1. Tồn tại sâu trong bản thân tôi niềm khao khát về cái thường hằng của tình yêu. Điều đó có ngu không?

Tình yêu có thể tồn tại trong hai chiều: hoặc như chiều ngang hoặc như chiều đứng. Chúng ta quen với tình yêu theo chiều ngang. Đó cũng là chiều thời gian; chiều đứng là chiều của vĩnh hằng.

Niềm khao khát trong trái tim không phải là về cái thường hằng; ở đó bạn đã hiểu lầm. Nhưng hiểu lầm đó gần như là phổ biến bởi vì chúng ta chỉ biết một bình diện: chiều ngang, chiều của thời gian. Trong chiều đó chỉ có hai khả năng: hoặc cái gì đó là tạm thời hoặc thường hằng. Nhưng cái thường hằng lại không là gì ngoài nhiều khoảnh khắc; cái đó nữa cũng bắt đầu và kết thúc. Thường hằng không phải là vĩnh hằng, nó không thể là thế được. Không cái gì có thể là vĩnh hằng trong thời gian. Cái được sinh ra trong thời gian đều nhất định chết đi trong thời gian. Nếu có bắt đầu, sẽ có kết thúc.

Và tình yêu của bạn bắt đầu; nó bắt đầu ở khoảnh khắc nào đó trong thời gian. Thế rồi nó nhất định chấm dứt. Vâng, nó có thể chấm dứt sớm hơn hay muộn hơn. Nếu nó chấm dứt nhanh bạn gọi nó là tạm thời; nếu nó mất thời gian lâu hơn chút ít để chấm dứt bạn gọi nó là thường hằng. Nhưng thường hằng cũng sẽ không đáp ứng cho trái tim, bởi vì trái tim khao khát cái không chấm dứt chút nào, cái mãi mãi. Nó là niềm khao khát về Thượng đế. Thượng đế là cái tên khác cho tình yêu vĩnh hằng.

Jesus nói Thượng đế là tình yêu. Và đó là một trong những phát biểu vĩ đại nhất đã từng nói ra. Tình yêu trở thành đồng nghĩa với Thượng đế. Nếu bạn có thể biết tình yêu vĩnh hằng bạn đã biết tới Thượng đế. Chẳng cái gì còn lại, tất cả đều được hoàn thành.

Nhưng tâm trí chẳng biết gì về vĩnh hằng. Trái tim khao khát cái vĩnh hằng, nhưng trái tim liên tục bị tâm trí diễn giải. Và tâm trí chỉ biết hoặc một tình yêu đoản mệnh hoặc tình yêu sống lâu hơn chút ít. Nhưng cho dù tình yêu sống lâu hơn chút ít thì nỗi sợ bao giờ cũng có đó rằng nó sắp chấm dứt. Và nỗi sợ của bạn cũng đúng – nó sắp chấm dứt rồi. Thực tế, nó sẽ lâu hơn nếu bạn là người không thông minh. Nếu bạn rất, rất ngu và rất, rất không thông minh sẽ mất thời gian lâu, thời gian dài để bạn hiểu cái vô tích sự của nó tất cả. Nếu bạn rất thông minh nó có thể chấm dứt nhanh chóng bởi vì bạn sẽ thấy rằng chẳng có gì nhiều trong nó.

Một người càng thông minh, tình yêu của người đó sẽ càng đoản mệnh hơn – yêu như bạn biết nó. Đó là lí do tại sao nhân loại đang trở nên ngày một thông minh hơn, yêu đang trở thành hiện tượng đoản mệnh hơn. Trong quá khứ nó gần như là thường hằng; chẳng có gì giống như li dị. Ở các nước vô giáo dục cũng chẳng có cái gì như li dị. Một nước càng trở nên có giáo dục, có văn hoá, phức tạp, tỉ lệ li dị tăng lên, theo cùng tỉ lệ, bởi lẽ đơn giản là mọi người có thể thấy rằng họ phát chán với nhau. Thế thì chẳng có ích gì mà kéo lê nó; thế thì tốt hơn cả là chấm dứt nó đi.

Nhưng tâm trí có thể chấm dứt thứ này và lập tức thay thế một ảo tưởng khác vào, lặp đi lặp lại. Tâm trí là kẻ không học. Ngay cả người thông minh cũng vẫn còn là người không học. Và tâm trí đã trở nên mạnh tới mức bất kì cái gì tới từ trái tim cũng chẳng bao giờ đạt tới bạn, bản thể bạn, đều bị tâm trí diễn giải sai.

Trái tim nói vĩnh hằng và tâm trí diễn giải là thường hằng. Đó là chỗ bạn bỏ lỡ vấn đề. Niềm khao khát của trái tim là về chiều đứng; đó là chiều của thiền. Tâm trí sống theo chiều ngang; do đó các nhà huyền môn của mọi thời đại đều đã nhận ra sự kiện là tâm trí và thời gian không phải là hai thứ khác nhau: tâm trí là thời gian. Tâm trí không thể sống theo chiều đứng được; tâm trí sống trong quá khứ, trong tương lai. Với tâm trí, hiện tại là vô tồn tại. Từ quá khứ tới tương lai tâm trí cứ di chuyển. Hiện tại dường như chỉ là lối đi từ quá khứ tới tương lai.

Tôi đã nghe:

Một thợ săn đi săn trong khu rừng rậm. Một người bạn muốn đi cùng anh ta; người này cũng là thợ săn, nhưng anh ta chưa thạo, chỉ là người nghiệp dư. Thợ săn này nói, “Được, anh có thể đi cùng.”

Người thợ săn đưa anh ta tới một chỗ hổ và sư tử thường đi qua, bởi vì chỗ đó gần với ao nước và chúng nhất định tới ao khi chúng cảm thấy khát. Cho nên họ nấp sau một bụi cây. Người thợ săn ra dấu hiệu cho anh bạn, hướng dẫn rằng, “Khi nó xuất hiện, cứ tỉnh táo và bắn ngay.”

Một con hổ đi qua. Người thợ săn ngớ người ra vì anh bạn vẫn còn gần như cứng hết cả người; anh ta thậm chí không chuyển động, anh ta chẳng làm gì để bắn nó. Thợ săn hỏi, “Có chuyện gì thế?”

Người bạn nói, “Nó đi nhanh quá tôi thấy nó chỉ khi nó ra khỏi tầm ngắm.”

