Chỉ trong khoảnh khắc, tất cả mọi người xung quanh biến thành kẻ thù của Massao.
Anh có cảm giác như đang đứng trần truồng trước ánh đèn pha. Giờ đây, anh không còn là kẻ vô danh trong đám người lạ nữa, anh đang là một tấm bia, một kẻ bị săn đuổi và cảnh sát đang theo dõi anh. Mọi người chăm chú nhìn anh, dường như họ đang so sánh anh với tấm hình trên báo. Massao choáng váng trong cơn sốc do mấy chữ ” Phạm tội giết người” gây ra. Cái chết của Higashi là nguyên nhân nỗi bất hạnh của anh. Teruo biết rõ sự thật việc này, song, ông ta lại bẻ quặt đi để sập bẫy bắt anh. Massao có thể bị ra tòa, bị tù chung thân, thậm chí bị kết án tử hình. Khi đó thì Teruo tha hồ rảnh tay mà vơ vét hãng doanh nghiệp.
Một viên cảnh sát lại gần, Massao bất đắc dĩ phải quay bước sang phía khác. Đường phố không còn an toàn cho anh nữa, người ta nhận ra anh quá dễ trong đám người da trắng. Massao sực nghĩ tới một khu phố dành riêng cho người Nhật ở New Yord, anh phân vân không biết có nên đến đó ẩn náu hay không. Nhưng chắc chắn cảnh sát sẽ lùng sục ở đấy trước tiên, có lẽ họ đã phân phát ảnh của anh khắp khu phố đó và sục sạo trên khắp các ngả đường, tiệm ăn, khách sạn rồi. Không, không thể đến đấy được, không đâu an toàn cho anh nữa rồi. Anh không dám quay trở lại khách sạn vừa thuê nữa. Viên cảnh sát dừng bước nhìn theo Massao. Massao chậm rãi thả bước tiếp, nhưng trong đầu vùn vụt bao suy tính. Tình cảnh của anh thật tuyệt vọng, tính mạng anh thật mỏng manh. Tất cả mọi người đều tìm kiếm anh, nếu không cảnh sát thì Teruo. Mạng lưới của doanh nghiệp Matsumoto vây bủa khắp nơi, hãng có uy tín rất lớn, Teruo sẽ lợi dụng nó để tiêu diệt Massao. Massao chợt nảy ra một ý nghĩ. Có một nơi sẽ không ai đến để tìm anh kể cả Teruo. Lần đầu tiên Massao thấy loé lên một tia hy vọng. Anh đi tới buồng điện thoại tự động, giở cuốn danh bạ điện thoại dày cộp tìm một hàng số.
Phân nhánh Matsumoto ở New Yord nằm trên một khu công nghiệp chạy dài suốt dãy phố Queen street, gần sân bay La Guardia. Đúng hai giờ trưa, Massao bước vào phòng điều phối nhân lực của phân nhánh. Từ ô tô buýt bước xuống trước tòa nhà khổng lồ của hãng Matsumoto, Massao ngẹn ngào nhìn tấm biển đề tên cha mình, và cũng chính là tên anh. Trước đây, đã có lần anh đọc thấy câu chuyện về một người đàn ông. Ông ta đã giấu một bức tư quan trọng trong đống thư từ bình thường và để hớ hênh ngay trên mặt bàn. Không ai nghĩ đến việc tìm bức thư ở đó. Vậy thì cũng không ai nghĩ đến việc tìm Massao ở đây. Xưởng Matsumoto sẽ là nơi cuối cũng cảnh sát để mắt tới.
Massao đã báo qua điện thoại và ông Watkins, trưởng phòng điều phối nhân lực đang chờ anh. Cô thư ký đưa cho anh một tờ khai xin việc để điền vào các chỗ trống. Anh đọc và lặng người đi. Tên: Anh không được phép nói tên thật của mình.
Địa chỉ: Anh không có địa chỉ Nghề nghiệp: Kẻ đang lẩn trốn
Lẩn trốn trong hàng trăm công nhân xưởng Matsumoto quả là một ý hay. Nhưng…! Cô thư ký nhìn Massao:
– Có chuyện gì thế?
