Hắn nghe nhạc như một thói quen lạc lõng. Vào thời điểm ấy, quãng bảy giờ sáng, với đa số không phải là lúc ngồi nghe nhạc. Cơm áo không vò nát người ta ra thì cũng có trăm ngàn thứ việc khác khiến đầu óc bấn loạn. Vậy mà hắn thì lại thả chùng cơ bắp, chùng các dây thần kinh, chìm đắm vào những dòng âm thanh bí ẩn, mãn nguyện trong một hưng phấn lười nhác.

Bản nhạc mà hắn thích nhất có tên là Giai điệu đen. Nó mô tả cuộc chiến đấu giữa tình yêu và thần chết. Tình yêu khờ khạo, lãng mạn bao nhiêu, thì thần chết quỷ quyệt, riết róng bấy nhiêu. Hắn được phiêu diêu tự do đến những miền không có trong thực tại, thả sức tưởng tượng. Cảm giác thoát tục khiến hắn mất trọng lượng với cái khoái cảm tinh khiết. Nó đánh thức nỗi hoài niệm tông truyền về thiên đường đã mất. Và cho dù thuộc làu từng nốt nhạc, hắn vẫn thấy sự mới mẻ, kì lạ khi mỗi lần ngồi tụt xuống chiếc ghế mây kia trong tràn ngập âm thanh. Mỗi lần gợi lên trong suy tưởng của hắn một ý nghĩ khác nhau, đôi khi không nắm bắt được trọn vẹn. Thường sau đó hắn vừa muốn cảm tạ cuộc sống, vừa muốn nguyền rủa cái thế giới thô tục này. hắn tìm thấy ở âm nhạc một nơi có thể nương náu.

Như thường lệ sáng nay hắn lại mở Giai điệu đen để chào đón và tống tiễn một ngày. Những chuỗi âm thanh của đoạn mô tả dạo đầu nhẹ nhàng buông xuống, gợi khung cảnh êm đềm, đầy quyến rũ của một khu rừng cổ tích. Hắn có cảm giác hàng triệu sợi tơ óng mượt đang bao bọc quanh hắn. Sự trinh nguyên! Ôi sự trinh nguyên… Hắn nghe thấy tiếng gọi từ một miền xa xôi trong kí ức mà hắn không bao giờ tự đánh thức hoặc chạm tới được. Cơn khoái cảm trong hắn đang dâng cao thì có cảm giác như tất cả đột nhiên dừng lại. Một cái chết bất ngờ vừa chụp xuống toàn thế giới. Cuộc sống dừng lại, thời gian dừng lại, kí ức đông cứng, lịch sử ngừng chảy còn không gian thì hoang vắng. Tất cả chỉ bởi một tiếng tắt lặng đồng loạt của một cái gì đó. Thế giới như rỗng ra và ở đâu đó chiến tranh chuẩn bị bùng nổ. Hắn bật dậy nghe lệnh tổng động viên và chỉ sau vài giây – cái khoảnh khắc đủ làm nổ tung vũ trụ – hắn nhận ra nguyên nhân của cú Big Bang chỉ là do mất điện. Một sự cố vô cùng thường nhật, đơn giản, không khiến ai ở đất nước này tốn một tế bào thần kinh, không khiến văn hoá ít đậm đà bản sắc đi… Một sự cố không đáng là một sự cố vậy mà với hắn lúc này nó gây sự xúc phạm lớn đến thế. Thần kinh hắn bị kéo giãn hết cỡ khiến hắn thấy mọi thứ trở nên méo mó, kinh tởm, không đáng tồn tại và không thể chấp nhận được. Trời ơi! – Hắn ôm đầu kêu lên. – Thật là thô lỗ, nhược tiểu, phi tư tưởng! Thật là thiếu trí tưởng tượng! Thật là lưu manh, côn đồ… quân thảo khấu, trí thức nhai lại. Nó còn xỏ lá, hèn hạ hơn bảy trăm thằng cộng lại. Quân mất giống… Cứ thế hắn tuôn ra những lời chửi rủa điên loạn. Chỉ thiếu chút nữa là hắn phang cho cái ti vi chuyên lừa lọc một nhát. Và rồi hắn làm một việc cực kì ngớ ngẩn, cực kì phi lí, cực kì… là hành hạ chiếc máy nghe nhạc một hồi cho đến khi cảm thấy trong mọi trường hợp mình vẫn là kẻ chiến thắng. Việc ngớ ngẩn tiếp theo là hắn nhấc điện thoại, quay dịch vụ hỏi xem muốn có điện thì phải làm thế nào. Đúng lúc hắn nhận ra sự lẩn thẩn của mình thì cô điện thoại viên cất thứ giọng vô cảm chuyên nghiệp bảo hắn là điều đó thì ngành bưu điện không thể đáp ứng được. Rồi cô thẽ thọt lấy làm tiếc, xin lỗi… Hắn bèn lục tờ hoá đơn thanh toán tiền điện để tìm số điện thoại của trạm phân phối điện. Không đợi làm xong thủ tục xã giao, hắn hỏi luôn:

