Giáo sư Cừu ngồi bên bàn, chỉ tay cho chúng tôi ngồi xuống trên giường. Chúng tôi tiến về đó, xoạc chân qua sách vở như thể vượt qua bãi mìn rồi ngồi xuống. Giường rõ ràng là đầy cáu ghét đến mức tôi sợ chiếc quần Levi’s của tôi sẽ dính chặt vào khăn trải giường mất. Giáo sư Cừu gập ngón tay trên mặt bàn mà nhìn chằm chằm vào chúng tôi. Ngón tay ông chắc mập với lông đen ở khắp đốt ngón. Màu đen hoàn toàn tương phản với màu trắng rực rỡ của mái đầu.
Bỗng nhiên, Giáo sư Cừu nhấc điện thoại và hét vào trong ống nghe, “Mang bữa tối lên đây, nhanh lên!”
“Xem nào,” Giáo sư Cừu nói. “Cậu nói cậu đến để bàn luận về con cừu mất tích vào năm 1936.”
“Đúng thế ạ,” tôi nói.
“Hừm,” ông nói. Rồi đột ngột, ông hỉ mũi rõ to vào một nùi giấy. “Cậu muốn kể điều gì không? Hay cậu muốn hỏi điều gì?”
“Cả hai ạ.”
“Trước hết, hãy cho tôi nghe điều cậu muốn kể.”
“Chúng tôi biết con cừu thoát khỏi ông năm 1936 đã trở thành gì.”
Giáo sư Cừu khịt khịt mũi. “Cậu nói với tôi là cậu biết tôi vứt bỏ mọi thứ tôi đã có vì một con cừu mà tôi đang cố kiếm trong bốn mươi hai năm?”
“Chúng tôi có biết điều đó,” tôi nói.
“Cậu có thể bịa ra chuyện này.”
Tôi lôi chiếc bật lửa bạc từ trong túi ra đặt lên bàn ông cùng bức ảnh cừu của Chuột. Ông thò một tay đầy lông ra, nhặt chiếc bật lửa và bức ảnh, rồi xem xét chúng cẩn thận dưới ánh đèn. Các phân tử yên lặng trôi trong phòng một lúc lâu. Cửa sổ kính trượt ngăn tiếng ồn của thành phố; chỉ có tiế́ng phù phù của chiếc đèn cũ kỹ chốc chốc lại ngắt quãng sự yên lặng.
Ông già, sau khi đã xem xét chiếc bật lửa và bức ảnh, tắt đèn đánh tách một cái và lấy những ngón tay chuối mắn dụi dụi mắt. Như thể ông đang cố nhét cầu mắt vào trong hộp sọ. Khi ông bỏ tay ra, mắt ông đỏ quạch, như mắt thỏ.
“Tha lỗi cho tôi,” Giáo sư Cừu nói. “Tôi đã bị vây quanh bởi bọn ngốc lâu quá, tôi trở nên mất lòng tin vào mọi người.”
“Không sao cả ạ,” tôi nói.
Bạn gái tôi mỉm cười lễ phép.
“Cậu có hình dung nổi cảm giác khi chỉ còn lại một tư tưởng duy nhất sau khi hiện thân của nó đã bị kéo tận gốc ra từ dưới ta?” Giáo sư Cừu hỏi.
“Dạ không, tôi không thể.”
“Đó là địa ngục. Một mê cung địa ngục dưới đất thậm chí một tia sáng hay một giọt nước cũng không khiến cái địa ngục ấy bớt kinh khủng. Đó là cuộc sống của tôi bốn mươi hai năm qua.”
“Vì con cừu này ư?”
“Đúng, đúng, đúng. Tất cả vì con cừu này. Con cừu đã bỏ tôi mắc kẹt giữa mọi thứ. Vào mùa xuân năm 1936.”
“Và để đi tìm con cừu này mà ông đã rời Bộ Nông Lâm, tôi nói đúng không?”
“Những thằng cha chỉ biết có giấy tờ đó toàn là lũ điên. Bọn chúng không biết tí gì về giá trị thật sự của mọi thứ. Có lẽ chúng sẽ không bao giờ hiểu được ý nghĩa vĩ đại của con cừu ấy.”
Rồi có một tiếng gõ cửa, theo sau là một giọng phụ nữ. “Tôi mang thức ăn lên cho ngài đây.”
