CHIA NHỎ MỘT ƯỚC MƠ LỚN THÀNH NHIỀU MỤC TIÊU NHỎ

Những Người-Biết-Cách-Giải-Quyết-Vấn-Đề không chỉ có những ước mơ lớn, họ còn theo đuổi mục tiêu lớn hơn bằng cách chia nó ra thành những mảnh nhỏ và tự hỏi: “Năm nay mình sẽ làm gì, hay trong ba tháng tới, hay hôm nay mình sẽ làm gì?”. Những bước tiến này định hướng cho Người-Biết- Cách-Giải-Quyết-Vấn-Đề tiến gần đến với ước mơ và tiếp thêm nghị lực cho họ. Một khi đã định ra một kế hoạch để đạt được mơ ước, họ sẽ tìm ra cách hiệu quả nhất để đạt được từng mục tiêu nhỏ và thực hiện những việc cần thiết.

Trong bài học này, chúng ta sẽ theo dõi xem John Bạch Tuộc, người thiết kế poster tuyệt vời của nhóm Những Người Yêu Nấm, đã cố gắng thế nào để đạt đến mục tiêu của mình. John mơ ước được đến Hollywood và trở thành họa sĩ phim hoạt hình kiêm đạo diễn dùng công nghệ máy tính để tạo hình ảnh (CGI). Còn trước mắt, mục tiêu đầu tiên của John là mua một chiếc máy vi tính để học đồ họa CGI.

Người-Biết-Cách-Giải-Quyết-Vấn-Đề có một quá trình tiến tới mục tiêu đã được chứng minh là rất hiệu quả.

Bước 1: Xác định mục tiêu cụ thể

Bước 2: Xác định khoảng cách giữa mục tiêu và tình trạng hiện tại

Bước 3: Đưa ra giả thuyết về cách rút ngắn khoảng cách ấy để đạt đến mục tiêu

3A Liệt kê tất cả những ý tưởng và lựa chọn

3B Chọn ý tưởng tốt nhất làm giả thuyết

Bước 4: Kiểm tra giả thuyết rồi quay lại bước 3 nếu giả thuyết bị bác bỏ

4A Phân tích và xác định những thông tin cần thiết để kiểm tra giả thuyết

4B Phân tích và lên kế hoạch hành động

Hãy xem John áp dụng quá trình này như thế nào

GIẤC MƠ VĨ ĐẠI CỦA JOHN VÀ MỤC TIÊU ĐẦU TIÊN

Bạn hãy gặp gỡ John nhé. Một hôm John cùng cô bạn Sarah đi xem một bộ phim CGI và cậu rất thích. Hình vẽ thật đẹp và các nhân vật trông giống thật đến nỗi cậu có thể thề rằng họ thật sự sống ngoài đời. Nội dung phim cũng hay. Giờ đây cậu muốn trở thành một đạo diễn ở Hollywood. Cậu đã hình dung ra tiêu đề của các tạp chí: “Đạo diễn đầy sức sáng tạo John Bạch Tuộc đã giành được giải thưởng Hàn lâm” với tấm ảnh cậu mặc lễ phục đen, tay giơ cao tượng Oscar.

Nhưng có một vấn đề rắc rối…

John không biết làm thế nào để tạo ra hình ảnh bằng máy vi tính. Thực tế là cậu còn không có cả một chiếc máy vi tính nữa. Vậy thì trước tiên cậu phải tìm cách mua một chiếc máy vi tính. Cậu muốn thực hành thiết kế bằng cách tự làm những tấm thiệp Giáng sinh cho gia đình. Điều đó có nghĩa là cậu sẽ phải có máy vi tính muộn nhất là vào đầu tháng 12, tức là chỉ còn 6 tháng nữa.

Cậu biết rằng mình phải nghĩ ra một kế hoạch lớn!

Bước 1: Xác Định Mục Tiêu Cụ Thể

Bước đầu tiên của John là đặt ra một mục tiêu thật cụ thể. Thế mục tiêu của cậu là gì? Hãy suy nghĩ một chút, tưởng tượng bạn là John và ghi ra những ý tưởng của bạn về mục tiêu của John.

Câu trả lời của bạn là gì?

Có thể bạn chỉ viết rằng “Tôi muốn có một chiếc máy vi tính” hay “Tôi muốn mua một chiếc máy vi tính”. Tuy vậy, đó không phải là những câu trả lời tốt nhất. Quan trọng là bạn phải ghi thật cụ thể, chi tiết.

