11. Hãy biết nhìn ra chân giá trị và ý nghĩa của tình bạn
Nếu bạn muốn biết ai đó có hạnh phúc hay không thì đừng hỏi xem họ có bao nhiêu, mà hãy hỏi về mối quan hệ của họ với bạn bè. Có được những người bạn tâm giao hay thậm chí chỉ cần một người hiểu mình thật sự và có thể chia sẻ mọi điều đã là hạnh phúc lắm rồi.

—

Có hai nhà tư vấn tài chính từng làm việc với nhau trong hơn hai chục năm. Khi thị trường trở nên khó khăn, họ đã dốc toàn bộ tài sản vào việc kinh doanh nhưng vẫn không đủ, chẳng bao lâu sau họ làm ăn thua lỗ và mất hết tiền bạc. Thay vì tìm cách cứu vãn tình hình, cả hai lại chỉ chăm chăm đến số tiền thua lỗ, và tình bạn của họ cũng theo đó mà tan vỡ. Người nọ đổ lỗi cho người kia về thảm hoạ tài chính đó.

Dù vậy, sau hơn một năm không nói chuyện với nhau, bữa nọ họ lại cùng nhau ăn trưa. Trong lúc nói chuyện, cả hai đều thừa nhận rằng những gì đã xảy đến với họ quả thực là một tổn thất lớn. Đó không phải là chuyện tiền bạc mà chính là tình bạn của họ. Một người nói, “Tiền bạc giống như một chiếc găng tay. Còn tình bạn giống như bàn tay. Một cái thì hữu ích, còn cái kia lại là thiết yếu”.

—

Trái ngược với điều mọi người thường nghĩ – rằng khái niệm hạnh phúc thật khó giải thích, hoặc hạnh phúc tuỳ thuộc vào việc bạn có của cải nhiều hay không – các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu và nhận thấy các yếu tố như số lượng bạn bè, mức độ thân thiết với bạn bè và gia đình cùng những mối quan hệ với đồng nghiệp và hàng xóm lại chiếm tới 70% yếu tố làm nên hạnh phúc.

– Murray và peacock-

12. Hãy luôn nuôi dưỡng cho mình một ước mơ

Không phải tất cả những người hạnh phúc đều có được mọi thứ họ muốn, nhưng họ biết muốn những gì họ có thể có được. Nói cách khác, họ sắp xếp cuộc chơi theo ý mình bằng cách chỉ muốn những điều trong tầm tay. Những người ít cảm thấy hài lòng với cuộc sống thường chẳng hướng đến điều gì, hay đôi khi họ tự đặt cho mình các mục tiêu không thể với tới, để rồi tự mình chuốc lấy thất bại.

Tuy nhiên, đạt được những ước mơ lớn lao, có ý nghĩa thật sự sẽ giúp cho chúng ta cảm nhận hạnh phúc trọn vẹn hơn so với những người chỉ đặt ra – và đạt được – những mục tiêu khiêm tốn hơn. Sau này, dù giấc mơ có thể không trọn vẹn nhưng họ thật sự hạnh phúc vì họ đã sống hết mình với ước mơ đó.

Trong công việc hay trong mối quan hệ với gia đình, bạn không nên để mình bị ảnh hưởng bởi những ảo tưởng đại loại như – muốn trở thành người giàu nhất thế giới hay trở thành gia đình lý tưởng nhất thế gian. Hãy sống thực tế và cố gắng cho mọi việc tốt hơn, nhưng đừng tự buộc mình phải trở nên hoàn hảo.

Nhưng vẫn có những người dám mơ đến những điều mà họ biết rõ là không thể nào đạt được, và từng ngày họ sống trong hạnh phúc cùng với những ước mơ đó. Như một người khiếm thị luôn mơ đến một ngày nhìn thấy vẻ đẹp của ánh bình minh hay một em bé bại liệt không rời chiếc xe lăn ước một ngày nào đó, không những cậu bé có thể đi được mà còn có thể bay cao như chú chim bé nhỏ cậu vẫn thường thấy qua khung cửa sổ.