“Cứ để đấy,” Giáo sư Cừu nói.
Tiếng chiếc khay ăn được để trên sàn theo sau bởi tiếng vọng bước chân rời xa dần.
Bạn gái tôi mở cửa và bưng khay thức ăn đến bàn Giáo sư Cừu. Trên khay là xúp, xa lát, bánh mì cuộn và thịt băm cho Giáo sư Cừu, cộng thêm hai cà phê cho chúng tôi.
“Cô cậu ăn rồi à? Giáo sư Cừu hỏi.”
“Dạ rồi, cám ơn ông,” tôi nói.
“Cô cậu ăn gì?”
“Cừu xốt vang,” tôi nói.
“Tôm nướng,” cô nói.
Giáo sư Cừu cằn nhằn. Rồi ông ăn xúp và nhai rau ráu bánh mì nướng. “Xin lỗi tôi ăn khi cô cậu nói chuyện. Tôi đang đói.”
“Tất nhiên rồi ạ,” chúng tôi nói.
Giáo sư Cừu ăn xúp và chúng tôi uống cà phê. Trong khi ăn Giáo sư gục đầu nhìn chăm chăm vào trong bát.
“Ông có biết nơi trong bức ảnh là ở đâu không?” tôi hỏi.
“Thực ra là có. Tôi biết nơi đó rõ lắm.”
“Ông sẽ nói cho tụi tôi biết chứ?”
“Đợi đã,” Giáo sư Cừu nói, đặt sang bên chiếc bát giờ đã rỗng không. “Mỗi lúc nói một thứ thôi. Hãy bắt đầu bằng các sự kiện năm 1936. Tôi sẽ nói trước, rồi đến cậu.” Tôi gật đầu.
Giáo sư Cừu bắt đầu. “Đó là vào mùa hè năm 1935 khi con cừu nhập vào tôi. Tôi bị lạc đường trong một chuyến điều tra các cánh đồng cho gia súc ăn cỏ gần biên giới Mãn Châu – Mông Cổ, rồi tôi bất chợt thấy một cái hang. Tôi quyết định qua đêm ở đó. Đêm ấy tôi mơ thấy một con cừu hỏi tôi, liệu nó có thể vào trong người tôi không? Tại sao không? tôi nói. Lúc ấy, tôi không nghĩ nhiều về chuyện đó. Rốt cuộc, nó là một giấc mơ thôi mà.” Ông già cười như nắc nẻ khi chuyển qua món xa lát.
“Ấy là một giống cừu tôi chưa từng thấy trước đó. Do công việc nên tôi đã quen với mọi giống cừu trên thế giới, nhưng con này độc đáo lắm. Sừng nó cong một góc kỳ lạ, chân nó mập lùn và bè bè, mắt nó trong như nước mùa xuân. Lông nó trắng tinh, trừ một ngôi sao hơi nâu trên lưng. Không hề có con cừu nào như vậy trên thế gian này. Đó là lý do tôi nói với con cừu nó có thể nhập vào người tôi. Là một chuyên gia về cừu, tôi không định để một con vật hiếm như thế đi mất.”
“Vậy ông cảm thấy thế nào khi có con cừu trong cơ thể mình?”
“Không có gì đặc biệt, thật đấy. Chỉ cảm thấy như có con cừu này trong tôi. Tôi cảm thấy nó vào buổi sáng. Tôi thức dậy là đã có con cừu này trong tôi. Một cảm giác hoàn toàn tự nhiên.”
“Ông có bị nhức đầu gì không?”
“Không một lần từ cha sinh mẹ đẻ đến giờ.”
Giáo sư Cừu tấn công sang món thịt băm, chấm đẫy vào nước xốt trước khi hăng hái tọng vào miệng. “Ở những vùng thuộc lãnh thổ Bắc Trung Hoa và Mông Cổ, chuyện cừu nhập vào cơ thể người không phải chuyện hiếm. Dân bản địa tin rằng cừu nhập vào cơ thể là phúc lành được các đấng thần linh ban phát. Chẳng hạn, một cuốn sách xuất bản vào triều đại nhà Nguyên có viết rằng một con cừu trắng mang hình ngôi sao nhập vào cơ thể Thành Cát Tư Hãn. Thật thú vị, cậu có thấy thế không?”
“Khá thú vị ạ.”
