Này bạn, khi bạn bắt đầu thực tập ý thức và quan sát vào mọi đối tượng ở mọi lúc mọi nơi thì trong bạn sẽ phát sinh ra một nguồn năng lượng của thiền. Nguồn năng lượng này giúp bạn trở về có mặt với sự sống và tiếp xúc một cách sâu sắc, thay vì chìm đắm trong quá khứ hay mơ tưởng tới tương lai.

Nói cách khác, thiền là năng lượng giúp bạn chứng nghiệm từng khoảnh khắc của sự sống đang trôi qua. Bạn thấy mình đang sống. Thí dụ mỗi khi rửa chén bạn hay có thói quen “rửa cho xong” để nghỉ ngơi, thì chắc chắn khoảng thời gian đó bạn sẽ không có mặt. Bạn tuy có đứng đó nhưng bạn không có mặt ở đó. Tâm trí của bạn bấy giờ có thể đang lang thang ở đâu đó.

Tôi đề nghị lần sau khi rửa chén bạn đừng nghĩ là phải rửa cho xong, mà hãy “rửa để mà rửa” bởi bên trên mục đích rửa chén cho xong trách nhiệm còn giá trị tiếp xúc với sự sống nữa. Rửa chén cũng là một phần của sự sống. Giây phút bạn đứng rửa chén mà làm chủ được chính mình, không bị thúc đẩy bởi một dự tính nào hấp dẫn sắp tới thì chứng tỏ là bạn đã sống được trong thời gian rửa chén, đã chứng thực được giá trị mầu nhiệm của sự sống mà không bỏ lỡ. Đó là một sự kiện rất quan trọng.

Nếu trong lúc rửa chén mà bạn cứ nghĩ tới tách trà, tới sự nghỉ ngơi hay bất cứ một công việc nào trong tương lai để mong cho việc rửa chén qua mau, xem việc rửa chén như một cực hình thì chứng tỏ bạn không biết cách rửa chén. Không biết cách rửa chén thì chắc gì bạn sẽ biết cách uống trà. Nâng tách trà lên mà bạn không thưởng thức được hương vị thơm ngon của tách trà, cứ theo thói quen “nhất cử lưỡng tiện” lấy sách báo ra đọc hay xem ti vi, hoặc dự tính sau khi uống trà xong mình sẽ làm gì, như vậy bạn đã không thực sự uống trà.

Bạn đã không thực sự rửa chén hay thực sự uống trà thì làm bất cứ cái gì bạn cũng sẽ có thái độ làm cho có, làm cho xong. Rốt cuộc bạn cứ chạy mãi về tương lai mà không biết sự sống là gì nữa. Bạn sẽ đánh mất sự liên hệ với sự sống. Bạn không thể sống. Tôi đề nghị bạn hãy thiết lập trở lại thái độ sống của mình, một mũi tên chỉ cần bắn trúng một con chim thôi thay vì muốn cả hai con.

Khi bạn đắm chìm vào những lạc thú đam mê để không còn biết mình thực sự là ai và đang làm gì, dù lúc ấy bạn không bị quá khứ và tương lai lôi cuốn, thì đó cũng không phải là thái độ đang sống hết lòng trong giây phút hiện tại. Sống trong hiện tại là sống tỉnh táo, sự sống phải được nuôi dưỡng bằng năng lượng thiền. Thiền đang có sẵn trong tâm bạn ở dạng hạt giống. Bạn hãy khôn ngoan chọn cho mình môi trường thích hợp để có thể tưới tẩm vào hạt giống quý báu đó mỗi ngày, giúp nó sớm trổ hoa và kết thành trái chín. Khi thiền trở thành nguồn năng lượng dồi dào thì bạn sẽ thấy cuộc đời này rất mầu nhiệm và đứng nơi nào bạn cũng thấy thật bình yên.

