Trẻ tăng động không thể kiềm chế tốt sự thôi thúc vận động của mình. Nhưng “sự hiếu động” của trẻ chỉ trở thành vấn đề nếu gây hại bản thân hoặc những người khác. Chỉ khi đó cha mẹ mới nên can thiệp. Những gì giúp ích cho trẻ em bốc đồng cũng có hiệu quả với trẻ tăng động.

Chức năng điều khiển sự chú ý và tập trung ở một đứa trẻ hoạt động tốt hay không chỉ phụ thuộc một phần vào việc giáo dục. Đối với một số trẻ em, rất khó để duy trì một hoạt động trong thời gian dài, nhất là khi hoạt động đó không tạo ra niềm vui. Trẻ đặc biệt cần sự hỗ trợ của cha mẹ.

Giải pháp

⇒ Đối với trẻ nhỏ không thể tự làm một mình

• Xây dựng sự tự tin của trẻ

• Lập kế hoạch thời gian chơi cố định

• Dẫn dắt trẻ định hướng đến việc trẻ tự làm việc

• Giao nhiệm vụ cho trẻ

⇒ Trẻ ở độ tuổi mẫu giáo

• Khơi dậy hứng thú

• Rèn luyện sự chú ý bằng cách:

» Hát

» Đọc truyện

» Trò chơi đoán biết

» Ghép hình

» Trò chơi trí nhớ

» Trò chơi xúc xắc

» Trò chơi bài

» Trò chơi đóng vai

» Vẽ và cắt gấp

⇒ Trẻ ở độ tuổi tiểu học

• Lên một phiếu theo dõi cho trẻ khi ở trường học, có thể được sử dụng như phiếu khen thưởng

• Quy tắc cố định choviệc làm bài tập về nhà

• Một phiếu theo dõi cho bài tập về nhà

• Trao đổi cụ thể với nhà trường

⇢ Vượt qua khủng hoảng cùng với những trẻ nhút nhát và sợ sệt

“Con không tin tưởng mình!”

TẤT CẢ TRẺ EM THỈNH THOẢNG ĐỀU THẤY SỢ SỆT. Nguyên nhân là: một phần của não bộ thực hiện nhiệm vụ cảnh báo bên trong. Nó nằm trong não, trông giống như một quả hạnh và mang tên đầy bí ẩn “hạch hạnh nhân” (amygdala). Trong việc cảm nhận kích thích nguy hiểm, hạch hạnh nhân phát ra tín hiệu cảnh báo nhanh như chớp. Trước khi đứa trẻ biết được chuyện gì đang xảy ra, cơ thể trẻ phản ứng: hooc-môn căng thẳng trong máu tăng lên. Ngay lập tức, trẻ ngừng việc đang làm. Bộ não của trẻ trở nên rất năng động. Vùng cơ căng lên, nhịp tim đập nhanh hơn. Đứa trẻ sẵn sàng gào khóc để được giúp đỡ, sẵn sàng chiến đấu, chạy trốn hoặc rút lui. Đại não đánh giá tình hình, so sánh nó với trải nghiệm trước đây. Nếu lúc này tín hiệu “báo an” được đưa ra, thì hạch hạnh nhân bình tĩnh lại. Nếu không, nó sẽ tiếp tục hoạt động. Hạch hạnh nhân không quên bất cứ điều gì. Nếu hạch hạnh nhân đã được kích thích mạnh, nó có thể thắng đại não.

Không sợ hãi, tức là không có báo động trong trường hợp nguy hiểm, có thể là một thảm họa: nếu một đứa trẻ không sợ hãi ôtô đang chạy, trẻ sẽ lao ra đường bất cứ lúc nào. Nếu trẻ không sợ bị thương, trẻ sẽ thường chơi trò leo trèo nguy hiểm. Theo tự nhiên, trẻ em có rất nhiều nỗi sợ hãi trong khoảng 2 đến 6 tuổi. Ở độ tuổi này, trẻ đặc biệt dễ bị tổn thương. Từ 6 tuổi trở đi, trẻ dần dần có thể tự chịu trách nhiệm cho sự an toàn của chính mình.

Nhưng đôi khi, nỗi sợ hãi ngăn cản trẻ tham gia các hoạt động nhẹ nhàng hoặc quan trọng, hoặc trẻ rơi vào hoảng loạn trong một tình huống vô hại. Đó là vì “thiết bị cảnh báo” ở trẻ được thiết lập quá nhạy cảm. Nó gây báo động giả khi gặp một sự kích thích không hề nguy hiểm. Đại não sẽ không sửa báo động giả. Đại não xác nhận “nguy hiểm” và nỗi sợ hãi thậm chí còn trở nên lớn hơn. Làm sao để trẻ biết khi nào nỗi sợ hãi của chúng bảo vệ chúng trước nguy hiểm thực sự và khi nào nỗi sợ là kẻ thù của chúng? Cha mẹ nên bình tĩnh đương đầu với nỗi sợ hãi của con cái. Thường thì theo thời gian, trẻ sẽ tự tìm được cách đối phó với vấn đề này. Nhưng khi sự sợ hãi trở thành nỗi ám ảnh, trẻ cần tới sự giúp đỡ của cha mẹ.

“Hãy ở bên con!”

Sự lo sợ phân ly và tính nhút nhát

TRONG PHIẾU ĐIỀU TRA trang 49 đã nói đến chủ đề Tự tin – điều trái ngược là sợ hãi và nhút nhát. Bạn cần xem con có thật sự sợ hãi và nhút nhát không? Điều đó còn phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ.

Trẻ 2 – 3 tuổi được coi là “độ tuổi bướng bỉnh”. Người ta cũng có thể gọi là “tuổi bám váy”. Những đứa trẻ ở giai đoạn này không chỉ khám phá ra rằng chúng là cá thể độc lập, mà chúng có thể phân biệt rõ ràng điều gì quen thuộc và điều gì lạ lẫm, có thể đe dọa cho chúng. Sẽ thật tốt nếu có cha mẹ ở bên khi trẻ cần sự bảo vệ. Đơn giản là trẻ em 2 hoặc 3 tuổi chưa thể tự bảo vệ được mình.

Tuy vậy, không phải tất cả trẻ em trong độ tuổi này đều khóc dai khi không có cha mẹ ở bên. Trong cuộc khảo sát mà chúng tôi tiến hành với hơn 300 cha mẹ, cứ 1/3 trẻ 2 tuổi và 1/6 trẻ 3 tuổi có biểu hiện này. Hãy nhớ rằng, bất cứ kiểu lo sợ phân ly nào ở tuổi này cũng là chuyện bình thường và phù với hợp độ tuổi. Điều quan trọng là các bậc cha mẹ xử lý như thế nào. Nó phụ thuộc vào việc liệu đứa trẻ có tiếp tục phát triển và càng ngày càng trở nên can đảm độc lập – hay trẻ rơi vào một vòng tuần hoàn sợ hãi và tránh né rồi ngày càng thu nhỏ môi trường sống của mình. Bạn có thể giúp con tốt nhất, nếu:

• Chấp nhận sự lo sợ phânly và nhút nhát là chuyện bình thường

• Chấp nhận con mình vớinỗi sợ hãi của nó

• Cho trẻ dần dần tiếpxúc với các tình huống mà trẻ sợ nhưng không nguy hiểm.

Đối với trẻ em 2 đến 3 tuổi có một yếu tố khiến trẻ dễ rơi vào khủng hoảng:

Ở trong phòng một mình

“Con tôi không rời mẹ nửa bước. Tôi không thể mặc quần áo, đi tắm, thậm chí đi vệ sinh được yên. Bé khóc ngay lập tức khi không nhìn thấy mẹ.” Đây là điều tôi thường nghe thấy từ các bà mẹ trẻ. Bạn sẽ xử lý như thế nào? Một đứa trẻ 1, 2 tuổi có cần cha hay mẹ luôn ở bên cạnh không? Một người mẹ đã cho tôi biết cách cô ấy “giải quyết” vấn đề này như thế nào: Cô thường xuyên bế ẵm đứa con 2 tuổi của mình. Sự việc đi xa đến mức đứa trẻ cứ ngồi trên lưng cô, trong khi cô phải bò trên sàn nhà lau nhà. Đây không phải là việc làm tốt cho trẻ về lâu dài. Trẻ em ở tuổi này cần sự gần gũi của cha mẹ và luôn muốn có ai đó ở bên cạnh mình. Để một đứa trẻ 2 tuổi chơi một mình trong phòng là yêu cầu quá cao đối với trẻ. Nhưng cha mẹ cũng không phải đưa trẻ theo vào từng phòng. Nếu trẻ muốn, trẻ có thể đi theo. Hãy mở cửa phòng, sao cho trẻ vẫn nhìn thấy bạn khi bạn sang phòng khác – như thế bạn sẽ làm cho trẻ dễ chịu hơn. Đôi khi, nỗi lo sợ phân ly xen lẫn với vấn đề “Con không thể tự làm một mình.”

Sự lo sợ phân ly đặc biệt thường xuyên xuất hiện với các vấn đề về giấc ngủ. Nhiều trẻ không muốn đi ngủ một mình vào buổi tối hoặc hay khóc đêm. Tôi nghĩ rằng trẻ có thể ngủ trong phòng riêng hay một mình một giường. Điều kiện tiên quyết là cảm giác an toàn có cha mẹ đang ở gần, yêu trẻ và chăm lo cho sự an toàn của trẻ. Nỗi sợ hãi ban đêm sẽ được thảo luận chi tiết hơn.

