Cuộc Sống, Tình Yêu, Tiếng Cười
Để yêu là lời nguyện của bạn
Bài thơ của những người Bauls:
Quan hệ nào
Ông có thể quyết định
với ai đó vô nhận biết
về tình cảm trong việc yêu?
Cú nhìn lên trời
Vẫn mù
với tia sáng mặt trời.
Con người là cuộc truy tìm, cuộc điều tra vĩnh hằng, câu hỏi luôn luôn tái diễn. Việc truy tìm là về năng lượng giữ sự tồn tại gắn với nhau – gọi nó là Thượng đế, gọi nó là chân lí, hay bất kì cái gì bạn thích gọi nó. Ai giữ sự tồn tại vô hạn này? Cái gì là trung tâm của nó tất cả, cốt lõi của nó tất cả?
Khoa học, triết học, tôn giáo, tất cả đều hỏi cùng câu hỏi. Câu trả lời của họ có thể khác nhưng câu hỏi là một. Tôn giáo gọi nó là Thượng đế. Nhà khoa học sẽ không đồng ý với từ “Thượng đế”; nó có vẻ quá hữu nhân. Nó có vẻ quá theo thuyết nhân vị, hướng con người. Họ gọi nó là điện, là từ, trường năng lượng; nhưng chỉ cái tên là khác. Thượng đế là trường năng lượng.
Các triết gia cứ cho nó các cái tên khác nhau: tầng tối thượng, cái tuyệt đối, Brahma. Từ Thales cho tới Bettrand Russell, họ đã đưa ra nhiều câu trả lời. Đôi khi một số triết gia nói đó là nước, chất lỏng; đôi khi ai đó khác nói nó là lửa – nhưng cuộc truy tìm đã là vĩnh hằng. Cái gì giữ vũ trụ vô hạn này gắn lại?
Các nhà huyền môn của Ấn Độ cổ đại được mọi người biết tới như những người Baul gọi nó là tình yêu, và với tôi, câu trả lời này dường như là thích hợp nhất. Nó không hữu nhân không vô nhân. Nó có cái gì đó của Thượng đế trong nó, và cái gì đó của từ tính cũng trong nó; cái gì đó của điều thiêng liêng, và cái gì đó của đất.
Tình yêu có hai mặt. Nó giống như Janus: một mặt hướng về đất, mặt kia hướng lên trời. Nó là sự tổng hợp vĩ đại nhất có thể quan niệm được: nó tới từ thèm khát và đi tới lời cầu nguyện; nó tới từ bùn và trở thành hoa sen đối diện với mặt trời.
Từ “yêu” này phải được hiểu. Chúng ta ngụ ý gì bởi từ “yêu”? Một điều chúng ta chắc chắn tất cả đều ngụ ý là ở chỗ nó có sức hút trong nó, năng lượng lớn. Khi bạn rơi vào tình yêu, không phải là bạn làm cái gì đó – bạn bị hút vào. Nó có lực từ. Bạn bị hút về đối tượng của tình yêu của bạn, bạn bị hút gần như bất lực, bạn bị hút thậm chí ngược với ý chí của bạn. Nó có sức hút, trường từ – đó là lí do tại sao chúng ta gọi nó là ‘rơi vào tình yêu.’ Ai muốn rơi vào? – nhưng ai có thể tránh được nó? Khi năng lượng gọi bạn, bỗng nhiên bạn không còn là cái ta cũ của mình nữa. Cái gì đó lớn hơn bạn đang hút bạn, cái gì đó lớn hơn bạn đang khuấy động bạn. Thách thức lên tới mức người ta đơn giản đâm đầu chạy vào nó.
Cho nên điều đầu tiên cần hiểu là: yêu là sức hút năng lượng lớn. Điều thứ hai: bất kì khi nào bạn rơi vào tình yêu, bỗng nhiên bạn không còn là người thường nữa; cái gì đó thay đổi một cách huyền bí trong tâm thức bạn. Tình yêu biến đổi bạn. Rơi vào tình yêu, người bạo hành trở thành tốt bụng và mềm yếu. Kẻ sát nhân có thể trở thành từ bi thế, điều đó gần như không thể nào tin được. Tình yêu là huyền bí – nó biến đổi kim loại cơ sở thành vàng. Bạn có quan sát khuôn mặt và đôi mắt mọi người khi họ rơi vào tình yêu không? – bạn không thể tin được rằng họ là cùng người đó. Khi tình yêu chiếm hữu linh hồn họ họ được tôn lên, được đem vào chiều khác; và bỗng nhiên… và chẳng cần nỗ lực gì của riêng họ, cứ dường như họ bị mắc vào lưới của Thượng đế. Tình yêu biến đổi cái cơ sở thành cái cao hơn, biến đổi đất thành trời, biến đổi con người vào điều thiêng liêng.
Hai điều này: thứ nhất, tình yêu là trường năng lượng – các nhà khoa học sẽ đồng ý – thứ hai, tình yêu là lực biến đổi; nó giúp bạn trở thành vô trọng lượng, chắp cho bạn đôi cánh. Bạn có thể đi tới cõi bên kia. Nhà tư tưởng tôn giáo sẽ đồng ý rằng tình yêu là cả hai Thượng đế và điện; tình yêu là năng lượng thiêng liêng. Những người Baul đã chọn tình yêu bởi vì đây là kinh nghiệm có ý nghĩa nhất trong cuộc sống con người. Dù bạn có tính tôn giáo hay không cũng chẳng tạo ra khác biệt gì; tình yêu vẫn còn là kinh nghiệm trung tâm của cuộc sống con người. Nó là cái thông thường nhất và cái không thông thường nhất. Nó xảy ra cho mọi người, ít hay nhiều, và bất kì khi nào nó xảy ra nó đều chuyển hoá bạn. Nó là thông thường và không thông thường. Nó là cây cầu giữa bạn và điều tối thượng.
Nhớ ba chữ L: life (cuộc sống), love (tình yêu). light (ánh sáng).
Cuộc sống được trao cho bạn; bạn đang sống. Ánh sáng là hiện tại, nhưng bạn phải tạo ra cây cầu giữa cuộc sống và ánh sáng. Cây cầu đó là tình yêu. Với ba chữ L này bạn có thể tạo ra cách sống toàn bộ, cách hiện hữu, cách hiện hữu mới.
Những người Baul không phải là triết gia. Họ giống nhà thơ hơn – họ hát, họ nhảy múa, họ không triết lí hoá. Thực tế, họ gần như là phản triết lí, bởi vì họ đã đi tới thấy rằng bất kì khi nào một người trở thành qua hướng cái đầu thì người đó không có khả năng yêu – và yêu sẽ là cây cầu. Người trở thành quá hướng đầu đi ngày càng xa khỏi trái tim, và trái tim là trung tâm đáp ứng cho lời gọi của tình yêu.
Người hướng theo cái đầu bị cắt khỏi vũ trụ. Người đó sống trong vũ trụ, nhưng sống cứ dường như trong ngẩn ngơ sâu sắc. Người đó sống trong vũ trụ, nhưng sống như cây mất rễ. Người đó chỉ sống vì cái tên: nhựa sống không còn chảy nữa. Người đó đã mất tiếp xúc; người đó không còn quan hệ. Đó chính là điều xa lạ là gì.