Đó đích xác là điều hiện tại là gì: bạn thấy nó chỉ khi nó ra khỏi tầm nhìn; khi nó đã là quá khứ, chỉ thế thì bạn mới thấy nó. Bạn chưa bao giờ thấy nó như hiện tại. Tâm trí không nhanh thế. Tâm trí không tỉnh táo, không nhận biết. Tâm trí đang mơ. Nó bao giờ cũng được bao quanh bởi quá khứ và tương lai, và khoảnh khắc nhỏ bé, nguyên tử của hiện tại đi qua nhanh. Nó phải đi nhanh hơn bản thân ánh sáng, bởi vì chúng ta chưa bao giờ bắt giữ được nó. Đến lúc chúng ta nhận biết thì nó đã qua rồi. Thời gian chúng ta cần để trở nên tỉnh táo là đủ, và nó qua đi. Bạn bao giờ cũng biết nó khi nó ra ngoài tầm nhìn. Cho nên mọi điều bạn nhận biết đều là quá khứ, cái không còn nữa và tương lai, cái còn chưa có. Bạn sống giữa hai thứ không tồn tại này.

Chiều kích của chiều đứng là hiện tượng hoàn toàn khác: bạn nhảy ra khỏi tâm trí. Đó là thiền tất cả là gì: bạn thoát ra khỏi tâm trí, bạn thoát ra khỏi quá khứ và tương lai, bạn thoát ra khỏi thời gian. Bạn không còn suy nghĩ, bạn không còn mơ mộng, bạn không còn ham muốn. Không có kí ức, không có tưởng tượng. Tất cả đều im lặng.

Thế thì bạn có thể thấy hiện tại, và bạn có thể thấy chỉ có hiện tại chứ không cái gì khác. Và hiện tại là vĩnh hằng. Thực tế, hiện tại không phải là một phần của thời gian chút nào; hiện tại là một phần của vĩnh hằng. Nó bao giờ cũng bây giờ, nó chưa bao giờ khác cả. Và đó là niềm khao khát của trái tim, nhưng bạn đang hiểu lầm nó. Bạn muốn tình yêu được sinh ra từ thiền, không sinh ra từ tâm trí. Đó là tình yêu tôi liên tục nói tới. Đó là tình yêu Jesus đang nói tới, tình yêu đó là Thượng đế. Nó không phải là tình yêu của bạn; tình yêu của bạn không thể là Thượng đế được. Tình yêu của bạn chỉ là hiện tượng tâm trí; nó là sinh học, nó là sinh lí, nó là tâm lí, nhưng nó không vĩnh hằng. Vĩnh hằng là của bản thể tinh tuý.

Tình yêu tôi đang nói tới là tinh tuý và tình yêu của bạn là không tồn tại. Cái không tồn tại không thể trở thành vĩnh hằng được. Cho dù bạn cố làm cho nó thành thường hằng bạn có thể xoay xở được, nhưng nó sẽ chết chẳng chóng thì chầy. Bạn thậm chí có thể lừa bản thân mình rằng nó vẫn có đó; bạn có thể giả vờ, ít nhất – dường như nó có đó.

Hàng triệu đôi trên khắp thế giới đang sống dường như nó có đó. Họ đang sống trong thế giới của “dường như.” Tất nhiên, làm sao họ có thể vui vẻ được? Họ bị mòn mỏi mọi năng lượng. Họ đang cố lấy cái gì đó từ tình yêu giả; nó không thể chuyển giao hàng hoá được. Do đó mới có thất vọng, do đó mới có chán liên tục, do đó mới có cằn nhằn, tranh đấu liên tục giữa những người yêu. Họ cả hai đều cố làm cái gì đó vốn dĩ không thể được. Họ cố làm cho chuyện tình của họ thành cái gì đó của vĩnh hằng, điều không thể có được. Nó nảy sinh ra từ tâm trí và tâm trí không thể cho bạn thoáng nhìn nào về vĩnh hằng.

Gợi ý của tôi là, nếu bạn thực sự sẵn sàng đáp ứng cho niềm khao khát của trái tim, thế thì quên tất cả về tình yêu đi. Trước hết đi vào trong thiền, bởi vì yêu sẽ tới từ thiền. Nó là hương thơm của thiền. Thiền là hoa. hoa sen một nghìn cánh. Để nó mở ra. Để nó giúp bạn đi vào chiều hướng của chiều đứng, vô trí, vô thời gian, và thế thì bỗng nhiên bạn sẽ thấy hương thơm có đó. Thế thì nó là vĩnh hằng, thế thì nó là vô điều kiện. Thế thì nó thậm chí không hướng tới bất kì ai đặc biệt; nó không thể hướng tới bất kì ai đặc biệt được. Nó không phải là quan hệ; nó gần như phẩm chất bao quanh bạn. Nó chẳng liên quan gì tới người khác. Bạn đang yêu, bạn là tình yêu – thế thì nó là vĩnh hằng. Nó là hương thơm của bạn. Nó đã từng bao quanh một Phật, bao quanh một Zarathustra, bao quanh một Jesus. Nó là loại tình yêu hoàn toàn khác; nó khác về chất.

Bạn đang hỏi chỉ một lượng thêm chút xíu – không phải một ngày mà hai ngày, ba ngày, bốn ngày; không phải một kiếp mà vài kiếp – nhưng bằng bất kì cách nào nó cũng sẽ chấm dứt. Và bạn càng căng nó ra lâu hơn, nó sẽ càng trở nên mỏng hơn, nó sẽ đem tới nhiều chán hơn, bởi vì nó muốn chết và bạn thì lại căng nó ra. Và đôi khi nó chết nhưng bạn không có khả năng vứt bỏ nó; bạn cứ mang cái xác. Nó bốc mùi! Có thời nó đã là hiện tượng đẹp; bây giờ nó đơn giản chết và nó bốc mùi.

Có câu chuyện hay trong kinh sách Ấn Độ về Shiva. Vợ ông ấy, Parvati, chết, và ông ấy mang xác của vợ mình trong mười hai năm đi khắp đất nước, với hi vọng rằng ở đâu đó lương y nào đó có thể giúp được. Dần dần, chi của xác chết bắt đầu rơi ra, nhưng ông ấy vẫn tiếp tục cuộc hành trình đi tìm lương y; nhà giả kim thuật nào đó, nhà ảo thuật nào đó, phép màu nào đó có thể làm điều đó. Khóc lóc, than vãn, ông ấy đi khắp nước.

Có mười hai chỗ linh thiêng ở Ấn Độ. Tương truyền rằng đấy là những chỗ các bộ phận của Parvali rơi xuống. Bất kì chỗ nào một bộ phận rơi xuống nó đều trở thành chỗ linh thiêng.

Bạn có thể mang xác chết – nhưng bạn không thể tìm thấy lương y.

Điều này còn đúng hơn nhiều so với câu chuyện về Jesus cải tử người chết, mặc dầu điều có vẻ không thể được là một người như Shiva lại mang người đàn bà chết. Nhưng quan sát của riêng tôi là ở chỗ tôi đã thấy hàng triệu người mang chuyện tình chết của họ, điều đã chết từ lâu trước đây. Nhưng họ cứ mang chúng vì sợ hãi, níu bám – chỉ níu bám lấy cái đã biết, với cái quen thuộc, mặc dầu nó chỉ là khổ sở và không gì khác, nhưng cứ níu bám.