“Con muốn mẹ”

Một số trẻ sợ phân ly nên lúc nào cũng muốn bám chặt lấy người thân. Trẻ khóc khi mẹ rời khỏi phòng, mặc dù cha vẫn ở bên cạnh – hoặc ngược lại. Từ đó, trò chơi “Con muốn mẹ” – hay “Con muốn cha” phát triển khá thường xuyên: Trẻ muốn tự quyết định ai cởi quần áo, ai mặc quần áo, cho chúng ăn hoặc ai bế chúng lên giường. Nếu “người không được trẻ muốn” thử làm, trẻ sẽ khóc dữ dội.

Sợ hãi đôi khi cũng có liên quan đến quyền lực

Đôi khi trẻ không phân biệt được “Con sợ” và “Con không muốn”. Nếu cha mẹ luôn đầu hàng và để trẻ quyết định, thì họ đang thúc đẩy sự lo sợ phân ly của trẻ. Ai trong bố và mẹ đảm nhận nhiệm vụ nào, đều không được phép phụ thuộc vào tiếng khóc sợ hãi của trẻ.

Người trông trẻ

Nếu bạn đã tìm thấy một người có thể tin tưởng và họ yêu thương con bạn, thỉnh thoảng bạn có thể yên tâm gửi con ở đó một thời gian, ngay cả khi con khóc. Việc tách rời khỏi cha mẹ thực sự khiến trẻ khổ đau, nhưng sau mỗi lần trẻ rút ra được kinh nghiệm, rằng bạn sẽ quay lại. Qua đó, trẻ sẽ dần dần bớt sợ hãi khi phải rời xa cha mẹ. Sẽ thật sai lầm, nếu bạn luôn luôn ở nhà để chăm con mình. Như thế bạn sẽ không khuyến khích sự phát triển của trẻ mà là cản trở – trừ phi bạn tự cảm thấy “giam” mình trong thời gian dài và thất vọng – theo một cách nào đó để con bạn cảm nhận được việc này.

Nhóm trẻ chơi cùng nhau

Hãy tưởng tượng bạn với đứa con 2 tuổi của mình gặp một nhóm trẻ khác. Nhưng con bạn không chơi mà bám chặt vào bạn và khóc. Bạn sẽ làm gì? Không đến đó nữa? Đây không phải là một ý tưởng tốt. Có thể đến lần thứ hai hoặc thứ ba để con hòa nhập với môi trường và dần dần đỡ bám mẹ. Nhưng nếu sau bốn đến năm tuần mà trẻ vẫn còn khóc thì bạn thực sự cần tạm dừng đến đó. Có lẽ thích ứng với nhóm đông vẫn quá sức đối với trẻ 2 tuổi. Nhưng chậm nhất là trước khi đi nhà trẻ, vào cuối giai đoạn 3 tuổi, bạn nên thử một lần nữa. Bây giờ, trẻ cần kinh nghiệm học tập như sau: “Cho trẻ tiếp xúc với một nhóm trẻ khác. Con càng quen với nhiều trẻ và bảo mẫu, con càng cảm thấy an toàn hơn.” Trẻ chỉ có thể tích lũy những kinh nghiệm này, khi người mẹ kiên nhẫn luyện tập. Ngay cả khi trẻ ngồi trong lòng mẹ và nhìn các bạn chơi, trẻ cũng học được một điều gì đó. Nếu không có kinh nghiệm học như vậy thì sau này, trẻ sẽ gặp khó khăn hơn nhiều khi ở lại một mình tại trường mẫu giáo.

Hầu hết trẻ em lên 3 tuổi sẽ đi học mẫu giáo. Bây giờ, hằng ngày, trẻ cần phải vượt qua vài tiếng đồng hồ mà không có cha mẹ ở bên, làm quen với nhiều trẻ em khác và tin tưởng các giáo viên. Các hoạt động như trường âm nhạc hoặc nhóm thể dục từ bây giờ sẽ diễn ra mà không có sự hiện diện của cha mẹ. Sự lo sợ phân ly mà chúng ta từng coi là bình thường với trẻ giờ đây trở thành một vấn đề thực sự. Phải làm gì nếu buổi sáng, trẻ không muốn đến trường, mà lại luôn khóc và có thể chống đối dữ dội? Phải làm gì khi trẻ nhút nhát đến mức không chơi với những đứa trẻ khác? Hay trẻ chỉ muốn ở bên cha mẹ? Và giải thích như thế nào nếu trẻ vẫn còn rất sợ hãi và nhút nhát khi không có cha mẹ bên cạnh hoặc trẻ ở trong một môi trường lạ, mặc dù trẻ ở nhà có biểu hiện không quan tâm, ồn ào và thậm chí “hư đốn”?

Vai trò của thiên tính bẩm sinh

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ nhút nhát và sợ hãi. Các điều kiện sinh học đóng một vai trò quan trọng. Các nghiên cứu về trẻ song sinh đã cho thấy có sự khác biệt bẩm sinh: về nỗi sợ hãi nhút nhát, cặp song sinh cùng trứng cũng tương tự như cặp song sinh khác trứng. Trẻ em nhút nhát và e dè có thể xử lý không tốt những tình huống mới và bất ngờ. Ngưỡng sợ hãi của trẻ này rất thấp. Hạch hạnh nhân đánh tín hiệu cảnh báo ngay cả với một tình huống xã hội thực sự vô hại. Một sự ức chế hành vi xuất hiện: Đứa trẻ không thể phản ứng một cách vô tư, mà bị ức chế và “không dám”. Trẻ có tính cách bẩm sinh này sẽ gặp một chút khó khăn hơn so với những trẻ khác.

Về phần giáo dục

Thiên tính bẩm sinh chỉ giải thích được một phần sự khác biệt giữa trẻ. Hình ảnh của cha mẹ cũng đóng một vai trò quan trọng. Trẻ em bắt chước cha mẹ trong mọi phương diện.

Tuy nhiên, ảnh hưởng từ giáo dục quan trọng nhất lại nằm ở chỗ cha mẹ rất hay hỗ trợ hành vi tránh né của trẻ. Do đó, nỗi sợ hãi không giảm đi. Ngược lại, nó còn tăng lên. Sợ phân ly hoặc sợ môi trường xung quanh lạ lẫm chỉ có thể giảm khi trẻ học cách vượt qua tình trạng này.

Một số cha mẹ nghĩ rằng họ muốn bảo vệ trẻ trước tất cả những việc không thoải mái là tốt cho trẻ. Ở nhà, trẻ không phải thực hiện bất kỳ yêu cầu nào. Tất cả những điều gì trẻ không muốn làm, thì chúng cũng không cần phải làm. Trẻ chỉ biết “Hộp con muốn”. Trẻ là “ông chủ”, điều khiển tất cả. Bạn có ngạc nhiên không khi biết cách giáo dục này có thể không chỉ sản sinh ra sự chống đối, mà còn cả sự hãi?

Hãy tưởng tượng, một đứa trẻ bước vào một môi trường mới, ví dụ trường mẫu giáo. Đột nhiên, trẻ khẳng định: “Ở đây, con không thể kiểm soát được mọi thứ! Ở đây không phải ai cũng làm những gì con muốn!” Trẻ không được chuẩn bị cho việc này. Trẻ đã không được học cách giải quyết xung đột và vượt qua những tình huống khó chịu. Trẻ sẽ làm gì? Trong tình huống xấu nhất, trẻ chỉ đơn giản từ chối tình huống mới: “Thật là vớ vẩn! Con không muốn đến đó!” Nếu sau đó trẻ vẫn được đưa tới trường mầm non, trẻ sẽ khóc và hét lên vì sợ hãi. Trẻ càng bốc đồng thì phản ứng càng dữ dội hơn. Những cha mẹ mong con không bao giờ gặp khó khăn sẽ làm gì bây giờ? Bạn sẽ có khuynh hướng nói rằng: “Vâng, tội nghiệp con tôi, vậy thì con ở nhà” – và đưa trẻ về. Trẻ sẽ vui vẻ đi mẫu giáo vào ngày hôm sau không? Tất nhiên là không. Trẻ còn sợ hơn ngày hôm trước khi đến trường.

Mọi đứa trẻ đều phải học cách làm chủ tình huống mới thay vì né tránh

Nhút nhát cũng có lợi thế

Tuy vậy, sự nhút nhát cũng có mặt tích cực của nó. “Tim-con trai chúng tôi có hai tính cách hoàn toàn khác nhau! Không ai tin khi tôi kể về những gì đang xảy ra ở gia đình mình. Ở nơi khác, cháu là đứa trẻ đáng yêu nhất”, câu này tôi nghe rất thường xuyên. Mặc dù Tim ở nhà thường xuyên có hành vi vô lễ và “hư đốn”, nhưng cậu bé lại tuân thủ các quy tắc ở lớp mẫu giáo hoặc trong môi trường lạ. Ở đó, cậu có thể tỏ ra lịch sự và thân thiện. Sự nhút nhát sẽ đảm nhận vai trò của “nội phanh”, là cái không hoạt động ở nhà.

Tôi gọi nó là “phanh nhút nhát”. Tuy nhiên, phanh này chỉ có lợi nếu nó “điều khiển giảm” sự bốc đồng của đứa trẻ xuống một chút. Nếu phanh hoạt động quá mạnh và dẫn đến ức chế tuyệt đối ở môi trường bên ngoài, thì tất nhiên bạn không thể nói về tác động tích cực của nó nữa.

Bạn có thể làm gì để giúp trẻ thoải mái khi bắt đầu đi mẫu giáo?