Con người hiện đại cảm thấy quá xa lạ, cảm thấy quá nhiều với người ngoài, không cảm thấy như ở nhà, không thấy thoải mái với cuộc sống, sự tồn tại, thế giới. Người đó cảm thấy gần như mình đã bị ném vào trong nó, và đó là tai hoạ chứ không phải là ân huệ.
Tại sao điều này xảy ra? – quá hướng cái đầu, quá nhiều huấn luyện về cái đầu đã chặt đi mọi rễ từ trái tim. Có nhiều người – tôi đã quan sát hàng nghìn người – những người không biết trái tim là gì; họ bỏ qua nó. Trái tim đang đập rộn ràng nhưng năng lượng không còn đi qua nó. Chúng bỏ qua nó; chúng đi thẳng lên đầu. Ngay cả khi họ yêu, họ nghĩ rằng họ yêu. Ngay cả khi họ cảm, họ nghĩ rằng họ cảm. Ngay cả cảm cũng thông qua nghĩ. Tất nhiên, điều đó phải là sai.
Suy nghĩ là cái làm sai lạc lớn, bởi vì suy nghĩ là nỗ lực của con người để hiểu vũ trụ, còn tình yêu là nỗ lực của Thượng đế để hiểu con người. Để tôi nhắc lại điều đó: khi bạn cố gắng hiểu Thượng đế, hay sự tồn tại, hay chân lí, đó là nỗ lực của bạn – bộ phận, bộ phận rất tí hon cố gắng để hiểu thấu cái toàn thể, cái toàn thể vô hạn. Nỗ lực này nhất định mang định mệnh thất bại. Điều đó là không thể được. Nó không thể xảy ra trong bản chất của mọi sự. Yêu là khi Thượng đế đã tìm thấy bạn. Yêu là khi bàn tay của Thượng đế đang tìm bạn, dò lấy bạn. Yêu là khi bạn đang cho phép Thượng đế tìm thấy bạn. Do đó bạn không thể điều khiển tình yêu được. Bạn có thể điều khiển logic; bạn có thể rất, rất hiệu quả khi có liên quan tới logic. Khoảnh khắc tình yêu nảy sinh, bạn trở thành tuyệt đối không hiệu quả. Thế thì bạn không biết mình ở đâu, thế thì bạn không biết mình đang làm gì, thế thì bạn không biết mình đang đi đâu. Thế thì bạn không biết điều khiển nào. Logic bị điều khiển; tình yêu không bị điều khiển. Logic bị thao túng; tình yêu là việc xảy ra. Logic cho bạn cảm giác rằng bạn là ai đó; tình yêu cho bạn cảm giác rằng bạn là không ai cả.
Tình yêu nảy sinh trong bạn khi bạn cho phép Thượng đế đi vào bạn. Khi bạn cố gắng theo cách riêng của mình, thế thì toàn thể nỗ lực là ngớ ngẩn.
Tôi đã nghe…
Mulla Nasruddin lén đi tới vị khách ở buổi hoà nhạc xã hội của con gái ông ta. Anh ta nghe ông này được gọi là “tiến sĩ,” và bây giờ anh ta nói, một cách dửng dưng, “Tiến sĩ ơi, tôi xin hỏi một câu.”
“Được,” ông ta nói.
“Mới đây,” Mulla nói, “tôi bị đau là lạ ngay đây dưới tim…”
Vị khách ngắt lời một cách không thoải mái và nói, “Tôi rất tiếc, Mulla, nhưng sự thực tôi là Tiến sĩ Triết học.”
“Ồ,” Nasruddin nói, “Tôi lấy làm tiếc.” Anh ta quay đi, nhưng rồi, vượt qua tò mò, anh ta quay lại. “Chỉ một câu hỏi nữa thôi, tiến sĩ. Xin cho tôi biết, triết học là bệnh gì vậy?”
Vâng, triết học là một loại bệnh – và không chỉ là loại bệnh thường đâu; nó còn có tính ung thư hơn cả ung thư, nguy hiểm hơn mọi thứ bệnh gắn với nhau. Một bệnh chỉ có thể chặt đi một rễ. Cho dù tất cả các bệnh gắn với nhau cũng không thể chặt hoàn toàn bạn khỏi sự tồn tại. Triết học chặt bạn, nhổ bật rễ bạn hoàn toàn.
Bệnh tật là gì? Khi một kết nối với sự tồn tại lỏng ra, bạn cảm thấy ốm. Khi cái đầu không được nối, có đau đầu. Khi dạ dầy không được nối, thế thì có đau dạ dầy. Ở đâu đó, bạn đã trở thành tự trị; bạn không còn trong đại dương của liên thuộc với sự tồn tại. Có bệnh rồi. Bệnh có tự trị nào đó, độc lập nào đó. Khi bạn có phát triển ung thư bên trong mình, phát triển đó trở thành một vũ trụ tự bản thân nó. Nó không được nối với sự tồn tại.
Và người ốm là người không được nối theo nhiều cách. Khi bệnh nào đó trở thành kinh niên, điều đó đơn giản nghĩa là rễ bị hoàn toàn phá huỷ; ngay cả khả năng cấy lại nó vào trong đất cũng không còn tồn tại. Bạn sẽ phải vẫn còn sống chỉ một phần; một phần của bạn sẽ vẫn còn chết. Ai đó bị tê liệt – điều đó nghĩa là gì? Thân thể đã mất tiếp xúc với năng lượng vũ trụ. Bây giờ nó gần như là vật chết – treo đó, không được nối. Nhựa sống không còn tuôn chảy trong nó.
Nếu đây là bệnh tật là gì, thế thì triết học thực sự là bệnh lớn nhất có thể có – bởi vì nó ngắt bạn hoàn toàn; và không chỉ điều đó, nó ngắt bạn bằng logic để bạn chưa bao giờ trở nên nhận biết rằng bạn ốm. Nó ngắt bạn bằng những biện minh và hợp lí hoá để bạn chưa bao giờ trở nên nhận biết rằng bạn đang bỏ lỡ. Đó là bệnh tự biện minh; nó cứ hỗ trợ bản thân nó. Triết học nghĩa là con người đã trở thành hoàn toàn hướng theo đầu. Người đó nhìn vào sự tồn tại qua con mắt của logic và không qua con mắt của tình yêu.
Khi bạn nhìn qua con mắt của logic, bạn sẽ biết vài điều, nhưng vài điều đó sẽ không cho bạn tầm nhìn về thực tại. Chúng sẽ chỉ là trừu tượng.
Khi bạn nhìn qua tình yêu, thế thì bạn biết thực tại như nó vậy. Tình yêu đang rơi xuống cùng vũ trụ, cùng nhau; rơi vào tính cùng nhau. Nó là cực thích: bạn đang tuôn trào, và sự tồn tại bao giờ cũng tuôn trào, và cả hai sự tuôn trào này gặp gỡ và quyện lẫn và khuếch tán vào nhau. Sự tổng hợp cao hơn nảy sinh: cái bộ phận đang gặp gỡ trong cái toàn thể và cái toàn thể đang gặp gỡ trong cái bộ phận. Thế thì cái gì đó nảy sinh mà còn nhiều hơn là bộ phận và toàn thể cùng nhau – cái đó chính là tình yêu. “Yêu” là một trong những từ có ý nghĩa nhất trong ngôn ngữ con người, bởi vì yêu là ngôn ngữ của sự tồn tại.