Ví dụ không tốt: “Tôi muốn có một chiếc máy vi tính” ,“Tôi muốn mua một chiếc máy vi tính”.

Ví dụ tốt: “Tôi muốn mua một chiếc máy vi tính cũ hiệu Apple có giá dưới 500 đô-la trong vòng 6 tháng mà không phải mượn tiền của ai”.

Ví dụ thứ nhất quá mơ hồ. Nó không diễn đạt rõ những gì John muốn, khi nào John muốn có hay bằng cách nào John đạt được nó. Trong ví dụ thứ hai, những chi tiết đó được xác định rõ ràng:

Tôi muốn gì = Một chiếc máy vi tính cũ hiệu Apple giá dưới 500 đô la.

Khi nào tôi có nó = Trong vòng 6 tháng.

Làm thế nào tôi đạt được điều đó = Tôi muốn mua máy vi tính mà không phải mượn tiền của ai.

John phải xác định rõ loại máy vi tính nào phù hợp nhất cho nhu cầu của cậu. Có rất nhiều chủng loại máy tính. Một số phù hợp cho việc sử dụng thư điện tử và soạn thảo văn bản. Số khác thích hợp hơn với mục đích CGI, nhưng có thể đắt hơn. John ghé qua những cửa hàng vi tính và lục tìm trên internet và cuối cùng tìm được một chiếc máy tính thích hợp, một chiếc Apple cũ trông khá đẹp giá 500 đô-la. Lúc này cậu đã có mục tiêu cụ thể để nỗ lực.

Kế đến cậu phải xác định khi nào cậu muốn có chiếc máy vi tính đó trong tay. Cách tốt nhất để thu hẹp khoảng cách giữa tình trạng hiện nay của cậu (không có máy) và mục tiêu của cậu (mua máy vi tính) sẽ thay đổi phụ thuộc vào khi nào cậu cần có một chiếc máy vi tính. Nếu cậu muốn có máy vi tính trong vòng 3 năm tới, cậu có thể mua được chỉ nhờ vào số tiền dành dụm. Tuy nhiên, nếu cậu muốn mua trong vòng 6 tháng tới thì chắc sẽ phải nỗ lực nhiều hơn. Có thể cậu phải tìm thêm nguồn thu nhập khác.

Nếu bạn có những điều kiện cụ thể để đạt đến mục tiêu, bạn nên đề cập đến nó trong khi khẳng định mục tiêu của mình. Trong trường hợp của John, cậu xác định rằng cậu muốn mua máy vi tính chứ không phải mượn hay thuê của ai, và cậu cũng không muốn mượn tiền người khác để làm việc đó.

Mục tiêu càng cụ thể, kế hoạch hành động sẽ càng khả thi. Mỗi khi đặt ra mục tiêu, bạn hãy tập thói quen tự hỏi: “Mình thật sự muốn đạt được điều gì? Khi nào mình sẽ đạt được? Mình cần những điều kiện cụ thể nào đây?”.

Bước 2: Xác Định Khoảng Cách Giữa Mục Tiêu Và Tình Trạng Hiện Tại

Một khi đã đặt ra mục tiêu cụ thể, bạn phải xác định khoảng cách giữa mục tiêu và tình trạng hiện tại của bạn. Nếu khoảng cách đó nhỏ, giải pháp sẽ rất dễ dàng. Nhưng nếu khoảng cách đó khá lớn, bạn phải suy nghĩ thật kỹ phương pháp thực hiện để đạt đến mục tiêu.

Hãy xem trường hợp của John.

Hiện tại John có 150 đô-la tiền tiết kiệm. Mỗi tháng cha mẹ cho cậu 20 đô-la và cậu có 3 đô-la mỗi tuần nhờ việc dắt chó nhà hàng xóm đi dạo, tức là 12 đô-la mỗi tháng. Nhưng trung bình cậu lại chi hết 15 đô-la một tháng.

Liệu John có thể mua máy vi tính nếu cậu duy trì tình hình thu nhập và chi tiêu hiện tại? Để trả lời câu hỏi này, cậu phải tính toán số tiền có được trong 6 tháng nếu giữ nguyên hiện trạng. Nếu con số đó lớn hơn 500 đô-la, cậu sẽ có thể mua máy vi tính mà không cần làm gì.