Chuẩn bị cho trẻ

Nếu trẻ đã thường xuyên chơi với các trẻ khác thì sẽ rất tốt. Chúng ta có một nhóm trẻ chơi cùng nhau hoặc những người thân hoặc bạn bè và con cái của họ. Nhiều trường mẫu giáo cũng tổ chức ngày làm quen, có sự tham gia của cha mẹ. Hãy tận dụng những ngày đó!

Dạy trẻ “nghi thức” chia tay

Một cấu trúc cố định có thể dự đoán được sẽ đảm bảo cho bạn và con bạn. Một trò chơi chung hoặc một trò ghép hình nhỏ như một nghi lễ trước khi hôn chia tay là một gợi ý rất hữu ích cho con – nhưng chỉ hiệu quả khi phạm vi được xác định rõ ràng ngay từ đầu và được thương lượng lại hàng ngày không phụ thuộc vào tâm trạng của trẻ.

Hợp tác với trường mẫu giáo

Hầu hết mọi trẻ em đều nhanh chóng thích trường lớp. Tuy nhiên, nếu trường hợp của con bạn không như vậy, mà trẻ khóc kéo dài nhiều tuần, thì có điều gì đó không ổn. Trong tình huống này, bạn cần có sự hợp tác rất chặt chẽ với trường. Vấn đề cần phải được giải quyết ở trường. Con bạn cần phải cảm thấy thoải mái ở đó. Nếu bạn không có cảm giác tốt về sự hợp tác và sự đồng cảm của các giáo viên, thì bạn cũng có thể đổi trường cho con.

Kể một câu chuyện

Truyện tranh hay truyện ngắn có thể giúp chuẩn bị cho trẻ vào mẫu giáo. Tôi thích làm việc với trẻ em sợ sệt bằng “những câu chuyện điều trị.” Trong phần tiếp theo của cuốn sách, bạn sẽ tìm thấy một số câu chuyện. Trong mỗi câu chuyện, vấn đề đặc biệt của trẻ được dùng làm chủ đề, và ở cuối truyện đưa ra một giải pháp. Trẻ có thể dễ dàng tìm thấy chính mình trong các câu chuyện.

Tôi chủ yếu kể chuyện về động vật. Điều này tạo ra một chút khoảng cách với vấn đề của trẻ và giúp trẻ tiếp nhận giải pháp. Trong cuốn sách này, tất cả câu chuyện đều xoay quanh những chú chuột nhỏ. Bạn có thể và nên thay đổi mỗi câu chuyện về chú chuột một chút, để phù hợp hơn với con mình. Câu chuyện về chú chuột ở hai trang tiếp theo thích hợp cho tất cả trẻ em sợ trường mẫu giáo.

Mẹ Toni đã xử lý thế nào trong trong tình huống Toni sợ đến lớp? Người mẹ vẫn nhẹ nhàng, tôn trọng cảm xúc của Toni, ít nói và đưa ra một nghi thức chia tay. Tương tự như vậy, bây giờ bạn có thể rèn luyện cùng trẻ cách dần dần vượt qua sự lo sợ phân ly và nhút nhát của mình. Bạn hãy hành động như mẹ của Toni.

Những chú chuột nhỏ (cô chuột hoặc cậu chuột) rất thích hợp với trẻ. Nếu bạn có một cậu con trai hay con gái thì hãy thay đổi câu chuyện cho phù hợp….

Giải thoát chính mình

Đối với bạn, để con trẻ trong một vài giờ ở trường mẫu giáo cũng mới lạ và không quen. Nếu con bạn không cư xử giống như chú chuột nhỏ dũng cảm Luca, mà giống chuột Toni nhút nhát, sẽ không dễ dàng cho bạn đâu. Tuy nhiên, nếu bạn bộc lộ sự tin tưởng thì điều đó sẽ giúp con bạn can đảm hơn. Điều gì cho bạn sự tự tưởng? Trước hết, bạn phải tin tưởng vào trường mẫu giáo và giáo viên. Trong suốt vài giờ tới, bạn không nên xuất hiện ở trường. Bạn không thể giải quyết xung đột của con mình, không thể trợ giúp trẻ nếu trẻ sợ. Bạn phải kìm nén. Thời điểm bạn đưa con mình đến trường mẫu giáo cũng là lúc bạn bàn giao trách nhiệm cho nhà trường và cho con. Nếu trẻ khóc, các giáo viên được yêu cầu phải làm việc gì đó. Và họ cũng sẽ làm điều đó, bạn có thể tin tưởng vào chuyện này. Cuối cùng, bạn hãy giữ liên hệ chặt chẽ với nhà trường. Bạn hãy chuẩn bị cho việc bạn phải tách rời khỏi con và thả chúng ra. Có lẽ, điều đó đối với bạn cũng khó khăn như đối với trẻ vậy.

Đừng làm sự phân ly của trẻ trở nên nặng nề hơn, mà hãy giúp trẻ thấy điều đó là nhẹ nhàng!

Nhiều trẻ em rất hào hứng đến trường học nhưng có những trẻ ngược lại. Bạn có thể làm gì khi con nói: “Con sợ trường học. Con không muốn đến trường!”? Ví dụ, bạn có thể giải thích với trẻ trường học tuyệt vời như thế nào và tất cả những đứa trẻ khác cũng rất mong đợi đi học. Bạn có nghĩ rằng việc này có hiệu quả? Tôi không tin điều đó. Trẻ có cảm giác không tốt khi nói đến trường, kể cả vì bất kỳ lý do gì. Nếu bạn nói với trẻ rằng trường là một điều tuyệt vời, trẻ sẽ không cảm thấy nghiêm túc. Bên cạnh đó, bạn cũng truyền tải cho trẻ rằng cảm giác không tốt của trẻ là “không đúng”. Vì vậy, sự chống đối của trẻ có nhiều khả năng còn tăng lên.

Tôn trọng cảm giác của trẻ

Hãy tiếp nhận cảm xúc của trẻ. Nhưng đừng để lộ cho trẻ biết trẻ sắp phải đến trường. Nếu phản kháng và sự chống đối xuất hiện sớm hơn sự sợ hãi, thì bạn hãy nói một câu như sau: “Mẹ thật tiếc là con không muốn đến đó. Tất cả trẻ em đều phải đi học, không ai là không phải đến trường con yêu ạ.”

Trẻ sợ sệt cần một lời gợi mở để mở lòng và nói về nỗi sợ hãi của mình. Một số gợi ý:

• “Mẹ biết sẽ thực sự khó khăn cho con khi đến một nơi hoàn toàn mới.”

• “Trường học có một chút đáng sợ với con. Nhưng con cũng đâu biết thực sự nó như thế nào, phải không?”

• “Con tưởng tượng trường học không đẹp chút gì à? Con nghĩ sao – Trông trường học có thể như thế nào nhỉ?”

Trò chơi nhập vai

Trò chơi nhập vai chính là một sự chuẩn bị tốt. Mọi đứa trẻ đều thích chơi đóng vai trường học. Hãy để con bạn làm giáo viên. Có bảng với phấn làm đồ chơi là tốt nhất, một mảnh giấy lớn và một cây bút to cũng được. Hãy để trẻ dạy bạn việc trẻ đã có thể làm.

Nếu bạn là “học sinh”, bạn nên giả vờ ngơ ngác một chút, vì vậy con bạn sẽ phải giải thích nhiều lần cho bạn mọi thứ: bạn hiện giờ không biết vẽ một ông mặt trời như thế nào hoặc một ngôi nhà hoặc một con số hoặc một chữ cái. Bạn cũng hãy để trẻ giúp bạn làm “bài tập về nhà”.

Ban đầu, bạn không dám phát biểu hoặc trả lời câu hỏi. Trong suốt trò chơi, bạn sẽ dần dần vượt qua khó khăn của mình – vì vậy bạn là một kiểu mẫu tốt cho trẻ trong trò chơi. Tất nhiên, bạn không thể ép buộc trẻ chơi trò đóng vai trường học, đó chỉ có thể là một đề xuất. Nhưng nó rất đáng thử. Trò chơi làm cả hai mẹ con càng vui thì lợi ích mang lại càng nhiều.

Vẫn vững vàng khi trẻ “đau bụng”

Việc chuyển đổi từ mẫu giáo đến trường tiểu học của trẻ đã được giải quyết, trẻ đã vượt qua những khó khăn ban đầu khiến cha mẹ thở phào. Tuy nhiên, một vài tuần sau kỳ nghỉ đầu tiên lại có một giai đoạn căng thẳng.

Giai đoạn này diễn ra tương tự như trường hợp của Nico, 6 tuổi: Vào ngày đi học đầu tiên sau kỳ nghỉ mùa thu, nhà trường gọi điện về: Nico bị đau bụng và phải được đón về nhà. Theo yêu cầu của tôi, người mẹ kể lại: “Khi tôi đến trường đón cháu, Nico ngay lập tức trở lại vui vẻ, hoạt bát. Bác sĩ nhi cũng không tìm thấy gì bất thường sau khi kiểm tra cẩn thận. Mặc dù vậy, ngày hôm sau, Nico lại phải được đón về vì đau bụng.”

Điều tương tự cũng xảy ra với bé Sara, trong năm học đầu tiên. Sau kỳ nghỉ, cô bé lần đầu tiên phải được đón về vì đau bụng. Cô bé cũng không có gì bất thường, thậm chí cô bé tỉnh táo và vui vẻ ngay lập tức khi ở nhà. Trong cả hai trường hợp, cha mẹ và giáo viên đã ngồi lại với nhau và tìm nguyên nhân, nhưng họ không tìm ra bất cứ gì cả.