– Không! – Massao vội nói. Anh lại chúi mũi vào tờ mẫu. Anh phải kiếm được việc này, nếu không sẽ hết đường. Anh phải được đủ tiền để đến được California và tìm Kunio Hikada. Bắt gặp ánh mắt cô thư ký vẫn chăm chú nhìn mình, Massao vội cúi xuống viết.
Trong bản mẫu, Massao ghi tên là Massao Harada, sinh tại Chicago, bang Illinois, nghề nghiệp hiện thời là thợ giỏi về điện tử. Bên cột các nghề nghiệp từ trước đến nay, Massao ghi một lô một lốc tên các hãng giả với các địa chỉ bịa đặt ở Chicago, Detroit và Deuver. Phải mất hàng tuần lễ mới kiểm tra hết được các số liệu này, khi đó thì anh đã cao chạy xa bay rồi.
Mười phút sau anh có mặt ở trong phòng Watkins. Ông trưởng phòng điều phối nhân lực là một người to béo ở tuổi trung niên, ông có đôi môi dày đỏ mọng và một… trông tựa tựa một chòm râu?
Ông ta xem xét tờ Massao khai rồi nói:
– Anh còn trẻ thế thì sao đã làm việc ở nhiều nơi như thế này?
Massao hoang mang một lát. Phải chăng anh đã khai quá nhiều công việc? Watkins lắc đầu nghi ngại:
– Tôi chưa bao giờ nghe tên các hãng này cả! Dĩ nhiên rồi, vì chúng làm gì có thật.
– Thưa ông, đó là những xí nghiệp rất nhỏ! Watkins lầm bầm:
– Rất tiếc, chúng tôi chỉ nhận những người có tay nghề lâu năm thôi.
Massao không thể chấp nhận tình thế này, cuộc sống của anh phụ thuộc vào cả đây. Anh thốt lên đầy thất vọng:
– Tôi là thợ lành nghề, thưa ông. Xin ông cứ cho tôi được thử tay nghề!
– Tôi không biết…
Đúng lúc này, cửa bật mở, một người dàn ông bước vào tay ôm một bọc giấy tướng:
– Thưa ông, ông có thể chuyển gói này cho Tony được không?
– Tất nhiên rồi! – Watkins trả lời – À này, anh chàng trai trẻ đây đang tự nhận là một thiên tài về ngành điện tử. Anh có muốn hỏi anh ta vài câu không? Người đàn ông quay nhìn Massao:
– Được thôi! Watkins liền bảo:
– Đây là ông David, kỹ sư trưởng của chúng tôi. David bảo:
– Anh đã làm việc ở ngành điện tử rồi à?
– Vâng, thưa ông!

– Anh có thể lắp được một mạch điện không?
– Tất nhiên là được ạ! – Massao cảm thấy vững tâm hẳn: đây là việc anh rất thạo và ưa thích. Anh nói chậm rãi và cố gắng dịch một cách chính xác các thuật ngữ kỹ thuật từ tiếng Nhật sang tiếng Anh:
– Thoạt đầu lấy một tấm bảng trống, đặt hình mẫu mạch điện cần mắc rồi lắp ráp các linh kiện vào bảng. Đây là các mạch bán dẫn, các điện trở và các vi mạch. Sau đó ngâm tấm bảng vào axit để khử các chất bẩn…
– Được đấy! – Ông David giơ tay lên ngắt lời rồi quay sang nói với Watkins – Anh chàng này khá đấy! Một vài tháng nữa cậu ấy sẽ nắm được nghề đấy! Chúc anh may mắn nhé! Rồi ông ta đi khỏi phòng.
Watkins bảo:
– Xem như anh được tuyển rồi đấy! Tim Massao đập rộn lên:
– Cám ơn ông!
– Chúng tôi cần một người làm ở băng chuyền lắp ráp. 250 đô la mỗi tuần cho người mới vào!
Massao nhẩm tính số tiền sang đồng Yên, vậy thì chỉ cần một tuần thôi là anh kiếm đủ tiền để đi California.
