của mẹ nó mà khóc nức lên. Rufus và Clotaire lại muốn cân chung để đùa cợt, và trong lúc ông bác sĩ mải mắng hai đứa kia thì thằng Geoffroy đã đá thằng Eudes một cái để trả thù cho cú đấm vào mũi. Ông bác sĩ nổi điên lên, ông ấy nói rằng ông ấy chán ngấy rồi, rằng nếu chúng tôi mà tiếp tục giở trò nữa, ông ấy sẽ cho cả lũ đi rửa ruột và rằng ông ấy lẽ ra đã phải làm luật sư như bố ông ấy khuyên. Sau đó, ông bác sĩ bắt chúng tôi lè lưỡi ra, ông ấy nghe trong ngực chúng tôi bằng một cái máy, và ông ấy bắt chúng tôi ho và ông ấy đã mắng thằng Alceste vì nó làm bắn vụn bánh.

Sau đó ông bác sĩ cho chúng tôi ngồi vào một cái bàn, ông ấy đưa cho chúng tôi giấy và bút rồi ông ấy bảo chúng tôi:

– Các cháu, hãy vẽ những gì xuất hiện trong đầu các cháu, và bác cảnh báo trước, cháu nào mà giở trò hề đầu tiên thì sẽ bị đét đít một trận nhớ đời!

– Cứ thử xem và cháu sẽ gọi chú Albert ngay! Thằng Geoffroy kêu lên.

– Vẽ đi! Ông bác sĩ quát lên.

Chúng tôi bắt tay vào việc. Tôi ấy à, tôi vẽ một cái bánh ga tô sô cô la; còn Alceste, một bát ra gu đầy đậu với xúc xích và cả đùi ngỗng. Mà chính nó bảo tôi thế, bởi vì thoạt nhìn thì mình không thể nhận ra được. Còn Agnan, nó vẽ bản đồ nước Pháp với các tỉnh và tỉnh lị; Eudes và Maixent thì vẽ một chàng cao bồi cưỡi ngựa; Geoffroy vẽ một tòa lâu đài có hàng đống ô tô đậu xung quanh và nó viết: “Nhà tôi”; thằng Clotaire thì không vẽ gì hết bởi vì nó bảo rằng nó chẳng được báo trước và rằng nó chẳng chuẩn bị gì sất. Còn thằng Rufus, nó vẽ thằng Agnan trần truồng và nó viết: “Agnan là thằng cục cưng”. Thằng Agnan nhìn thấy bức tranh và nó bắt đầu khóc lóc và thằng Eudes hét lên: “Cháu xin thưa! Maixent quay cóp ạ!” Đúng là hết sảy, chúng tôi nói, chúng tôi đùa, thằng Agnan khóc, thằng Eudes và thằng Maixent đánh nhau, thế rồi các mẹ đã đến cùng với ông Albert.

Khi chúng tôi đi rồi, ông bác sĩ ngồi xuống đầu bàn, chẳng nói chẳng rằng và cứ thở dài thườn thượt. Cái bà mặc đồ trắng mang lại cho ông ấy một cốc nước và mấy viên thuốc, và ông bác sĩ cứ vẽ mãi mấy khẩu súng lục.

Ông bác sĩ ấy đúng là bị điên rồi!