Sara mới chỉ ở nhà một vài ngày. Sau đó, cô bé không muốn đi học nữa. Để khuyến khích trẻ, người mẹ đã cùng đến trường trong một tuần và ngồi cùng con, với hy vọng con gái mình sau đó sẽ dễ dàng ở lại một mình hơn. Điều trái ngược đã xảy ra: Vào ngày thứ năm, Sara không muốn đi học nữa. Cô bé đã khóc và ngày càng bám mẹ hơn. Sau chuyện đã xảy ra, thật khó cho Sara để tiếp nhận một con đường khác thay vì né tránh và chạy trốn. Tốn thời gian và căng thẳng cho tất mọi người. “Sự trợ giúp” của mẹ Sara đã phản tác dụng. Vì vậy, Sara đã không thể học được cách vượt qua sự lo sợ phân ly của mình.

Mẹ của Nico thì lại làm khác. Cô nhìn khuôn mặt vui vẻ của cậu ngay sau khi đón về. Cô biết rằng Nico đã nhận ra một điều: “Bất cứ khi nào mình thấy khó chịu, mình sẽ được đón về, và sau đó mình khỏe mạnh ngay lập tức!” Phát hiện này đã làm cơn đau bụng trở thành vô giá đối với cậu. Mẹ Nico không muốn “hỗ trợ” việc này nữa. Do đó, cô đã giải thích với con một cách nhẹ nhàng và đầy thuyết phục:

“Mẹ rất lo lắng vì đôi khi con bị đau bụng ở trường. Cũng khó để có thể hòa nhập lại với trường học sau kỳ nghỉ. Nhưng bụng của con rất khỏe mạnh, bác sĩ đã cho con biết rồi. Đau bụng khiến con rất khó chịu, nhưng nó không nguy hiểm. Con vẫn có thể ở lại trường. Từ giờ, mẹ sẽ không bao giờ đón con nữa đâu.”

Ngày hôm sau, cơn đau bụng của Nico chỉ còn cảm thấy “một chút”. Ngày tiếp theo, cậu bé đã vượt qua được cơn đau. Với sự cứng rắn của mình, mẹ Nico yêu cầu cậu con trai một việc khó khăn, và điều đó tốt cho cháu. Vì vậy, cháu nhận ra rằng mình có thể làm chủ một tình huống khó khăn và không phải chạy trốn nó. Nico thực sự tự hào về điều đó.

Ngoài chuyện đau bụng, một đứa trẻ còn nhiều lần nôn hoặc bám chặt vào cha mẹ trong hoảng loạn trước cổng trường. Đối với những tình huống khó khăn này, ta không có phương thuốc vạn năng nào. Bạn đừng ngần ngại, hãy xin hỗ trợ chuyên môn càng nhanh càng tốt. Nỗi sợ hãi có thể được vượt qua dễ dàng hơn nhiều, nếu nó được xử lý kịp thời.

“Quái vật tới!”

Sự tưởng tượng về nỗi sợ hãi

Ở NHỮNG TRƯỜNG HỢP trẻ nhút nhát và sợ hãi phân ly cực độ thì ngưỡng cửa của nỗi sợ hãi sẽ thấp đến mức, trong những trường hợp hoàn toàn vô hại thì “báo động” ở não cũng được bật. Ngược lại, đối với việc tưởng tượng về nỗi sợ hãi thì không do một kích thích bên ngoài nào gây nên cả. Trẻ nhỏ có thể tự biết được điều gì làm cho chúng thấy sợ hãi. Nó có thể là những suy nghĩ hay tưởng tượng mà kích thích hệ thống báo động bên trong dẫn đến những phản ứng sợ hãi dữ dội. Trẻ lớn hơn có thể biết chính xác rằng chính những bức tranh trong tưởng tượng của chúng khiến cho chúng thấy sợ hãi. Tuy vậy, điều này cũng không giúp ích cho chúng nhiều. Những trẻ nhỏ tuổi hơn đôi khi còn không thể phân biệt được giữa tưởng tượng và sự thật. Đương nhiên, trẻ không bị “điên” chỉ vì những tưởng tượng về nỗi sợ hãi của chúng.

Bé gái 6 tuổi Mona đã rất khiếp sợ một con quái vật khổng lồ màu đen, nó xuất hiện trong tưởng tượng của cô bé bất cứ lúc nào và đặc biệt vào ban đêm. Cô bé có thể miêu tả cụ thể con quái vật đó:

“Nó rất to, to hơn cháu rất nhiều và nó còn béo nữa. Lông của nó dài, đen xù xi che kín cả cặp mắt. Người nó bốc mùi như cá chết. Nó không có tay, mồm nó toàn răng sắc nhọn, trong miệng nó có màu đỏ như máu. Cháu rất sợ nó sẽ mang cháu tới hang của quái vật.”

Con quái vật xuất hiện mọi lúc và đáng sợ nhất là lúc trời tối và vào ban đêm. Thế nên, Mona lúc nào cũng có cảm giác con quái vật gớm ghiếc này thực sự đang đứng trước mặt mình. Không thể nào tìm hiểu được, tại sao Mona lại có thể tưởng tượng một hình thù như thế. Mona là một cô bé nhạy cảm và sáng tạo với khả năng tưởng tượng của mình. Và thật sự điều này đã trở thành vấn đề của cô bé. Vậy làm thế nào để cô bé có thể tự tìm ra lời giải cho vấn đề của bản thân mình?

Tôi đã đề nghị cô bé “thiết kế” một con quái vật ở phòng thí nghiệm của tôi. Điều này cháu làm được một cách dễ dàng. Theo mô tả của Mona, con quái vật xuất hiện với lông rậm rạp, nhầy nhụa, thấp hơn cây cảnh trong phòng tôi một chút và bốc mùi cá thối. Tôi có thể nhìn thấy Mona co rúm người lại khi miêu tả con quái vật. Nó xuất hiện do sự tưởng tượng của Mona vì thế chỉ có thể chính tưởng tượng của cô bé mới có thể giúp cô bé thay đổi bức tranh theo hướng tích cực. Tôi hỏi cô bé, liệu cô bé có thể thu nhỏ con quái vật, cho nó chỉ to bằng một con mèo hoặc một con chuột được không. Điều này cũng không giúp cô bé nhiều lắm. Vì thế, cô bé nên thử thay đổi màu lông của con quái vật. Tôi đề nghị đổi màu trắng thay vì màu đen. Cô bé cảm thấy bớt sợ hãi hơn một chút. Tôi tiếp tục để cô bé thử đổi màu khác cho lông con quái vật. Đột nhiên mắt cô bé sáng lên. “Màu hồng!” cô bé reo lên. Chúng tôi cùng nhau bước tới vị trí con quái vật “được dựng”. Tôi đề nghị cô bé thận trọng vuốt ve bộ lông màu hồng của con quái vật. “Lúc này, nó thật sự rất mềm mại và mượt mà.” Mona thì thầm. “Và nó còn có mùi giống hoa hồng nữa!”.

Nhờ một đề nghị đơn giản là thay đổi màu lông, một con quái vật đã trở thành một chú thú cưng thân thiện, đáng yêu. Bây giờ, Mona có thể tự áp dụng sự liên tưởng này bất cứ lúc nào. Chúng tôi tiến thêm một bước nữa: Mona nảy ra một ý tưởng, sẽ gọi con quái vật khổng lồ màu hồng thân thiện này đến giúp cô bé mỗi khi cô bé cảm thấy sợ hãi điều gì đó. Thế là cô bé vẽ tranh: trên tờ giấy nhỏ là hình ảnh con quái vật màu đen, và trên một tờ giấy khổng lồ là hình ảnh một con quái vật thân thiện, đáng yêu màu hồng. Cuối cùng, cô bé vẽ, cảnh con quái vật màu hồng xua đuổi những con sói trong tưởng tượng hàng đêm muốn trèo lên giường của cô bé như thế nào. Vì thế cô bé đã chiến thắng được những tưởng tượng về nỗi sợ hãi đeo đuổi cô bé bao lâu nay.

Những bức tranh gây ra nỗi sợ hãi

Đối với trường hợp của Mona thì khó có thể tìm hiểu được nguyên nhân gây ra nỗi sợ hãi đó. Đối với những đứa trẻ khác thì điều này lại cực kỳ đơn giản. Điều là gì đặc biệt phù hợp để tạo ra những tưởng tượng về nỗi sợ hãi? Đó là những bức tranh vượt quá khả năng tiếp nhận của trẻ. Quả thực, tôi luôn cảm thấy ngạc nhiên trước phản ứng “tuyệt vời” của trẻ đối với những bộ phim và trò chơi máy tính đầy bạo lực. Một số trẻ vẫn giữ được sự nhạy cảm của chúng. Một số ít khác thì luôn bị những cảnh tượng rùng rợn và bạo lực mà chúng đã từng xem đeo bám thường xuyên.

Một trong số những trường hợp này là bé gái 7 tuổi Deborah. Cô bé luôn bị ám ảnh bởi một con rắn khổng lồ trong một tập của bộ phim “Harry Potter”. Đặc biệt là đôi mắt đáng sợ của nó luôn đeo bám cô bé. Deborah không thể tự mình đi tắm bởi vì cô bé nhìn thấy con rắn nổi lên trong bồn tắm, và vào buổi tối khi ở trên giường cô bé cũng luôn hoảng sợ vì đôi mắt đầy đe dọa từ trên tủ chiếu thẳng vào cô bé.

