Gertrude

Nó có rất ít sự đổi thay vị trí song bức thư đã làm cho tôi vui sướng hơn. Dù sao, nó đã được chào đón ở nàng, rằng nàng cho phép tôi bộc bạch tình yêu và đã không khinh khi lạnh nhạt với tôi. Bức thư hình như cũng mang chứa một vài nhân cách của nàng trong đó, một vài sự dịu dàng gần như lạnh lùng của nàng, và thay vì cái hình ảnh của nàng mà lòng khát vọng của tôi đã tạo ra nàng lại có trong các ý nghĩ của tôi như chính cái ngã thực sự của nàng. Những lời lẽ của nàng hình như yêu cầu sự tin tưởng ở tôi. Tôi cảm thấy như thể nàng đang ở gần tôi và tức thì tôi ý thức đến cả hai điều là mắc cỡ và hãnh diện. Nó đã giúp tôi chinh phục những mong mỏi thèm khát đang hành hạ tôi và trấn áp những khát vọng bùng cháy của tôi. Không an lạc, nhưng tăng cường và làm chủ được sự thích hợp trong một quán ăn tại ngôi làng, hai giờ du hành xa ra khỏi thành phố, và đem theo tác phẩm với tôi. Tôi ngồi trầm tư rất lâu trong bóng râm mát của cây hoa tử đinh hương đã ngả màu, và hoàn toàn thường xuyên nghĩ ngợi về đời sống của tôi. Lạ lùng và cô đơn làm sao là con đường của tôi và cái định mệnh của tôi không nhất định như thế nào! Ở một nơi nào đó tôi há chẳng có gốc rễ gì sao và một nơi tôi có thể thực sự gọi là quê hương sao. Tôi chỉ duy trì một mối tương giao hời hợt với song thân tôi nhờ ở những bức thư chải chuốt mà thôi. Tôi còn từ bỏ cả sự chiếm giữ của tôi để tạo ra những ảo tưởng nguy hiểm mà nó hoàn toàn chẳng làm tôi hài lòng. Các bạn bè tôi thực ra cũng không hiểu biết tôi. Gertrude là người duy nhất mà với nàng tôi có thể có được một sự hoàn toàn hiểu biết và một mối tương giao hoàn hảo. và tôi không chỉ săn đuổi những cái bóng và xây những toà lâu đài trên không với tác phẩm mà do đấy tôi đã sống và do đấy tôi đã đem đến ý nghĩa cho đời tôi? Có thể có một ý nghĩa thực sự và biện minh và rót đầy đời sống một người, điều này xây dựng nên những kiểu mẫu của âm thanh và sự trình diễn kích thích với những hình ảnh, mà điều tốt đẹp nhất là sẽ giúp kẻ khác trải qua một giờ thú vị?