Watkins cắt dòng suy nghĩ của anh:
– Anh cho tôi xem phiếu bảo hiểm lao động!
Massao sửng sốt nhìn ông ta. Anh bói đâu ra phiếu bảo hiểm.
– Tôi… tôi… kh…
Đầu óc Massao quay cuồng như cơn lốc.
– Cha tôi giữ phiếu bảo hiểm của tôi, ông vừa đi công cán ở một nơi xa. Chừng nào cha tôi đi về, tôi xin mang nộp ngay!
Watkins nhún vai:
– Thôi được! Anh đi theo tôi, tôi dẫn anh đến chỗ làm! – Ông ta chăm chú theo dõi nét mắt Massao – Anh chưa bao giờ làm ở hãng chúng tôi à, hay là…?
– Ồ chưa!
– Quái lạ! – Watkins lẩm bẩm – Tôi trông mặt anh quen quen! Một cơn sợ hãi choán lấy Massao.
Ở bên trong, xưởng Matsumoto thật rộng lớn và sạch sẽ. Không khí làm việc thật khẩn trương. Bình thường thì Massao rất tự hào vì tất cả các xưởng này đều của cha anh. Mọi người đều mang ơn Yoneo Matsumoto vì được nhận vào làm việc ; nhưng lúc này Massao không được nghĩ tới điều đó. Đối với anh, đây không phải là một công xưởng, mà là chỗ ẩn náu tạm thời.
Khoảng một trăm công nhân đang làm việc bên dây chuyền lắp ráp, trong đó có nhiều người là người Nhật. Đàn ông và đàn bà làm việc bên nhau. Người ta dẫn Massao đến gặp viên tổ trưởng băng chuyền, một gã đàn ông thấp bé với gương mặt quắt dễ ghét. – Heller – tên của tổ trưởng – Massao thấy khó chịu khi nghe giới thiệu cái tên này.
Heller dẫn Massao vào phòng thay quần áo và ném cho anh một chiếc áo choàng trắng:
– Mày ra làm ở chỗ kia! Tao không khoái đứa nào lười biếng đâu nhé! Nghe rõ chưa? – Thưa ông, rõ!
– Thế thì làm đi!
Massao nhìn theo tên tổ trưởng đi khệnh khạng trong xưởng và dừng lại dò xét một cô gái từ phía sau. Khi cô gái né mình giận dữ nói cái gì đấy, Heller chỉ cười khẩy rồi lại đi tiếp. Massao giận điên người. Sao người ta lại tuyển cái hạng người ấy làm tổ trưởng nhỉ? Anh mà can thiệp vào thì thằng khốn ấy sẽ khùng lên cho mà xem. Nhưng, ở đây anh không được phép nói một câu nào. Anh mừng vì đã tìm được việc làm.
Massao bắt đầu xem xét dây chuyền lắp ráp. Thật giống hệt như trong một công xưởng ở Tokyo. Đây là một lợi thế của phương thức sản xuất hàng loạt. Anh có thể đi đến bất cứ một công xưởng Matsumoto nào trên thế giới và luôn luôn biết rõ công việc ở đó.
Anh quan sát các mạch điện đúc sẵn được đưa vào tấm bảng rồi được dìm vào axit để khử chất bẩn. Sau đó, người ta khoan các lỗ vào bảng điện và lắp kinh liện vào. Cuối cùng, tấm bảng được phủ một lớp chất cách điện. Toàn bộ quá trình sản xuất này Massao đã chứng kiến đến hàng ngàn lần.
Chỗ làm của Massao bên dây chuyền chen vào giữa người đàn ông trung niên phía bên trái và một cô gái trẻ phía bên phải, cả hai đều là người Nhật.
Người đàn ông quay sang Massao cười:
– Chào cậu!
– Cám ơn ông!
Đáp xong Massao quay sang phía cô gái: tim anh như ngừng đập. Đó là một cô gái đẹp mà anh chưa bao giờ được thấy. Cô có gương mặt trái xoan xinh xắn và cặp mắt thông minh, dịu dàng. Cô ta trạc tuổi anh.