“Con cừu nhập vào cơ thể ấy được cho là bất tử. Và người chứa con cừu cũng được cho là bất tử. Tuy thế, nếu con cừu thoát ra, sự bất tử cũng biến mất. Tất cả là tùy vào con cừu. Nếu con cừu thích người chủ, nó sẽ ở hàng thập kỷ. Nếu không – vèo! – nó đi mất. Những người bị cừu bỏ được gọi là những người không cừu. Nói cách khác, những người như tôi.”
Chóp chép, chóp chép.
“Kể từ khi con cừu ấy nhập vào cơ thể tôi, tôi bắt đầu đọc những nghiên cứu dân tộc học và văn hóa dân gian liên quan tới cừu. Tôi đi quanh phỏng vấn dân địa phương và kiểm tra các bản viết cổ. Chẳng bao lâu lời đồn lan ra là tôi bị cừu nhập, và những lời đồn đó đến tai ông sĩ quan chỉ huy của tôi. Ông sĩ quan chỉ huy không nương nhẹ chuyện đó. Tôi bị gắn mác không đủ khả năng về mặt tinh thần và nhanh chóng bị chuyển về Nhật. Một ‘trường hợp thuộc địa’ điển hình.”
Sau khi ăn hết ba viên thịt băm, Giáo sư Cừu chuyển sang món bánh mì cuộn.
“Sai lầm cơ bản của nước Nhật hiện đại là chúng ta không học hỏi được tí gì từ mối quan hệ với các dân tộc châu Á khác. Điều đó cũng đúng khi nói đến cách đối xử của chúng ta với cừu. Việc chăn nuôi cừu ở Nhật Bản thất bại chính vì chúng ta coi cừu đơn thuần là nguồn lấy len và lấy thịt. Cấp độ cuộc sống thường nhật biến mất khỏi suy nghĩ của chúng ta. Chúng ta giảm đến mức tối thiểu yếu tố thời gian để tăng tối đa kết quả. Với tất cả mọi thứ chúng ta đều như vậy. Nói tóm lại, chúng ta không khôn ngoan chút nào. Chúng ta đã thua trận không phải là không có lý do.”
“Tôi suy ra là, con cừu đó đã theo ông về Nhật,” tôi nói, quay trở lại đề tài.
“Đúng thế,” Giáo sư Cừu nói. “Tôi trở về bằng tàu từ Pusan. Con cừu đi cùng với tôi.”
“Vậy ông cho là mục đích của con cừu là gì?”
“Tôi không biết,” Giáo sư Cừu làu bàu. “Con cừu không nói tôi biết. Nhưng đúng là con vật có một mục đích chủ yếu. Điều đó thì tôi biết. Một kế hoạch vĩ đại nhằm thay đổi nhân tính và thế giới loài người.”
“Một con cừu có kế hoạch làm tất cả những việc đó ư?”
Giáo sư Cừu gật đầu trong khi tọng nốt mẩu bánh mì vào trong miệng và phủi phủi vụn bánh mì khỏi tay. “Không việc gì phải quá hốt hoảng. Hãy xem Thành Cát Tư Hãn đó.”
“Ông nói đúng,” tôi nói. “Nhưng tại sao lại là bây giờ? Tại sao lại là nước Nhật?”
“Tôi đoán là tôi đã đánh thức con cừu. Nó lẽ ra đã có thể tiếp tục ngủ vùi trong cái hang ấy hàng trăm năm. Và tôi thật ngu ngốc lại đi đánh thức nó dậy.”
“Không phải lỗi của ông,” tôi nói.
“Không,” Giáo sư Cừu nói. “Đó là lỗi của tôi. Lẽ ra tôi nên hiểu được điều đó từ lâu rồi. Lẽ ra tôi nên góp một tay. Nhưng tôi mất một thời gian dài mới hiểu được. Và đến lúc tôi hiểu được, con cừu đã chạy mất.”
Giáo Sư Cừu trở nên yên lặng. Ông lấy tay dụi dụi cặp lông mày trắng như băng. Như thể sức nặng của bốn mươi hai năm đã lan tỏa đến mọi ngóc ngách cơ thể ông.
“Một buổi sáng tôi thức dậy và con cừu đã đi mất. Đến lúc đó tôi mới hiểu ‘không cừu’ nghĩa là gì. Hoàn toàn là địa ngục. Con cừu đi mất chỉ để lại một tư tưởng. Nhưng không có con cừu thì không cách nào tống khứ tư tưởng ấy đi được. Đó chính là những gì ‘không cừu’.”