Tuy vậy, vào mùa hè đó tôi đã làm việc tương đối chuyên cần trở lại. về bên trong thì tôi đã hoàn thành vở đại nhạc kịch, dầu rằng vẫn còn thiếu nhiều chi tiết và chỉ có một phần nhỏ của tác phẩm là được viết ra. Đôi khi nó đem đến cho tôi niềm vui thú lớn lao và tôi nghĩ với sự hãnh diện là tác phẩm của tôi sẽ có uy thế trên người khác như thế nào, các ca sĩ và các nhạc sĩ, các nhạc trưởng và các ca đội sẽ phải hành động thích ứng với những mong muốn của tôi như thế nào, và vở đại nhạc kịch sẽ có kết quả trên hàng ngàn người ra sao. Những khi khác nó có vẻ như có cả điềm gở và giấc mơ hãi hùng cho tôi rằng tất cả sức mạnh và cảm xúc sẽ nổi lên từ những giấc mộng bồn chồn và trí tưởng tượng của một kẻ cô đơn khốn khó mà mọi người lấy làm thương hại mà thôi. Những khi khác tôi mất hết can đảm và cảm thấy rằng vở đại nhạc kịch của tôi sẽ chẳng bao giờ được trình diễn, nó có tất cả cái phi thực và phóng đại. Nhưng cảm giác này thì hiếm hoi, trong tâm hồn tôi, tôi đã xác tín cái phẩm chất và sức mạnh của tác phẩm tôi. Đó là một tác phẩm chân thành và bừng bừng sinh khí, nó có kinh nghiệm và dòng máu trong huyết quản của nó. Nếu ngày nay tôi không muốn nghe bất cứ gì nữa và viết một loại âm nhạc hoàn toàn khác hẳn thì dẫu vậy tất cả tuổi trẻ của tôi đều nằm trong vở đại nhạc kịch đó. Hễ khi nào tôi nghe những giai điệu từ tác phẩm ấy, thì như thể nó là một cơn bão mùa xuân cuốn qua người tôi từ những thung lũng bị bỏ rơi bởi tuổi trẻ và nhiệt vọng. Và khi tôi nghĩ đến tất cả sức mạnh và uy lực của nó ở trên con người sinh ra yếu đuối, thiếu thốn và mong mỏi, tôi không còn biết phải chăng toàn thể cuộc đời tôi vào lúc đó, và cũng ở cả hiện tại nữa, có thể gọi là hạnh phúc hay buồn rầu.

Mùa hè đã tiến tới hồi cuối của nó. Một đêm trời tối trong cơn mưa nặng hột tầm tã tuôn xuống, tôi đã kết thúc phần khởi tấu khúc. Sáng hôm sau, cơn mưa dịu bớt và mát lạnh, bầu trời còn có cả một màu xám, và khu vườn đã trở thành mùa thu. Tôi cuốn gói đồ đạc của tôi và trở lại thành phố.

Trong số những người quen biết với tôi, Teiser và em gái ông ta là những người duy nhất đã trở lại. cả hai người trông rất khoẻ mạnh và da sậm lại bởi mặt trời miền núi. Họ đã có một số những kinh nghiệm ngạc nhiên trong cuộc du hành của họ và tuy thế họ đã rất chú ý và kích thích khi được biết vở nhạc kịch của tôi đã tiến triển như thế nào. Chúng tôi xem xét tỉ mỉ khởi tấu khúc và đó là một khoảnh khắc hoàn toàn cho tôi khi Teiser đặt tay ông ta lên vai tôi và nói:

– Này, Brigitte, đây là một nhạc sĩ vĩ đại.

Bất kỳ tất cả sự mong mỏi và nhiệt tình của tôi, tôi đã chờ đợi Gertrude trở lại với lòng khát vọng lớn lao của tôi, khi mà tôi đã có một số lượng tác phẩm lớn lao để phô bày với nàng. Tôi biết rằng nàng sẽ sốt sắng chú ý đến các tác phẩm ấy như thể là của chính nàng vậy. trước hết tôi nôn nao muốn thấy Heinrich Muoth mà sự giúp đỡ của anh ta thì thiết yếu cho tôi và người mà đã mấy tháng nay tôi không nghe thấy gì cả.

Sau cùng Muoth đã đến trước Gertrude và một buổi sáng bước vô phòng tôi. Anh ta nhìn tôi một cách tìm kiếm.

– Anh trông dễ sợ – y nói, lắc đầu – Phải mà, khi người ta đã sáng tạo ra thứ âm nhạc như thế kia!

– Anh có xem phần nhạc của anh không?

– Xem nó à? Tôi đã thuộc lòng rồi kìa và sẽ hát ngay nếu anh muốn. Đó là âm nhạc phi thường!

– Anh thực sự nghĩ như thế sao?

– Tôi nghĩ thế. Anh đã sáng tạo tác phẩm đẹp nhất của anh. Hãy đợi xem! Danh tiếng khiêm nhượng của anh sẽ là một điều của quá khứ khi vở nhạc kịch của anh được trình diễn. Phải, đó là công việc của anh. Anh muốn tôi hát lúc nào? Có hai hoặc ba điểm mà tôi muốn đề cập đến. Anh còn bao xa với toàn bộ vở nhạc kịch của anh?