– Ông làm cái gì hả! Ông phục vụ thế đấy à? Ông chơi xỏ khách hàng, những người làm cho ông và vợ con ông sống phè phỡn…

– Này, này, này… – Gã đàn ông cất giọng ồm ồm. – Mới sáng ngày ra làm gì mà nhặng xị lên thế. Phải có kỉ cương, phải có văn hoá chứ.

Và gã này thây mặc “một thằng thượng đế điên nào đó”, cứ việc nhai tóp tép vào máy.

– Cần gì thì trình bày đi!

– Tôi bị mất điện, ông có hiểu không?

– Có gì mà không hiểu. Chưa mất đầu thì chưa có gì phải ầm ĩ lên như vậy. Lấy bút ra ghi số điện sau đấy. Nhưng mà này, không quỵt tiền điện đấy chứ?

– Tôi đã từng đấm vỡ mõm một thằng hỏi tôi câu tương tự đấy. Đọc đi!

Hắn cau có ghi số máy trong tiếng nhai tóp tép.

– Thôi chào nhé!

Hắn mím môi bấm số và khi đầu dây bên kia giọng một cô gái vừa cất lên “Tôi là… xin nghe” hắn lập tức mắng xối xả, trút toàn bộ nỗi hờn căm tích tụ suốt bao nhiêu năm tháng, từ thời cấp tem phiếu phải bán liêm sỉ vì cái dạ dày sang thời thị trường nổi tiếng bởi phương châm: “Có tiền mua tiên cũng được”, từ thế kỉ trước độc ác vì thiếu lí trí sang thế kỉ sau, mọi thứ đều bị lí trí làm cho nát vụn… mà hắn cứ phải đem theo như một cái án tiền kiếp. Trong vòng ba mươi giây, thời gian chưa đủ để hạ thủ một kẻ thù bằng dao chọc tiết lợn, hắn kịp xả ra như sau:

– Các người là một lũ bất nhân, ăn bám… cô đại diện cho cái lũ ấy, cái lũ lười chảy thây. Cô có tí lương tâm nào không? Cố có biết sự vô cảm của cô đang giết người không? Tại sao chỉ một mình nhà tôi mất điện. Tại sao? Tại sao? Tại sao? Cô thù hằn gì tôi. Nhưng cô còn chưa biết cô đang tự giết cô đấy. Tất cả sẽ được định đoạt nếu sau mười phút nữa tôi vẫn không có điện. Thế giới sẽ sụp đổ và nạn nhân đầu tiên sẽ là cô…