Giáo sư Cừu lại hỉ mũi vào nùi giấy. “Nào giờ đến lượt cậu nói.”
Tôi bắt đầu bằng lộ trình con cừu đã đi sau khi nó rời khỏi Giáo sư Cừu. Con cừu đã nhập vào cơ thể của một thanh niên cánh hữu trong tù. Ngay sau khi ra khỏi nhà tù, người thanh niên này đã trở thành một nhân vật cánh hữu chủ chốt. Sau đó ông ta đến Trung Hoa đại lục và xây dựng một mạng lưới tình báo và đồng thời cả một gia tài. Ông ta bị gắn mác tội phạm chiến tranh Loại A nhưng được thả ra để đổi lấy mạng lưới tình báo trên đại lục. Và, sử dụng gia tài mang từ Trung Hoa về, ông ta đã đặt nền móng cho cả mạng lưới ngầm chính trị, kinh tế, thông tin, vân vân.
“Tôi có nghe về người này,” Giáo sư Cừu nói một cách cay đắng. “Bằng cách nào đó con cừu có khả năng phán đoán kỳ lạ mục tiêu có nhiều khả năng nhất.”
“Nhưng mùa xuân năm nay, con cừu đã bỏ cơ thể ông ta mà đi. Bản thân ông ta đang trong cơn hôn mê, sắp chết. Cho đến tận bây giờ, có vẻ như một cơn rối loạn chức năng não đang thay thế cho con cừu.”
“Thật hạnh phúc biết bao. Chẳng thà cái ‘không cừu’ ấy đừng có cái vỏ tỉnh thức nửa vời này.”
“Ông nghĩ tại sao con cừu bỏ cơ thể ông ta mà đi – sau ngần ấy thời gian gây dựng nên một tổ chức đồ sộ?”
Giáo sư Cừu thở dài thườn thượt. “Cậu vẫn không hiểu sao? Những gì xảy ra với người đó cũng giống như với tôi. Ông ta đã sống lâu hơn cái sự hữu dụng của mình. Con người có giới hạn, và con cừu không dùng đến những người đã đạt đến giới hạn của mình. Tôi đoán là ông ta không hiểu hết những gì con cừu đã dành cho ông ta. Vai trò của ông ta là xây dựng một tổ chức đồ sộ, và một khi điều đó đã hoàn tất, ông ta bị vứt bỏ. Giống như con cừu dùng tôi như một phương tiện vận chuyển.”
“Vậy kể từ đó con cừu đã làm gì?”
Giáo sư Cừu nhặt bức ảnh trên bàn và lấy ngón tay búng nhẹ. “Nó đi lang thang khắp nước Nhật để tìm một người chủ mới. Đối với con cừu, hẳn điều đó có nghĩa là lên kế hoạch để đưa một người mới lên đỉnh của tổ chức.”
“Và con cừu đang tìm kiếm gì?”
“Như tôi đã nói trước, tôi không thể diễn đạt điều đó bằng lời một cách chính xác. Những gì con cừu tìm kiếm là hiện thân của ý nghĩ cừu.”
“Như thế có hay không?”
“Đối với suy nghĩ của con cừu, tất nhiên như thế là tốt.”
“Còn đối với ông thì sao?”
“Tôi không biết,” ông già nói. “Tôi thật sự không biết. Kể từ khi con cừu bỏ đi, tôi không thể nói được trong tôi bao nhiêu phần là tôi, còn bao nhiêu phần là cái bóng của con cừu.”
“Ban nãy, ông có nói về việc góp một tay. Thế nghĩa là gì?”
“Tôi không định nói cho cậu biết.” Giáo sư Cừu lắc đầu.
Một lần nữa, yên lặng lại bao phủ căn phòng. Bên ngoài, một trận mưa nặng hạt bắt đầu rơi. Cơn mưa đầu tiên kể từ khi chúng tôi đến Sapporo.
“Một việc cuối cùng: ông có thể cho chúng tôi biết nơi trong bức ảnh ở đâu không?” tôi hỏi.
