LỜI SỐ 82

“Điều quan trọng nhất khi bạn thấy mình rơi xuống hố là đừng đào sâu thêm nữa.”

*

Nếu bạn bị rơi vào một vụ đầu tư xấu, điều tồi tệ nhất thế giới là tiếp tục ném tiền vào đó. Mặc dù rút ra là một hành động đau lòng, cuối cùng thì rời cuộc chơi từ bây giờ để ngăn chặn thêm mất mát sẽ có lợi hơn là đợi đến khi tất cả chỉ còn con số không. Trong đầu thập niên 1980, Warren đầu tư rất lớn vào ngành công nghiệp nhôm. Đây là một sai lầm, và khi ông nhận ra, ông đã ngừng đào thêm và leo ra. Hãy can đảm thừa nhận bạn sai lầm, và hãy thừa nhận trước khi Thần may rủi rỉ tai với bạn rằng bạn đã rỗng túi.

LỜI SỐ 83

“Nếu bạn thành công ngay lần đầu tiên, hãy ngừng tìm tòi.”

*

Warren luôn đi tìm những công ty tuyệt vời để mua, và một khi đã mua rồi, ông nắm giữ rất lâu, theo dõi giá cổ phiếu gia tăng theo doanh thu của công ty. Một khi bạn đã đầu tư thành công với một công ty tuyệt vời, tốt hơn hết bạn nên tận hưởng thay vì bán đi để đổi lấy một món lợi khiêm tốn và lại đi tìm cóng ty khác để đầu tư. Vì vậy vấn dề quan trọng là bạn phải biết thế nào là một công ty tuyệt vời, để nhận ra nó khi bạn nắm trong tay. Nhưng nếu bạn thấy một công ty tầm thường không có các cơ cấu kinh tế dài hạn thuận lợi, tốt nhất là bạn nên nghe theo lời khuyên của Bernard Baruch (một Warren Buffett trong thời của mình). Khi được hỏi làm thế nào ông trở nên giàu có, Bernard đã trả lời một cách ranh mãnh: “Tôi luôn bán đi quá sớm.”

LỜI SỐ 84

“Tôi mua cổ phiếu khi bầy chuột kéo nhau đi đường khác. ”

*

Warren Buffett biết rằng thời điểm mua cổ phiếu là khi mọi người khác đều bán ra, không phải lúc mọi người đều mua vào. Tất cả những lần Warren mua đều gặp lúc tin tức xấu

ông thích mua khi mọi thứ đen tối nhất – và ông có thể làm thế vì ông đã nghiên cứu thế giới kinh doanh từ trước và biết rõ những công ty nào có thể sống sót sau những tai họa đã đưa họ đến bờ vực và công ty nào sẽ bước tiếp vào lỗ đen quên lãng. Những thương vụ lớn của ông đều rơi vào lúc thị trường giá giảm như năm 1966 ông mua Disney, năm 1973 ông mua Washington Post Company, năm 1981 ông mua General Foods, năm 1987 ông mua Coca-Cola, và năm 1990 ông mua Wells Fargo.

LỜI SỐ 85

“Đa số mọi người quan tâm đến thị trường cổ phiếu vì thấy ai củng chơi. Thời điểm quan tâm đến cổ phiếu là khi không ai ngó ngàng đến nó.Bạn không thề làm giàu bằng cách mua những cổ phiếu thời thượng.”

*

Nhà đầu tư khôn ngoan tránh những cổ phiếu thời thượng cùng với sự kích động của đám đông kèm theo, vì sự nổi tiếng của chúng đã đẩy giá lên quá cao. Nếu bạn muốn sở hữu một công ty, hãy chờ đợi đến lúc công ty này không còn được quan tâm nhiều nữa – đó là lúc bạn sẽ có giá tốt nhất và tiềm năng tăng giá cao nhất. Đó là lý do vì sao Warren thích thị trường giá giảm; ông đã để ý các công ty tuyệt vời mà ông sẽ chộp ngay nếu ông tìm được giá phù hợp. Trên thực tế, nếu bạn xem qua danh mục đầu tư của Berkshire, bạn sẽ nhận thấy tất cả các công ty ông có sở hữu cổ phiếu đều được mua lúc thị trường sụp đổ hay lúc công ty không phải là địa chỉ đầu tư được ưa chuộng, cổ phần của ông tại Washington Post Company, Coca-Cola, Disney, American Express, General Foods, Wells Fargo, Interpublic Group, và GEICO đều được mua như vậy, hoặc lúc thị trường giảm giá hoặc lúc công ty không được ưa chuộng trong giới đầu tư. 