Deborah khó có thể thay đổi được hình ảnh đáng sợ về con rắn khổng lồ này bởi nó đã để lại ấn tượng quá mạnh. Trước hết, chúng ta cần tìm ra điều gì sẽ khiến cô bé thật vui vẻ. Cô bé thường xuyên cưỡi ngựa và cô bé rất yêu quí một chú ngựa con tên là Ngôi sao nhỏ. Ngôi sao nhỏ rất lớn và khoẻ mạnh vì thế có thể sử dụng nó làm người trợ giúp đắc lực chống lại con rắn khổng lồ. Tôi hỏi Deborah xem Ngôi sao nhỏ sẽ làm gì với con rắn. Cô bé trả lời: “Ngôi sao nhỏ sẽ dùng vó đâm thủng mắt con rắn.” Trên một tờ giấy lớn, Deborah vẽ lên sự tưởng tượng tương đối bạo lực này. Người ta có thể nhìn thấy máu chảy ra! Cô bé còn tự vẽ mình đứng cạnh Ngôi sao nhỏ. Điều này đã giúp được cô bé. Cô bé không còn thấy mình giống một nạn nhân không có người giúp đỡ mà với đồng minh đầy sức mạnh của mình là chú ngựa Ngôi sao nhỏ, cô bé đã chiến thắng con rắn.

Sau đó, chúng tôi đã bàn bạc với mẹ của cô bé, cô bé sẽ luyện tập như thế nào để có thể ở lâu hơn trong nhà tắm và buổi tối ở trên giường của mình. Chúng tôi bắt đầu với một vài giây, sau đó tăng dần thời gian cho tới khi Deborah có thể tự tắm, tự đánh răng một mình và cuối cùng có thể một mình đi ngủ. Điều này chỉ thành công khi nỗi sợ hãi của cô bé đã giảm dần thông qua những luyện tập về trí tưởng tượng.

Không có một phương pháp cụ thể nào có thể giải quyết tất cả các trường hợp tưởng tượng về nỗi sợ hãi. Tuy nhiên việc sử dụng khả năng tưởng tượng ở trẻ giúp trẻ vượt qua nỗi sợ hãi luôn được khuyến khích.

“Con thấy hoảng loạn!”

Nỗi ám ảnh ở trẻ nhỏ

HIỆN TƯỢNG ÁM ẢNH được hiểu rằng khi ai đó cảm thấy sợ hãi hoặc hoảng loạn cực độ trước một tác nhân hoàn toàn vô hại từ bên ngoài. Hiện tượng ám ảnh này không chỉ có ở trẻ nhỏ mà còn xuất hiện ở người lớn. Một số con vật như nhện, rắn hoặc chó, hay ngay cả những tiếng động lớn, bóng tối, lửa, ghế lái xe, không gian hẹp, không gian rộng, máu chảy và rất nhiều thứ khác đều có thể dẫn đến hiện tượng phản ứng ám ảnh. Hiện tượng ám ảnh thường liên quan đến những cú sốc tâm lý hoặc những trải nghiệm đặc biệt nặng nề. Một số ví dụ như sau:

• Một đứa trẻ từng bị chó cắn có thể sẽ cảm thấy sợ hãi khi mới chỉ nhìn thấy hình con chó trong cuốn sách.

• Một đứa trẻ từng có trải nghiệm với lửa có thể đã thấy hoảng loạn khi nhìn thấy khói từ trong bếp bay ra.

Với nhiều trẻ, phản ứng về nỗi sợ hãi sẽ dần mất đi theo thời gian. Sau một thời gian dài không có nguy hiểm nào xảy ra thì kích thích từ hệ thống báo động bên trong tự động phân loại thành vô hại. Đối với một số trẻ thì sau một thời gian dài, hạch hạnh nhân vẫn báo động – nói cách khác là: báo động bị lỗi. Hệ thống báo động ở trẻ nhỏ về cơ bản rất nhạy cảm, ngưỡng cửa về nỗi sợ hãi cũng đặc biệt thấp. Hoặc trải nghiệm đó đặc biệt nghiêm trọng liên quan tới nỗi đau cực độ hoặc nỗi sợ hãi lớn. Khi cả hai điều này xuất hiện cùng lúc thì phản ứng về nỗi sợ hãi sẽ kéo dài.

Trường hợp này đã xảy ra với cô bé 5 tuổi Janina. Cô bé tới gặp tôi tại phòng khám vì cô bé luôn hoảng loạn mỗi khi nhìn thấy bóng bay. Nỗi sợ hãi khiến cô bé không dám tới gần những ngôi nhà bên trong có thể chứa bóng bay. Đó có thể là nhà trẻ, trường học hay nhà bạn bè. Ngay cả bóng bay trong khu vực dành cho người đi bộ cũng khiến cô bé thấy hoảng loạn. Nguyên nhân của điều này bắt nguồn từ một biến cố đáng sợ mà cô bé trải qua:

Khi Janina gần 2 tuổi, cô bé tham dự buổi tiệc sinh nhật của một cậu bé lớn hơn. Trong phòng có rất nhiều bóng bay đã được thổi to và cậu bé bắt đầu châm nổ hết quả này đến quả khác. Cô bé cảm thấy sợ hãi cực độ với những tiếng nổ to đó. Cô bé không thể mở được cửa bởi vì lúc đó cô bé còn quá nhỏ. Cô bé không thể chạy thoát được mà chỉ hét to mãi cho tới khi mẹ cô bé tới. Cô bé không thể nhớ được sự việc xảy ra khi đó nhưng hạch hạnh nhân của cô bé đã ghi nhận điều này và cảnh báo rằng kể từ đó trở đi bất cứ điều gì liên quan đến bóng bay đều được cho là nguy hiểm. Vì thế, Janina tránh mọi tiếp xúc với bóng bay và không nhận ra rằng thực sự bóng bay không hề nguy hiểm. Nỗi sợ hãi đó ngày càng lớn dần lên theo thời gian.

Janina chỉ có cách duy nhất để tự giải tỏa nỗi sợ hãi về bóng bay của mình: cô bé phải tự mình ngồi với những quả bóng bay này. Điều này thực sự quá khó với cô bé. Vì thế trước tiên tôi và mẹ cô bé cùng nhau tìm ra một câu chuyện về chú chuột và từ câu chuyện đó, cô bé có thể tự tìm ra lời giải cho vấn đề mà mình gặp phải. Câu chuyện kết thúc như sau: Chú chuột Jenny cuối cùng đã tìm được giải pháp – đối với Janina nó là kích thích giúp cô bé suy nghĩ về giải pháp cho chính mình thay vì phải chạy trốn.

Giống như chú chuột trong câu chuyện, Janina cùng bố mẹ có những bài tập với bóng bay tại nhà. Mỗi ngày sẽ khó hơn một chút. Sau một vài tuần, Janina có thể tự châm thủng bóng bay. Các bữa tiệc sinh nhật của bọn trẻ hay các khu vực dành cho người đi bộ bây giờ không còn khiến cô bé hoảng sợ nữa.

Bạn hãy tự tin tìm một câu chuyện phù hợp với vấn đề của con bạn. Đầu tiên, hãy kể về tình huống với nỗi sợ hãi – đó có thể là trải nghiệm của một con vật mà con bạn yêu quý. Con vật gặp được một người giúp đỡ giống như chú bướm, chú sẽ chỉ cho rằng: “Nó không hề nguy hiểm!”. Nó sẽ dần dần giúp con vật đó vượt qua nỗi sợ hãi. Tương tự, bạn có thể cho con bạn dần quen với hoàn cảnh này. Đôi khi sự hoang mang là quá lớn, đặc biệt là khi con bạn thực sự đã trải qua một biến cố kinh khủng thì có thể bạn cần tới sự hỗ trợ về chuyên môn.

§ TỔNG KẾT

“Con không thích điều đó!”

Ăn đúng cách

BẠN CÓ NGHĨ RẰNG con biếng ăn? Hay ăn không đúng cách? Hay tủ lạnh quá nhiều đồ ăn? Bạn có thấy trẻ quá béo hoặc quá gầy không? Mỗi bữa ăn của trẻ đối với bạn là “thời gian căng thẳng”? Bạn mong muốn có được sự bình yên và hài hòa vào mỗi bữa ăn của gia đình, phải không? Nếu đúng thế thì bạn thuộc vào nhóm phụ huynh luôn lo lắng về thái độ ăn uống của trẻ. Bạn không cần mất thời gian để tìm ra hướng giải quyết. Hãy đưa cho trẻ tất cả những thứ trẻ cần, nhưng bạn không nên đưa tất cả những thứ trẻ muốn – Bạn nên tuân thủ những nguyên tắc sau:

Trẻ có khả năng bẩm sinh như ăn chính xác những gì trẻ cần và thậm chí còn biết chính xác trẻ cần ăn bao nhiêu. Một ví dụ điển hình cho điều này là vào năm 1928, nữ bác sỹ Clara Davis đã thực hiện nghiên cứu với ba trẻ mồ côi. Ba bé trai từ 7 đến 9 tháng tuổi được phép chọn một suất ăn với mười món ăn sống chín khác nhau. Sau sáu tháng, cả ba bé trai đều phát triển và tình trạng sức khỏe tốt. “Chế độ ăn” mà trẻ tự quyết định là tối ưu nhất theo những hiểu biết về dinh dưỡng ngày nay. Cả ba đứa trẻ đều đã lựa chọn chính xác – với số lượng chính xác những gì chúng cần.

Trẻ nhỏ vẫn chưa “bị ảnh hưởng” bởi những lý tưởng về vẻ đẹp, quảng cáo và những quy chuẩn của xã hội. Trẻ có thể điều chỉnh việc ăn uống tốt hơn người lớn! Chúng ta cần học từ trẻ thay vì hành động như thể chúng ta hiểu biết nhiều hơn chúng. Tuy nhiên, chế độ dinh dưỡng thì cần phải xác định. Ba bé trai mà bác sĩ Clara Davis thực hiện nghiên cứu nhận được trên đĩa của mình chỉ có thịt, trứng, rau quả, nhưng không đường và ít chất béo. Người lớn cần chuẩn bị đồ ăn có đủ dinh dưỡng. Trẻ nhỏ vẫn chưa thể chú ý được đến nguyên liệu và thành phần của thực phẩm. Nếu chúng ta để sẵn cho trẻ lựa chọn, chắc chắn trẻ chỉ lấy bánh rán, khoai tây chiên và kẹo.