Hắn dập mạnh ống nghe khi từ đó chói lên một kêu đầy sợ hãi. Cái âm thanh trước khi kết thúc chương một của bản Giai điệu đen cũng chói lên như vậy. Trong tưởng tượng của gã thì đấy là lúc thần chết xuất hiện. Chúng chỉ khác nhau ở chỗ, lời kêu chói lên trong máy điện thoại chẳng hướng hắn tới bất cứ một ý nghĩ nào. Bởi vì sau đó chính hắn cũng bị lãng quên rồi biến mất. Từ tám giờ trở đi hứan thành con người khác: một tí công chức với sự hèn yếu bẩm sinh, một tí lưu manh, một tí kẻ bị lừa lọc và đi lừa lọc, một tí đầy tớ, đầu sai, một tí ông chủ… Tổng cộng tới ba mươi sáu tí cơ bản hợp thành cái giống người gọi là trí thức. Từ mười giờ trở đi cho đến trước chương trình thế giới động vật hắn cóc cần điện. Điện trở thành xa xỉ. Buổi chiều ở cơ quan hắn nhận được một cú điện thoại. Người ta thông báo đề tài của hắn về ảnh hưởng của hoảng loạn đến hành vi con người, đã được chấp nhận. Trong đề tài đó hắn chứng minh rằng, con người trong môi trường hiện đại nhiều nỗi sợ bủa vây hơn, đặc biệt là những nỗi sợ do tưởng tượng, những nỗi sợ do ám ảnh và do bản năng chống lại nỗi cô đơn. Hắn đã bảo vệ và thuyết phục cả một hội đồng đầy uy tín và quyền lực bằng buổi nói chuyện xuất sắc với nhiều ví dụ sinh động. Vậy là cuối cùng họ đã nghe hắn. Điều đó có nghĩa là họ đồng ý với một chương trình nhằm loại nỗi sợ ra khỏi ý thức con người, tạo cho họ có cơ hội được tiếp cận tự do. Hắn thấy dâng lên một niềm vui đủ sức lấp đầy những khoảng rỗng trong tâm hồn hắn. Khi đó hắn trở nên khá đần độn và dễ dãi: hoá ra cái thế giới đầy rẫy tai ương, đôi khi còn bị thao túng bởi sự ngu xuẩn này, cũng không đến nỗi tồi tệ lắm. Còn hi vọng để cứu nó ra khỏi những dục vọng, đam mê u tối. Vấn đề là phải thanh toán được nỗi sợ. Hắn chỉ khoe điều này với cô bạn gái mới quen mà gã cam đoan ở nàng có tất cả sự dịu dàng bẩm sinh của một tính nữ vĩnh cửu. Nàng sẽ đáp lại hắn bằng cái cử chỉ tinh tế chỉ dành riêng cho hắn: Đó là niềm vui thích của trẻ thơ, không hề che giấu, tràn ra khỏi cặp mắt hướng thẳng vào hắn. Nó giống như biểu lộ của một người mẹ chân chính trước thành công của con trai mình.

Nhưng từ giờ đến lúc nàng có thể rời khỏi chiếc ghế, rời khỏi đám bản thảo như những tâm hồn bị cứa nát trở thành nỗi tai ương của nàng, còn lâu lắm. Biết làm gì để không điên loạn từ bây giờ đến đó. Hắn quyết định đi lang thang và cuối cùng chui vào quán bia vỉa hè. Tại đó hắn có thể chiêm ngưỡng, đối mặt với một phần của thế giới. Đôi khi hắn tìm thấy sự dễ chịu mà hắn không hiểu nổi lí do. Có thể ở đó không có những xảo thuật tinh ế hoá thói giả trá. Hắn ớn bất cứ thứ gì được đánh bóng. Nghe gã xe thồ hoặc cô cave vào đó nói chuyện chính trị thấy bớt hằn thù con người hơn. Nó được trò chơi hoá đến độ ai cũng có thể tham gia giải trí, tán gẫu rồi hồn nhiên chiêu tuột đi bằng cốc bia lạnh rẻ tiền. Lạ hơn, tại đó, hắn nghĩ được nhiều điều tử tế hơn là khi ngồi ở văn phòng đầy đủ tiện nghi.

Cô chủ quán bê đến cho hắn một cốc bia và cứ tủm tỉm nhìn hắn. Đang hứng, hắn xởi lởi bắt chuyện:

– Cô có điều gì vui lắm?

– Anh đoán đúng. Bởi vì lâu lắm rồi, khi em tưởng anh đã biến khỏi trái đất thì anh lại hiện ra ngay trước mắt.

Hắn ngạc nhiên một cách thành thật.