Tôi chỉ cho anh ta xem tác phẩm của tôi và anh dắt tôi về phòng anh. Tại đó, lần đầu tiên, tôi nghe anh ta hát cái phần mà tôi luôn luôn nghĩ tới anh ta đang trong cuộc chơi cảm xúc của riêng tôi, và tôi đã cảm thấy sức mạnh của âm nhạc của tôi và việc hát của anh ta. Chỉ hiện thời tôi mới có thể thấy được toàn bộ vở nhạc kịch của tôi trên sân khấu, chỉ hiện thời nhiệt tình mới có thể đến với tôi và để cho tôi cảm thấy sự ấm áp của nó. Như thể vở nhạc kịch đó không còn thuộc về tôi nữa, như thể nó chẳng bao giờ là tác phẩm của tôi nhưng nó có cái đời sống riêng rẽ của nó và có cái kết quả của một sức mạnh ngoại diện lên trên người tôi. Vì rằng đầu tiên tôi đã cảm thấy được cái ý thức tách rời ra của một tác phẩm từ kẻ sáng tạo của nó, mà trước đây tôi đã thực sự không tin tưởng điều đó. Tác phẩm của tôi bắt đầu đứng dậy, di động và chứng tỏ những dấu hiệu của đời sống. Chỉ một khoảnh khắc trước đây tôi vẫn còn cầm nó trong tay tôi, hiện thời nó không còn là của tôi nữa, nó cũng giống như một đứa bé đã trưởng thành cao lớn hơn thân phụ hắn, nó sống và hành động tuỳ thuận theo nó và nhìn đến tôi một cách độc lập qua cặp mắt riêng rẽ của nó, song le nó có mang tên tuổi tôi và dấu vết của tôi. Tôi đã kinh qua mối tranh chấp tương tự, một đôi khi với sự hoảng sợ, cảm kích khi tác phẩm của tôi được trình diễn về sau này.

Muoth đã học tập cái phần vụ của anh ta rất tuyệt, và tôi đã dễ dàng để có thể đưa ra sự thoả thuận của tôi về những thay đổi sơ sài mà anh ta mong muốn. Bấy giờ anh chất vấn tôi về phần vụ của giọng kim, mà anh ta chỉ biết có từng phần, và ao ước muốn biết phải chăng tuy vậy đã có một ca sĩ cng đảm trách nó. Vì lẽ lần đầu tiên tôi phải nói với anh ta về Gertrude, và tôi đã thu xếp làm như vậy một cách lặng lẽ và ngẫu nhiên. Anh ta biết rõ tên tuổi đó, dù rằng anh ta chưa bao giờ đặt chân đến nhà Imthor. Anh ta ngạc nhiên khi nghe rằng Gertrude đã học tập và có thể hát phần vụ đó được.

– nàng hẳn có giọng ca tốt – anh ta nói vẻ tán đồng – cao và ngọt ngào. Một lúc nào đó anh sẽ đưa tôi đến đấy được chăng?

– Dù sao đi nữa tôi đã có ý định hỏi họ xem liệu anh có thể đến được chăng. Tôi thích được nghe anh hát với cô Imthor một hoặc hai lần, sẽ cần thiết cho một vài sửa đổi nào đó. Khi gia đình Imthor trở về lại thành phố, tôi sẽ hỏi họ ngay.

– Anh thực sự là một người may mắn, anh Kuhn ạ. Và Teiser sẽ có thể giúp anh với dàn nhạc. anh sẽ thấy, vở nhạc kịch sẽ thành công mà.

Tôi không nói gì cả. Khi mà tôi hãy chưa có những ý nghĩ về tương lai và số phận của vở nhạc kịch của tôi. Điều trước nhất, nó phải được hoàn tất đã. Nhưng kể từ lúc tôi nghe anh ta hát, tôi cũng đã tin tưởng ở sức mạnh của tác phẩm của tôi.