Khi tình yêu chết, nó chết. Trong thời gian người ta phải chấp nhận cái chết và người ta phải nói lời chia tay, không phàn nàn, không phẫn uất, bởi vì khi cái gì đó chấm dứt bạn có thể làm gì? Theo thời gian đó là bản chất của mọi sự: chúng bắt đầu và chúng kết thúc. Phật nói: mọi thứ xảy ra trong thời gian đều nhất định chết. Cho nên chấp nhận – nó là tính như vậy của mọi thứ.

Nhưng nếu trái tim bạn thực sự khao khát cái gì đó vĩnh hằng, thế thì tôi có thể chỉ cho bạn cách thức. Thế thì vứt bỏ ý tưởng về yêu đi. Trước khi bạn có thể cho bạn phải có. Bạn đang cố cho cái gì đó mà bạn không có; bạn đang cố lấy cái gì đó từ ai đó người không có nó ngay chỗ đầu tiên. Thế thì làm sao nó có thể vĩnh hằng được? Chẳng chóng thì chầy vỡ mộng nhất định xảy ra. Bạn có thể mang được nó đi bao lâu? Bạn có thể vẫn còn trong lừa dối được bao lâu?

Đó là lí do tại sao tôi nói bạn càng thông minh hơn, nó càng trượt nhanh khỏi tay bạn hơn. Chỉ người ngu mới có thể sống cuộc sống hôn nhân, cứ tưởng rằng nó là cái gì đó thường hằng. Người thông minh không thể sống cái gọi là cuộc sống hôn nhân được, hay nếu họ sống nó thì họ sẽ phải thay đổi bạn tình nhiều lần trong cuộc sống của họ. Nhưng mỗi lần cùng sự việc sẽ xảy ra.

Tâm trí cứ tìm các nguyên nhân khác, nhưng không bao giờ nhìn vào nguyên nhân thực. Nó không thể làm được, bởi vì nhìn vào nguyên nhân thực nghĩa là tự tử của tâm trí. Nó sẽ tìm ra cả nghìn lẻ một lỗi trong người đàn bà, trong người đàn ông bạn đã từng sống cùng – đó là lí do tại sao tình yêu đã thất bại. Không phải là tình yêu theo thời gian nhất định thất bại, có lỗi trong người đàn bà này. Bạn đã chọn người đàn bà sai, bạn không khớp với cô ấy, các bạn không được làm ra cho nhau, vân vân và vân vân. Nhưng một ngày nào đó bạn đã nghĩ các bạn đã được làm ra cho nhau, và bạn đã hoàn toàn quên mất điều đó! Nhớ những ngày đó, những ngày bắt đầu của chuyện tình… và bạn đã nghĩ, “Điều này sẽ kéo dãi mãi mãi!” Bạn thậm chí đã hứa hẹn với nhau rằng “Điều này sẽ kéo dài mãi mãi.”

Mới vài ngày trước đây, một người đàn ông và người đàn bà tới tôi và nói họ muốn sống cùng nhau. Gợi ý của tôi là ở chỗ họ nên sống tách ra và liên tục gặp gỡ. Nhưng người yêu là người yêu – người ngu là người ngu. Đó là lí do tại sao người ta gọi là “trò hề”! Họ muốn sống cùng nhau. Người đàn bà thậm chí còn đưa điều đó thành việc viết rằng “Chúng tôi sẽ không bao giờ tách rời, và em hứa. Và chúng tôi tuyệt đối chắc chắn rằng chúng tôi muốn sống với nhau; hai mươi bốn giờ một ngày cùng nhau.” Cho nên tôi nói, “Thôi được, thế thì tuỳ các bạn.”

Và không đầy hai tháng trôi qua, và hôm qua tôi nhận được bức thư của người đàn bà nói, “Chúng tôi muốn tách ra.” Chỉ hai tháng thôi! Cô ấy đã quên mất rằng cô ấy đã viết, “Chúng tôi sẽ không bao giờ tách rời,” rằng “Chúng tôi bao giờ cũng sống với nhau.”

Điều đó xảy ra cho mọi người. Đây là ảo tưởng, ảo ảnh. Và bạn muốn làm ảo ảnh thành thường hằng sao? Làm sao bạn có thể làm ảo ảnh thành thường hằng được? Làm sao bạn có thể làm giấc mơ thành thường hằng được? Sáng sẽ tới và bạn sẽ phải thức dậy. Và một khi bạn thức dậy bạn có thể nhắm mắt lại và cứ cố tìm ra giấc mơ, nó đã đi đâu. Bạn muốn tiếp tục nó, nhưng bạn không thể tiếp tục lại giấc mơ được. Nó mất mãi mãi. Một khi bạn thức dậy, nó tan vỡ mãi mãi; bạn không thể tìm được sợi chỉ lần nữa. Nó là không thể vá lại được, nhớ lấy.

Bạn không thể vá lại được tình yêu đã đổ vỡ – gương vỡ thì có thể. Có thể tìm được cách thức: nó có thể được nấu chảy ra và nó sẽ lại là một. Nhưng tình yêu tan vỡ … không có cách nào, không có khả năng nào. Do đó mới có nỗi sợ. Nỗi sợ chỉ ra rằng sâu bên dưới bạn nhận biết nó đang trượt ra khỏi bàn tay bạn, cho nên bạn muốn làm nó thành thường hằng. Bây giờ cách thức là ra toà và cưới nhau. Đây là cách làm cho nó thành thường hằng. Làm nó thành hiện tượng pháp lí để cho toà án và cảnh sát và quan toà và luật pháp và quốc gia sẽ cản trở theo mọi cách có thể. Nếu bạn muốn tách ra họ sẽ không cho phép bạn tách ra.

Điều tốt là người đàn bà này đã viết nó ra gửi cho tôi, chứ không ra toà! Cô ấy không cần lo nghĩ – ngày cô ấy đưa nó cho tôi, tôi đã vứt nó đi rồi bởi vì tôi biết chẳng ích gì mà giữ nó – chẳng chóng thì chầy tình yêu sẽ chấm dứt thôi. Và tôi không muốn cô ấy cảm thấy ngượng ngùng! Tôi đã vứt nó đi. Cô ấy có thể tách ra… nhưng cô ấy sẽ làm cùng điều đó lần nữa, đó mới là vấn đề. Và bạn tin tôi đi, cô ấy có thể viết nó lần nữa, chỉ sau hai tháng.