– Thôi chết ông anh quên cô em hằng quý mến ông anh này rồi. Em vẫn dõi theo anh từng li từng tí.

– Chả lẽ tôi lại có cái hân hạnh ấy?

– Rõ là đồ bội bạc! – Cô lên mặt giận và để lộ ra nét duyên dáng mộc mạc. – Lâu lắm chả cho em đọc cái gì cả. À này – mắt cô vụt sáng rực – vừa có một vụ có thể làm đề tài cho anh được đấy. Anh không mau, lộ ra An ninh thế giới họ khoắng mất đấy.

Hắn ngửa cổ uống một hớp bia, lơ mơ trước nội dung câu chuyện có vẻ không hợp với tâm trạng và mong muốn của hắn lúc này.

– Anh có nghe không đấy?

– Cô đang nói chuyện gì nhỉ?

– Chán ông anh quá, hẳn là món sộp chứ chẳng chơi. Ở đây vừa có một vụ tai nạn.

– Tôi sợ tai nạn lắm. Cô kể chuyện khác đi.

– Nhưng mà em muốn về tay anh vụ này. Con bé mới xinh chứ… Vừa mới… vào làm việc…

Hắn lại tợp một ngụm bia. Những điều cô chủ quán kể lúc tỏ lúc nhoè, không sao nhập được vào sự chú ý của hắn đang tập trung nơi khóe miệng rất dâm dục của cô. Hắn cho phép mình bậy bạ với tưởng tượng đang bóc cô như bóc khoai… Một chiếc công nông… Cô ta sẽ rất ngọt ngào về khoản ấy… Chắc nó không thuộc câu “Tránh công nông chẳng xấu mặt nào”… Cô ta rất hợp cho những lúc muốn lặn biến đi khỏi thực tại… Chiếc công nông cắt đôi con bé, một nửa văng đi, nửa còn lại nát bét…

– Đi đâu mà đoảng quá thế! – hắn lên tiếng như một sự hưởng ứng với câu chuyện cô chủ quán đang kể. – Vội gì thì cũng phải nhìn trước nhìn sau khi sang đường chứ. Phải biết quý tính mạng của mình chứ.

Tiện thể hắn kể vài chuyện liên quan đến tai nạn mà lỗi là do người bị nạn thiếu cẩn trọng. mặc dù câu chuyện của hắn rời rạc, thiếu mạch lạc nhưng lại thành sự khơi mào cho chủ đề chuyện tai nạn giao thông. Một gã râu xồm vẫn ngồi uống bia từ trước khi hắn bước vào, tìm được cơ hội nhập cuộc:

– Các vị có biết vì sao con bé ban sáng bị công nông cắt đôi không? Nó ở gần chỗ tôi, vừa mới được đi làm hợp đồng tháng hai trăm năm mươi ngàn đồng. Công việc của nó là trực điện thoại ghi những sự cố từ phía khách hàng dùng điện.

– Công việc nhàn nhã thế, hưởng như vậy cũng là thơm rồi.

Hắn lơ mơ nghe, mắt vẫn bám vào bộ ngực cô chủ quán trong khi tâm tưởng lại dành cho cái đề tài vừa được chấp nhận của hắn. Gã râu xồm vẫn đang kể một cách hào hứng:

– Mọi người thấy trước đó có ai điện thoại đến, con bé nghe mặt tái mét. Nó vừa dập máy là lao vụt ra, đúng vào lúc chiếc công nông pành pành chồm tới và thế là… – Gã đưa tay cứa ngang phần ngực gần cổ, lè lưỡi, trợn mắt.

Mọi người quay sang thi nhau nguyền rủa chiếc xe công nông, kể ra cả ngàn lỗi kĩ thuật và cái sự xấu xí đến phát kinh của nó.