Nhưng bằng cách nào đó, từ chính thời thơ ấu, chúng ta bị làm què quặt. Rễ của chúng ta cùng trái tim bị cắt rời. Chúng ta bị ép buộc hướng tới cái đầu và chúng ta không được phép đi tới trái tim. Đó là cái gì đó mà nhân loại đã phải chịu đựng lâu rồi, một thảm hoạ – rằng con người vẫn chưa trở nên có khả năng sống bằng tình yêu.
Có lí do.
Tình yêu là may rủi. Yêu là đi vào trong nguy hiểm – bởi vì bạn không thể kiểm soát được nó, nó không an toàn. Nó không ở trong tay bạn. Nó là không thể dự đoán được: nó dẫn tới đâu chẳng ai biết. Liệu nó sẽ dẫn tới bất kì chỗ nào, điều đó nữa cũng chẳng ai hay. Người ta đi vào trong bóng tối hoàn toàn nhưng rễ chỉ mọc trong bóng tối. Nếu rễ của cây trở nên sợ bóng tối và không đi vào dưới đất, cây sẽ chết. Chúng phải đi vào trong bóng tối. Chúng phải tìm ra cách của chúng hướng tới các tầng đất sâu nhất nơi chúng có thể tìm ra nguồn nước, chất nuôi dưỡng.
Tim là phần tối nhất của con người bạn. Nó giống như đêm tối. Nó chính là bụng mẹ của bạn, nó là đất của bạn. Cho nên mọi người đều sợ đi vào trong bóng tối; họ muốn vẫn còn trong ánh sáng. Ít nhất bạn cũng có thể thấy bạn ở đâu và cái gì sẽ xảy ra. Bạn an toàn, an ninh. Khi bạn đi vào trong tình yêu, bạn không thể tính toán các khả năng, bạn không thể tính toán kết quả. Bạn không thể hướng kết quả được. Với tình yêu, tương lai không tồn tại, chỉ hiện tại tồn tại. Bạn có thể ở trong khoảnh khắc này nhưng bạn không thể nghĩ gì về khoảnh khắc tiếp. Không lập kế hoạch nào là có thể trong tình yêu.
Xã hội, văn minh, văn hoá, nhà thờ, tất cả đều ép đưa trẻ nhỏ vào logic hơn. Chúng cố gắng tập trung năng lượng của nó vào đầu. Một khi năng lượng được hội tụ vào đầu, sẽ thành rất khó để rơi trở vào trái tim. Thực tế, mọi đứa trẻ đều được sinh ra với năng lượng yêu lớn lao. Đứa trẻ được sinh ra từ năng lượng yêu. Đứa trẻ đầy tình yêu, tin cậy. Bạn có nhìn vào trong mắt của trẻ nhỏ không? – tin cậy làm sao. Đứa trẻ có thể tin cậy vào bất kì cái gì: đứa trẻ có thể chơi với rắn, đứa trẻ có thể đi với bất kì ai. Đứa trẻ có thể tới gần lửa tới mức điều đó có thể thành nguy hiểm – bởi vì đứa trẻ còn chưa học cách hoài nghi. Cho nên chúng ta dạy hoài nghi, chúng ta dạy nghi ngại, chúng ta dạy logic. Những điều này dường như là phương tiện để sống còn. Chúng ta dạy sợ hãi, chúng ta dạy thận trọng, chúng ta dạy cẩn thận, và tất cả những điều này cùng nhau giết chết khả năng của tình yêu.
Tôi đã nghe:
Bác sĩ Abrams được mời tới cửa tiệm của Mulla Nasruddin nơi Mulla đang nằm đó vô ý thức. Bác sĩ Abrams làm việc trên anh ta trong một thời gian lâu và cuối cùng làm anh ta sống lại.
“Làm sao tình cờ mà anh lại uống cái chất đó thế, Nasruddin?” ông ta hỏi Mulla. “Anh không xem cái nhãn trên chai đó sao? Nó viết là chất độc.”
Nasruddin nói, “Có chứ bác sĩ, nhưng tôi không tin vào nó.”
Bác sĩ Abrams hỏi, “Sao không tin?”
Nasruddin nói, “Bởi vì bất kì khi nào tôi tin ai đó, tôi đều bị lừa.”
Dần dần mọi người học cách không tin, cách không tin cậy, cách trở thành kẻ hoài nghi kinh niên. Và điều này xảy ra chậm rãi thế, theo những liều nhỏ tới mức bạn chưa bao giờ tỉnh táo với điều đang xảy ra cho bạn. Đến lúc nó xảy ra, thì quá trễ rồi. Đây là điều mọi người gọi là “kinh nghiệm.” Họ gọi một người là có kinh nghiệm nếu người đó đã đánh mất tiếp xúc của mình với trái tim mình: họ nói rằng người đó là người rất có kinh nghiệm, rất láu cá, rất tinh ranh; không ai có thể lừa được người đó.
Có thể không ai lừa được người đó, nhưng người đó đã tự lừa mình. Người đó đã đánh mất mọi thứ có giá trị; người đó đã đánh mất tất cả. Thế thì một hiện tượng rất đặc thù xảy ra: mọi người không thể yêu con người được bởi vì con người có thể lừa dối; họ bắt đầu yêu đồ vật. Bởi vì có nhu cầu lớn để yêu, họ cứ tìm các thứ thay thế: ai đó yêu nhà, ai đó yêu xe, ai đó yêu quần áo, ai đó yêu tiền. Tất nhiên, nhà không thể lừa bạn được, tình yêu không mang may rủi. Bạn có thể yêu xe – xe còn đáng tin hơn là người thực. Bạn có thể yêu tiền – tiền là chết; nó bao giờ cũng dưới sự kiểm soát của bạn. Tại sao nhiều người yêu đồ vật thế thay vì yêu người? – và cho dù đôi khi họ yêu người, họ cố gắng thu người trở thành đồ vật.
Nếu bạn yêu người đàn bà, bạn lập tức sẵn sàng thu cô ấy thành vợ bạn. Bạn sẵn sàng thu cô ấy thành vai trò nào đó: vai trò của người vợ – điều dễ dự đoán hơn thực tại của người yêu. Nếu bạn yêu người đàn ông bạn sẵn sàng sở hữu anh ấy như đồ vật. Bạn sẽ muốn anh ấy là chồng, bởi vì người yêu thì linh động hơn; người ta chẳng bao giờ biết được… Chồng dường như vững chãi hơn. Ít nhất luật pháp có đó, toà án có đó, cảnh sát có đó, chính phủ bang có đó để cho sự vững chãi nào đó cho người chồng. Người yêu dường như giống giấc mơ: không bản chất thế. Ngay khi người ta rơi vào tình yêu, họ sẵn sàng lấy nhau – sợ tình yêu thế! Và bất kì ai chúng ta lấy, chúng ta bắt đầu cố gắng kiểm soát. Đó là xung đột cứ diễn ra giữa vợ và chồng, mẹ và con trai, anh và chị, bạn bè – ai sẽ sở hữu ai? Điều đó nghĩa là: ai sẽ xác định ai, ai sẽ thu ai thành đồ vật? Ai sẽ là chủ và ai sẽ là nô lệ?
