“Điều đáng quý nhất của trong đời của một người chính là những nghĩa cử tốt đẹp đối với người khác – những nghĩa cử nhỏ bé – không tên mà chính người đó cũng đã quên đi.”

Lúc nhỏ, tôi thường được cha dẫn đi xem xiếc. Một lần, có một đoàn xiếc thú nổi tiếng đến diễn tại thị trấn quê tôi. Người đến xem khá đông, cha con tôi phải xếp vào một hàng dài để chờ đến lượt mình mua vé. Hàng người cứ nhích dần nhích dần, và cuối cùng, chỉ còn một gia đình nữa thì đến chúng tôi. Đó là một gia đình khá ấn tượng với một tiểu đội trẻ con lít nhít. Tám đứa trẻ trạc chừng dưới 12 tuổi ấy nắm tay nhau xếp thành từng đôi một theo sau cha mẹ mình. Nhìn vào tôi biết ngay đó là những đứa trẻ con nhà không mấy khá giả.

Quần áo chúng mặc trên người đều đã cũ và không đáng giá, nhưng được cái sạch sẽ và phẳng phiu.

Tất cả tám đứa đều ngoan ngoãn cư xứ đúng mực và vô cùng hào hứng.

Chúng liến thoắng nói với nhau về nhưng chú hề, các con voi biết nháy dây và bao trò xiếc hấp dẫn khác mà mình sắp được xem. Mọi người xung quanh có thể nhận thấy ngay rằng chúng chưa từng được đi coi xiếc bao giờ. Và vì thế mà những màn xiếc đêm đó có thể sẽ trở thành ký ức tươi đẹp mãi mãi trong tâm hồn trẻ thơ của chúng.

Dẫn đầu hàng trẻ con, người cha và người mẹ đều ngẩng cao đầu đầy tự hào.

Họ mỉm cười với nhau, khuôn mặt rạng ngời sung sướng. Cô bán vé hỏi người cha xem ông cần mua bao nhiêu vê. Ông trả lời rành rọt:

“Cô vui lòng bán cho tôi tám vé trẻ em và hai vé người lớn. Hôm nay, tôi sẽ dắt cả nhà vào xem”.

Người bán vé đọc số tiên cần phải trả. Người mẹ bỗng khẽ khàng rụt tay khỏi chồng. Tôi thấy nét mặt người cha nhíu lại. Ông dựa sát hơn vào quầy vé và nghiêng đầu hỏi nhỏ:

“Cô nói bao nhiêu ạ!”

Người bán vé đọc lại số tiền một lần nữa. Hai vợ chồng họ nhìn nhau, gương mặt lộ rõ vẻ lúng túng. Nhưng đám trẻ con thì vẫn đang mải mê trò chuyện và háo hức nhìn xung quanh.

Làm sao ông ấy có thể quay lại nói với các con rằng mình không có đủ tiền dẫn chúng vào xem xiếc được cơ chứ? Việc dập tắt niềm vui trên những gương mặt thơ ngây kia mói khó khăn làm sao!

Chứng kiến sự việc, cha tôi cho tay vào túi, rút ra tờ 20 đô la – một số tiền không nhỏ đối với gia cảnh chúng tôi lúc ấy, thả nhanh xuống đất. Rồi ông giả vờ ra vẻ ngạc nhiên, cúi xuống nhặt tờ giấy bạc lên và vỗ vai người đàn ông đang đau khổ:

“Xin lỗi ông, ông làm rơi tờ tiền mà không biết đây này!”

Người cha của những đứa trẻ hiểu ngay chuyện gì đang xảy ra. Ông ấy không hỏi xin sự giúp đỡ của người khác nhưng rõ ràng đã tỏ ra rất trân trọng nghĩa cử của cha tôi trong tình thế đầy bối rối, khó xử ấy. Ông nắm chặt tờ 20 đô la, nhìn thẳng vào mắt của cha tôi, cầm lấy tay cha tôi bằng cả hai bàn tay của mình và run run nói:

“Cảm ơn! xin cảm ơn ông! Điều này thật sự có ý nghĩa lắm đối với tôi và bọn trẻ.”

Tôi cùng cha trở ra xe. Chúng tôi đã không còn đủ tiền để mua vé vào xem xiếc tối đó, nhưng không vì thế mà chúng tôi về nhà với một tâm hồn trống rỗng.

– Thanh Nguyên –