Thực tế đã chứng minh: chỉ những ai dám mơ ước thì mới có nhiều cơ hội biến giấc mơ thành hiện thực. Sẽ không có một cánh cửa nào đóng quá lâu trước một tấm lòng chân thành. “Ai đi sẽ đến – ai tin sẽ được – ai tìm sẽ thấy”.

—

Để kỷ niệm ngày về hưu, thầy hiệu trưởng quyết định tổ chức một buổi tiệc đánh dấu 30 năm cống hiến sự nghiệp của mình tại ngôi trường trung học ở Altoona, bang Pennsylvania. Đã có những bài phát biểu hùng hồn ca ngợi sự đóng góp tuyệt vời của ông. Thế nhưng vào cuối buổi tiệc, ông buồn rầu tâm sự với những người bạn của mình: “năm tôi 23 tuổi, tôi đã nghĩ sau này mình phải là tổng thống Mỹ, vậy mà bây giờ…”

Sau ngần ấy năm làm việc, người đàn ông này được nhiều người kính trọng, đã cống hiến rất nhiều cho nền giáo dục và đã vượt qua nhiều bậc thứ để trở thành vị lãnh đạo của một trường trung học. Nhưng thay vì vui thích với thành công ấy, ông lại xem đó là một sự thất bại. Mà ông có thất bại đâu – ngược lại là đằng khác. Nếu cứ mãi so sánh thực tại với mục tiêu lớn và bất khả thi của ngày xưa, ông sẽ không thể nào tận hưởng trọn vẹn thành công của mình trong hiện tại.

—

Mục tiêu đặt ra và năng lực của một người có liên quan chặt chẽ tới hạnh phúc của người đó. Nói cách khác, mục tiêu đặt ra càng thực tế và càng dễ thực hiện bao nhiêu thì người đó càng cảm thấy hài lòng với bản thân họ bấy nhiêu. Cứ trong mười người thú nhận rằng mục tiêu của mình là không thể với tới, chỉ có một người trong số họ cảm thấy hài lòng với cuộc sống.

– Diener và Fujita-

13. Hãy tìm kiếm và đón nhận những ý tưởng mới

Hãy tìm cách học hỏi và cố gắng thích nghi với những điều mới mẻ, dũng cảm đi tìm những giá trị mới, mục đích sống cao hơn trong từng giai đoạn của cuộc đời. Nếu tự đóng khung mình trong khuôn khổ những gì bạn đã biết hoặc những điều đã từng làm bạn thoải mái trước đây, bạn sẽ ngày càng thất vọng với mọi thứ xung quanh khi bạn ngày càng có tuổi. Các nguyên tắc đều có giá trị riêng của nó và rất đáng được trân trọng. Tuy nhiên vẫn luôn tồn tại sự khác biệt to lớn giữa những nguyên tắc, định kiến, tập quán cứng nhắc và sự dám đổi mới trong suy nghĩ, hành động.

—

Người ta thường thấy anh lang thang đây đó trong thị trấn và họ chri biết tên anh là Herb. Lúc nào anh cũng đi bộ. Được hỏi tại sao chưa bao giờ thấy anh đi xe, anh đáp rằng anh không tin tưởng vào những phương tiện di chuyển bằng động cơ ấy. Từ trước đến nay, anh chưa bao giờ sử dụng xe hơi, hiện tại anh không có ý định mua xe hơi và anh cũng sẽ chẳng cần đến xe điện ngầm hoặc xe bus gì hết. Anh bảo rằng lúc còn trẻ, không có những thứ ấy, anh vẫn sống bình thường. Thế thì tạo sao giờ đây anh lại phải bận tâm đến chúng?

Dù sao thì niềm vui này cũng đã mang đến cho anh cảm giác thoải mái nhất thời – anh không cần phải thích nghi, cũng chẳng phải đối mặt với những thay đổi. Nhưng anh vô tình đã tự cô lập mình với mọi thứ… nằm ngoài tầm đi bộ của mình. Có lẽ đối với anh, không có khái niệm tồn tại của thế giới, vì anh đã không hề trực tiếp trải nghiệm qua bất kỳ điều gì bên ngoài thị trấn bé nhỏ ấy.

Thời gian trôi qua, khi các con lớn lên và sống xa nhà, Herb cũng đành bỏ mặc, chẳng bao giờ ghé thăm chúng bởi anh đã từ chối các phương tiện di chuyển chạy bằng động cơ.