Mulla Nasruddin ngồi đăm chiêu uống rượu và bạn anh ta nói, “Anh sao trông ỉu xìu thế, Mulla. Có chuyện gì vậy?”
Nasruddin nói, “Bác sĩ tâm thần nói tôi đang yêu chiếc ô, và đó là nguồn gốc rắc rối của tôi.”
“Yêu chiếc ô của anh sao?”
“Vâng, điều đó không nực cười sao? À, tôi thích và kính trọng chiếc ô của tôi, và tận hưởng bầu bạn cùng nó, nhưng… yêu sao?”
Nhưng yêu còn là gì khác nữa? Nếu bạn tận hưởng việc bầu bạn với chiếc ô của mình, và nếu bạn kính trọng và thích chiếc ô của mình, yêu còn là cái gì khác nữa? Yêu là kính trọng, cực kì kính trọng; yêu là thích sâu sắc; và yêu là vui cực kì trong sự hiện diện của người bạn yêu. Yêu còn là gì khác nữa? Nhưng mọi người yêu đồ vật – một nhu cầu sâu sắc là bằng cách nào đó được đáp ứng bởi những thứ thay thế.
Nhớ lấy, thảm hoạ đầu tiên là người ta trở thành hướng cái đầu. Thảm hoạ thứ hai là ở chỗ người ta bắt đầu thay thế nhu cầu yêu bằng đồ vật. Thế rồi bạn bị mất, mất hút trong mảnh đất sa mạc. Thế thì bạn sẽ không bao giờ đạt tới đại dương. Thế thì bạn sẽ đơn giản tiêu tán và bay hơi. Thế thì cả đời bạn sẽ là phí hoài vô cùng.
Khoảnh khắc bạn trở nên nhận biết rằng đây là điều đang xảy ra, đổi dòng đi: làm mọi nỗ lực để lại tiếp xúc với trái tim. Đó là điều Phật gọi là tình yêu – lại tạo tiếp xúc với trái tim để hoàn tác lại điều đã được xã hội làm cho bạn. Hoàn tác lại cái đã được xã hội làm là tôn giáo thực, hoàn tác lại mọi cái vô nghĩa đã được những người thiện ý làm cho bạn. Họ có thể nghĩ rằng họ đang giúp bạn, và họ có thể không chủ định phá hoại bạn; bản thân họ có thể là nạn nhân của cha mẹ họ và xã hội họ. Tôi không nói gì chống lại họ. Từ bi lớn là cần cho họ.
Gurdjieff thường nói với đệ tử của ông ấy rằng chỉ con người mới trở thành tôn giáo khi người đó có khả năng tha thứ cho cha mẹ mình.
Tha thứ sao? Vâng, đó là cách thức đấy. Điều đó rất khó. Khoảnh khắc bạn trở nên nhận biết, điều đó là rất khó, gần như không thể tha thứ cho cha mẹ bạn được bởi vì họ đã làm biết bao nhiêu điều cho bạn – tất nhiên là không chủ ý, tất nhiên hành xử một cách vô ý thức, nhưng dầu vậy họ đã làm rồi. Họ đã phá huỷ tình yêu của bạn và họ đã trao cho bạn logic chết. Họ đã phá huỷ thông minh của bạn và họ đã cho bạn trí năng như cái thay thế. Họ đã phá huỷ cuộc sống của bạn và tính sống động, và họ đã cho bạn hình mẫu sống cố định, kế hoạch để sống. Họ đã phá huỷ chiều hướng của bạn và đã cho bạn đích tới. Họ đã phá huỷ bộ não của bạn và họ đã làm bạn thành món hàng ở bãi chợ. Rất khó tha thứ cho họ, do đó tất cả các truyền thống cũ đều nói kính trọng cha mẹ.
Khó mà tha thứ cho họ; rất, rất khó kính trọng họ. Nhưng nếu bạn hiểu, bạn sẽ tha thứ cho họ. Bạn sẽ nói cùng điều Jesus đã nói trên cây thập tự: “Cha ơi, xin tha thứ cho họ, vì họ không biết điều họ làm.” Vâng, đích xác đấy là lời. Và mọi người đều trên cây thập tự – và cây thập tự không do kẻ thù của bạn chuẩn bị, mà do cha mẹ bạn, do xã hội của bạn… và mọi người đều bị đóng đinh.
Cái đầu đã trở nên chi phối tới mức nó không cho phép bất kì tính tự phát nào. Nó đã trở thành độc tài. Nó thậm chí không cho phép trái tim thốt ra một lời; nó đã buộc trái tim hoàn toàn yên tĩnh. Bạn sẽ phải lắng nghe lại trái tim. Bạn sẽ phải bắt đầu vứt bỏ logic đi một chút. Bạn sẽ phải nhận vài rủi ro. Bạn sẽ phải sống nguy hiểm. Bạn sẽ phải đi tới cái không biết, và bạn sẽ phải yêu người chứ không yêu đồ vật. Bạn sẽ phải sẵn sàng không sở hữu bất kì ai, bởi vì khoảnh khắc bạn sở hữu người không có đó. Chỉ đồ vật mới có thể được sở hữu.
Cố hiểu điều đó sâu sắc nhất có thể được: khoảnh khắc bạn rơi vào tình yêu với ai đó, lập tức toàn thể ước định của bạn bắt đầu cố sở hữu người đó. Chống lại cám dỗ đó; quỉ đang cám dỗ bạn – quỉ xã hội, quỉ văn minh và nhà thờ. Quỉ đứng trong bộ quần áo rất tôn giáo, và quỉ cứ trích dẫn kinh sách. Cảnh giác vào!
Bất kì khi nào bạn bắt đầu sở hữu bạn đang giết tình yêu. Cho nên hoặc bạn có thể sở hữu người hoặc bạn có thể yêu người; cả hai cùng lúc là không thể được. Cho nên đây là các phương án: người muốn trở thành người Bail, người yêu, phải vứt bỏ tất cả mọi tính sở hữu. Chống lại mọi cám dỗ để sở hữu bởi vì cám dỗ đó tới từ bản ngã.
Có lần Mulla Nasruddin nói với tôi, “Thưa ngài điều đáng lưu ý là chúng ta hợp nhau làm sao. Sau rốt, chúng ta đặc biệt chả có gì chung.”
“Ồ vâng chúng ta có đấy,” tôi đáp, “Chúng ta có một thứ rất quan trọng chung: tôi nghĩ anh tuyệt vời và anh đồng ý với tôi.”
Bản ngã cứ đồng ý về những thứ sai, bởi vì bản ngã có thể tồn tại chỉ với cái sai. Nó được nuôi dưỡng bằng cái sai. Cho nên bất kì khi nào bạn cảm thấy rằng bản ngã của bạn được đáp ứng, thận trọng! – bạn đã ăn cái gì đó sai rồi, bạn đã nuốt cái gì đó sai rồi. Bất kì khi nào bạn cảm thấy vô ngã, thảnh thơi đi – bây giờ bạn đã ăn cái đúng, cái gì đó hài hoà với bản tính của bạn.