Cha mẹ biết rõ loại thực phẩm nào trẻ được ăn với lượng nhất định và loại nào chúng ta nên giới hạn cho trẻ ăn. Chúng ta cũng biết rõ hành vi cư xử nào khi ăn là thích hợp và hành vi nào là không. Chúng ta phải thực hiện tất cả các công việc: từ mua thực phẩm, chuẩn bị nấu nướng, đưa ra thời gian các bữa ăn, cho trẻ ăn những món gì và chú ý cách ngồi ăn của trẻ. Trẻ cũng có thái độ ăn uống riêng nên sẽ quyết định ăn như thế nào và ăn bao nhiêu. Có thể sau khi ăn hai thìa trẻ không ăn nữa. Trẻ được phép bỏ lại rau. Bữa tiếp theo cũng diễn ra như vậy. Và khi cơn đói của trẻ xuất hiện trước bữa ăn thì sao? Khi đó trẻ phải đợi. Vậy cần phải chú ý rõ, thời gian ăn trong 3 bữa chính và hai bữa phụ không được kéo dài quá lâu.

Bạn không được để trẻ quyết định món gì nên xuất hiện trên bàn ăn. Không được để trẻ tự quyết định ăn vào thời gian nào. Hay không được cho phép trẻ tự xác định thói quen cư xử trên bàn ăn. Trẻ biết rõ nhất mình cần ăn gì với số lượng bao nhiêu. Điều này trẻ được phép tự quyết định, đây là nhu cầu của trẻ. Và bạn không nên can thiệp vào việc của trẻ.

Bữa ăn không còn căng thẳng

Khi bạn tuân theo sự phân chia quyền lợi và trách nhiệm giữa cha mẹ và trẻ bên trên thì trong mỗi bữa ăn sẽ không còn căng thẳng và mệt mỏi nữa. Con bạn có thể không bị quá béo hoặc quá gầy – điều quan trọng chính là trẻ sẽ khỏe mạnh. Tuy nhiên, cha mẹ rất khó bị thuyết phục rằng điều này thật sự có hiệu quả. “Nếu thế thì con tôi chỉ thích ăn bánh mỳ phết socola mà thôi.”, “Con tôi chắc chắn sẽ không ăn rau đâu.”, “Vậy thì con tôi sẽ ăn liên tục không ngừng nghỉ.” Tôi thường xuyên nghe được những lời phàn nàn như vậy.

Điều gì sẽ xảy ra nếu cha mẹ can thiệp vào phạm vi quyền hạn của trẻ? Hay khi trẻ can thiệp vào phạm vi thuộc về cha mẹ sẽ sao đây? Bạn sẽ thấy không có khả năng nào tốt hơn việc phân chia nhiệm vụ như đã được miêu tả phía trên.

Hãy để trẻ tự quyết định sẽ ăn gì trong các món bạn đưa ra

Rất nhiều bậc cha mẹ cho rằng trẻ ăn không đủ chất. Theo kết quả của một cuộc khảo sát có 300 bậc cha mẹ tham gia tại một phòng khám nhi khoa, có gần 20% cha mẹ có con ở độ tuổi 4 đến 5 thì đều suy nghĩ như trên. Rất nhiều người trong số họ cố gắng ép trẻ ăn theo “mong muốn” của mình, bằng cách gây áp lực cho trẻ. Họ không hiểu rằng trẻ có thể từ chối thử món ăn mới. Điều này hoàn toàn bình thường đối với trẻ từ 2 đến 6 tuổi. Tuy nhiên, cha mẹ lại cho rằng họ cần phải ép trẻ ăn rau quả, thịt hoặc cá, dù trẻ có muốn hay không: Trẻ phải ngồi quá lâu cho tới khi ăn hết suất hoặc trẻ không được ăn tráng miệng. Ăn như thế này thì không ai có thể cảm nhận được vị ngon của thức ăn. Điều này thực chất không hiệu quả. Khi bạn càng tạo nhiều áp lực trong bữa ăn, trẻ càng kịch liệt từ chối những món ăn bạn đưa ra.

Khi trên bàn ăn, bữa nào cũng có những món ăn ngon, tốt cho sức khoẻ, bạn vui vẻ ăn những món đó thì bạn đã làm tròn trách nhiệm của mình. Những thứ trẻ không muốn thì trẻ sẽ không cần. Cơ thể trẻ sẽ được cung cấp đầy đủ lượng vitamin và những chất giàu dinh dưỡng mà trẻ thật sự cần. Và lượng thức ăn trẻ cần thường ít hơn nhiều so với cha mẹ nghĩ. Nhiệm vụ của bạn là cung cấp những món ăn ngon, đủ dinh dưỡng cho trẻ, còn ăn cái gì và bao nhiêu là do trẻ quyết định.

Bạn hãy để trẻ tự quyết định ăn bao nhiêu

Trong bài khảo sát nói trên có 20% bậc cha mẹ có chung suy nghĩ rằng: “Con tôi ăn quá ít” và chỉ có 3% cha mẹ cho rằng “Con tôi ăn quá nhiều”.

Rất nhiều cha mẹ trong số 20% trên luôn cố gắng tạo ra áp lực và ép trẻ ăn bởi họ lo ngại rằng trẻ sẽ “quá gầy”. Nhưng họ đã nhầm. Một đứa trẻ khỏe mạnh không thể nào quá gầy nếu được cung cấp đầy đủ thức ăn. Hầu như tất cả biểu đồ tăng trưởng trong sổ theo dõi đều chỉ ra mọi thứ đều rất tốt. Ngay cả những trẻ dưới mức cân qui định cũng không có vấn đề gì nếu biểu đồ tiến triển đều đặn và ổn định.

Trong lúc ăn mà cha mẹ cứ phải đuổi theo trẻ, dùng đồ chơi, tivi hay các mẹo khác để đánh lạc hướng trẻ hoặc đơn giản là “ép ăn” thì sẽ gây ra những hậu quả: Bạn sẽ làm hỏng bữa ăn của trẻ, trẻ luôn cảm thấy căng thẳng trong mỗi bữa ăn và từ đó tạo ra một cuộc phản kháng vô nghĩa. Khi con bạn khỏe mạnh, thì cháu ăn uống cũng khỏe mạnh. Trẻ có gầy như thế nào cũng không sao.

Trẻ chỉ có thể “ăn quá nhiều” khi bạn cho trẻ ăn không đúng: cho trẻ ăn quá nhiều đồ béo và đồ ngọt. Trong trường hợp trẻ muốn ăn nhưng bạn lại nói: “Con không được ăn nữa, dù sao con quá béo rồi.” Trẻ có thể cảm thấy bị tổn thương và không ngừng nghĩ đến ăn. Bạn cần chú ý cho trẻ vận động nhiều. Bạn hãy chuẩn bị một bữa ăn đúng: hạn chế thức ăn có chứa nhiều đường và chất béo. Còn trong tất cả các bữa ăn trẻ sẽ quyết định muốn ăn bao nhiêu.

Bạn hãy quyết định cho trẻ ăn món gì

Tình trạng “Con tôi sẽ chỉ ăn bánh mỳ phết socola mà thôi” sẽ không xảy ra, bởi chính bạn là người quyết định cho trẻ món gì. Kem Nugat đôi khi cũng có thể được xuất hiện trên bàn ăn nhưng không phải là hàng ngày, đặc biệt không được xuất hiện vào mỗi bữa ăn. Bạn không cần phải trở thành chuyên gia dinh dưỡng, để có thể chuẩn bị một bữa ăn đúng cho trẻ. Khi bạn chú ý tới hai nguyên tắc cơ bản dưới đây, chắc chắn bạn sẽ cho trẻ ăn đúng cách:

• Mời trẻ ăn thử tất cả những thứ có trên bàn ăn. Một bữa ăn càng phong phú càng tốt. “Phong phú” ở đây không có nghĩa là những thứ đặc biệt mà là những thực phẩm thông thường có bán ở chợ hoặc siêu thị. Sự phong phú trong bữa ăn chính là điều kiện tốt nhất cho một chế độ dinh dưỡng cân bằng. Thỉnh thoảng, bạn cũng có thể cho bé ăn cả món xúc xích cà ri hay que kẹo nhiều màu. Sự cấm đoán chỉ càng dấy lên ham muốn của trẻ mà thôi. Nếu trong một thời gian dài bạn không cấm bất cứ điều, bạn không phải giải thích và bạn sẽ có nhiều không gian sáng tạo hơn khi chuẩn bị bữa ăn.

• Hãy cung cấp cho trẻ nhiều carbohydrate nhất có thể và không quá nhiều chất béo. Ăn quá nhiều thường đồng nghĩa với việc ăn quá nhiều chất béo. Chất béo có trong xúc xích, pho mát hoặc thịt và trong các món tráng miệng chứa nhiều chất ngọt. Bạn cần chia khẩu phần chất béo và những món ăn chứa nhiều chất béo, cho trẻ ăn có giới hạn. Một phần quan trọng không thể thiếu trong dinh dưỡng chính là carbohydrate. Những thực phẩm cơ bản như khoai tây, gạo, bún, các sản phẩm từ ngũ cốc và ngay cả bánh mỳ cũng có chứa đầy đủ dinh dưỡng cần thiết này. Bạn không cần giới hạn các món ăn này cũng như rau củ quả. Chúng có chứa đủ lượng carbohydrate và có chứa nhiều nước. Vì thế, trẻ có thể ăn bao nhiêu trẻ muốn.