—

Các nhà nghiên cứu trên những người Mỹ cao tuổi cho biết, trên cả tiền bạc hay những mối quá hệ hiện tại, dấu hiệu nói lên sự hài lòng của họ trong cuộc sống là khả năng sẵn sàng thích nghi. Nếu họ sẵn sàng thay đổi một số thói quen và ước vọng của mình thì dù hoàn cảnh có đổi thay, họ vẫn luôn hạnh phúc. Và trên thực tế, trong số những người cứ khư khư không chịu thay đổi quan niệm của bản thân thì chưa đến 1/3 họ có cơ may cảm thấy hạnh phúc.

– Clark, Carlon, Zemke, Gelya, Patterson và Ennevor-

14. Hãy bày tỏ cho người khác biết rằng họ có ý nghĩa với bạn như thế nào

Các mối quan hệ xung quanh bạn đã và sẽ được hình thành dựa trên sự quan tâm lẫn nhau, và chẳng có cách nào bày tỏ sự cảm kích ấy thật lòng hơn là đơn giản nói với ai đó rằng họ thật sự có ý nghĩa với bạn như thế nào.

Đặc biệt trong tình cảm, rất nhiều người từng nói thà được hạnh phúc khi bị từ chối còn hơn đau khổ trong yêu thầm nhớ trộm mà không dám nói điều gì, thà dấn thân được làm điều mình thích cho dù có thể thất bại còn hơn cứ luôn lo nghĩ đến thất bại mà không dám làm điều mình mong ước.

—

Các nhà tâm lsy tại Đại học Houston đã thực hiện những cuộc nghiên cứu tại sao con

người lại ít khi bày tỏ sự quan tâm lẫn nhau. Họ tiến hành xem xét thái độ chia sẻ của một số người trước những biến cố đau buồn, như tang lễ chẳng hạn.

Một người thân của Bill vừa qua đời. Các bạn thân anh biết tin, họ gửi thiệp chia buồn, một số gửi điện hoa, một số khác đến thăm và động viên Bill rằng họ luôn ở bên cạnh anh. Tuy nhiên khi biết tin buồn này, có một số người bạn không gửi thiệp, không gửi hoa cũng chẳng đến thăm. Có lẽ họ nghĩ rằng – việc bộc lộ sự quan tâm của mình với người khác như thế là biểu hiện của tính uỷ mị. Những người này xem các mối quan hệ là sự cạnh tranh hơn là sự trân trọng, và cạnh tranh thì dựa trên sức mạnh, quyền lực và địa vị chứ không dựa trên tình cảm. —

Các nhà nghiên cứu cũng nhắc nhở rằng – chúng ta không bao giờ chiến thắng trong những mối quan hệ, mà chúng ta chỉ chiến thắng khi tạo được nhiều mối quan hệ tốt. – Dekovic-

15. Khi không chắc chắn, hãy suy xét mọi chuyện theo chiều hướng tốt

Khi đối mặt với một tình huống không chắc chắn, những người không hạnh phúc sẽ dễ dàng đi đến kết luận tiêu cực. Chẳng hạn, nếu không biết rõ tại sao người khác lại tử tế với mình, họ sẽ cho rằng người ấy hẳn đang che giấu ý đồ tư lợi nào đấy. Trong khi đó, những người hạnh phúc lại đón nhận tình huống tương tự với thái độ tích cực và cho rằng người kia thật sự tốt bụng.

Hoặc khi gặp một trường hợp ngoại lệ chưa từng xảy đến thì hãy vui vẻ chấp nhận sự ngoại lệ đó hơn là luôn suy nghĩ tại sao nó lại khác với những gì mình từng suy luận hay trải qua. Cuộc sống luôn dành chỗ cho những điều mới mẻ, thậm chí lạ thường.

Người xưa từng nói: “Có hai người tù buổi tối thường nhìn qua khung cửa sổ, người lạc quan nhìn thấy các vì sao và ước mơ sẽ có ngày được tự do, còn người bất hạnh chỉ nhìn thấy các song sắt giam cầm”.