Khi tôi nói với Teiser về chuyện đó, thì ông đã nói một cách nghiêm nghị:

– Tôi có thể tin anh. Muoth có một năng lực dị thường. Nếu y chỉ không phải là một kẻ làm giả như vậy. Thực ra y chẳng bao giờ quan tâm đến âm nhạc cả, chỉ quan tâm đến mình mà thôi. Y là một kẻ hoàn toàn vị kỷ.

Một hôm tôi đến thăm Gertrude, khi sau cùng nàng đã trở về, tim tôi đập liên hồi khi tôi bách bộ qua khu vườn của căn nhà Imthor trong phong vận mùa thu của nó, với những chiếc lá đã bắt đầu rơi rụng. Nhưng nàng đã mỉm cười tiến đến tôi, trông hơi sạm nắng, diễm lệ và kiều mị hơn bao giờ hết. Nàng chìa tay ra cho tôi, và giọng nói thân yêu của nàng, đôi mắt sáng ngời và tất cả cái vẻ quyến rũ lôi cuốn, cung cách tự nhiên của nàng lập tức làm mê hoặc tôi một lần nữa. một cách vui vẻ tôi đặt những nỗi sầu muộn và khát vọng của tôi qua một bên và lại sung sướng trước sự hiện diện bằng xương thịt của nàng. Nàng không hề đè nén tôi, và cũng như tôi không thể tự mình đề cập đến bức thư của tôi và nội dung của nó, nàng cũng im lặng về việc đó, và không có đường lối nào chứng tỏ bằng cách đối xử của nàng rằng dù sao tình bằng hữu của chúng tôi đã bị phá hư hoặc nguy hiểm. Nàng cũng chẳng cố lẩn tránh tôi, nàng thường xuyên ở một mình với tôi , cũng như nàng tự tin rằng tôi sẽ tôn trọng những ước muốn của nàng và không lập lại sự tỏ tình của tôi trừ phi nàng khuyến khích tôi. Không bỏ phí bất kỳ giờ phút nào, chúng tôi đã xem xét tỉ mỉ công việc của tôi trong vài tháng qua và tôi đã nói với nàng là Muoth đã học tậ phần vụ của anh ta và đã ca ngợi nó. Tôi hỏi xin nàng được đưa anh ta đến đấy, cũng như đó là điều cần yếu cho tôi để hoàn tất những phần vụ chính yếu của họ với nhau, và nàng đã ưng thuận.

– Tôi không đồng ý với việc như vậy một cách sẵn sàng đâu – nàng nói – Anh biết rằng tôi chưa bao giờ hát cho người lạ, và trước Heinrich Muoth thì sẽ là một điều khó chịu gấp đôi nữa, và chẳng phải vì y là một ca sĩ nổi tiếng. Về y có một cái gì đó làm tôi khiếp sợ, ít ra trên sân khấu. Dù sao, chúng ta sẽ xem sự thể ra sao.

Tôi chẳng dám đánh bạo bênh vực và ngợi khen bạn tôi. Tôi không muốn làm cho nàng cảm thấy bối rối hơn và tôi đã quả quyết rằng, sau lần đầu tiên đó, nàng sẽ ước ao được hát với anh ta nữa.

Nhiều ngày sau đó, Muoth và tôi đã đi đến nhà Imthor và đã được tiếp đón bởi vị chủ nhà của chúng tôi hết sức lịch sự và tôn kính. Ông ta chẳng bao giờ chứng tỏ sự phản đối nhỏ nhất về các cuộc thăm viếng thường xuyên của tôi và tình bạn của tôi đối với Gertrude và sẽ cười lên nếu có bất kỳ người nào nói bất cứ điều gì chống đối lại chuyện đó. ông ta ít hài lòng về việc tới nhà ông của Muoth, nhưng thái độ của người sau thì rất là lịch sự và đứng đắn và cả hai Imthor đã thất vọng một cách đồng lòng. Người ca sì đầy nghị lực, ngạo mạn với tai tiếng đó có thể cư xử một cách không sao trách cứ được. Anh ta cũng chẳng phải là hão huyền và đã quyết định trong các ý kiến của anh ta nhưng vừa phải thôi.