Nhận thấy Massao nhìn mình, cô gái dịu dàng nói:
– Chào anh!
– Cám ơn chị!
– Tên em là Sanae Doi – Giọng cô nghe thật em ái, thánh thót.
– Tên em là Massao – Anh ngập ngừng rồi nói tiếp – Massao Harada.
Massao nhìn lên và thấy Heller đang chăm chăm nhìn anh qua gian xưởng. “Hắn sẽ gây khó dễ cho mình đây” – anh thầm nghĩ. Sanae thì thầm:
– Anh làm việc đi. Heller sẽ điên lên khi phát hiện ra người nào đứng chơi đấy. Có cần em hướng dẫn cho anh không?
– Cám ơn chị! Tôi rõ cả rồi!
Dưới ánh mắt chăm chăm theo dõi của Sanae, Massao nhặt các linh kiện trước mặt và lắp ráp lại. Anh làm việc một cách thành thạo bẩm sinh, mọi cử chỉ nhanh nhẹn, chính xác. Sanae kinh ngạc, cô chưa bao giờ thấy ai như vậy:
– Anh… anh giỏi quá!
– Cám ơn!
Massao thấy vui vui. Nhưng anh biết rằng sẽ có lúc công việc này làm anh buồn. Lúc này, dĩ nhiên là đối với anh thì làm việc gì cũng được, vì ở đây anh được an toàn, anh ngụy trang kín trong đám công nhân công xưởng của chính mình. Anh máy móc lắp ráp các linh kiện, trong khi tâm trí còn mải nghĩ đến các chuyện khác. Anh sẽ gặp khó khăn nếu không kiếm được tấm thẻ bảo hiểm. Lại còn việc ăn ở, trú ngụ nữa. Anh còn lại rất ít tiền trong số một trăm đô la được thưởng trong cuộc chạy đua. Một tuần nữa mới được lĩnh tiền công, chỉ còn một vài đô la thì tiêu sao đủ.
Trong xưởng được nghỉ một vài lần vào buổi sáng để uống cà phê và một lần vào buổi chiều. Massao tận dụng giờ nghỉ trưa để xem xét toàn bộ xí nghiệp. Họ tỏ ra rất chăm chỉ và yêu thích công việc. Qua các câu hỏi thăm, anh được biết họ rất tự hào và hài lòng được làm việc ở đây.
Massao nghĩ – Nếu cha còn sống, chắc cha sẽ vui lắm. Điều duy nhất làm anh không vui là tên tổ trưởng – Heller. Hắn là một tên chuyên hành hạ công nhân, mọi người đều sợ hắn và cố tránh cơn giận dữ của hắn. Massao tự hỏi không biết tại sao mà người ta lại cho hắn làm tổ trưởng.
Cứ mỗi lần nghe thấy tiếng hắn quát nạt một phụ nữ chỉ vì những lỗi nhỏ, Massao lại muốn xông ra bênh vực, nhưng rồi anh lại cố nén giận để giấu kín tung tích.
Chuông đã điểm năm giờ chiều, công nhân được nghỉ. Họ ùa vào phòng thay quần áo để được trút bỏ chiếc áo choàng trắng và mặc bộ đồ của mình. Massao quan sát Sanae mặc áo măng tô: trông cô thật đáng yêu. Massao quyết định sẽ có lúc tìm hiểu cô rõ hơn.
Massao hoà cùng dòng người bước ra cổng nhà máy. Nhưng mọi người đều có nơi có chốn để về, còn Massao không biết đi đâu bây giờ. Anh không dám liều lĩnh lang thang ngoài đường trong đêm. Cảnh sát đang truy tìm anh, lão chú Teruo tầm nã anh. Anh phải tìm một phòng ngủ mới được. Massao cuốc bộ nốt các ngả đường cho tới lúc dừng chân trước một khách sạn nhỏ tồi tàn với tấm biển treo cẩu thả trên cửa ra vào. Massao bước vào trong. Căn nhà có vẻ như vắng khách đã hàng năm nay, đầy mùi ẩm mốc và lạnh lẽo. Ngồi chồm chỗm sau quầy là một gã tiếp viên trông phát ốm. Gã đang đọc một cuốn sách nhỏ có hình một người đàn bà trần truồng in ngoài bìa.