Dự toán thu nhập sau 6 tháng:

Tiền tiết kiệm hiện tại + số tháng x (tiền chi tiêu hàng tháng + tiền dắt chó đi dạo hàng tháng – tiền chi tiêu hàng tháng) = $150 + 6 x ($20 + ($3 x 4) – $15) = $252

John thấy rằng số tiền cậu có được sẽ là 252 đô- la. Nghĩa là cậu sẽ không thể mua máy vi tính nếu cứ tiếp tục bằng lòng với tình trạng thu nhập hiện nay. Cậu phải tìm cách lấp đầy khoản thiếu hụt là 248 đô-la.

Bước 3: Đưa Ra Giả Thuyết Về Cách Rút Ngắn Khoảng Cách Ấy Để Đạt Đến Mục Tiêu

3A: LIỆT KÊ TẤT CẢ NHỮNG Ý TƯỞNG VÀ LỰA CHỌN

Giờ đây John biết rằng cậu phải làm thêm công việc gì đó để thu hẹp khoảng cách này. Nhưng cậu nên làm gì? Hãy dành ra một phút suy nghĩ. Hãy càng cụ thể càng tốt.

Bạn đưa ra được giải pháp nào? Bạn có nghĩ ra được nhiều ý tưởng không? Đôi khi việc đột phá trong cách suy nghĩ và đưa ra những ý tưởng sáng tạo rất khó khăn. Những giải pháp như thế này rất có sức cám dỗ:

Xin mẹ cho thêm tiền hàng tháng.

Để dành tiền tiết kiệm.

Mua vé số.

Ý tưởng đầu tiên có thể không hiệu quả vì John muốn tự mình đạt được mục đích. Ý tưởng thứ hai không đủ cụ thể, và ý tưởng thứ ba có vẻ quá may rủi. Một số người sẽ bỏ cuộc ở đây và kết luận rằng không thể nào để dành thêm tiền được.

Tuy nhiên, bằng cách sử dụng sơ đồ cây logic được giới thiệu ở bài học số 1, bạn sẽ có thể đưa ra nhiều giải pháp đa dạng và cụ thể. Hãy xem sơ đồ cây logic mà John đã tạo ra:

Cậu bắt đầu từ bên trái với vấn đề chính của mình (làm thế nào để mua một chiếc máy vi tính cũ hiệu Apple trong vòng 6 tháng mà không phải mượn tiền của ai khác?). Sau đó cậu chia nhánh đầu tiên thành “tăng thu nhập” và “giảm chi tiêu”.

John suy nghĩ về những cách giúp cậu tăng thu nhập. Cậu lại phân làm hai nhánh: “tiền từ người khác” và “thu nhập tự tạo”.

Bên phía “giảm chi tiêu”, cậu chia những khoản chi tiêu ra từng mục nhỏ “giải trí”, “đồ ăn, thức uống” và “khác”.

Để mở rộng cây sơ đồ theo chiều dọc, hãy thường xuyên tự hỏi mình: “Có cách nào khác để giải quyết vấn đề không?” và bạn có thể mở rộng sơ đồ cây theo chiều ngang với câu hỏi: “Những hành động nào sẽ thuộc vào nhóm này?”. Theo cách này, bạn sẽ có được rất nhiều ý tưởng cụ thể.

3B: CHỌN Ý TƯỞNG TỐT NHẤT LÀM GIẢ THUYẾT

Sau khi John tạo nên cây sơ đồ logic, cậu bắt đầu tìm kiếm những ý tưởng tốt nhất mà cậu sẽ phải theo đuổi với một giả thuyết làm thế nào để bù đắp được khoản thiếu hụt 248 đô-la đó.

Mỗi một nhánh của sơ đồ cây logic là một ý tưởng. Nếu thấy ý tưởng nào không hiệu quả hay bất khả thi hoặc đi ngược những giá trị của bạn, hãy xóa bỏ nhánh cây đó. Ví dụ, trong trường hợp của John, cậu cắt bỏ toàn bộ nhánh “tiền từ người khác” vì mục tiêu của cậu là giải quyết vấn đề này mà không phải nhờ đến sự giúp đỡ của bất kỳ ai. Cậu cũng cắt bỏ nhánh “tăng thời gian làm việc” vì cậu phải tiếp tục luyện tập khúc côn cầu và làm bài tập nên không thể dành thêm thời gian làm việc. Cậu còn cắt luôn cả hai nhánh “đầu tư” và “mua vé số” vì cậu không biết đầu tư thế nào còn xác suất trúng xổ số thì rất thấp.