– Chúng ta sẽ hát chứ? – Gertrude hỏi sau một lúc.

Chúng tôi đứng dậy và đi đến phòng nhạc. Tôi ngồi xuống bên chiếc dương cầm, nói một đôi lời về dạo khúc và màn cảnh, đưa ra một vài chỉ dẫn và rồi yêu cầu Gertrude bắt đầu. Nàng đã làm như vậy, hát một cách dịu dàng trong cách thái kiềm chế và cẩn trọng. Trái lại, khi đến lượt của Muoth, thì anh ta đã hát rõ to không hề do dự hoặc tự ý thức, đã lôi cuốn cả hai chúng tôi và làm cho chúng tôi bước vào với tinh thần của âm nhạc đến nỗi Gertrude hiện giờ cũng hát lên mà không hề kiềm chế gì cả. Muoth, là người vẫn thường đối xử với các tôn nữ của gia đình danh giá rất là hợp thức, nay đã chú ý đến nàng, lắng nghe nàng hát với sự chú tâm, và đã bày tỏ lòng ngưỡng mộ nàng trong sự khích lệ cổ vũ chứ không phải bằng những lời lẽ quá đáng.

Từ lúc đó tất cả những thiên kiến đã tan biến, âm nhạc đã lôi kéo chúng tôi đến với nhau và hợp nhất chúng tôi trong một ý tưởng. Và tác phẩm tôi nằm đó mệt lả trong những phần liên kết một cách bất toàn đã tiếp tục bắt lấy cái hình thể của toàn bộ và sự vật sống động. hiện tại tôi biết rằng cái phần chính yếu của tác phẩm đã hoàn thành, rằng chẳng có gì quan trọng có thể phá hỏng nó, và nó có vẻ tốt đẹp cho tôi. Muoth và tôi đã rời khỏi căn nhà trong một trạng thái vui mừng và anh đã thù tiếp tôi một tiệc mừng bất ngờ tại lữ quán nơi anh ở tại đó. Trong khi chúng tôi uống rượu sâm banh, anh ta đã làm một cái gì mà anh vốn ít e ngại khi làm thế, anh ta đã gọi tôi như một người bạn thân thiết và tiếp tục làm như thế. Điều này làm tôi hài lòng và đã có sự bằng lòng của tôi.

– Chúng ta hoan hỉ ăn mừng đây – anh ta nói, cười lên – và tôi nghĩ đó là một ý tưởng tốt đẹp để làm chuyện đó sắp tới. Đây là thời gian tuyệt nhất. Sau đó sự việc có vẻ khác hẳn. anh sẽ được nổi danh trước công chúng, anh bạn trẻ, và tôi hy vọng rằng nó không làm hư hỏng anh như đã làm ở hầu hết mọi người.

Gertrude vẫn còn ngượng ngập với Muoth một thời gian dài, và chỉ trong lúc hát với anh ta thì nàng mới tự nhiên và cởi mở mà thôi. Anh ta rất lịch sự và đứng đắn, và dần dà Gertrude vui vẻ gặp anh ta và mỗi lần như thế đều mời anh a lại đến trong một cung cách thân hữu, cũng hệt như nàng đã đối với tôi. Những cơ hội mà trong đó ba người chúng tôi một mình với nhau đã trở nên ít thường xuyên hơn. Những vai trò đã được học tập và bàn bạc đó và, tuy nhiên, gia đình Imthor, hiện tại là mùa đông, đã phục hồi cuộc vui nhộn của họ, với những buổi hoà nhạc thường xuyên vào buổi tối. Muoth cũng thường xuyên hiện diện ở các cuộc tụ họp này nhưng không bao giờ hát cả.