“Ở khu trang trại nơi tôi từng sống trong chín năm. Tôi từng nuôi cừu ở đó. Bị Quân đội Mỹ sung công ngay sau chiến tranh, và khi họ trả nó lại tôi bán nó cho một tay lắm tiền nào đó để làm nhà nghỉ dưỡng có đồng cỏ. Có thể vẫn là cùng một người chủ.”
“Liệu ông ta vẫn còn nuôi cừu chứ?”
“Tôi không biết. Nhưng nhìn bức ảnh thì đúng là có vẻ ông ta đang nuôi cừu. Dù sao đi nữa, nó ở rất xa mọi khu dân cư. Không còn căn nhà nào khác trong tầm mắt. Đường sá không thể đi được vào mùa đông. Tôi chắc chắn là người chủ dùng chỗ đó chỉ hai, có lẽ ba tháng trong năm. Ở đó dễ chịu và yên tĩnh.”
“Có ai chăm sóc chốn đó khi người chủ không có ở đó không?”
“Tôi ngờ là chẳng ai ở đó qua mùa đông. Ngoài tôi ra, tôi không thể hình dung lại có người ở đó qua mùa đông. Người ta có thể thuê những người chăn cừu tại thị trấn dưới chân đồi trông nom đàn cừu. Mái nhà nghiêng cho nên tuyết theo tự nhiên sẽ trượt xuống đất, và không phải lo lắng gì về trộm cướp. Ngay cả nếu có ai ăn cắp thứ gì ở đó thì vác về thị trấn cũng khó. Lượng tuyết rơi ở đó kinh khủng lắm.”
“Vậy giờ ở đó có ai không?”
“Hừm, có thể không phải bây giờ. Tuyết sắp rơi rồi và gấu sẽ lang thang kiếm ăn trước khi chúng ngủ đông. Cậu không định lên đó đấy chứ?”
“Có lẽ chúng tôi sẽ phải đi. Chúng tôi không có manh mối nào khác.”
Giáo sư Cừu ngồi một lúc không nói gì. Nước sốt cà chua từ thịt băm dính nơi khóe miệng.
“Cậu nên biết rằng trước cậu cũng có một người khác đến đây hỏi về trang trại. Khoảng tháng Hai. Tuổi và hình dáng, chà, có vẻ giống cậu. Cậu ta nói cậu ta quan tâm đến bức ảnh trong tiền sảnh khách sạn. Lúc đó tôi đang chán, thế là tôi kể cho cậu ta điều này điều kia. Cậu ta nói đang tìm kiếm tư liệu cho một cuốn tiểu thuyết cậu ta viết.”
Tôi rút trong túi ra ảnh Chuột và tôi chụp cùng nhau. Ảnh chụp tám năm trước trong J’s Bar. Tôi nhìn nghiêng, hút thuốc, Chuột nhìn về phía máy ảnh, giơ ngón cái làm hiệu đồng ý. Cả hai chúng tôi đều trẻ và rám nắng.
“Người này là cậu, đúng không?” Giáo sư Cừu nói, giơ bức ảnh dưới ánh đèn. “Trẻ hơn giờ.”
“Đúng.”
“Người kia chính là cậu thanh niên đó. Cậu ta trông già hơn ảnh này và có ria, nhưng đúng là cậu ta.”
“Ria ư?”
“Một bộ ria nhỏ khá gọn gàng, phần còn lại thì râu mọc lởm chởm.”
Tôi cố gắng hình dung Chuột có ria, nhưng không thể hình dung được.
Giáo sư Cừu vẽ cho chúng tôi một tấm bản đồ chi tiết tới trang trại. Phải đổi tàu gần Asahikawa tới một đường nhánh và đi ba tiếng đồng hồ để đến thì trấn chân đồi. Từ đó mất ba tiếng đi xe đến trang trại.
“Xin chân thành cám ơn ông vì mọi thứ,” tôi nói.
“Nếu cậu thực sự muốn biết sự thật, tôi nghĩ càng ít người liên quan đến con cừu đó càng tốt. Tôi là một ví dụ điển hình. Không một ai lại hạnh phúc hơn một khi đã bị quấn vào với nó. Giá trị bản thân một cá nhân không thể chống đỡ trước sự hiện diện của con cừu. Nhưng thôi, tôi đoán là cậu có lý do của mình.”
“Đúng như thế đấy.”
“Giờ hãy cẩn thận,” Giáo sư Cừu nói. “Và làm ơn đặt bát đĩa cạnh cửa hộ tôi.”