—

Dù đã 70 tuổi nhưng cụ Henry vẫn sống giản dị trong ngôi nhà nhỏ chỉ có một cái lò sưởi cũ kỹ tại Arkansas. Cụ luôn vui vẻ, và tử tế với mọi người xung quanh. Năm tháng trôi qua, ngôi nhà của cụ Henry ngày càng xuống cấp. Thấy thế một người hàng xóm tốt bụng đã tập hợp một số người giúp cụ sửa sang lại ngôi nhà. Cụ Henry hết sức sửng sốt trước việc này và luôn tự hỏi: Tại sao những người này lại quan tâm đến mình như thế? Hay là họ đang cố nâng cấp nhà của cụ để làm cho nhà họ có giá hơn?

Bất kỳ tình huống nào cũng có thể ẩn chứa một ý đồ xấu xa nào đấy, điều đó còn tuỳ thuộc vào cách chúng ta nhìn nhận sự việc ra sao. Một điểm cần lưu ý là – cách nhìn nhận của chúng ta có thể sẽ là một nguồn an ủi, niềm vui thực sự hoặc cũng có thể là điều khiến ta phải hoang mang, nghi ngờ và lo sợ.

Về phần Henry, kết luận cuối cùng của cụ là :”Họ đều là những người tốt muốn giúp đỡ tôi. Tôi mang ơn họ vì điều đó”.

—

Người hạnh phúc và người không hạnh phúc thường lý giải cho các sự việc xảy ra theo những cách khác nhau. Khi nhìn nhận về cuộc sống, có đến 8/10 người không hạnh phúc cho rằng họ sẽ gặp toàn chuyện xấu, trong khi ở những tình huống tương tự 8/10 người hạnh phúc thường sẽ hướng đến mọi mặt tích cực của vấn đề. – Brebner-

16. Biết tự tin vào chính mình

Trong bất kỳ tình huống nào, hãy đừng đánh mất sự tự tin. Nếu không có niềm tin vào chính bản thân mình, bạn sẽ không làm được gì cả. Cuộc sống chỉ bế tắc thực sự nơi sự tự tin không còn nữa.

Chúng ta từng hiểu rõ triết lý giản dị: “mất tiền, bạn có thể kiếm lại được tiền, mất sức khoẻ bạn vẫn có thể phục hồi được sức khoẻ, mất danh dự bạn có thể khôi phục lại được danh dự nếu có thời gian và lòng quyết tâm, mất niềm tin bạn vẫn có thể tìm lại được niềm tin bằng tình cảm con người. Và bạn có thể sẽ mất tất cả khi bạn buông xuôi và không còn tin vào mình nữa”.

—

Năm 1972, Steve Blass được đánh giá là một trong những cầu thủ chơi giỏi nhất cho giải đấu bóng chày quốc gia. Một năm sau, anh từ giã sự nghiệp này. Anh có bị chấn thương không? Hoàn toàn không. Điều gì đã khiến anh đi đến quyết định như thế? Chỉ có một: Steve Blass đã đánh mất sự tự tin của mình. Khi ở đỉnh cao của sự nghiệp, Blass lo sợ anh sẽ có một ngày mọi chuyện trở đi xấu hơn, đó là khi anh không còn là cầu thủ trụ cột nữa. Quả nhiên chúng đến thật, anh không còn được coi là cầu thủ chính trong giải thi đấu. Blass buồn bã nói: “Khi sự tự tin ra đi, có thể nó sẽ ra đi mãi mãi”.

Để có khả năng làm bất cứ điều gì, bạn phải luôn vững tin rằng mình có thể làm được điều đó. Việc tin vào chính mình cũng quan trọng như chuyện bạn làm được việc vậy.

Người ta vẫn thường nói rằng: “Dù tin mình có khả năng hay không có khả năng, trong cả hai trường hợp bạn đều đúng”.

—

Đối với mọi lứa tuổi và mọi thành phần xã hội, có một niềm tin vững chắc vào năng lực bản thân sẽ làm tăng khả năng thành công và mức độ hài lòng về cuộc sống. Khi đó, chắc chắn chúng ta sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn trong cuộc sống, trong gia đình cũng như trong công việc.