Bây giờ cô ấy muốn tuyệt đối một mình; cô ấy thậm chí không muốn sống cùng ai cả – bị kết thúc rồi! Cô ấy đã thức tỉnh! Nhưng điều này sẽ xảy ra lặp đi lặp lại. Ít nhất vài lần nữa sẽ xảy ra, bởi vì tôi có thể nghe thấy tiếng ngáy của cô ấy cho nên tôi biết cô ấy sẽ mơ nữa!

Không giấc mơ nào là thường hằng, và tình yêu của bạn là giấc mơ. Và tâm trí chỉ có thể mơ; nó không thể cho bạn thực tại được.

Thoát khỏi tâm trí đi. Quên tất cả về tình yêu đi. Bạn không có hiểu biết nào về tình yêu – bạn không thể có hiểu biết nào về tình yêu cả. Chỉ qua thiền bạn mới thay đổi chiều hướng của bản thể mình. Từ chiều ngang bạn sẽ trở thành chiều đứng. Từ sống trong quá khứ và tương lai… Bây giờ, tại sao lại thường hằng này? Thường hằng nghĩa là bạn đang cố hình dung ra nó ngay cả trong tương lai. Bạn muốn nó vẫn còn như nó vậy ngay cả trong tương lai – nhưng tại sao? Thực tế, nó phải đã bay đi xa rồi; chỉ thế thì người ta mới bắt đầu nghĩ về thường hằng.

Khi hai người yêu thực sự trong ảo tưởng họ không nghĩ về thường hằng. Cứ hỏi bất kì hai người yêu nhau nào trong những ngày trăng mật của họ – họ chẳng quan tâm. Họ biết rằng họ sẽ ở cùng nhau mãi mãi.

Nhưng khoảnh khắc nó bắt đầu tuột khỏi tay bạn, thế thì tâm trí nói, “Bây giờ phải níu bám lại. Làm nó thành thường hằng đi. Làm mọi điều để làm cho nó thành thường hằng. Đừng nhìn vào vết nứt đang xảy ra. Đừng nhìn, né tránh, quên tất cả về chúng. Cứ che đậy chúng lại – bằng cách nào đó xoay xở điều đó.”

Nhưng bạn đang yêu cầu điều không thể được.

Tôi có thể dạy bạn thiền, và từ thiền một phẩm chất khác của tình yêu sẽ xảy ra. Thế thì đó không phải là lừa quanh. Thế thì đó là trí huệ, không phải ngu xuẩn. Thế thì bạn không rơi vào tình yêu, bạn vươn lên trong tình yêu. Thế thì tình yêu là phẩm chất của bạn. Cũng như ánh sáng bao quanh ngọn lửa, tình yêu bao quanh bạn. Bạn là việc yêu, bạn là tình yêu. Thế thì nó có vĩnh hằng. Nó không có địa chỉ. Bất kì ai tới gần bạn đều sẽ uống nó. Bất kì ai tới gần bạn sẽ được nó làm cho say mê, được nó làm cho phong phú. Cây cối, tảng đá, người, con vật, không thành vấn đề. Ngay cả bạn ngồi một mình… Phật ngồi một mình dưới cây đang toả ra tình yêu. Tình yêu liên tục mưa rào quanh ông ấy. Đó là vĩnh hằng, và đó là niềm khao khát thực của trái tim.

Đừng hiểu lầm nó – nhưng tâm trí chỉ có thể hiểu lầm. Hiểu biết là có thể chỉ qua một mình thiền.

2. Tôi đã rơi vào tình yêu và đã khổ nhiều. Sau khi nghe thầy tôi đã cảm thấy không sẵn lòng buông bỏ giấc mơ rằng chuyện tình của tôi cuối cùng sẽ không dẫn tới thoả mãn. Làm sao tôi có thể vượt ra ngoài sự gắn bó này mà sao phong phú thế, mà cũng đau đớn thế.

Tình yêu là cả hai. Nó giầu có và nó đau đớn, nó đau đớn và nó cực lạc – bởi vì tình yêu là gặp gỡ của đất và trời, của cái biết và cái không biết, của cái thấy được và cái không thấy được.

Tình yêu là biên giới phân chia vật chất và ý thức, biên giới của cái thấp hơn và cái cao hơn. Tình yêu có rễ trong đất; đó là nỗi đau của nó, đau đớn của nó. Và tình yêu có nhánh của nó trên trời; đó là cực lạc của nó.

Tình yêu không phải là hiện tượng đơn lẻ, nó là hai mặt. Nó là dây căng giữa hai cực. Bạn sẽ phải hiểu hai cực này: cực này là dục, cực kia là lời cầu nguyện. Tình yêu là dây căng giữa dục và lời cầu nguyện; một phần của nó là dục, một phần của nó là lời cầu nguyện.

Phần dục nhất định mang tới nhiều khổ sở, phần thuộc về lời cầu nguyện sẽ đem tới nhiều vui vẻ. Do đó khó mà từ bỏ được tình yêu, bởi vì trong từ bỏ người ta sợ niềm vui tới cũng sẽ bị từ bỏ. Người ta không có khả năng toàn bộ trong nó, bởi vì tất cả những cái đau đó cứ nhắc đi nhắc lại bạn từ bỏ nó. Đây là khổ của người yêu: người yêu sống trong căng thẳng, bị kéo tách rời.

Tôi có thể hiểu được vấn đề của bạn. Đây là vấn đề cơ bản của mọi người yêu, bởi vì yêu đem tới cả hai, nhiều gai và nhiều hoa, và chúng cả hai đều cùng nhau. Tình yêu là bụi hoa hồng. Người ta không muốn những gai này, người ta muốn bụi hồng toàn hoa và không gai; nhưng chúng đi cùng nhau, chúng là các mặt của cùng một năng lượng.

Nhưng tôi không nói bạn từ bỏ tình yêu, tôi không nói bạn trở nên bị tách rời. Điều tôi đang nói với bạn là, làm nó ngày một nhiều lời cầu nguyện hơn. Toàn thể cách tiếp cận của tôi là cách tiếp cận của biến đổi, không của từ bỏ. Bạn phải đã hiểu lầm tôi. Tôi không chống lại dục, nhưng tôi ủng hộ tất cả để làm dục thành lời cầu nguyện. Cái thấp nhất có thể được sở hữu bởi cái cao nhất, thế thì đau của nó biến mất.

Đau nào có đó trong hoạt động dục? Bởi vì nó nhắc bạn về tính con vật của bạn – đó là nỗi đau. Nó nhắc bạn về quá khứ, nó nhắc bạn về tù túng sinh học của bạn, nó nhắc bạn rằng bạn không tự do, bạn ở dưới mức nô lệ của bản năng do tự nhiên trao; rằng bạn không độc lập với tự nhiên, rằng sợi dây của bạn bị tự nhiên kéo, rằng bạn chỉ là con rối trong tay của các lực vô ý thức, không biết.