Có lúc tôi nghĩ rằng Gertrude đang bắt đầu kín đáo với tôi hơn và tới một mức nào đó thì nàng đang rút ra khỏi tôi. tuy nhiên, tôi luôn luôn tự trách mình về các ý nghĩ này và đã hổ thẹn cho sự ngờ vực của tôi. Gertrude đã được đòi hỏi rất nhiều như một vị nữ chủ nhân của căn nhà nơi có nhiều cuộc vui được tổ chức, và điều thường đem đến cho tôi thích thú là khi thấy nàng lăng xăng, lui tới và hành động như một nữ chủ nhân giữa các khách khứa của nàng, trông trẻ trung, duyên dáng và kiều mị đến thế kia.

Với tôi thì những tuần lễ đã trôi qua rất chóng vánh. Tôi làm việc cho vở đại nhạc kịch của tôi, tác phẩm mà tôi hy vọng hoàn tất vào mùa đông. Tôi đã có những cuộc gặp gỡ với Teiser, và đã ở lại nhiều buổi tối với ông già và em gái ông. Rồi đếm tất cả những loại thư từ và những sắp xếp, cũng như các ca khúc của tôi đã được hát ở nhiều nơi khác nhau và tất cả nhạc khúc cho đàn dây tôi soạn đã được trình tấu tại Bá Linh. Đã có sự thăm hỏi và những cuộc phỏng vấn của báo chí, và bỗng nhiên mọi người hình như biết tôi đang soạn một vở đại nhạc kịch, dẫu rằng, ngoài Gertrude và Muoth, tôi không nói một lời về công việc đó với bất kỳ ai. Thực ra thì chuyện đó không thành vấn đề và trong lòng tôi đã lấy làm sung sướng về những dấu hiệu thành công này. có vẻ như dẫu sao thì sau cùng, và song cũng đủ ngay tức thì, con đường đã rộng mở trước tôi.

Suốt cả năm trời tôi đã không có mặt ở nhà song thân tôi và lễ Giáng sinh tôi sẽ đi về đó. Mẹ tôi thì thân yêu đằm thắm, nhưng mối e dè xa xưa giữa chúng tôi vẫn còn đấy, về phần tôi thì sợ bị hiểu lầm, và về phía bà thì thiếu thốn lòng tin nơi nghề nghiệp của tôi như một nhạc sĩ và cũng không tin ở sự đứng đắn của những gắng sức của tôi. Hiện tại thì bà đã nói đến một cách rộn ràng về những gì bà đã nghe và đọc được về tôi, nhưng càng đem đến cho tôi thích thú hơn là ở sự quả quyết, vì tận thâm tâm bà đã thiếu lòng tin tưởng ở những thành công hiển nhiên này cũng như bà đã như thế đối với nghệ thuật của tôi như một toàn thể. Không phải vì bà không thích âm nhạc – thật vậy một đôi khi bà vẫn thường hát chút đỉnh – nhưng theo quan niệm của bà thì nhạc sĩ là một hạng người nghèo nàn. Bà cũng có nghe một vài nhạc khúc của tôi và chẳng hiểu hoặc quan tâm đến nó.

Thân phụ tôi thì tin tưởng hơn. Như một thương gia, trước hết ông nghĩ đến sự thành công về vật chất của tôi, và mặc dù ông luôn luôn cho tôi một số tiền trợ cấp rộng rãi mà không hề càu nhàu và lại tiếp tục ủng hộ tôi trọn vẹn khi tôi rời khỏi ban nhạc, ông cũng hài lòng mà thấy rằng tôi bắt đầu kiếm ra tiền và đó là những viễn ảnh của công cuộc mưu sinh của tôi bằng những nỗ lực của riêng tôi. việc chính tôi làm ra tiền, ông đã xem như đây là một điều căn bản thiết yếu cho một hiện hữu đáng trọng. Khi tôi về nhà thì ông nằm trên giường. Ngày hôm trước ông đã bị ngã té và bị giải quyết nơi chân.