Massao đến trước mặt gã:
– Xin lỗi, ông còn phòng cho thuê không? Gã tiếp viên gật đầu không thèm nhìn lên:
– C… ó… o!

– Giá bao nhiêu ạ?
– Anh định trả theo ngày, theo tuần hay cả tháng?
Massao tự hỏi làm sao người ta có thể trú ngụ được cả tháng trời ở cái nhà thảm hại như thế này.
– Tôi trả theo từng tuần.
Gã tiếp viên gật đầu đồng ý:
– Mười đô la một đêm, sáu mươi đô la một tuần, trả trước toàn bộ!
Massao thấy ngay là anh sẽ chẳng còn lại được lấy một xu, nhưng anh không còn cách nào khác. Ban ngày thì anh an toàn rồi, nhưng anh cũng phải có chỗ ẩn náu vào ban đêm chứ.
– Vâng, tôi đồng ý!
Gã tiếp viên lấy một chiếc chìa khoá trên tấm bảng đưa cho Massao:
– Có hành lý gì không?
– Không!
Gã tiếp viên lộ vẻ ngạc nhiên. Massao tự hỏi không biết những người nào thường trú ngụ ở đây, chắc họ đều là nhữung kẻ lang thang cơ nhỡ, bị bỏ rơi, bị bạc đãi!
– Phòng 217, tầng một.
– Cảm ơn ông!
Massao xoay người bước lên cầu thang. Tấm thảm đã rách mướt, trên tường nhem nhuốc ghi nguệch ngoạc những dòng chữ bằng than chì: Kilroy đã ở đây, nhưng lại phải chuồn ngay.
Không chịu nổi mùi hôi hám… Mardy yêu John ; John yêu Bruce… Cứu tôi với! Thật là kinh tởm… thế giới của những con gián đen!
Massao chẳng buồn liếc nhìn căn nhà thảm thương. Anh đã từng có cả một căn phòng riêng rộng thênh thang, sạch sẽ và tràn đầy ánh sáng, với của sổ nhìn ra một khu vườn đẹp đẽ và một miền đất nên thơ. Còn cái căn phòng này chẳng lớn hơn một cái tủ, bẩn thỉu và lạnh lẽo, với một vài thứ đồ gỗ rẻ tiền sứt sẹo và một của sổ rệu rã nhìn ra một bức tường gạc hoang vắng.
Nhà tắm bé xíu với buồng tắm nhem nhuốc, một cái ghế nhựa gãy và cái vòi nước thấp lè tè đến nỗi Massao phải cúi lom khom mới tắm được. Chiếc giường như có vẻ hàng tuần lễ chưa được thay vải. Massao nhìn gian giường ngao ngán nghĩ thầm không biết anh sẽ còn phải ở đây bao lâu. Thôi được, sẽ phải tìm cách tháo gỡ dần dần thôi.
Anh chẳng còn tiền để mua thức ăn ; mà anh cũng chẳng muốn ra đường vì sợ có người nhận ra. Thế là anh nằm lại trong cái xó này và thảo kế hoạch cho tương lai. Anh viết ra giấy rõ những việc phải làm:
1 – Tôi không có tiền.
2 – Tôi không có bạn bè quen biết.

3 – Tôi đang ở trên một đất nước xa lạ.
4 – Cảnh sát truy tìm tôi vì một vụ giết người mà tôi không phải là thủ phạm. 5 – Chú tôi đang tìm tôi để sát hại.
Thật là cay đắng, đến mức suýt nữa thì Massao phải bật cười. Là một người khác thì chắc đã ngả lòng nản chí rồi. Nhưng anh là Massao Matsumoto, con trai của Yoneo Matsumoto, anh không bao giờ chịu đầu hàng.
Không bao giờ, chừng nào anh còn sống.