Dục được cảm thấy như sự bẽ bàng. Trong dục bạn bắt đầu cảm thấy mình bị mất giá trị, do đó có nỗi đau. Và thế rồi sự hoàn thành tạm thời thế; chẳng chóng thì chầy bất kì người thông minh nào cũng sẽ trở nên nhận biết rằng thoả mãn là tạm thời và tiếp theo đó là đêm dài đau đớn.

Cực lạc chỉ như làn gió thoảng, nó tới rồi đi và bỏ bạn trong trạng thái như sa mạc, chán nản hoàn toàn, thất vọng. Bạn đã hi vọng nhiều; nhiều điều đã được hứa hẹn bởi phần bản năng của bạn, và chẳng cái gì đã từng được chuyển giao.

Thực tế dục là chiến lược của tự nhiên để duy trì bản thân nó. Nó là cơ chế giữ cho bạn sinh sản, bằng không con người sẽ biến mất. Thử nghĩ về nhân loại mà dục không còn là bản năng và bạn tự do, theo ý chí của mình, để đi vào dục hay không. Thế thì toàn thể mọi sự sẽ có vẻ ngớ ngẩn thế, toàn thể mọi sự sẽ có vẻ lố bịch. Cứ nghĩ mà xem – nếu không có lực bản năng kéo bạn, tôi nghĩ chẳng ai sẽ sẵn sàng đi vào dục. Không ai bằng lòng đi; người ta đi vào trong nó mà ngần ngại, chống lại.

Nếu bạn đọc và nghiên cứu các hình mẫu dục của các loài vật và sâu bọ khác nhau, bạn sẽ rất phân vân: làm sao điều này có thể được thực hiện nếu nó bị bỏ lại cho bản thân các loài? Chẳng hạn, có những loài nhện mà, khi con đực làm tình với nó, con cái bắt đầu ăn con đực. Đến lúc chuyện tình xong xuôi, con đực cũng xong đời luôn! Bây giờ nghĩ về những con nhện này nếu chúng được tự do chọn lựa: khoảnh khắc chúng thấy con cái chúng sẽ trốn biệt xa nhất có thể được. Sao chúng phải tự tử, biết hoàn toàn rõ điều đó? Chúng đã thấy các con đực khác biến mất theo cùng cách – mọi ngày điều đó đều đang xảy ra – nhưng khi bản năng sở hữu chúng, chúng chỉ là nô lệ cho điều đó. Run rẩy, sợ hãi, dầu vậy chúng vẫn làm tình, vẫn biết hoàn toàn rõ đây là cuối cùng. Khi con đực có cực thích, con cái bắt đầu ăn nó.

Rận cái không có chỗ mở, cho nên rất khó để làm tình với nó. Rận đực phải làm ra một lỗ trong con cái. Bạn có thể dễ dàng thấy liệu con rận cái có còn trinh không, bởi vì mỗi lần được làm tình, một vết sẹo để lại – đấy thực sự là giao cấu, cấu vào! – nhưng nó sẵn lòng cho phép điều đó. Điều đó là đau đớn, và có nguy hiểm cho đời nó, bởi vì nếu con đực làm lỗ ở chỗ sai thì nó sẽ chết – và có những con đực ngu nữa! Nhưng dầu vậy rủi ro vẫn phải nhận; có những lực vô ý thức tới mức nó phải bị chấp nhận.

Nếu dục bị bỏ lại cho quyết định của bạn tôi nghĩ mọi người sẽ không đi vào nó đâu. Có lí do tại sao mọi người làm tình trốn tránh chỗ công cộng, tránh mọi người khác – bởi vì điều đó có vẻ lố bịch thế. Chỉ làm tình chỗ công cộng thôi, bạn biết rằng người khác sẽ thấy cái lố bịch của nó; bản thân bạn biết nó là lố bịch. Người ta cảm thấy người ta rơi xuống dưới nhân tính; nỗi đau lớn có đó, rằng bạn bị lôi lại sau.

Nhưng nó đem tới vài khoảnh khắc hoàn toàn thuần khiết và vui vẻ và hồn nhiên, nữa. Nó đem tới vài khoảnh khắc của vô thời gian, khi bỗng nhiên không có thời gian nào còn lại. Nó đem tới vài khoảnh khắc của vô ngã nữa, khi ở trong khoảnh cực thích sâu bản ngã bị quên đi. Nó cho bạn vài thoáng nhìn về Thượng đế, do đó nó không thể bị từ bỏ.

Mọi người đã cố gắng từ bỏ nó. Trong nhiều thời đại các sư đã từng từ bỏ nó bởi lẽ đơn giản là nó làm bẽ mặt thế, chống lại chân giá trị của con người thế. Dưới tác động của bản năng vô ý thức nào đó là việc mất tính người, mất đạo đức. Các sư đã từ bỏ nó, họ đã rời bỏ thế giới, nhưng với điều đó mọi niềm vui trong cuộc sống của họ cũng biến mất. Họ trở thành rất nghiêm trang và buồn bã, họ biến thành tự tử. Bây giờ họ không thấy nghĩa nào trong cuộc sống, mọi cuộc sống trở thành vô nghĩa. Thế thì họ đơn giản chờ cái chết tới và chuyển giao chúng.

Đó là vấn đề tinh tế; làm sao giải quyết nó?

Cách tiếp cận của tôi không ở thế giới này không ở thế giới khác.

Cách tiếp cận của tôi không là bác bỏ cái gì đó mà dùng nó.

Hiểu biết của tôi là ở chỗ bất kì cái gì được trao cho bạn cũng đều quí giá. Bạn có thể biết giá trị của nó, bạn có thể không biết giá trị của nó, nhưng nó là quí; nếu nó không phải vậy, sự tồn tại sẽ không trao nó cho bạn đâu. Cho nên bạn phải tìm cách biến đổi nó. Bạn phải làm cho tình yêu của bạn có tính cầu nguyện nhiều hơn, bạn phải làm cho dục của bạn đáng yêu hơn. Dần dần, dần dần dục phải được biến đổi thành hoạt động linh thiêng, nó phải được nâng lên. Thay vì dục kéo bạn xuống trong vũng bùn tính con vật, bạn có thể kéo dục lên.

Cùng năng lượng kéo bạn xuống có thể kéo bạn lên, và cùng năng lượng đó có thể cho bạn đôi cánh. Nó có sức mạnh vô cùng; chắc chắn nó là thứ mạnh nhất trên thế giới, bởi vì mọi cuộc sống đều nảy sinh ra từ nó. Nếu nó có thể cho sinh ra đứa trẻ, cho cuộc sống mới, nếu nó có thể đem tới cuộc sống mới trong sự tồn tại, bạn có thể hình dung tiềm năng của nó: nó có thể đem tới cuộc sống mới cho bạn nữa. Cũng như nó có thể đem tới trẻ con mới trong thế giới, nó có thể cho việc sinh thành mới cho bạn.