Bản ngã nảy sinh từ rối loạn, nhưng bản ngã có logic riêng của nó. Nó cứ nói rằng bạn là quan trọng, rằng bạn là người quan trọng nhất trên thế giới, và bạn phải chứng minh điều đó. Và tất cả chúng ta đều thử làm điều này theo cách này hay cách khác – ai đó bằng việc sở hữu nhiều tiền hơn, ai đó bằng sở hữu đàn bà đẹp, ai đó bằng sở hữu danh vọng, quyền lực, ai đó bằng việc trở thành tổng thống hay thủ tướng, ai đó bằng việc trở thành nghệ sĩ, nhà thơ, ai đó bằng việc trở thành mahatma, thánh nhân lớn – nhưng chúng ta tất cả đều đang cố bằng cách nào đó này khác để chứng minh điều tưởng tượng bên trong của mình, rằng chúng ta là người quan trọng nhất trên thế giới.
Thế thì bạn không thể là người yêu được.
Tham vọng là chất độc cho tình yêu. Người yêu không cần gì phải chứng minh. Thực tế, người đó biết rằng mình được yêu, và điều đó là đủ.
Cố chẩn đoán điều đó rất cẩn thận vào. Khi bạn không được yêu – và làm sao bạn có thể được yêu nếu bạn không yêu? – khi bạn không được yêu và bạn không yêu, bỗng nhiên một nhu cầu lớn nảy sinh để thực hiện, để làm cái gì đó, để chứng tỏ cho thế giới rằng bạn là quan trọng, rằng bạn được cần tới. Có nhu cầu lớn để được cần tới. Bạn cảm thấy vô tích sự, bất lực, vô dụng nếu bạn không được cần tới. Nhu cầu này trong bản thân nó là không sai; chính tình yêu cần được cần tới. Nếu người đàn bà yêu bạn, bạn được thoả mãn – ai đó cần bạn, bạn có ý nghĩa. Thế thì bạn không bận tâm tới đám đông. Bạn không đi vào bãi chợ và hô lên, “Tôi là người quan trọng!” Thế thì bạn không tham vọng; bạn không thu thập tiền như nỗi ám ảnh. Nếu ai đó yêu bạn, trong tình yêu đó bạn được đề cao, trong tình yêu đó bạn trở thành quốc chủ. Tình yêu làm bạn thành hoàng đế, quốc chủ. Tình yêu đáp ứng bạn sâu sắc thế và lớn lao thế; thế thì không cần thực hiện hay làm gì cả. Bản ngã đơn giản không tồn tại với tình yêu. Nhưng nếu nhu cầu đó không được thoả mãn, thế thì bạn sẽ cố gắng hoàn thành nó bằng cách nào đó: bạn sẽ muốn trở thành người rất nổi tiếng để nhiều người cần tới bạn.
Nhưng nhớ lấy, được một người yêu và được cả triệu người cần không phải là như nhau đâu. Ngay cả tình yêu của một người, ngay cả một thoáng nhìn của tình yêu cũng là đủ; và bạn có thể tập hợp cả triệu người và họ tất cả có thể nhìn vào bạn, nhưng điều đó sẽ không thoả mãn. Đó là điều chính trị là gì, và đó là điều chính khách đang cố làm.
Tôi chưa bao giờ bắt gặp một chính khách có trái tim đang vận hành. Trái tim chết toàn bộ – nhưng nhu cầu vẫn có đó để được yêu, để được cần, ai đó nhìn lên. Đáp ứng nó ở đâu? – người đó tập hợp đám đông. Qua đám đông người đó cố gắng bằng cách nào đó đáp ứng cho nhu cầu yêu. Nhưng đám đông đó đi theo nhu cầu riêng của nó. Bởi vì người đó đang có quyền nên người đó dường như là quan trọng. Họ bày tỏ sự kính trọng với chiếc ghế, và ông chủ tịch ngồi ghế đó bị lừa. Một khi ông chủ tịch không còn trên chiếc ghế đó, họ không bận tâm về ông ta.
Bạn đã bao giờ quan sát rằng một khi một chính khách bị mất quyền lực, ông ta đơn giản bị quên đi không? Chẳng ai nhớ tới ông ta. Ông ta có thể sống ba mươi hay bốn mươi năm; chẳng ai biết về ông ta. Dần dần, ông ta sẽ lui vào trong bóng tối. Chỉ một lần, khi ông ta chết, sẽ có một thông báo nhỏ trên báo chí – rằng cựu tổng thống hay cựu thủ tướng đã chết.
Người đã cai trị nước Nga trước Lenin, Kerrensky, đã sống năm mươi năm sau đó như một người bán tạp phẩm nhỏ ở New York, và không ai biết về ông ta. Ông ta đã là thủ tướng nước Nga, người quan trọng nhất – cách mạng xảy ra và ông ta bị truất quyền. Ông ta chạy trốn. Ông ta đã sống trong năm mươi năm. Chỉ khi ông ta chết mọi người mới trở nên nhận biết rằng Kerrensky đã từng sống trong cả năm mươi năm đó.
Quyền lực không thể đáp ứng được nhu cầu yêu. Bạn có thể sở hữu những vương quốc lớn – điều đó sẽ không đáp ứng cho nhu cầu yêu của bạn. Nhưng nếu bạn sở hữu một trái tim, đập rộn ràng hài hoà với bạn, thế thì bạn được đáp ứng.
Người Baul ca:
Ôi trái tim tôi,
để chúng tôi đi dạo
tới khu rừng của tình yêu của Krishna.
Làn gió thoảng của niềm vui
sẽ làm bình thản cuộc đời ông.
Trong miền rừng nở hoa vĩnh hằng
năm hoa thơm ngát –
hương của chúng sẽ ca ngợi
cuộc sống và linh hồn của ông,
cho chúng chân giá trị tối cao
Đi vào ngôi đền của tình yêu, và bạn bao giờ cũng đi vào nó như một quốc chủ. Đi vào trong thế giới, thế giới của sự vật, và bạn bao giờ cũng đi vào như kẻ ăn xin. Thế giới thu mọi người thành kẻ ăn xin; tình yêu nâng mọi người thành hoàng đế. Tình yêu là hiện tượng giả kim thuật. Cho dù một trái tim tuôn chảy hướng tới bạn thôi, Thượng đế đã đạt tới qua trái tim đó. Ai đó đã nhìn về phía bạn bằng tình yêu; trong khoảnh khắc đó Thượng đế đã nhìn vào bạn. Nhìn con mắt đầy tình yêu, bàn tay đầy tình yêu, và bạn sẽ thấy Thượng đế đập rộn ràng ở đó – bởi vì bao giờ cũng là Thượng đế yêu. Yêu là trở thành Thượng đế, cho phép tình yêu xảy ra là trở thành Thượng đế.
Bất kì khi nào bạn rơi xuống từ đỉnh của tình yêu, thế thì có cái gì đó khác: bạn trở thành sở hữu; bạn trở thành chồng và vợ. Thế thì bạn không còn trong nắm giữ của Thượng đế. Nhưng bất kì khi nào bạn đạt tới đỉnh – có thể trong một khoảnh khắc đôi khi điều đó xảy ra khi hai người đang trong hài hoà tuyệt đối, không rào chắn, không hàng rào thậm chí tồn tại giữa họ; họ không đập rộn ràng như hai trung tâm, họ trở thành một trung tâm – trong khoảnh khắc đó, Thượng đế xảy ra. Khi tình yêu xảy ra, Thượng đế xảy ra. Khi tính thượng đế giáng xuống đất, tên của nó là tình yêu.
từng quả đều mở ra hai biên giới
và được sinh trên đôi cây.