LỜI SỐ 86

“Chúng ta không thảm nhập vào một công ty với ý định tác động nhiều đến các thay đổi. Lối suy nghĩ này không phù hợp trong đầu tư củng như trong hôn nhân.”

*

Warren đã phát hiện ra rằng trong đa số trường hợp, cơ cấu kinh tế của công ty vẫn giữ vững không bị tác động bởi bộ máy quản lý đang nắm quyền. Một công ty vĩ đại sẽ mang lại kết quả vĩ dại bất kể ai đang điều hành, và một công ty yếu kém sẽ chỉ mang lại kết quả tầm thường cho dù họ có trong tay nhà quản lý giỏi nhất. Trong vòng 100 năm qua, Coca- Cola đà trải qua hàng chục nhà quản lý, có người vĩ đại nhưng cùng có người không, dù vậy nó vẫn là một công ty tuyệt vời. Washington Post Company đã mất đi người sáng lập và điều hành Katharine Graham, nhưng nó vẫn là một công ty tuyệt hảo. Trong khi đó, những nhà sản xuất ô tô hay các công ty hàng không vẫn mãi là những công ty gặp khó khăn từ thập niên này kéo sang thập niên khác mặc dù họ cũng có những nhà quản lý vĩ đại. Khi đầu tư, bạn nên chọn công ty vĩ đại và tránh công ty yếu kém, cho dù người điều hành chúng là một thiên tài. 

LỜI SỐ 87

“Rủi ro đến từ việc bạn không hiểu rõ mình đang làm gì. ”

*

Trong cuộc chơi mua cổ phiếu không được ưa chuộng, nếu bạn không có khả năng xác định cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty, bạn đang tham gia vào một công việc đầy rủi ro. Bạn sẽ không biết được là mình đang trả giá quá cao cho đến khi quá muộn. Hiểu rõ về những gì bạn đang đầu tư là con đường duy nhất để loại bỏ rủi ro. Như Warren đã nói: “Tôi không bao giờ mua cái gì trừ phi tôi có thể điền vào tờ giấy lý do của mình. Tôi có thể sai lầm, nhưng tôi biết rõ câu trả lời cho câu nói “Tôi đang chi ra 32 tỉ đôla hôm nay để mua công ty Coca-Cola bởi vì….” Nếu bạn không trả lời được câu hỏi này, bạn không nên mua. Nếu bạn trả lời được câu hỏi, và vài lần như vậy, là bạn đã kiếm được rất nhiều tiền.” Các câu hỏi buộc chúng ta phải suy nghĩ, và câu trả lời cho chúng ta biết liệu mình nên hành động như thế nào. Nghệ thuật ở đây không phải là tìm ra cơ hội đầu tư đúng, chỉ đơn giản là biết rằng mình có câu trả lời đúng cho câu hỏi đúng.

LỜI SỐ 88

“Thời điểm duy nhất để mua những thứ này là vào một ngày không có chữ y – không ngày nào cả.”

*

Ớ đây Warren đang nói về lần đầu phát hành cổ phiếu hay trái phiếu ra công chúng của một công ty thông qua ngân hàng đầu tư. Ông nhận thấy rằng ngân hàng đầu tư chịu trách nhiệm phát hành đã cẩn thận cân nhắc giá cả. Không dễ gì có cơ hội cho nhà đầu tư kiếm được giá hời. Vì lý do này mà Warren vẫn luôn tránh xa các IPO kể từ khi ông bắt đầu sự nghiệp đầu tư. Ông thích đợi cho cổ phiếu được giao dịch một thời gian và cái nhìn ngắn hạn của thị trường chứng khoán đã làm cho giá cổ phiếu bị đẩy xuống một cách không xứng đáng. Quy luật rất dơn giản: Ngân hàng đầu tư không bao giờ dâng cho bạn giá hời, nhưng thị trường thì có.