Và đó là điều Jesus ngụ ý khi ông ấy nói với Nicodemus, “Chừng nào ông còn chưa được sinh ra lần nữa, ông sẽ không có khả năng đi vào vương quốc Thượng đế của ta” – chừng nào bạn còn chưa được lại sinh ra, chừng nào bạn còn chưa có khả năng cho bản thân mình việc sinh thành – một tầm nhìn mới, một phẩm chất mới cho năng lượng của bạn, sự điều chỉnh mới cho nhạc cụ của bạn. Nhạc cụ của bạn chứa âm nhạc lớn, nhưng bạn phải học cách chơi nó.

Dục phải trở thành nghệ thuật thiền lớn. Đó là đóng góp của Mật tông cho thế giới. Đóng góp của Mật tông là vĩ đại nhất, bởi vì nó cho bạn chìa khoá để biến đổi cái thấp nhất thành cái cao nhất. Nó cho bạn chìa khoá để biến đổi bùn thành hoa sen. Nó là một trong những khoa học vĩ đại nhất đã xảy ra – nhưng bởi vì các nhà đạo đức và những người khắt khe đạo đức và cái gọi là người tôn giáo, Mật tông đã không được phép giúp mọi người. Kinh sách của nó đã bị đốt, hàng nghìn bậc thầy Mật tông đã bị giết, bị thiêu sống. Toàn thể truyền thống này đã gần như bị tiêu diệt, mọi người đã bị buộc phải đi vào hoạt động ngầm.

Thực nghiệm mới là cần, được cần cấp thiết. Con người đang trong rối loạn lớn, trong lẫn lộn lớn. Đi đâu đây? Làm gì với bản thân mình?

Tôi không nói từ bỏ dục, tôi nói biến đổi nó. Nó không cần vẫn còn chỉ là sinh học: đem chất tâm linh nào đó vào cho nó. Trong khi làm tình, thiền nữa. Trong khi làm tình, có tính cầu nguyện. Tình yêu không nên chỉ là hành động vật lí; đổ linh hồn của bạn vào nó đi.

Thế rồi dần dần, dần dần nỗi đau bắt đầu biến mất và năng lượng chứa trong nỗi đau được thoát ra và trở thành ngày một nhiều phúc lành hơn. Thế thì đau khổ được biến đổi thành cực lạc.

Bạn nói, “Tôi đã rơi vào tình yêu và khổ nhiều.”

Bạn được phúc lành đấy. Người nghèo thực sự là những người chưa bao giờ rơi vào trong tình yêu và không bao giờ khổ. Họ đã không sống chút nào. Rơi vào trong tình yêu và khổ trong tình yêu là tốt. Nó đang trải qua lửa; nó làm thuần khiết, nó cho bạn sáng suốt, nó làm cho bạn tỉnh táo hơn. Đây là thách thức cần được chấp nhận. Những người không chấp nhận thách thức này vẫn còn không có xương sống.

Bạn nói, “Tôi đã rơi vào tình yêu và đã khổ nhiều. Sau khi nghe thầy tôi đã cảm thấy không sẵn lòng buông bỏ giấc mơ rằng chuyện tình của tôi cuối cùng sẽ không dẫn tới thoả mãn.”

Tôi không bảo bạn vứt bỏ tình yêu của bạn, tôi đơn giản nói với bạn một sự kiện – rằng nó sẽ không đem bạn tới mãn nguyện tối thượng. Thay đổi bản chất của mọi sự không nằm trong tay tôi, tôi đơn giản phát biểu một sự kiện. Nếu như nó nằm trong tay tôi, tôi muốn bạn có mãn nguyện tối thượng trong tình yêu. Nhưng điều đó không xảy ra. Chúng ta có thể làm được gì? Hai cộng hai là bốn.

Một luật nền tảng của cuộc sống là tình yêu đem bạn tới không thoả mãn ngày càng sâu hơn. Chung cuộc tình yêu đem bạn tới không hài lòng tới mức bạn bắt đầu khao khát người yêu tối thượng, Thượng đế, bạn bắt đầu tìm chuyện tình tối thượng.

Điều đó là có thể chỉ khi bạn đã thất bại nhiều lần, yêu và khổ, và từng đau khổ đều mang bạn tới ý thức ngày một nhiều hơn, hiểu biết ngày một nhiều hơn. Một ngày nào đó sự thừa nhận tới rằng tình yêu có thể cho bạn vài thoáng nhìn – và những thoáng nhìn đó là tốt, và những thoáng nhìn đó là thoáng nhìn về điều thiêng liêng – nhưng nó chỉ có thể cho bạn những thoáng nhìn thôi; nhiều hơn thế là không thể được. Nhưng điều đó nữa cũng là quá nhiều rồi; nhưng không có những thoáng nhìn đó bạn sẽ không bao giờ tìm và kiếm.

Những người đã không yêu và không khổ thì chẳng bao giờ trở thành người tìm kiếm Thượng đế – họ không thể thế được; họ đã không kiếm được giá trị đó, họ đã không trở nên xứng đáng. Quyền duy nhất của người yêu là một ngày nào đó bắt đầu tìm người yêu tối thượng.

Yêu, và yêu sâu sắc hơn đi. Khổ, và khổ sâu sắc hơn đi. Yêu toàn bộ và khổ toàn bộ, bởi vì đây là cách vàng có tạp chất qua lửa và trở thành vàng ròng.

Tôi không nói với bạn trốn khỏi chuyện tình của bạn: đi sâu hơn vào chúng đi. Tôi giúp mọi người đi vào trong tình yêu, bởi vì tôi biết tình yêu chung cuộc thất bại. Và chừng nào họ còn chưa biết theo kinh nghiệm riêng của họ rằng tình yêu chung cuộc thất bại, việc tìm kiếm Thượng đế của họ sẽ vẫn còn là giả.

3. Về sau, tôi đã bắt đầu nhận ra cách người yêu của tôi là xa lạ với tôi. Dầu vậy, vẫn có niềm khao khát mãnh liệt để vượt qua sự tách rời giữa chúng tôi. Điều đó cảm thấy dường như là chúng tôi đang trong các hàng, chạy song song nhau nhưng mang định mệnh không bao giờ gặp nhau. Thế giới tâm thức có giống thế giới hình học không – hay có cơ hội các đường song song có thể gặp nhau?

Một trong những nỗi khổ lớn mà mọi người yêu đều phải đối mặt: không có cách nào để những người yêu gạt bỏ sự xa lạ của họ, sự không quen thuộc, tách rời. Thực tế, toàn thể chức năng của tình yêu là ở chỗ người yêu phải là các cực đối lập. Họ càng xa xôi, càng nhiều hấp dẫn. Tách rời của họ là hấp dẫn của họ. Họ lại gần, họ lại rất gần, nhưng họ không bao giờ trở thành một.