Nghe cho chăm chú…
từng quả đều mở ra hai biên giới
và được sinh trên đôi cây.
Bạn đã bao giờ thấy một quả sinh ra trên đôi cây không? Một quả sinh ra trên một cây; hai cây không cần cho một quả. Tình yêu là quả đó được sinh ra trên hai cây, chưa bao giờ trên một cây.
từng quả đều mở ra hai biên giới
và được sinh trên đôi cây.
Thiền sâu lộ ra tri thức
bên ngoài mọi hoài nghi
Khi bạn yêu ai đó và ai đó yêu bạn, thế thì một khoảnh khắc tới khi hai cây này không phải là hai cây; thế thì nó trở thành một cây. Cây đó là cây của tình yêu, và trên cây đó của tình yêu là việc hoàn thành, là việc kết trái, là việc nở hoa.
Hai người hiện diện toàn thể
có thể đem tới quả
để cúng dường Thầy;
chúng là ý thức và quả.
Để tôi lặp lại:
Hai người hiện diện toàn thể…
Trong tình yêu, hai người đơn giản hiện diện với nhau, không làm gì cả. Yêu không biết gì về làm. Khi hai người ở sâu trong tình yêu, họ đơn giản hiện diện cho nhau. Họ đối diện nhau, chỉ hiện diện, cứ dường như hai ngọn đèn đang cháy, chiếu sáng nhau, hay hai tấm gương đối diện nhau, phản xạ lẫn nhau theo cả triệu cách. Hai người yêu nhau chỉ ở trong sự hiện diện của nhau, được bão hoà bởi người kia, được thấm vào bởi người kia. Trong trạng thái đó một khoảnh khắc nảy sinh – cực đỉnh, khoảnh khắc đỉnh – khi quả được sinh ra: khi họ không còn là hai, khi mọi phân biệt mất đi, khi bản ngã không tồn tại, khi họ đã trở thành sự hiện diện thuần khiết. Thế thì, quả được sinh ra.
Hai người hiện diện toàn thể
có thể đem tới quả
để cúng dường Thầy…
… và đó là quả được cúng dường cho Thầy, cho Thượng đế.
…chúng là ý thức và quả.
Trong đỉnh đó của tình yêu, họ toàn bộ có ý thức và kết quả. Nhớ lấy, tình yêu không phải là cái gì đó giống như vô ý thức. Bình thường, khi bạn trong tình yêu, bạn trở nên vô ý thức hơn. Thế thì nó là thèm khát. Thế thì nó là chính mẫu số thấp nhất. Thế thì nó là bậc thang thấp nhất của chiếc thang. Tất nhiên nó thuộc vào chiếc thang, nhưng nó là bậc thang thấp nhất. Tại bậc cao nhất có ý thức vô cùng – và nếu bạn không thể có ý thức trong sự hiện diện của người yêu của mình, bạn sẽ có ý thức ở đâu khác được? Nếu bạn yêu một người, nếu bạn thực sự yêu, đỉnh của ý thức nảy sinh. Bạn sẽ chỉ thích quan sát, để xem người được yêu của mình hay người yêu của mình; bạn sẽ muốn ở cùng với sự hiện diện thuần khiết. Và họ giúp nhau ngày một có ý thức hơn – bởi vì khi người này trở nên có ý thức hơn, điều đó lập tức được phản chiếu trong người kia. Người kia trở nên ý thức hơn, và điều đó có tác dụng như phản ứng dây chuyền. Họ đi ngày càng cao hơn, và thế rồi tới một khoảnh khắc quả được sinh ra; quả đó được gọi là tình yêu. Tình yêu đó bạn có thể cúng dường cho Thầy của thế giới. Không quả nào khác sẽ có tác dụng.
Chúng là ý thức và quả.
Và ở đỉnh có ý thức đó họ là quả. Ngoài ra, mọi người sống trong cuộc sống vô kết quả. Mọi người sống cuộc sống không có quả, mọi người sống không tạo ra quả gì. Chẳng cái gì được sinh ra từ họ; họ đơn giản sống và chết. Không có nghĩa và không có ý nghĩa trong các kiếp của họ. Ý nghĩa nảy sinh chỉ khi hai cây đã trở thành một cây, và khi trên cây đó quả của tình yêu được sinh ra.
… ý thức và quả.
Giếng không bao giờ chìm
trong nước
Người Baul nói, “Ông thấy không? Đi mà xem giếng đầy nước – nhưng nó không bao giờ chìm trong nước.” Điều này rất huyền bí. Khi bạn tuyệt đối bị chìm vào trong cái một, lần đầu tiên bạn hiện hữu. Bạn chưa bao giờ chìm vào trong nó. Bạn được hội nhập, mọi biên giới mất đi, nhưng thế rồi xảy ra nghịch lí: nghịch lí của việc bị mất hoàn toàn và vậy mà lần đầu tiên lại là bản thân mình. Khi bạn bị mất hoàn toàn, lần đầu tiên bạn lại là thực tại của mình. Bạn đầy tràn, được bao quanh bởi lực vô cùng, nhưng bạn không bị chìm vào trong nó. Bạn là một với nó, nhưng lần đầu tiên ngọn lửa của bạn cháy. Không bản ngã nào, bản thể của bạn được lộ ra.
Người Baul ca,
Để việc chín xuất hiện vào thời của nó
để cho quả được đủ hương vị
Quả mít xanh
có thể được làm mềm bằng việc đập
nhưng không được làm ngọt
Và họ nói, tình yêu này bạn không thể ép buộc được. Không có cách nào thao túng nó. Không có gì bạn có thể làm được về nó. Mọi điều bạn có thể làm cho phép.
Để việc chín xuất hiện vào thời của nó
Nó sẽ tới vào đúng thời của nó. Bạn có thể làm gì khi bạn quan sát cái cây, cây táo? Bạn có thể làm gì? Bạn không hái quả, bạn không ép buộc, bạn chỉ quan sát. Bạn chăm sóc, mọi chăm sóc được cần tới – bạn bảo vệ cây, bạn tưới nước cho cây, bạn bón phân và mùn. Mọi thứ bạn có thể làm, bạn làm; nhưng bạn có thể làm gì để ép buộc? Đó chỉ là giúp cây chín theo thời riêng của nó. Thế thì quả tới; thế thì bạn quan sát. Một ngày nào đó nó chín, ngọt.
Để việc chín xuất hiện vào thời của nó…
… cho nên những người Baul không tập loại yoga nào. Họ chống lại yoga. Họ thuộc vào truyền thống Mật tông, không thuộc vào truyền thống Veda, hay yoga – không. Thực tế, truyền thống của người Baul còn cổ đại hơn truyền thống của Veda và yoga.