– Myers và Diener-

17. Đề cao mình quá khiến bạn không sáng suốt

Tin vào bản thân có nghĩa là nghĩ mình có khả năng chứ không phải nghĩ người khác thấy đi hoặc nghĩ rằng mình không bao giờ mắc sai lầm. Đừng cho rằng mình tài giỏi nên không cần phải học hỏi người khác hoặc sẽ không bao giờ bị chỉ trích. —

Cách đây không lâu, một người rất giàu ra tranh cử thống đốc tại một bang miền Nam nước Mỹ. Ông không thích nghe theo lời hướng dẫn của người khác mà quyết định làm theo cách của mình. Trước đây, ông đã rất thành công nhờ tự thân vận động, vì thế bây giờ ông nghĩ rằng sẽ chẳng ai có thể dạy ông điều gì nữa bởi ông đã biết mọi thứ ông cần rồi.

Điểm đáng nói là niềm tin này dẫn tới hai hệ quả. Thứ nhất, mọi người cho rằng ông là một người tự mãn, khó chịu và ông không xứng đáng để họ đặt hết niềm tin. Thứ hai, trong một cuộc tranh luận được phát sóng trực tiếp trên toàn bang, ông đã không thể trả lời câu hỏi về việc thông qua ngân sách của bang. Điều này khiến người ta cảm thấy hình ảnh tự đắc của ông chỉ là chiếc mặt nạ giả che đập một sự thật – là ông không có năng lực như ông đã cố tình thể hiện. Dĩ nhiên, người đàn ông này đã không trở thành thống đốc hay thượng nghị sĩ hay bất cứ chức vụ nào khác mà ông tranh cử. Ông vẫn luôn tuyên bố rằng mình đã quá giỏi nên không cần phải lắng nghe và học hỏi thêm điều gì nữa. Trong khi đó mọi người lại nói rằng ông ta chỉ thiếu đúng hai yếu tố đó.

– Botwin, Buss và Shaceford-

18. Đôi khi, đừng nên đối mặt với khó khăn thử thách một mình

Đôi khi có những rắc rối tưởng chừng như không thể giải quyết được. Chúng ta ai cũng có nhu cầu chia sẻ những khó khăn của mình với người khác, có thể đó là những người thương quan tâm tới bạn nhất hoặc đó là những người đã từng gặp phải những rắc rối tương tự. Có những việc tự mình giải quyết sẽ mang lại kết quả tốt nhưng đôi khi sẽ càng làm cho vấn đề khó khăn và phức tạp hơn. Nếu cùng chia sẻ với nhau, chúng ta có thể sẽ tìm ra giải pháp tối ưu. Điều này khác xa với việc những người gặp chuyện gì cũng than thở, kể lể vì điều đó chỉ mang lại sự thiếu tự tin, thụ động mong chờ sự thương hại, giúp đỡ của người khác.

—

Sau không có đủ tiền để trang trải khoản cầm cố tài sản khi đáo hạn. Sự việc lặp lại lần thứ hai, rồi lần thứ ba. Cuối cùng đại diện của ngân hàng cũng đến nhà anh để làm thủ tục tịch biên.

Khi lỗi hẹn trả tiền lần đầu, mọi việc đều có thể khắc phục được. Sam hẳn có thể thu xếp để giữ lại ngôi nhà của anh. Sam có những người bạn hiểu biết pháp luật có thể giúp đỡ mình, nhưng anh đã không đến tìm họ bởi anh thấy ngượng.

Sam đã tự đưa mình vào phiền toái. Hết ngày này qua ngày khác, vấn đề của anh ngày một trầm trọng hơn. Sam ngày càng phiền muộn và bối rối hơn. Anh không biết làm gì để thoát khỏi rắc rối đó. Hậu quả là, anh ngày càng cô lập mình với bạn bè. Trước khi một người biết chuyện thì anh đã phải ra khỏi ngôi nhà của mình. Rõ ràng: “Điều duy nhất bạn có được từ việc che giấu, những vấn đề rắc rối của mình – là chắc chắn sẽ chẳng có ai giúp đỡ bạn cả”.

—

Các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm trên một nhóm phụ nữ không mấy hài lòng với cuộc sống. Vài người trong số họ được giới thiệu với người khác để cùng nhau chia sẻ hoàn cảnh, số còn lại được để tự giải quyết vấn đề của mình. Kết quả là những phụ nữ khi được tiếp xúc với người khác thấy mình chẳng còn phải lo nghĩ nhiều, trong khi những người phải giải quyết một mình cảm thấy không hề khá hơn chút nào.