Họ tới gần tới mức hầu như cảm thấy chỉ một bước nữa thôi và họ sẽ trở thành một. Nhưng bước đó chẳng bao giờ đi được, không thể đi được do sự cần thiết cực kì, do luật tự nhiên.

Ngược lại, khi họ ở rất gần, lập tức họ bắt đầu trở nên lại tách rời, đi xa ra. Bởi vì khi họ ở rất gần, hấp dẫn của họ bị mất; họ bắt đầu đánh nhau, cằn nhằn, thành ác ý. Đây là những cách tạo ra khoảng cách lần nữa. Và khi khoảng cách có đó, lập tức họ bắt đầu cảm thấy bị hấp dẫn. Cho nên điều này cứ như nhịp điệu: tới gần, đi ra xa; tới gần, đi xa.

Có khao khát là một – nhưng ở mức độ sinh học, ở mức độ thân thể, trở thành một là không thể được. Ngay cả khi làm tình bạn cũng không là một; tách rời ở mức vật lí là điều không tránh khỏi.

Bạn nói, “Về sau, tôi đã bắt đầu nhận ra cách người yêu của tôi là xa lạ với tôi.” Điều này là tốt. Đây là một phần của trưởng thành hiểu biết. Chỉ người ngây thơ mới tin rằng họ biết lẫn nhau. Bạn không biết ngay cả bản thân mình, làm sao bạn có thể quan niệm được rằng bạn biết người yêu của mình?

Người yêu không biết bản thân mình mà bạn cũng không biết bản thân mình. Hai người không biết, hai người lạ không biết gì về bản thân họ, đang cố gắng biết lẫn nhau – đó là bài tập vô tích sự. Nó nhất định là thất vọng, thất bại. Và đó là lí do tại sao mọi người yêu nhau đều giận nhau. Họ nghĩ có lẽ người kia không cho phép đi vào thế giới riêng tư của người đó: “Anh ấy giữ mình tách rời, anh ấy giữ mình ở xa xôi chút ít.” Và cả hai cứ nghĩ theo cùng cách đó. Nhưng điều đó không đúng, mọi phàn nàn đều là giả. Điều đó đơn giản là họ không hiểu luật của tự nhiên.

Ở mức độ thân thể, bạn có thể tới gần nhưng bạn không thể trở thành một được. Chỉ ở mức độ của trái tim bạn mới có thể trở thành một – nhưng chỉ tạm thời, không thường hằng.

Ở mức độ bản thể, bạn là một. Không có nhu cầu trở thành một; điều đó chỉ phải được khám phá ra.

Bạn nói, “Dầu vậy, vẫn có niềm khao khát mãnh liệt để vượt qua sự tách rời giữa chúng tôi.” Nếu bạn cố gắng ở mức độ vật lí, bạn sẽ thất bại thôi. Khao khát này đơn giản chỉ ra rằng tình yêu cần vượt ra ngoài thân thể, rằng tình yêu muốn cái gì đó cao hơn thân thể, cái gì đó lớn hơn thân thể, cái gì đó sâu hơn thân thể.

Ngay cả gặp gỡ trái tim với trái tim – mặc dầu dịu ngọt, mặc dầu vui thích vô cùng – cũng vẫn không đủ, bởi vì nó chỉ xảy ra trong một khoảnh khắc và thế rồi lại người lạ với người lạ. Chừng nào bạn còn chưa khám phá ra thế giới của bản thể, bạn sẽ không có khả năng đáp ứng cho niềm khao khát trở thành một. Và sự kiện kì lạ là ngày bạn trở thành một với người yêu của mình, bạn sẽ trở thành một với toàn thể sự tồn tại nữa.

Bạn nói, “Điều đó cảm thấy dường như là chúng tôi đang trong các hàng, chạy song song nhau nhưng mang định mệnh không bao giờ gặp nhau.” Có lẽ bạn không biết hình học phi Ơ-clit bởi vì điều đó vẫn không được dạy trong các cơ sở giáo dục. Chúng ta vẫn được dạy, trong các đại học, về hình học Ơ-clit, đã cổ hai nghìn năm nay rồi.

Trong hình học Ơ-clit, các đường song song không bao giờ gặp nhau. Nhưng người ta đã thấy rằng nếu bạn cứ tiếp tục đi mãi chúng lại gặp nhau. Phát hiện cuối cùng là ở chỗ không có các đường song song; đó là lí do tại sao chúng gặp nhau. Bạn không thể tạo ra hai đường song song được.

Những phát hiện mới là rất kì lạ: bạn thậm chí không thể tạo ra được một đường, một đường thẳng, bởi vì quả đất tròn – nếu bạn tạo ra đường thẳng ở đây, nếu bạn cứ vẽ nó từ cả hai đầu và cứ vẽ mãi, cuối cùng bạn sẽ thấy nó đã trở thành vòng tròn. Và nếu đường thẳng được vẽ tới tối thượng trở thành đường tròn, nó không phải là đường thẳng ngay chỗ đầu tiên; nó chỉ là một phần của vòng tròn rất lớn, và một phần của vòng tròn lớn là một cung, không phải là đường. Đường thẳng đã biến mất trong hình học mới, phi Ơ-clit, và khi không có đường thẳng, nói gì tới đường song song? Không có đường song song nữa.

Cho nên, nếu như có vấn đề về đường song song, có cơ hội là những người yêu có thể gặp gỡ ở đâu đó – có lẽ trong tuổi già khi họ không thể đánh nhau, họ không có năng lượng nào còn lại; hay họ đã trở nên quen thế… phỏng có ích gì? Cùng những luận cứ họ đã từng có, cùng vấn đề họ đã từng có, cùng xung đột đó; họ cả hai đã chán lẫn nhau rồi.

Trong đường dài, những người yêu thậm chí thôi không nói với nhau nữa. Phỏng có ích gì? Bởi vì bắt đầu nói nghĩa là bắt đầu biện luận – và đó là cùng luận cứ; nó sẽ không thay đổi. Họ đã tranh cãi nhau nhiều lần thế và đều đi tới cùng một chỗ cuối. Nhưng dầu vậy, những đường song song khi có liên quan tới người yêu… trong hình học chúng có thể bắt đầu gặp gỡ, nhưng trong tình yêu chẳng có hi vọng nào; họ không thể gặp gỡ được.

Và điều tốt là họ không thể gặp gỡ được bởi vì nếu người yêu có thể thoả mãn niềm khao khát của họ về việc trở thành một ở mức thân thể vật lí, họ sẽ chẳng bao giờ nhìn lên nữa. Họ sẽ không bao giờ cố tìm ra rằng có nhiều điều ẩn kín trong thân thể vật lí – tâm thức, linh hồn, thượng đế.