Bạn không cần phải băn khoăn về protein. Nếu thỉnh thoảng trẻ ăn thịt thì trẻ đã được cung cấp đủ lượng protein rồi. Các sản phẩm từ sữa, thịt, trứng, các loài họ đậu đều có chứa protein.

Nhiều cha mẹ chỉ nấu những món mà trẻ yêu cầu như khoai tây chiên hoặc bánh rán. Mặc dù cha mẹ thường xuyên không hài lòng và trách móc trẻ không bao giờ ăn những thứ tốt cho sức khỏe, nhưng họ vẫn mặc kệ cho trẻ tự lựa chọn thứ trẻ ăn. Như vậy lời phàn nàn: “Nếu tôi quyết định nấu cho trẻ món gì, thì con tôi chẳng bao giờ ăn cả.” cũng không hề có ý nghĩa. Trẻ không thể chết đói nếu không được ăn kem. Nếu trẻ không thích xúc xích hoặc pho mát thì chẳng sao cả. Hãy cho trẻ ăn bánh mỳ, như thế trẻ có thể ăn no được.

Bạn cần cố định thời gian ăn cho trẻ

Bạn không được phép làm sai bất cứ điều gì trong ba bữa ăn chính cố định và hai bữa phụ. Thời gian ăn theo thói quen sẽ giúp một ngày của bạn bớt mệt mỏi. Lợi thế của việc ăn năm bữa một ngày là: khi trong một bữa trẻ ăn ít hoặc không ăn gì thì trẻ cũng vẫn ổn. Bạn có thể nhẹ nhàng nói với trẻ: “Con không thích à? Không sao cả!” Nếu khoảng nửa tiếng sau trẻ thấy đói, bạn cũng hãy nhẹ nhàng nói với trẻ rằng: “Con hãy chịu khó đợi tới bữa sau nhé!” Con bạn sẽ không bao giờ phải đợi quá hai tiếng. Như thế trẻ có thể học được rằng ăn theo các bữa ăn chứ không phải ăn theo sở thích và tâm trạng. Chúng ta nên nhớ:

Sự đều đặn trong các bữa ăn là phương pháp ngăn ngừa tình trạng quá cân

Hãy chú ý tới những quy tắc rõ ràng trên bàn ăn

Xác định quy tắc trên bàn ăn chính là nhiệm vụ của bạn. Bạn chỉ có thể đặt ra những quy tắc này nếu chính bản thân bạn cũng thực hiện đúng như vậy.

1. Ngồi ăn ở bàn ăn. Điều kiện tiên quyết trên bên bàn ăn là: ngồi thẳng và ngồi trong suốt bữa ăn. Ngồi ăn nghiêm túc trên bàn ngay cả ăn bữa phụ.

Tôi cũng thường nghe phàn nàn: “Con tôi không chịu ngồi yên!” Trong bữa ăn cứ phải đuổi theo trẻ liệu có phải điều tốt? Lời khuyên của tôi là: Bạn hãy cho trẻ khả năng lựa chọn. Ví dụ như: “Con có muốn ăn tiếp nữa không? Vậy thì ngồi nguyên tại chỗ, nếu không mẹ sẽ dọn hết đồ ăn đi. Con hãy chọn đi.”

Khi trẻ luôn làm loạn bên bàn ăn như kêu gào hoặc ca thán, bạn có thể cho trẻ dừng ăn một lát. Sau đó, cho trẻ ăn tiếp. Nếu trẻ vẫn tiếp tục như vậy thì hãy kết thúc bữa ăn.

2. Nói chuyện khi ăn là tốt nhưng không nên xem phim hoạt hình khi ăn.Những bữa ăn chung trong gia đình sẽ giúp trẻ học được nhiều điều. Con người gặp gỡ nhau hàng ngày và trao đổi với nhau. Trong bữa ăn cũng vậy. Thông thường, bàn ăn là trung tâm của căn nhà. Ở đó không có tivi, sách hay đồ chơi. Thời gian ăn là thời gian nói chuyện chứ không phải thời gian chơi. Phim hoạt hình một mặt có thể giúp trẻ khi ăn, nhưng mặt khác nó sẽ tạo ra áp lực. Trẻ sẽ nhanh chóng hiểu được và biến thành trò chơi: “Con chỉ ăn nếu bố mẹ mở tivi lên!”

3. Trẻ được phép không ăn, nhưng phải lễ phép từ chối! “Eo, kinh quá!”, “Trông nó thật kinh tởm!”, “Mùi của nó kinh quá!”. Bạn sẽ cảm thấy như thế nào khi trẻ “bình luận” về những món ăn mà bạn vừa vất vả, tỉ mỉ nấu ra? Bạn sẽ cảm thấy tổn thương và bạn không thể chấp nhận được điều này. Trẻ có thể không thích những món ăn bạn nấu nhưng trẻ có thể lễ phép nói: “Mẹ ơi, con không thích bí ngô. Con có thể để lại nó mà chỉ ăn cơm có được không?” Có thể điều này không dễ dàng luyện cho trẻ được. Vì thế bạn hãy thực hiện trước và tập cho trẻ. Vấn đề nằm ở chỗ: Trẻ không phải ăn. Nhưng trẻ có thể ứng xử theo cách lịch sự mà từ chối món ăn bạn nấu.

“Nhưng con không phải!”

Đi vệ sinh

Ở ĐỘ TUỔI NÀO TRẺ CÓ THỂ hết tè dầm vào ban ngày và ban đêm? Làm thế nào cha mẹ có thể giúp con thôi tè dầm? Cha mẹ cần làm gì nếu trẻ lên 4 tuổi rồi mà vẫn còn đái dầm vào ban đêm và ị đùn?

Đối với những tranh đấu giữa trẻ và cha mẹ thì chủ đề này cũng ít phù hợp hơn so với chủ đề ăn uống. Bạn không thể ép trẻ “tiếp nhận” hoặc “không tiếp nhận” điều con cảm thấy quá áp lực!”, con gái lớn của tôi đã miêu tả như vậy khi cô bé không muốn đi vệ sinh. Hãy tin tưởng trẻ và để cho trẻ tự thực hiện những việc này. Đó là cơ thể của trẻ.

Các chuyên gia cũng đồng tình rằng: “Sự phiền nhiễu” thực sự xuất hiện nếu một đứa trẻ 5 tuổi vẫn không thể kiểm soát được việc tiểu tiện, đại tiện của chính mình. 20% số trẻ 4 tuổi vẫn chưa thể thực hiện hoàn hảo những việc này. Việc kiểm soát đại tiện chỉ thành công với 2/3 số trẻ 4 tuổi, số còn lại thì phải qua hết 4 tuổi. Tuy nhiên, 1/10 số trẻ 5 tuổi vẫn tiếp tục bị ị đùn. 90% trẻ được 5 tuổi ít nhất có thể không bị đái dầm vào ban ngày. Ngược lại vào ban đêm thì có 20% trẻ 4 tuổi, 15% trẻ 5 tuổi và 10% trẻ 7 tuổi còn tè dầm trên giường. Trường hợp này ở bé trai cao gấp đôi bé gái.

Trước kia người ta nghĩ rằng, điều này phụ thuộc vào quá trình rèn luyện cho trẻ, ở độ tuổi nào trẻ có thể tự giữ sạch bản thân. Bác sĩ nhi khoa người Thụy Sỹ – Remo Largo – trong một nghiên cứu đã chỉ ra điều ngược lại. Ông khẳng định: Ở thập niên 50, phần lớn trẻ đã được dạy về cách vệ sinh sạch sẽ khi mới được 1 tuổi. Ở thập niên 70, trung bình các bậc cha mẹ bắt đầu dạy trẻ điều này muộn hơn bởi vì khi đó xuất hiện bỉm dành cho trẻ. Mặc dù vậy, trẻ có thể tự giữ sạch bản thân ở cùng một độ tuổi giống nhau như trước kia. Điều đó đến bây giờ vẫn chưa hề thay đổi. Trẻ có thể giữ sạch sẽ khi trẻ đã hoàn thiện đầy đủ các chức năng của cơ thể. Sự hoàn thiện này không thể bị ảnh hưởng bởi cách giáo dục trẻ.

“Việc tập luyện đi vệ sinh” không có tác dụng. Trẻ đi vệ sinh vào những thời điểm nhất định cho tới khi đi vệ sinh được mà không chịu một tác động nào cả, khi đó trẻ có thể giữ sạch bản thân. Điều bạn nên làm là quan sát và chú ý những phản ứng của trẻ báo hiệu khi nào là lúc trẻ cần đi vệ sinh. Để đạt được điều này, bạn cần tuân theo các bước phát triển dưới đây:

1. Trẻ nhận ra gì đó. Những thứ trước kia diễn ra vô thức sẽ khơi dậy sự chú ý của trẻ. Trước khi đi nặng thường có một cảm giác “đặc biệt”, nó rõ ràng hơn so với trước lúc đi tiểu. Bạn có thể nhìn thấy trẻ tập trung vào một vật gì đó.

2. Trẻ nhận biết được cảm giác và chủ động đi vào bỉm.

3. Trẻ sẽ biết được khi nào bỉm đầy.

4. Trẻ ra hiệu: chạy vòng quanh, đá chân nọ vào chân kia hoặc tương tự.

Bạn phải tuân theo tất cả những bước phát triển này bằng lời khen và sự động viên trẻ. Khi trẻ giữ được sạch sẽ, cha mẹ có thể khen ngợi trẻ. Việc thúc ép không thể giúp trẻ trong việc tự giữ sạch bản thân.