Này bạn! Khi bạn không có mặt thì sự sống cũng không có mặt. Chỉ khi nào bạn nhận biết mình đang có mặt hoàn toàn trong giây phút hiện tại thì đối tượng kia mới thực sự có mặt với bạn. Thí dụ khi ngồi chơi với một em bé mà bạn đánh mất sự tỉnh thức, tâm ý bị kẹt vào một đối tượng nào khác, thì lúc đó em bé không cảm nhận được sự có mặt mầu nhiệm của bạn và cả bạn cũng không thấy được sự có mặt ngọt ngào của em bé. Có mặt bao giờ cũng là sự có mặt cả chủ thể lẫn đối tượng như một cặp song song tồn tại.

Khi bạn đánh mất sự có mặt đích thực của mình thì sự sống sẽ biến khỏi bạn. Những người trẻ khi yêu thì họ dễ bị kẹt cứng vào trong đó, họ coi tình yêu là nhất trên đời và mọi thứ xung quanh dường như không có liên can gì tới họ nữa. Tình yêu càng mãnh liệt thì càng mất thăng bằng, họ luôn ở trong tình trạng lúng túng và quờ quạng như sắp ngã nhào. Cụ Nguyễn Du có những vần thơ rất hay để diễn tả tâm trạng của người đang yêu mà đánh mất sự sống:

Đã mang lấy một chữ tình

Khư khư mình buộc lấy mình vào trong

Vậy nên những chốn thong dong

Ở không yên ổn, ngồi không vững vàng

Ma đưa lối, quỷ đưa đàng

Lại tìm những chốn đoạn trường mà đi

Bạn không bị kẹt vào chữ “tình”, mà kẹt vào chữ “tiền” hay chữ “quyền” thì cũng không thể nhận biết được giá trị đích thực của sự sống. Bạn vẫn cứ đinh ninh rằng chỉ cần mỗi đối tượng mà bạn theo đuổi thôi thì bạn có thể sống rồi. Nhưng coi chừng lầm. Chính những đối tượng trong xa vời đó lại làm cho bạn không thể sống được, chúng luôn chi phối và điều khiển bạn. Chung quanh bạn có rất nhiều điều kiện thuận lợi của hạnh phúc mà rất nhiều người thầm ước, còn bạn lại không thừa hưởng được. Cuối cùng bạn không thể chủ động được cuộc đời mình, những đam mê dại dột trong lòng đã đưa đẩy bạn vào chốn đoạn trường thương đau.

Sau một lần thất bại sâu cay bạn thường dễ nghiệm ra được giá trị của cuộc sống. Bạn sẽ có thái độ sống chậm lại, thậm chí như muốn dừng lại để quan sát mọi thứ đang hiệu hữu mầu nhiệm chung quanh mình, thay vì trước đây lúc nào cũng thấy thoáng qua mà thôi. Khi bắt đầu nhìn kỹ vào từng đối tượng thân quen ấy, bạn bỗng rùng mình vì thấy họ là một phần tất yếu của cuộc đời mình vậy mà mình luôn ở bên họ như một bóng ma. May mắn là họ vẫn còn có mặt đó, một tặng phẩm lớn lao của đất trời.

Khi tư duy nếu bạn không giữ vững sự nhận biết liên tục thì rất dễ chìm đắm trong dòng tư duy mà không thấu đáo được vấn đề gì. Thật ra tư duy cũng quan trọng, nhưng phần lớn những tư duy của ta đều vô ích. Nó như một thói quen mãnh liệt không cưỡng lại được. Nhưng bận tư duy rồi thì làm sao sống? Khi nâng tách trà lên mà bạn vẫn tư duy thì bạn nâng tư duy chứ đâu có thực sự nâng tách trà. Tư duy có thể trở thành một chướng ngại khiến cho bạn không thể có mặt để tiếp xúc với sự sống. Vì vậy càng bớt tư duy thì bạn càng có nhiều cơ hội để nắm lấy sự sống.

Này bạn! Nếu bạn vẫn quan niệm rằng ráng chịu cựu chịu khổ làm xong dự án này rồi được nghỉ ngơi thì tôi chắc rằng bạn không thể nào có mặt đích thực với công việc đó. Bạn sẽ luôn nghĩ tới cái hạnh phúc được nghỉ ngơi hay một dự án mới. Như vậy bạn sẽ không mấy hứng thú với công việc hiện tại của mình. Bạn không thể sống trọn vẹn trong khi giải quyết công việc thì bạn sẽ trở nên nôn nóng, căng thẳng và mệt mỏi. Thái độ đó sẽ đốt cháy rất nhiều năng lượng trong bạn.