– Ô! – Bất chợt hắn chồm lên – hình như tôi có biết một chuyện tương tự…

Mọi người nhìn cả về hắn nhưng rõ ràng không phải để chờ một gì gây sốc hơn. Khi thấy hắn im lặng thì cũng không ai tò mò thêm. Hắn hơi ngượng vì đã khuấy lên một cách nửa chừng cái câu chuyện cần phải có cả phần kết. Nhưng rõ ràng có một câu chuyện như vậy đã từng xảy ra ở đâu đó… Một ai đó đã gọi điện thoại doạ nạt cô gái nào đó. Chói lên ở một nơi rẫta, không xác định, tiếng kêu cầu cứu và bị cắt đôi… phải rồi, bị cắt đôi trong tích tắc… một cô gái… chiếc xe công nông… nỗi hốt hoảng, sợ hãi của con người.

Hắn thấy chân nhẹ bẫng trong khi đầu thì như cả khối chì đè nặng xuống. Giờ này chắc nàng đã vá víu xong một khuôn mặt chứa trong nó cuộc đời bị cứa nát. hắn cần phải được nghe ngay giọng nói dịu dàng có một không hai của nàng. hắn cần phải mau chóng ra khỏi nơi này. Thật kinh khủng. ở đâu cũng sẵn những chuyện kinh khủng.

Nhưng không hiểu sao hắn lại đi như bị ma ám về nhà. Hắn đẩy cửa vào nhà. Hắn cảm thấy bức bối bởi cái mầu nhờ nhờ tối. Chợt, giống như sự tắt lặng bất ngờ ban sáng, chỉ có điều giờ đây tất cả như mở tung ra, bừng lên, xôn xao sống động. Sau vài giây, một âm thanh chói lên, nhấn lại đoạn kết chương một và bắt đầu chương hai của Giai điệu đen, cũng đồng thời bắt đầu cuộc chiến giữa tình yêu và sự hủy diệt.

– Ồ! – Hắn khẽ reo lên. – Chỉ đơn giản có thể. Chỉ tại một điểm tiếp xúc nào đó bị lỏng. Cũng có thể con chuột nào đó vừa vô tình sửa chữa lỗi lầm ban sáng của nó. Vậy mà đã kịp xảy ra bao nhiêu chuyện đau buồn. Mẹ khỉ!

Hoàn toàn hài lòng bởi cuối cùng sự tốt đẹp đã khép lại một ngày, hắn thả mình xuống chiếc ghế mây, tận hưởng niềm khoan khoái: “Giá có thêm nàng nữa thì tuyệt. Ta sẽ kể cho nàng nghe – với một chút hư cấu – chuyện về cô gái xấu số nào đó bị công nông cắt làm đôi. Nàng sẽ tái mặt đi để sau đó cảm nhận rõ ràng và sâu sắc hơn niềm hạnh phúc mình đang có”.

Hắn chợt nhảy dựng dậy như ngồi phải kim. ở đâu đó trong bộ nhớ tồi tệ, trong sự trống rỗng vô cảm của hắn vừa chói lên một giai điệu khủng khiếp. Hắn lao bổ ra cửa rồi lại chạy vào. Hắn hoảng hốt và nghi kị nhìn chiếc máy điện thoại. Từ sáng đến giờ cú gọi đó là cú sau cùng. Hắn run run ấn nốt redial, lập cập áp ống nghe lên tai. Tiếng tút dài như từ âm ti vọng lên. Hắn vừa sợ không có ai nhấc máy, vừa sợ bất cứ giọng nói nào của con người. Tiếng tút ngắn đến lần thứ ba thì nghe có tiếng “kịch” rất nhỏ, y như tiếng đập bàn của quan tòa, nhưng mà có lẽ cũng ở dưới âm ti. Ngay sau đó một giọng trong trẻo như thiên thần cất lên: “Tôi là… nhân viên trực sự cố điện lực, tôi có việc ra ngoài và sẽ trở lại sau ít phút. Quý khách có điều gì xin cứ nhắn lại. Xin cảm ơn”. Một khoảng lặng ngắt,sau đó từ đầu bên kia lặp lại đoạn nhắn trước. Hắn lẩm bẩm: “Cô ta sẽ trở lại… cô ta sẽ trở lại…”

Hôm sau mọi người trong khu dân cư thấy ở cổng nhà hắn có treo biển bán nhà. Bên dưới có thêm dòng chữ nhỏ: “Để lại tất cả đồ đạc”.

Hà Nội 2-2000