Hãy giúp nếu trẻ không thể tự đi vệ sinh

Những khó khăn và cản trở lớn nhất đối với việc vệ sinh sạch sẽ của trẻ chính là giấc ngủ. Phần lớn trẻ thường đái dầm vào ban đêm. Ban ngày trẻ luôn đi vệ sinh thì chắc chắn một điều rằng: trẻ không hề gặp phải vấn đề gì về tâm lý.

Nếu qua nhiều tháng, trẻ không còn đái dầm nhưng sau đó lại tái phát thì nó lại thuộc trường hợp khác. Lúc này, tình trạng đái dầm ở trẻ thông thường lại có liên quan đến những xung đột trong gia đình như cha mẹ ly thân hoặc ly hôn. Trường hợp này cần cố gắng giúp trẻ giảm bớt tổn thương với sự giúp đỡ của cha mẹ hoặc các chuyên gia.

Nếu trẻ được 4 tuổi hoặc hơn mà vẫn còn tình trạng đái dầm thì có thể do các nguyên nhân khác nhau gây ra. Nếu là vấn đề tâm lý, cha mẹ cần theo dõi điều trị cho trẻ cẩn thận. Một số trẻ có thể tiểu tiện khi bàng quang vẫn chưa đầy. Như vậy cách cư xử trẻ học được sẽ đóng vai trò quyết định trong trường hợp này: Đơn giản là trẻ sẽ nhịn đi vệ sinh, vì lối vào nhà vệ sinh khó khăn.

Hãy kiên trì dõi theo trẻ và đừng tạo áp lực trong vấn đề đi vệ sinh của trẻ

Từ 5 tuổi trở đi, bạn hãy áp dụng những “kế hoạch gọn gàng”: trẻ có thể được cộng thêm điểm tốt vào kế hoạch khen thưởng nếu tự biết đi vệ sinh vào ban ngày. Liệu trẻ có thực sự đi vệ sinh hay không, không quan trọng. Trong trường hợp này, lời khuyên của chuyên gia rất có giá trị. Nếu ngủ ban ngày trẻ không còn tè dầm thì có thể chuyển sang chữa trị chứng đái dầm vào ban đêm.

Hiện tượng khá phổ biến và cũng khá nghiêm trọng là trẻ không còn tè dầm vào ban ngày nhưng có thể vẫn tè dầm vào ban đêm. Trẻ thật sự có thể kiểm soát được việc đại tiện của mình. Nhưng đáng tiếc trẻ không ngồi vào nhà vệ sinh mà đi luôn vào bỉm hoặc quần – hoàn toàn chủ động. Nhà vệ sinh chính là trở ngại không thể vượt qua. Nếu một lúc nào đó cha mẹ ép thì trẻ thường phản ứng lại: trẻ bắt đầu nhịn. Điều này gây ra táo bón và cảm giác không thoải mái, thậm chí gây ra những cơn đau khiến trẻ lại muốn nhịn tiểu tiện – một vòng luẩn quẩn tiếp tục diễn ra.

Vì thế, bạn cần tuân theo quy tắc quan trọng nhất: hiện tượng táo bón do việc nhịn gây ra cần được ngăn chặn.

Bạn cần chú ý rằng ghế ngồi phải mềm và việc đi cầu không làm trẻ đau. Việc đi vệ sinh phải diễn ra mà không cần tới sự bơm thụt, bởi vì những thao tác này với sự điều khiển ở “khu vực nguy hiểm” làm trẻ không thoải mái.

Bỉm sẽ giúp nhiều trẻ có cảm giác an toàn hơn. Việc sử dụng nhà vệ sinh đối với trẻ không hề dễ dàng. Nếu trẻ dùng bỉm càng lâu thì việc này càng khó thực hiện hơn. Hãy tưởng tượng chính bản thân bạn phải thay đổi theo một hướng ngược lại – từ việc dùng nhà vệ sinh sang dùng bỉm. Trẻ có thể cũng cảm thấy tương tự. Bạn cần hiểu rõ việc thay đổi này khó như thế nào.

Trong câu chuyện dưới đây, trẻ sẽ tự tìm ra vấn đề của chính mình. Trẻ biết cách cha mẹ xử lý vấn đề này như thế nào. Và từ đó trẻ chấp nhận cách giải quyết đó.

Bạn hãy thay đổi câu chuyện phù hợp với hoàn cảnh của trẻ.

Khi bạn kể câu chuyện cho con gái thì đổi tên “những nhân vật chính” là hai cô chuột nhỏ tên Paula và Clara. Trẻ sẽ nhận thấy mình cũng giống như nhân vật Paul hoặc Paula trong truyện.

Trong câu chuyện, Paul đã vượt qua được vấn đề của mình và giải thích cho cậu bạn Carlo cách mà Paul đã làm được. Điều này giúp Paul hấp dẫn hơn, giống như tấm gương sáng: Paul không phải “đứa trẻ gặp vấn đề” mà là người chiến thắng giúp người bạn của mình. Tương tự như vậy, những gì Paul giải thích bạn có thể áp dụng đối với trẻ. Sự kết hợp này chính là chìa khóa thành công của bạn.

Trong câu chuyện, Paul sống với cha mẹ và em trai trong ngôi nhà nhỏ. Bạn hãy biến đổi câu chuyện cho phù hợp với hoàn cảnh của gia đình mình. Trẻ đã từng một lần dũng cảm khi làm việc gì nào? Bạn hãy thay thế cho trường hợp Carlo đã lấy dũng khí một mình trượt xuống cầu trượt. Dựa vào việc con bạn đi ị ra quần hay ra bỉm, bạn hãy thay đổi câu chuyện theo hướng đó. Thay “Tớ cần bỉm để đi cầu nhưng tớ không mang theo” thành “Tớ luôn đi ra quần, nhưng tớ không mang thêm cái quần nào cả.”

Bạn hãy áp dụng những từ ngữ tương tự trong câu chuyện về vấn đề đi vệ sinh của chuột vào cuộc sống hàng ngày của bạn.

Nó thật sự rất đơn giản

Tôi đã được trải nghiệm rất nhiều từ phòng khám của tôi, khi cha mẹ không làm gì tiếp theo ngoài việc hàng ngày đọc cho trẻ nghe câu chuyện về chú chuột và thay đổi nội dung trong truyện:

Bạn đừng bàn luận về chủ đề này nữa. Tránh la mắng và trách phạt.Để trẻ tự vệ sinh cho chính mình

Bạn đừng lo sợ trẻ sẽ thấy nhàm chán nếu hàng ngày bạn cứ kể đi kể lại câu chuyện đó. Trẻ rất thích sự lặp lại.

Tạo động lực cho trẻ

Một số trẻ sẽ rất tức giận nếu đột nhiên không được mẹ giúp mà phải tự mình vệ sinh sau khi đi ị hay tè dầm trong nhà tắm. Không sao. Điều đó càng làm trẻ thấy ít thoải mái, thì bồn cầu càng là công cụ thay thế hấp dẫn hơn. Nếu cha mẹ cứ làm như vậy từ 4 đến 6 tuần liên tục thì hầu như tất cả trẻ đều có thể tự đi vào nhà vệ sinh một mình được. Nếu con bạn không thuộc trường hợp này thì bạn cần bỏ bỉm đi và kể một câu chuyện về chú chuột.

Một câu chuyện thành công

Vừa rồi, tôi mới nhận được thông báo của cậu bé 4 tuổi Ludwig, cậu bé đã thực hiện được việc đi vệ sinh một mình. Tuy nhiên, do hiện tượng táo bón trầm trọng mà cậu bé lại quay trở lại tình trạng ban đầu. Và từ nhiều tháng nay, hàng ngày cậu bé đều đi ra quần, ngay cả khi ở nhà trẻ. Trong gia đình bây giờ không còn chủ đề nào khác ngoài vấn đề mà cậu bé gặp phải.

Đặc biệt thiếu thông cảm với Ludwig nhất là bố ông cảm thấy rất kinh khủng và thường xuyên mắng chửi cậu bé. Mẹ Ludwig nên: hàng ngày đọc câu chuyện trên cho Ludwig nghe, đặc biệt không bàn về vấn đề của cậu nữa, không được tạo áp lực và sức ép, để Ludwig tự chịu trách nhiệm cho vấn đề vệ sinh của mình. Gần hai tuần trôi qua kể từ khi mẹ lần đầu tiên kể chuyện cho Ludwig nghe vẫn chưa xuất hiện điều gì khả quan hơn. Thế nên, ông bố đã không kiên nhẫn và lại bắt đầu trách móc Ludwig. Đến nỗi cậu bé đã thốt lên: “Bố ơi, bố không được phép nói như vậy với con.”

Từ đó, ông bố lại bắt đầu giữ đúng lời cam kết. Một vài ngày sau đó, Ludwig đã hoàn toàn có thể đi vệ sinh một mình. Vài ngày tiếp theo, cậu bé cũng làm được như vậy tại nhà trẻ. Từ đó, cậu bé không còn gặp phải vấn đề này nữa.

§ TỔNG KẾT

Ăn, ngủ và bài tiết thuộc về nhu cầu cơ thể của trẻ. Trẻ tự quyết định liệu có ăn, ngủ và bài tiết không và bao nhiêu là đủ. Đó là cơ thể của trẻ. Điều này cha mẹ phải hiểu và chấp nhận. Bạn có thể hỗ trợ con mình và lo cho trẻ những điều kiện cơ bản cần thiết nhất.