Trái lại nếu bạn ý thức rằng bất cứ công việc nào cũng quan trọng vì bạn có thể chứng nghiệm sự sống ngay trong công việc đó thì bạn sẽ có thái độ chấp nhận nó. Khi bạn trở nên hòa điệu và yêu thích công việc thì năng lượng không những không bị tiêu phí mà còn được tích tụ. Bạn sẽ không còn tìm cách thoát nữa. Mà thoát đi đâu kia chứ khi chính thái độ sống của bạn đã làm cho bạn đuối sức chứ không hẳn tại vì công việc khó nhọc.

Đem cực mà đổ lên non

Cong lưng mà chạy cực còn chạy theo

Như vậy làm việc gì cũng có hai cách. Một cách là làm việc này mà suy nghĩ đến việc khác với những căng thẳng, lo âu. Một cách là làm việc nào chỉ biết việc đó với sự thong thả, thảnh thơi. Cách thứ hai tuy làm được ít việc hơn nhưng có phẩm chất hơn, tiết kiệm năng lượng cho bạn nhiều hơn và làm cho bạn thấy mình đang thực sự sống hơn.

Khi bạn có mặt trong ý thức sáng tỏ thì không chỉ bạn được nuôi dưỡng mà đối tượng của bạn cũng được nuôi dưỡng. Người kia sẽ thấy được an ủi và hạnh phúc khi bạn thực sự đã có mặt với họ. Sống mà không được người chung quanh chú ý là một niềm bất hạnh. Vậy mà bạn vẫn thường nhân danh sự bận rộn nên không có đủ thời gian và năng lượng giành cho người thương của mình, để họ khô héo dần trong mòn mỏi. Nhưng khi bạn quyết tâm sống sâu sắc trở lại thì bạn sẽ nhanh chóng phát hiện ra tình trạng sầu héo và buồn khổ của người đang sống bên mình. Ánh sáng của thiền sẽ giúp bạn nên nói gì hay nên làm gì, hoặc không nên nói gì hay không nên làm gì để cho người kia vơi bớt đau khổ và tươi tỉnh lại.

Sự có mặt đích thực cũng có khả năng trị liệu. Nếu trong cơ thể và tâm hồn bạn có những khối đau nhức thì khi bạn đặt sự chú tâm và ưu ái vào lập tức nó sẽ được thoa dịu, nâng đỡ và thuyên giảm. Đặc biệt là bạn có thể chuyển năng lượng từ những vùng lành mạnh trên cơ thể và tâm hồn đến những khối đang đau nhức. Nó sẽ được chữa lành. Cơ thể và tâm hồn bạn có khả năng tự chữa lành vết thương của mình nhưng với điều kiện là bạn phải buông bỏ những nỗi lo lắng sợ hãi và trở về hết lòng chăm sóc. Khi một con thú bị trúng thương thì nó tự biết phải rút về hang, giành hết thời gian và năng lượng để nghỉ ngơi và liếm láp vết thương. Nó phải nhịn đói trong suốt thời gian chữa trị, nếu không, vết thương của nó sẽ không thể lành và còn nguy hại đến tính mạng.

Khi bạn có nhiều năng lượng lành mạnh thì những khối đau nhức của người kia cũng được trị liệu. Tại vì năng lượng có thể được chuyển tải từ người này sang người khác mà không bị giới hạn bởi không gian hay thời gian, chỉ cần bạn hướng sự nhận biết mạnh mẽ vào đối tượng đó. Có phải đôi khi ngồi gần một ai đó bạn cảm thấy an ổn và được che chở, cũng có lúc ngồi bên một người nhưng bạn lại thấy xáo trộn và mất mát không? Hãy để cho người thương của bạn thích được ngồi lâu với bạn nhé.

Ngày sau sẽ ra sao

Bây giờ ai biết được

Phút hiện tại nhiệm mầu

Hết lòng với nhau trước