Bằng cách cắt bỏ một số nhánh và đánh dấu những nhánh mà cậu cho là tốt nhất trên sơ đồ, John đã đưa ra được giả thuyết “mình có thể mua máy vi tính trong vòng 6 tháng nếu chuyển sang làm một công việc có thu nhập cao hơn, bán bớt sách cũ, không mua đĩa CD và chơi game nữa”.

John dùng tháp giả thuyết sau để minh họa cho lập luận trên. Nhìn vào tháp này, ta thấy ngay được giả thuyết chính (tôi có thể mua một chiếc máy vi tính cũ hiệu Apple giá 500 đô-la trong vòng 6 tháng) và những điều kiện cụ thể (làm thế nào) dưới chân tháp để hỗ trợ cho giả thuyết chính.

Vậy thì tại sao đây vẫn chỉ là giả thuyết mà không phải là giải pháp thật sự của John? Nó vẫn còn là giả thuyết vì chúng ta vẫn chưa biết được nó có đúng hay không.

Ví dụ, một phần giả thuyết của John là cậu có thể chuyển sang công việc có thu nhập cao hơn. Cậu nghĩ điều đó là có thể vì cậu nghe nói Kevin bạn cậu đã kiếm được đến 8 đô-la một giờ. Tuy nhiên, John không biết công việc thực sự của Kevin là gì, cậu có thể làm được công việc tương tự hay không, và công việc đó có cần người mới hay không.

Nhưng khi bạn đưa ra giả thuyết cụ thể và hợp lý, bạn có thể tìm kiếm nhiều thông tin và tiến hành phân tích hiệu quả hơn để kiểm tra xem giả thuyết của bạn có đúng không.

Công cụ giải quyết vấn đề: Tháp Giả Thuyết

Tháp Giả Thuyết là một công cụ rất hiệu quả để tổ chức sắp xếp những cơ sở lập luận của bạn. Bạn có thể dùng nó để xác định rõ kết luận cần có và những cơ sở của bạn trước khi tiến hành thu thập dữ liệu và phân tích để nâng cao hiệu quả một cách đáng kể. Công cụ này rất hữu dụng trong việc truyền đạt giả thuyết của bạn cho mọi người.

Kết cấu cơ bản của tháp bao gồm kết luận hay tiêu chí chính được đặt trên đỉnh tháp và danh sách những cơ sở lập luận nằm dưới chân tháp, trông tựa như những viên gạch tạo nên kim tự tháp vậy.

Hãy xem xét một vài ví dụ để tìm hiểu cách hoạt động của nó. Bạn hãy sắp xếp những ô vấn đề như sau để tạo nên một cấu trúc kim tự tháp cho thấy mối liên quan giữa những vấn đề đó.

Có hai loại tháp giả thuyết chính: loại có cấu trúc nhóm và loại có cấu trúc cơ sở. Vấn đề 1 ở trên thuộc dạng cấu trúc nhóm. Kết luận “đi học rất vui” được tạo nên bởi những nhận xét riêng biệt nhưng có liên quan đến nhau như “chơi thể thao ở trường rất vui”, “ăn trưa rất vui” và “lớp học rất vui”.

Những ô hỗ trợ có thể trả lời cho những câu hỏi tại sao, như thế nào và cái gì đặt ra cho mệnh đề chính ở trên đỉnh tháp. Đối với cấu trúc nhóm, ngay cả khi một ô hỗ trợ bị bác bỏ, kết luận vẫn giữ nguyên. Trong trường hợp ví dụ này, bạn vẫn có thể tuyên bố “đi học rất vui” mặc dù lập luận “lớp học rất vui” được chứng minh là sai.

Vấn đề 2 là ví dụ cho cấu trúc cơ sở. Trong dạng tháp này, nhiều lập luận chắc chắn như “cá hồi là cá”, và “cá bơi giỏi” đã đưa đến kết luận “cá hồi bơi giỏi”. Không giống như cấu trúc nhóm, cấu trúc cơ sở cho thấy nếu một lập luận không đúng thì kết luận chính tất yếu sẽ sai.