– Hunter và Liao-

19. Hãy biết vượt lên thời gian và tuổi tác

Như cuốn sách nổi tiếng “Để bạn luôn trẻ mãi” đã chứng minh rằng: “Người ta chỉ trưởng thành hơn chứ không hề già đi, rằng tuổi tác chẳng liên quan gì đến mức độ hạnh phúc của mỗi người”. Người lớn tuổi cũng hạnh phúc như những người trẻ tuổi. Họ không hề bận tâm đến việc phải lo thích nghi với độ tuổi của mình, họ tự tin khi nói rằng họ rất hài lòng với cuộc sống của họ.

—

Cụ Nelson rất quen thuộc với cư dân khi Nam Florida, nơi cụ sinh sống. Người ta thường thấy cụ trong vườn hay đạp xe mỗi buổi chiều. Dường như cụ là bạn của tất cả mọi người và cụ luôn có một câu chuyện nào đó để khi có ai đó dừng lại trò chuyện với cụ.

Nếu bạn hỏi, cụ sẽ nói rằng cụ có cái thú lấp đầy một ngày bằng những hoạt động mà cụ yêu thích.

Cụ không hề nuối tiếc tuổi tác của mình, ngược lại cụ còn yêu thích nó. Ở độ tuổi 90, cụ cảm nhận được sự khôn ngoan và uyên bác của thời gian. Thay vì phải đối mặt với những vấn đề mà người trẻ tuổi đi làm thường gặp phải, cụ hầu như chẳng có gì phải lo lắng.

Khi người ta hỏi cụ nghĩ gì về tuổi tác của mình cụ cười hồn nhiên và nói: “Tôi đã già đi ư? Không, hãy nhìn xem những gì tôi còn làm được này”.

– Kehn-

20. Biết tìm niềm vui và cách thực hiện tốt nhất cho mọi công việc, dù nhỏ.

Chúng ta thường cảm thấy quá tải khi phải thường xuyên làm những công việc lặt vặt ở nhà, nào là lau bếp, quét dọn nhà cửa, đi chợ, nấu ăn… cùng hàng tá việc khác. Hãy lập một thời gian biểu hơp lý cho những công việc nhà của bạn, và thay vì phải đối mặt với vô số những chuyện không tên ấy, bạn sẽ có hẳn một danh sách những nhiệm vụ phải hoàn tất mỗi ngày. Với một danh sách như thế, bạn sẽ không mất thời gian tự hỏi mình sẽ phải làm gì tiếp theo. Chắc chắn chúng ta sẽ cảm thấy hài lòng hơn khi làm mọi việc một cách có khoa học.

—

Ernie là một giáo viên. Anh thường nói với các sinh viên của mình rằng ngoài niềm say mê dạy học, anh cũng thích trở thành thợ xây. Điều gì khiến người thợ xây trở nên tuyệt vời trong mắt Ernie đến thế? Ernie khâm phụ những công việc có thứ tự của họ. Người thợ xây bắt đầu bằng việc xây móng, rồi xây tường, mái là lát gạch. Các công việc luôn diễn tiến có trình tự, còn người thợ xây lại có thể dễ dàng đánh giá tiến độ của công việc. Bất cứ lúc nào họ cũng có thể thấy ngay phần nào đã hoàn tất và phần nào chưa xong. Ernie thường khuyên các sinh viên rằng mỗi khi đảm nhận một công việc nào đấy, hãy nên học theo người thợ xây.

—

Tương tự như thế, chúng ta cũng nên lập cho mình thứ tự của những việc cần làm, nếu không chúng ta sẽ bắt đầu một công việc, nhưng lại bị xao lãng bởi một việc khác, rồi sau đó sẽ cảm thấy như là mình chưa hoàn tất được việc gì cả. Nếu làm theo cách của người thợ xây, chúng ta sẽ hoàn tất từng phần việc một, và có thể thấy toàn bộ công việc của mình được hình thành ra sao sau mỗi bước đó.

– Henry và Lovelace-