Các nhà lịch sử nói rằng Mật tông là ở thời tiền Aryan. Khi người Aryan tới Ấn Độ, Mật tông đã tồn tại ở đây rồi, Và Shiva là Thượng đế của họ. Khi người Aryan tới Ấn Độ họ đã tràn khắp Ấn Độ, họ đã đánh bại những dân tộc sống ở đây. Tôn giáo của các dân tộc này bị nghiền nát, kinh sách của họ bị tiêu huỷ, và dần dần ngay cả các thượng đế của họ cũng bị hấp thu vào trong đền bách thần của người Aryans. Shiva là Thượng đế của họ. Phải mất rất lâu ông ấy mới bị hấp thu vào. Ông ấy là xa lạ, nhưng ông ấy phải bị hấp thu bởi vì ông ấy rất có ảnh hưởng. Và khi tất cả các tín đồ của ông ấy đều bị hấp thu vào thế giới của người Aryan, họ đem các thượng đế của họ vào nữa.
Mật tông thuộc vào Shiva, và người Baul là nhánh của cùng cây. Mật tông nói, “Mọi thứ xảy ra vào đúng thời riêng của nó, ông không cần ép buộc nó. Việc ép buộc của ông sẽ không ích gì. Nó sẽ là việc quấy rối. Nó có thể phá huỷ, nhưng nó không bao giờ có thể mang tính sáng tạo. Người ta phải rất vô nỗ lực, tự phát. Người ta phải trong buông bỏ.”
Để việc chín xuất hiện
vào thời của nó
để cho quả được đủ hương vị
Quả mít xanh
có thể được làm mềm bằng việc đập
nhưng không được làm ngọt
Người Baul nói, “Chúng tôi không tìm kiếm giải thoát.” Người yêu, người tìm kiếm tình yêu, chưa bao giờ nói dưới dạng giải thoát cả. Người đó nói, “Nó là cực kì tuyệt diệu. Tất cả mọi thứ đang đó, đều đã tuyệt diệu rồi. Không cần được giải thoát khỏi nó. Mọi thứ được cần tới là làm sao hiện hữu trong nó, bị hấp thu toàn bộ.” Thế giới này không phải là tù túng cho người Baul, và không có nhu cầu tranh đấu chống lại nó. Thực tế, người Baul nói, “Chúng tôi yêu tù túng của thế giới bởi vì gông cùm này cũng được ngài tạo ra, thưa Trời.”
Trái tim, hoa sen,
liên tục nở hoa;
năm tiếp năm, em bị gắn vào nó
và anh cũng thế…
Người Baul nói với Thượng đế của mình:
Em bị gắn với nó,
và anh cũng thế –
và không thoát đi.
Hoa sen nở,
nở,
nở,
không có tận cùng cho nó,
nhưng tất cả những hoa sen này
đều có một kiểu mật
với vị đặc biệt.
Ong khao khát và không thể bay đi,
cho nên em bị gắn và anh bị gắn
Vậy tự do ở đâu?
Đó là trò chơi trốn tìm lớn giữa năng lượng chính là Thượng đế, và năng lượng là bạn. Đó là cùng năng lượng trong việc trốn và tìm lớn lao. Đó là trò chơi lớn! Không cần chấm dứt nó. Cứ để hoa sen nở hoa và bùng nở mãi mãi. Thế giới này đẹp đó là thái độ cơ bản của Mật tông. Yoga nói người ta cần được giải thoát. Mật tông nói để làm gì, khỏi ai? Tù túng là đẹp bởi vì nó là của Thượng đế. Yoga sẽ nói vứt bỏ, dần dần, tất cả những gắn bó của bạn, và chung cuộc, người ta phải vượt ra ngoài tình yêu. Người Baul nói mọi gắn bó đều đẹp! Đi sâu hơn vào trong chúng để cho bạn không còn ở ngoại vi mà bạn đạt tới trung tâm. Ở ngoại vi là gắn bó, ở trung tâm là tình yêu.
Ong khao khát và không thể rời đi,
cho nên em bị gắn và anh bị gắn
Vậy tự do ở đâu?
Với người Baul, cuộc sống không phải là điều nghiêm chỉnh. Nó là đùa cợt, nó là tiếng cười, nó là vui vẻ. Cho nên bạn không thể tìm thấy cái gì giống như nghiêm chỉnh của người đi nhà thờ, hay mặt dài của cái gọi là người tôn giáo trong thế giới của người Baul. Họ yêu tiếng cười, họ yêu đùa cợt. Họ tận hưởng những thứ nhỏ bé với kính trọng vô cùng. Bình thường, tôn giáo hay bị dài mặt ra, rất u tối, nghiêm chỉnh, bởi vì họ phải vậy – họ chống lại cuộc sống.
Tôi đã nghe…
Một người bạn của Mulla Nasruddin ngạc nhiên khi thấy Mulla buộc hầu hết tài sản được giải thưởng của anh ta, con bò giải thưởng của anh ta, vào chiếc cày, và dẫn nó đi qua các cánh đồng.
Anh ta nói, “Mulla, anh có hâm không đấy? Con bò đó đáng giá hai mươi nhăm nghìn ru pi đấy! Sao anh để nó kéo cày?”
“Con bò đó,” Mulla nói một cách dứt khoát, “phải học bài học rằng cuộc sống không phải toàn là trò chơi.”
Có những người trở nên bị rối loạn vào khoảnh khắc bạn cười; họ muốn dạy bạn rằng cuộc sống không phải toàn là trò chơi. Những người này bản thân họ ốm yếu. Họ đã bỏ lỡ cuộc sống và họ không thích bạn tận hưởng nó. Các tu sĩ đều là những người ốm yếu; họ không muốn bạn tận hưởng. Họ đã bỏ lỡ; họ ghen tị với bạn. Và họ đã đánh cược quá nhiều: bản ngã của họ được đáp ứng chỉ bởi vì họ đã từng chống lại cuộc sống. Họ đã chọn bản ngã chống lại cuộc sống. Nếu bạn chọn cuộc sống họ sẽ chống lại bạn. Họ sẽ kiềm chế bạn, họ sẽ kết án bạn, họ sẽ tạo ra mặc cảm trong bạn. Không thảm hoạ nào lớn hơn, không thảm hoạ nào to hơn có thể xảy ra cho nhân loại như đã xảy ra qua tôn giáo. Thảm hoạ là ở chỗ họ đã tạo ra lương tâm mặc cảm. Cho nên bất kì khi nào bạn tận hưởng, sâu bên dưới ở đâu đó bạn bắt đầu cảm thấy mặc cảm, cứ dường như bạn đang làm điều gì đó sai. Bất kì khi nào bạn mạnh khoẻ, bạn bắt đầu cảm thấy cái gì đó sai. Bất kì khi nào bạn cười, bạn không bao giờ có thể cười toàn bộ bởi vì sâu bên dưới cái gì đó cứ kéo bạn lại: “Mình đang làm gì thế này?” Từ chính thời thơ ấu, bất kì khi nào bạn sung sướng đều có ai đó dạy bạn rằng cuộc sống không phải toàn là trò chơi: “Thôi cười đi! Nghiêm chỉnh vào! Khi nào thì cháu mới chín chắn? Trưởng thành đi! Đủ rồi đấy! Vứt mọi thứ vô nghĩa của trẻ con đi.” Ai đó bao giờ cũng ở quanh đâu đây để dạy bạn.
Họ đã lạc: họ đã không thể tận hưởng được cho nên họ không thể cho phép người khác tận hưởng. Đây là cách thức, từ thế hệ nọ sang thế hệ kia, bệnh tật được truyền đi.