Bước 4: Kiểm Tra Giả Thuyết. Quay Lại Bước 3 Nếu Giả Thuyết Bị Bác Bỏ

4A: XÁC ĐỊNH NHỮNG PHÂN TÍCH VÀ THÔNG TIN CẦN THIẾT ĐỂ KIỂM TRA GIẢ THUYẾT

Sau khi đã có được giả thuyết hướng đến khả năng đạt được mục tiêu, bước tiếp theo John phải làm là tìm xem những thông tin và phân tích nào cần thực hiện để kiểm tra giả thuyết. Như bạn thấy dưới đây, John dùng một sơ đồ giải quyết vấn đề để làm rõ vấn đề, giả thuyết và cơ sở, cũng như những phân tích và thông tin cần thiết.

Để kiểm tra giả thuyết đầu tiên “Mình có thể giảm phần lớn chi tiêu nếu ngừng mua đĩa CD và game”, John quyết định phân tích chi tiêu trong vòng 3 tháng vừa qua của cậu. Cậu liệt kê danh sách những gì cậu mua nhờ vào hóa đơn và trí nhớ của mình. Bằng cách phân loại những chi tiêu mua sắm vào các mục nhỏ, cậu xác định rõ hơn những khoản nào nên cắt giảm và tác động của việc cắt giảm đó sẽ lớn như thế nào.

Cậu cũng đưa ra những kế hoạch hành động tương tự với hai giả thuyết còn lại như sơ đồ giải quyết vấn đề bên trên đã mô tả.

Lúc này cậu đã biết rõ mình phải làm gì.

Xác định những khoản chi tiêu cần cắt giảm Vấn đề

Tìm kiếm thông tin giá cả và cách bán hàng

Hỏi bạn bè về thu nhập của những công việc bán thời gian đ Hỏi thăm hàng xóm để xin việc làm bán thời gian

4B: PHÂN TÍCH VÀ LÊN KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG

Tiếp theo John tiến hành phân tích. Trước tiên cậu nghĩ cách làm sao cắt giảm chi tiêu.

Phân tích #1: John có thể cắt giảm chi tiêu bao nhiêu?

Cậu bắt đầu nhớ lại và liệt kê mọi thứ cậu mua trong vòng 3 tháng trước đó: “Nào, tháng trước mình mua một đĩa game 9 đô-la và một thanh sô- cô-la 1 đô-la. Còn gì nữa nào? À, mình mua truyện tranh mất 4 đô-la mỗi tháng và lại tốn tiền mua nước ngọt sau mỗi trận khúc côn cầu vào thứ bảy nữa”.

Bằng cách sử dụng tiến trình khoa học chính xác này, John lập bảng dữ liệu chi tiêu của mình trong vòng 3 tháng qua như sau.

Tiếp theo cậu tính toán xem chi tiêu trung bình mỗi tháng của cậu vào mỗi loại là bao nhiêu rồi tạo nên biểu đồ sau:

Khi nhìn vào biểu đồ, John nhận ra rằng giả thuyết cậu sẽ có thể cắt giảm phần lớn chi tiêu của mình bằng cách thôi mua đĩa CD và game là sai. Thật ra cậu chi tiêu phần lớn số tiền vào nước ngọt và mua truyện tranh. Mặc dù chúng rẻ hơn đĩa CD và game nhưng cậu mua chúng thường xuyên hơn.

John bối rối khi phát hiện điều này. Cậu tự hỏi: “Mình có phải thôi uống nước ngọt không? Còn mấy cuốn truyện tranh yêu thích thì sao? Mình luôn khát nước sau mỗi trận khúc côn cầu, còn nếu mình không mua truyện nữa thì mình sẽ bị lạc lõng khi các bạn ở trường kể về chúng”. Có vẻ như có một số thứ John sẵn sàng cắt bỏ và một số thứ khác thì không.

Những thứ John có thể bỏ là:

Nghe đĩa CD mới

Chơi những trò game mới

Những thứ John không muốn cắt giảm:

Uống nước ngọt sau mỗi trận khúc côn cầu

Đọc truyện tranh

Ăn kẹo

Để quyết định xem mình sẽ thu hẹp chi tiêu như thế nào, John phải cân nhắc xem việc loại bỏ một món đồ sẽ giảm chi tiêu của mình được đến đâu và cậu có thể nhịn nó đến khi đạt được mục tiêu không. Cũng như Những Người Yêu Nấm trong bài học trước, John dùng một ma trận để sắp xếp những suy nghĩ của mình:

Như bạn thấy đấy, John sắp xếp mức chi tiêu trung bình hàng tháng trên trục tung, trên trục hoành là các món cậu không muốn cắt giảm ở bên trái và các món cậu có thể cắt giảm bên tay phải.

