Về cơ bản, tình yêu đơn phương là sự mong đợi những gì chúng ta không thể có. Ai trong số chúng ta chưa từng chịu nổi đau của nó? Những sự phải lòng khi còn nhỏ và lúc vị thành niên thường không giống cách mà những người trưởng thành tìm kiếm người bạn đời hoàn hảo của họ. Cái mà chúng ta tìm kiếm là một người nào đó do chúng ta tưởng tượng ra sẽ làm chúng ta trở nên hoàn thiện và khẳng định giá trị của chúng ta, và tình yêu của người đó sẽ sưởi ấm chúng ta lúc tuổi già. Đó là một ảo ảnh rất mạnh mẽ nhưng hiếm khi biến thành hiện thực.

Chúng ta tìm kiếm sự ủng hộ không điều kiện của những bậc phụ huynh tốt, điều kiện tối cần cho một sự an toàn về tình cảm. Nếu chúng ta có được điều đó khi còn là trẻ con, chúng ta muốn nó có lại một lần nữa khi chúng ta lớn lên. Nếu chúng ta không có nó, như tình trạng thường xảy ra với hầu hết chúng ta, chúng ta vẫn cứ ao ước điều đó như là một cứu cánh trong một thế giới không an toàn và thiếu tình yêu thương. Sự khao khát của chúng ta được chấp nhận chỉ bởi vì chúng ta quá mạnh đến nỗi mà đôi khi chúng ta lập kế hoạch cho nhu cầu của mình về tình yêu và áp đặt nó đối với người khác và thờ ơ với sự thật rằng nó có thể không được đáp lại.

Ở dạng đáng buồn nhất, những cảm xúc này hướng tới những người mà chúng ta không biết rõ. Chẳng hạn, các minh tinh màn bạc thường là đối tượng của sự say mê dựa trên vẻ bề ngoài hay những tính cách mà họ đóng. Sự bí mật riêng tư của họ thường bị xâm phạm bởi những người ngưỡng mộ cuồng nhiệt cứ tự thuyết phục mình rằng họ có thể được chiếu cố một chút nào đó cho cảm xúc của mình nếu họ có cơ hội. Đôi khi, những cảm xúc rất điên cuồng này bị biến đổi thành một cái gì khác hẳn. Những ảo tưởng của John Hinckley (1) về Jodie Foster cho chúng ta bài học rằng đừng đánh giá quá thấp tình yêu đơn phương.

Ranh giới giữa tình yêu lãng mạn và sự ám ảnh thường khá mơ hồ. Sự khác nhau then chốt là sự ám ảnh chỉ có thể có từ một phía. Nó chính là chị em gần gũi của ảo giác, sự tự lừa mình, một niềm tin sai lệch nảy sinh ra từ một đầu óc bị rối loạn. Điều làm cho tình yêu khác biệt, dù có đơn phương hay không là một dạng ngưỡng mộ chứ không giống như niềm tin rằng người ta đang theo dõi để làm hại mình. Sự ám ảnh, do đó, là một niềm tin có tính tự kỹ, không làm người khác rung động. Trong khi theo đuổi một người, họ tự gán cho người đó những phẩm chất lý tưởng, mơ mộng và để cho những niềm hy vọng của bản thân có đất tung hoành.

Một đặc điểm càng khiến cho sự ám ảnh đó trở nên nguy hiểm là tình yêu đó không chết. Phẩm chất này thường phô bày ở những người đàn bà giàu sinh lực và những người mà một mối quan hệ đã chết vẫn còn là một chủ đề cho những câu chuyện của họ. Tôi đã nghe rất nhiều câu chuyện bắt đầu bằng những câu như: «Anh ấy làm tôi thương tổn, anh ấy rời bỏ tôi nhưng tôi vẫn yêu anh ta». Điều này giống như một sự dâng hiến không ngừng của một kẻ mắc bệnh thống dâm (2)vậy.

«Yêu từ cái nhìn đầu tiên» là một ảo tưởng rất phổ biến và ngây thơ khác thường khiến cho chúng ta phải chịu đựng nỗi thất vọng đau đớn. Làn sóng tình cảm bất thình lình và sự kêu gọi tình yêu mang tính tinh thần, mạnh mẽ, gần như một con đường tắt dẫn đến tình yêu; trong khi thông thường, chúng ta phải xây dựng một mối quan hệ sâu sắc hơn là sự phát hiện bất ngờ như vậy. Muốn có được một mối quan hệ sâu sắc, người ta cần có thời gian, sự quan tâm chú ý và một mức độ tư duy lô gích nào đó. Chúng ta có thể sẽ trải nghiệm một cảm xúc khó hiểu và giải thích hơn là sự chia xẻ sự quan tâm và sự lôi cuốn về xác thịt nhưng điều đó vẫn không có nghĩa là «phải lòng» nhau, có thể là hơi say sưa nhưng khá mạo hiểm như thể leo lên vách núi trong bóng tối vậy.

Cái đem đến cho tình yêu sức mạnh chính là sự chia xẻ. Khi phải trải nghiệm một mình, cảm xúc mà chúng ta đang có có thể trở nên căng thẳng, giống như một dạng cô độc nhưng không chắc chắn là sinh ra những hậu quả có hại nào và nó giống như sự quan tâm hạn chế tới người khác. Có một tổ chức huyền bí dành cho những người độc thân gọi là «tình dục không có đối tác» bao gồm những người phải chịu đựng tình yêu đơn phương. Đơn xin gia nhập tổ chức được phát không mất tiền và bạn có thể tham gia mà không phải rời khỏi nhà mình.

1- Một kẻ bệnh hoạn, hâm mộ nữ diễn viên Jodie Foster và gây nhiều rắc rối cho cô, cuối cùng bị bắt giam.

2- Bệnh nhân thường chỉ thấy khoái cảm khi bị nhục nhã hay bị người khác làm cho đau đớn.