LỜI SÓ 89

“Chúng ta tin tưởng rằng sự trung thực sẽ giúp ích chúng ta trong vai trò nhà quản lý: Một tổng giám đốc (CEO) lừa dối người khác ngoài đời cuối cùng củng sẽ lừa dối bản thân.”

*

Một CEO trung thực với công chúng về sai lầm của mình thì có nhiều khả năng sẽ học hỏi từ những sai lầm này. Nhưng nếu vị CEO chỉ cố gắng đổ tội cho người khác hay tình hình về những sai lầm của mình, thì đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy ông ta có thể sẽ lừa dối bản thân về những điều quan trọng khác và gần như chắc chắn không bao giờ trung thực với cổ đông. Điều này đặc biệt đúng trong các vấn đề liên quan đến kế toán – sẵn lòng báo cáo sai một con số cuối cùng sẽ dẫn đến việc sẵn lòng báo cáo sai tất cả các con số. Hay như Warren nói: “Những nhà quản lý luôn hứa hẹn sẽ “làm ra con số” thì đến một lúc nào dó sẽ bị cám dỗ để điều chỉnh sao cho ra con số.” Khi nhà quản lý thay đổi sổ, họ sẽ phải chịu tù tội, nhưng đáng buồn là hệ thống kế toán lừa đảo của họ thường không được phát hiện cho đến khi họ đã phủi sạch toàn bộ số vốn đầu tư của cổ đông và cả nguồn quỹ hưu trí của nhân viên.

LỜI SỐ 90

“Cái gì không đáng làm thì không cẩn làm tốt.”

*

Nhiều người mất nhiều thời gian đổ công sức vào những công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém, đồng nghĩa với tiềm năng làm ra tiền cũng thấp. Vậy thì tại sao lại cố gắng cho một thứ mà không đem lại lợi ích cho bạn? Tại sao lại học hỏi để làm tốt với một công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém và sẽ chẳng bao giờ mang đến cho bạn tí tiền bạc nào? Nếu bạn thấy mình đang ở trên một chiếc thuyền không biết đi về đâu, bạn nên nhảy khỏi thuyền và tìm đến một chiếc khác đang hướng ra biển lớn để thu về tài sản lớn lao – thay vì cố gắng vươn lên làm thuyền trưởng của một con tàu chậm chạp chẳng tiến đến một bến bờ tài chính nào cả.

Đây là kinh nghiệm của Warren với lĩnh vực đầu tư vào dệt may của Berkshire. Cho dù nó có giỏi cách mấy, cho dù nó có áp dụng được nhiều sáng kiến đến mấy, hoặc cho dù có ném thêm bao nhiêu vốn vào nó, thì kết quả vẫn không thay đổi – các đối thủ cạnh tranh ở nước ngoài luôn có thể sản xuất vải sợi với chi phí thấp hơn tại Mỹ. Nó trở thành một công cuộc đầu tư không đáng thực hiện, và như Warren nói, ông đã đau lòng dẹp nó qua một bên.

LỜI SỐ 91

“Thành tích quản trị tốt chỉ thề hiện bản chất chiếc thuyền nhiều hơn là khả năng chèo thuyền hiệu quả của bạn. Nếu bạn trót rơi vào một chiếc thuyền bị rò rỉ kinh niên, công sức đổ vào để thay chiếc thuyền có thể sẽ hiệu quả han là việc gắng sức vá các lổ thủng.”

*

Tay nài ngựa giỏi nhất thế giới cũng, không thể thắng cuộc nếu cưỡi một con ngựa tồi. Nhưng ngay cả một tay nài trung bình cũng có thể thắng giải trên một con ngựa chiến. Khi bạn tốt nghiệp đại học, hãy gia nhập đội quân và tìm việc ở một công ty có cơ cấu kinh tế vững mạnh, vì bất kể mức độ tham vọng của bạn đến đâu, thì với cơ cấu kinh tế vĩ đại như vậy công ty sẽ cho bạn một vị thế tốt và trả lương cao. Nếu bạn đã và đang làm cho một công ty như vậy, hãy thật cẩn thận khi quyết định rời tổ ấm. Công việc mà bạn tưởng là tốt hơn có thể là một chiếc thuyền thủng khắp nơi mà Warren đã cảnh báo với bạn, và lúc đó cho dù bạn có chèo cật lực thì cũng chẳng đi tới đâu.