Nắm lấy cuộc sống riêng của bạn. Thấy rằng toàn thể sự tồn tại này đang mở hội. Những cây này không nghiêm chỉnh, những chim này không nghiêm chỉnh đâu. Dòng sông và đại dương hoang dã, và mọi nơi đều có vui đùa, mọi nơi đều có vui vẻ và vui thích. Quan sát sự tồn tại, lắng nghe sự tồn tại và trở thành một phần của nó. Thế thì bạn trở thành một người Baul, thế thì bạn trở thành người yêu – bởi vì tình yêu có thể tồn tại chỉ với kính trọng sâu sắc cho vui đùa, với kính trọng sâu sắc cho vui thích. Tình yêu không thể tồn tại với tâm trí nghiêm chỉnh. Với tâm trí nghiêm chỉnh, logic là hài hoà. Đừng nghiêm chỉnh. Tôi không nói đừng chân thành. Chân thành, nhưng không nghiêm chỉnh. Chân thành là cái gì đó khác; nghiêm chỉnh là hoàn toàn khác. Chân thành với sự tồn tại, thế thì bạn sẽ đúng; bạn sẽ trở thành một phần của leela vũ trụ này, trò chơi vũ trụ này.
Người Baul ca,
Cách ngài bước
cách thức của tình yêu
mang của cải đánh cắp mà không bị trừng phạt?
Trong khu rừng Brinda
việc yêu đang tôn thờ
Khu rừng Brinda, nơi Krishna chơi đùa với những người yêu của ông ấy, bạn bè, bạn gái; nơi ông ấy nhảy múa, nơi raas xảy ra…
Từ này “raas” rất hay: nó nghĩa là lễ hội thiêng liêng, điệu vũ thiêng liêng.
Cách ngài bước
cách thức của tình yêu
mang của cải đánh cắp mà không bị trừng phạt?
Trong khu rừng Brinda
việc yêu đang tôn thờ
như tinh hoa của thuần khiết
trong chói lọi của bầu trời
yêu siêu việt trên thèm khát
mở ra cực lạc.
Bễ thổi gió
vào ngọn lửa cuộc sống
và ổn định thuỷ ngân
Hay; câu ngạn ngữ này rất hay.
Ống bễ thổi gió
vào ngọn lửa cuộc sống
và ổn định thuỷ ngân
Ngay cả thuỷ ngân cũng trở thành được ổn định. Vậy thì còn nói gì tới thèm khát? Đừng lo nghĩ. Cứ để có mục đích cho tình yêu của bạn, trung tâm cho tình yêu của bạn, mục tiêu cho mũi tên của bạn, và tình yêu siêu việt lên trên thèm khát.
Yoga sẽ nói siêu việt lên trên thèm khát, tranh đấu với thèm khát. Đó là cách tiếp cận phủ định. Người Baul nói yêu, và yêu siêu việt trên thèm khát. Đó là cách tiếp cận khẳng định.
Xin hãy nói cho con, hỡi Thầy im lặng,
Hỡi Trời,
tôn thờ nào có thể mở con ra
cho hoa sen của người yêu của con nở ra?
Sao và trăng
di chuyển vĩnh hằng
không tiếng động nào.
Từng vòng của vũ trụ
trong cầu nguyện im lặng
trào lên với tinh hoa của tình yêu
Đó là điều các nhà vật lí gọi là điện, hấp dẫn, trường năng lượng. Điều người tôn giáo gọi là Thượng đế, người Baul gọi là tình yêu.
Từng vòng của vũ trụ
trong cầu nguyện im lặng
trào lên với tinh hoa của tình yêu
Cây đang trong tình yêu với đất; đất đang trong tình yêu với cây. Chim đang trong tình yêu với cây; cây đang trong tình yêu với chim. Đất đang trong tình yêu với trời; trời đang trong tình yêu với đất. Toàn thể sự tồn tại tồn tại trong đại dương vĩ đại của tình yêu.
Tình yêu là thay đổi triệt để trong cốt lõi bên trong nhất của bản thể bạn. Cái đầu chỉ ở ngoại vi. Cái đầu chỉ giống như sóng trên đại dương; tình yêu như chiều sâu. Trong chiều sâu không có sóng, và trong sóng không có chiều sâu. Ý nghĩ giống như sóng chỉ trên bề mặt. Không có cách nào cho sóng biết chiều sâu trong khi vẫn còn là sóng. Sóng có thể biết chiều sâu, nhưng thế thì nó phải biến mất trong chiều sâu. Nó sẽ không còn là sóng nữa, nhưng thế rồi nó có thể quay lại bề mặt. Nhưng thế thì sóng đó tự nó sẽ trở thành người Baul; không sóng khác nào sẽ nghe nó. Các sóng khác sẽ gọi sóng đó là điên bởi vì nó sẽ nói về chiều sâu, còn các sóng này chỉ biết chiều nông, chúng không biết chiều sâu.
Tình yêu là kinh nghiệm – mang tính tồn tại, như hương vị. Nếu bạn chưa nếm muối, không có cách nào giải thích nó cho bạn. Nếu bạn đã nếm nó, không có cách nào quên nó. Nếu bạn đã nếm nó, thế nữa không có cách nào giải thích nó cho ai đó khác còn chưa nếm nó. Làm sao giải thích cho ai đó khác người chưa bao giờ biết cái gì mặn? Nói cái gì đây? Không phải là bạn không biết – bạn biết chứ, nó ở ngay trên đầu lưỡi bạn. Bạn biết mặn là gì, nhưng làm sao nói nó cho ai đó khác được? Điều duy nhất là đưa cho người kia chút muối. Nhưng nếu người đó nói, “Trước hết để tôi được thuyết phục rằng có tồn tại cái gì đó như muối, chỉ thế rồi tôi sẽ nhận”… nếu người đó thận trọng thế thì điều đó là không thể được. Thế thì người đó sẽ phải vẫn còn chẳng có kinh nghiệm nào về muối cả.
Và vẫn còn không có kinh nghiệm yêu là vẫn còn chết – bởi vì chỉ người yêu mới vứt đi những cái ta chết. Chỉ người yêu mới chuyển động, bởi vì chỉ người yêu mới năng động. Logic là chết; tình yêu là sống.
Tôi nhớ tới một câu ngạn ngữ của Browning. Ông ấy hay nói, “Quá trình cuộc sống là để vươn lên bậc đá của những cái ta chết của chúng ta tới những điều cao hơn.”
…quá trình cuộc sống là để vươn lên bậc đá của những cái ta chết của chúng ta tới những điều cao hơn…
Logic thuộc về quá khứ; tình yêu thuộc về tương lai. Logic chỉ đi vào trong vòng tròn cũ lặp đi lặp lại mãi. Tình yêu đi vào lãnh thổ mới. Là bản thân mình thì không bao giờ tĩnh tại, ở trong tình yêu cũng không bao giờ tĩnh tại. Nó bao giờ cũng cực lạc – không tĩnh tại mà cực lạc: bên ngoài tĩnh tại, bên ngoài đứng yên.
Di chuyển. Người ta chẳng bao giờ tới, mặc dầu người ta bao giờ cũng đang tới.
Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.