Khi sắp xếp các khoản mua sắm vào ma trận, lập tức cậu thấy rõ mình nên cắt giảm mua đĩa CD và game. Chúng nằm ở góc trên bên phải, nghĩa là chúng vừa dễ từ bỏ vừa có ảnh hưởng lớn lên chi tiêu hàng tháng. Mặt khác, kẹo nằm ở góc dưới bên trái, nghĩa là cậu chi tiêu không nhiều vào đó và cũng không muốn từ bỏ. Vì kẹo không có tác động lớn đến chi tiêu, cậu quyết định không từ bỏ nó.

Nhưng còn truyện tranh và nước ngọt thì sao? Dù cậu không muốn từ bỏ chúng nhưng nếu có thể giảm những khoản này, chúng sẽ có tác động lớn đến tổng chi tiêu của cậu. John quyết định suy nghĩ thêm xem làm thế nào để giảm những khoản mua sắm này.

Cậu nghĩ ra những ý tưởng rất tuyệt. Thay vì mua nước ngọt sau mỗi trận khúc côn cầu, cậu nhận ra mình có thể mua bột, pha sẵn ở nhà và mang theo trong bình nước. Cậu cũng quyết định sẽ chung tiền mua truyện tranh với các bạn. Những thay đổi này sẽ cắt giảm chi tiêu vào nước ngọt và truyện tranh là khoảng 50%.

John đã có thể giảm mức chi tiêu hàng tháng từ 15 đô-la xuống còn 5 đô-la. Việc này sẽ làm tăng tổng số tiền tiết kiệm lên 60 đô la (6 tháng, mỗi tháng 10 đô la), vậy là chỉ còn lại khoảng cách 188 đô-la so với mục tiêu.

Phân tích #2: John có thể kiếm được bao nhiêu từ việc bán lại những thứ không còn cần thiết?

John vẫn còn phải rút ngắn khoảng cách 188 đô-la còn lại. Vậy nên cậu rà soát trong phòng mình và cả nhà kho để tìm những thứ cậu và gia đình không còn dùng đến.

Cậu bắt đầu tìm trong phòng mình trước. Cậu tìm được một đống truyện tranh và một cuốn tự điển mới tinh mà cậu chưa bao giờ dùng đến. Cậu kiểm tra trên trang web bán sách cũ và thấy mình có thể bán số sách đó với giá 25 đô-la.

Kế đến cậu vào nhà kho. Cậu tìm được một túi gậy chơi gôn mà cha cậu giành được trong một giải đấu của công ty, một chiếc găng tay bóng chày cậu từng dùng lúc học tiểu học và một đống quần áo cũ không mặc vừa nữa. John nghĩ: “Chiếc túi gậy gôn này có thể bán được nhiều tiền lắm đây. Mình nghĩ cha có một chiếc khác đã cũ. Để mình hỏi lại mẹ xem mình có thể bán nó không. Chiếc găng bóng chày và số quần áo cũ này có thể rất thích hợp cho đứa em của bạn mình! Hãy cho nó cái này. Chắc là nó sẽ vui lắm”.

Tất nhiên mẹ cậu cho phép luôn. Thật ra bà còn cảm ơn cậu đã dọn dẹp nhà kho. Bà nói: “Trong đó thật là lộn xộn. Chúng ta có quá nhiều thứ chẳng bao giờ dùng đến!”.

John nhảy cẫng lên vui sướng. Cậu chạy đến cửa hàng dụng cụ thể thao gần nhà để xem có thể bán chiếc túi gậy gôn được bao nhiêu. Họ trả cậu 25 đô-la.

Thế là cậu có 25 đô-la bán sách và 25 đô-la bán túi gậy gôn. John reo lên: “Tuyệt vời! Giờ mình đã có thêm 50 đô-la nữa”.

Cậu vẫn còn thiếu 138 đô-la. Lúc này cậu phải tìm một công việc bán thời gian có thu nhập cao hơn để thu hẹp khoảng cách 138 đô-la đó.

Phân tích #3: John có thể tăng thêm bao nhiêu thu nhập nhờ thay đổi việc làm?

John bắt đầu hỏi năm người bạn về những công việc bán thời gian của họ và thù lao nhận được. Họ trả lời cậu như thế này:

Hãy suy nghĩ một chút về những câu trả lời này. Chúng ta có thể rút ra kết luận gì?

