Lúc tôi còn nhỏ, có lần tôi và cha đứng xếp hàng để mua vé xem xiếc. Cuối cùng chỉ còn một gia đình nữa là đến lượt chúng tôi mua vé. Gia đình đó có tám đứa con, tất cả đều dưới 12 tuổi. Tôi biết chắc rằng họ không có nhiều tiền. Áo quần của họ cũ sờn nhưng sạch sẽ, và bọn trẻ được dạy dỗ đàng hoàng – tất cả chúng đều xếp hàng ngay ngắn, từng cặp hai đứa nắm tay nhau sau lưng cha mẹ. Chúng trò chuyện huyên thuyên về những chú hề, những con voi và các tiết mục khác mà chúng sắp được xem vào tối đó. Tôi có cảm giác rằng chúng chưa từng đến rạp xiếc bao giờ. Đêm hôm ấy hứa hẹn là một đêm đáng nhớ trong thời thơ ấu của chúng.

Cha mẹ chúng đứng ở đầu hàng và tỏ ra rất hãnh diện. Bà mẹ nhìn chồng như muốn nói: “Anh chính là chàng hiệp sĩ giáp trụ sáng ngời của em”. Người chồng mỉm cười và kiêu hãnh như thể đáp lại: “Em nói đúng!”.

Cô bán vé hỏi người cha muốn mua bao nhiêu vé. Ông tự tin trả lời: “Vui lòng cho tôi mua tám vé trẻ em và hai vé người lớn”.

Khi cô bán vé nói giá, người vợ khẽ buông tay chồng ra, cúi mặt xuống, còn người chồng khẽ mấp máy đôi môi. Ông cúi xuống gần hơn và hỏi: “Cô nói bao nhiêu ạ?”.

Cô bán vé nói lại giá vé.

Ông ấy không có đủ tiền.

Làm sao ông có thể quay lại và nói với bọn trẻ rằng ông không đủ tiền dắt chúng vào rạp xiếc được?

Thấy vậy, cha tôi đưa tay vào túi, lấy ra tờ 20 đô-la và thả xuống đất. Chúng tôi cũng chẳng giàu có gì. Rồi cha tôi cúi xuống, nhặt tờ tiền lên, vỗ vai người đàn ông và nói: “Xin lỗi ông, ông vừa đánh rơi cái này”.

Người đàn ông biết rõ chuyện gì đang diễn ra. Ông ấy không hề xin bố thí nhưng chắc chắn ông rất cảm kích trước sự giúp đỡ trong tình cảnh tuyệt vọng, đau khổ và đáng xấu hổ này. Ông nhìn thẳng vào mắt cha tôi, dùng cả hai tay nắm lấy tay cha tôi và siết chặt. Ông cảm động đến rơi nước mắt và nói: “Cám ơn, rất cám ơn ông. Điều này thật sự có ý nghĩa rất to lớn đối với tôi và cả gia đình nhỏ này đấy ạ”.

Tôi và cha trở lại xe và về nhà. Tối hôm đó chúng tôi đã không được xem xiếc nhưng chuyến đi của chúng tôi không hề vô ích.

Việc hiểu được ai đúng không quan trọng bằng việc gì đúng – đây là bí quyết để lãnh đạo, quản lý, nuôi nấng con cái, dạy dỗ và huấn luyện hiệu quả. Nếu chúng ta chú tâm giúp cho mọi người cảm thấy tốt đẹp hơn sau khi gặp mình, chúng ta sẽ đạt được những kết quả đáng ngạc nhiên.