Cũng tốt là tình yêu thất bại, bởi vì thất bại của tình yêu nhất định đưa bạn vào cuộc hành hương mới. Niềm khao khát sẽ ám ảnh bạn cho tới khi nó đem bạn tới ngôi đền nơi sự gặp gỡ xảy ra – nhưng việc gặp gỡ đó bao giờ cũng xảy ra với cái toàn thể… trong đó người yêu của bạn sẽ có, nhưng trong đó cũng sẽ có cả cây cối, và dòng sông và núi non và các vì sao.

Trong gặp gỡ đó, chỉ hai điều sẽ không có đó: bản ngã của bạn sẽ không có đó, và bản ngã của người yêu của bạn sẽ không có đó. Ngoài hai điều này, toàn thể sự tồn tại sẽ có đó. Và hai bản ngã này mới thực sự là vấn đề, chính là cái làm cho họ thành các đường song song.

Không phải là tình yêu tạo ra rắc rối, đó là bản ngã tạo ra. Nhưng niềm khao khát sẽ không được thoả mãn. Sinh tiếp sinh, sống tiếp sống, niềm khao khát sẽ vẫn còn đó chừng nào bạn còn chưa phát hiện ra cánh cửa đúng để đi ra ngoài thân thể và đi vào ngôi đền.

Một đôi già chín mươi ba và chín mươi nhăm đi tới luật sư và nói rằng họ muốn li dị. “Li dị sao!” luật sư kêu lên. “Vào tuổi các cụ sao? nhưng chắc chắn các cụ cần nhau hơn bao giờ hết, và dẫu sao đi chăng nữa, các cụ đã từng lấy nhau lâu thế, phỏng có ích gì mà li dị?”

“Thế này,” người chồng nói, “Chúng tôi đã từng chờ đợi cuộc li dị này trong nhiều năm cho tới nay, nhưng chúng tôi nghĩ chúng tôi sẽ đợi cho tới khi con cái chết hết.”

Họ thực sự chờ đợi! Và tất cả con cái đã chết; bây giờ không có vấn đề gì, họ có thể li dị – vẫn không có gặp gỡ, mà li dị.

Giữ niềm khao khát của bạn bùng cháy, bắt lửa; đừng đánh mất trái tim.

Niềm khao khát của bạn là hạt mầm của tâm linh của bạn.

Niềm khao khát của bạn là sự bắt đầu của việc hợp nhất tối thượng với sự tồn tại. Người yêu của bạn chỉ là cái cớ.

Đừng buồn mà phải sung sướng. Hân hoan rằng không có khả năng nào của việc gặp gỡ ở mức vật lí. Bằng không, những người yêu sẽ không có cách nào để biến đổi. Họ sẽ bị mắc kẹt với nhau, họ sẽ phá huỷ lẫn nhau. Và không có hại gì trong việc yêu người lạ. Thực tế, yêu người lạ còn nhiều kích động hơn.

Khi bạn không ở cùng nhau, có hấp dẫn lớn. Bạn càng ở cùng nhau nhiều, hấp dẫn càng cùn nhụt đi. Bạn càng trở nên biết lẫn nhau, một cách bề ngoài, kích động càng ít đi. Cuộc sống chẳng mấy chốc trở thành lệ thường.

Mọi người cứ lặp lại cùng điều, lặp đi lặp lại. Nếu bạn nhìn vào khuôn mặt của mọi người trên thế giới, bạn sẽ ngạc nhiên: tại sao tất cả những người này trông buồn thế? Sao mắt họ trông dường như họ đã hết mọi hi vọng rồi? Lí do là đơn giản; lí do là việc lặp lại. Con người thông minh; lặp lại tạo ra chán. Chán đem tới buồn bởi vì người ta biết cái gì sẽ xảy ra ngày mai; và ngày kia… cho tới khi người ta đi vào nấm mồ, nó sẽ là cùng, cùng một câu chuyện.

Một người Do Thái và một người Ba Lan đang ngồi trong quán rượu xem tin tức trên tivi. Trong phần tin tức, đang có chiếu một người đàn bà đứng trên bờ tường, đe doạ nhảy xuống. Người Do Thái nói với người Ba Lan, “Tôi sẽ bảo anh điều gì xảy ra. Tôi sẽ sẽ đánh cược với anh: Nếu bà ấy nhảy, tôi sẽ được hai mươi đô la, nếu bà ấy không nhảy, anh được hai mươi đô la. Được chứ?”

“Được chứ sao,” người Ba Lan nói.

Vài phút sau người đàn bà nhảy khỏi bờ tường và tự giết mình. Người Ba lan rút ví ra và đưa hai mươi đô la cho anh chàng Do Thái.

Vài phút sau đó người Do Thái quay sang người Ba Lan và nói, “Này, ở đây tôi không thể lấy hai mươi đô la này của anh được. Tôi phải thú nhận: tôi đã xem cảnh này trong phần tin thời sự trước ở chương trình buổi chiều rồi. Đây là việc lặp lại.”

“Không, không,” người Ba Lan nói, “anh giữ lấy tiền, anh thắng, chuyện này là công bằng và sòng phẳng. Anh thấy đấy, tôi đã xem tin này trên tivi hồi sớm trong ngày nữa.”

“Anh xem rồi à?” anh chàng Do Thái nói. “Vậy, thế sao anh lại cá rằng người đàn bà này sẽ không nhảy?”

“Thế này,” người Ba Lan nói, “tôi không nghĩ cô ấy sẽ còn đủ ngu để làm điều đó hai lần.”

Nhưng cuộc sống là như vậy…

Nỗi buồn này trên thế giới, cái chán này và cái khổ này có thể được thay đổi nếu mọi người biết rằng họ đang yêu cầu điều không thể được.

Đừng yêu cầu điều không thể được.

Tìm ra luật của sự tồn tại và tuân theo nó.

Niềm khao khát của bạn để là một là ham muốn tâm linh của bạn, là chính bản chất tôn giáo tinh tuý của bạn. Chỉ có mỗi việc bạn đang hội tụ vào bản thân mình ở chỗ sai.

Người yêu của bạn là cái cớ. Người yêu của bạn chỉ là kinh nghiệm về tình yêu lớn – tình yêu với toàn thể sự tồn tại.

Để niềm khao khát của bạn là việc tìm kiếm bản thể bên trong riêng của bạn; ở đó cuộc gặp gỡ đã xảy ra rồi, ở đó chúng ta đã là một.

Ở đó, không ai đã bao giờ bị tách rời.

Niềm khao khát này là hoàn toàn đúng; chỉ đối tượng của khao khát là không đúng. Điều đó tạo ra đau khổ và địa ngục. Thay đổi đối tượng này và cuộc sống của bạn trở thành thiên đường.