John nhận ra rằng nếu cậu có một khả năng đặc biệt, như kỹ năng thiết kế trang web chuyên nghiệp hay ngoại ngữ, cậu có thể kiếm được 6 đến 8 đô-la mỗi giờ. Thu nhập có vẻ ít hơn nếu cậu không có kỹ năng đặc biệt nào. Cậu cũng nhận thấy thu nhập 3 đô-la mỗi giờ nhờ dắt chó đi dạo cũng không tệ chút nào trong khi những cậu bé khác chỉ được trả có 2 đô-la khi làm công việc này.

Kế đến cậu hỏi thăm hàng xóm xem những công việc nào có thể đang cần người. Họ cho cậu biết:

Vậy John có nên bỏ cuộc hay vẫn còn cách khác để thu hẹp khoảng cách? Để có được 138 đô- la trong sáu tháng, cậu phải tăng thu nhập thêm 23 đô-la mỗi tháng, nghĩa là tăng thu nhập mỗi giờ lên gần 6 đô-la.

Như bạn thấy đấy, John sống trong một khu phố trả tiền làm thêm cho học sinh rất thấp. Không ai đề nghị với cậu một công việc cao hơn mức 3 đô-la mỗi giờ mà cậu đang có. John gần như đã bỏ cuộc, nhưng trước tiên cậu cố gắng nghĩ ra một sáng kiến nào đó để tăng thêm thu nhập mà không phải làm thêm giờ. Bỗng nhiên, cậu chợt nảy ra một ý tưởng hay ho.

“Nếu mình dắt 2 chú chó đi dạo cùng lúc thì sao? Mình sẽ có thể kiếm được 9 đô-la mỗi giờ nếu mình dắt cả 3 chú chó đi dạo cùng một lúc! Mình đã thấy người ta làm vậy ở thành phố New York! Tuyệt vời”

John hỏi những người chủ nuôi chó xem cậu có thể cùng lúc dắt mấy con chó hay không? Cả ba đều vui vẻ đồng ý với John, đặc biệt khi họ nhận ra điều đó sẽ giúp cậu mua được một chiếc máy vi tính và theo đuổi giấc mơ Hollywood. Họ nói: “Sau khi nổi tiếng cháu quay lại và tặng ảnh cho chúng tôi nhé”.

John đã tiến được một bước dài và có được một kế hoạch tuyệt hảo!

BƯỚC QUAN TRỌNG NHẤT: TIẾN HÀNH

John đã vượt qua tất cả những quá trình từ đầu bài học này. Cậu đã đặt ra một mục tiêu rõ ràng, nhận định được khoảng cách giữa mục tiêu và tình trạng hiện tại, đưa ra giả thuyết làm thế nào để thu hẹp khoảng cách và kiểm tra những giả thuyết xem chúng có hiệu quả không. Lúc này cậu tiến đến bước quan trọng nhất: Tiến Hành.

Giờ đây John có một kế hoạch tuyệt vời để đạt đến mục tiêu là mua một chiếc máy vi tính cũ hiệu Apple trong 6 tháng, nhưng cậu không dừng ở đó!

Hiệu quả của những hành động của bạn được đo bằng công thức sau:

Hiệu quả = Hiệu quả của kế hoạch x Chất lượng tiến hành

Để đạt được hiệu quả cao nhất, bạn phải có một kế hoạch hiệu quả và tiến hành thật tốt. Nếu bạn chỉ có một trong hai điều đó, bạn sẽ không thể đạt đến mục tiêu. Bạn cần phải có cả hai yếu tố này.

Sau khi bạn đã có một kế hoạch chắc chắn để đạt được mục tiêu, đừng quên lập một bảng tiến độ cụ thể. Hãy ghi ra tất cả những gì bạn phải làm và khi nào cần làm.

Nhớ theo dõi quá trình thực hiện của bạn và đánh giá lại kế hoạch khi cần. Trong cuộc sống có rất ít thứ diễn ra hoàn hảo như kế hoạch. Nếu hàng xóm của bạn không cần bạn dắt chó đi dạo nữa thì sao? Nếu vậy, bạn không cần phải lo sợ nữa, vì giờ đây bạn đã biết cách giải quyết vấn đề. Chỉ cần dùng những phương pháp tiếp cận mà chúng ta đã học được trong cuốn sách này!