Dạy Con Làm Giàu – Tập 9
Phần 3 Tạo ra vòng quay tiền mặt cho bạn CHƯƠNG 8
Những cơ hội làm ra tiền dành cho các bạn trẻ
Đến đây, bạn có thể mạnh dạn nói rằng, “À, tôi đã hiểu thế nào là tài sản, tiêu sản và vòng quay tiền mặt, nhưng tôi là một người trẻ chưa có tài sản được ủy thác. Làm cách nào đồng tiền chảy vào túi tôi đây?”
LÀM VIỆC ĐỂ HỌC, ĐỪNG LÀM VIỆC VÌ TIỀN
Có rất nhiều cách để kiếm tiền, ngay cả khi bạn mới 16 tuổi hoặc nhỏ hơn nữa. Tôi dám chắc rằng bạn – vâng, bạn – có thể có một kỹ năng hoặc một dịch vụ mà người khác muốn và cần và sẵn lòng trả tiền cho bạn để đổi lấy điều đó. Nếu làm một người phục vụ bàn hay tiếp tân không hấp dẫn bạn, tôi cũng không ngạc nhiên gì. Tôi đã học được từ người cha giàu, ông đã dạy tôi thay vì đi làm những công việc như vậy thì hãy mở doanh nghiệp riêng cho mình.
Bạn có thể đi giao báo – nhưng bạn có thể thực hiện việc này một cách mới mẻ hơn: Tập hợp những người bạn của bạn và biến chuyện giao báo thành việc làm ăn chung, mang tiền về cho tất cả các bạn
– ngay cả khi bạn không làm việc gì cả. Thay vì dẫn chó của hàng xóm đi dạo, bạn có thể biến nó thành dịch vụ dẫn chó đi dạo. Thay vì trở thành người làm công, hãy là người chủ. Khi bạn đang điều hành chuyện kinh doanh riêng của mình có nghĩa là bạn đang ngồi vào chiếc ghế của tài xế.
Nếu bạn muốn một ngày nào đó mình trở thành chủ doanh nghiệp nhưng không đạt được kết quả tốt đẹp ngay lúc khởi đầu, thì bán hàng là một kỹ năng rất quan trọng mà bạn có thể học trong lúc ấy (trong khi chờ đợi). Tin tốt lành là bạn có thể có được kỹ năng bán hàng trong rất nhiều tình huống khác nhau, trong siêu thị, nhà hàng hay tiệm tạp hóa. Những bài học bạn học được trong lĩnh vực có thể áp dụng cho những ngành, những lĩnh vực khác. Vì vậy bạn đang làm việc trong tiệm giày không có nghĩa là bạn chỉ biết về giày không thôi!
CÔNG VIỆC NÀO THÍCH HỢP VỚI BẠN?
Công việc nào sẽ là lý tưởng cho bạn? Ngay bây giờ hãy dành vài phút để viết vào Nhật Ký Người Cha Giàu những ngành nghề xuất hiện trong đầu bạn vào một cột. Cột kế bên bạn ghi ra những công việc mà những người trẻ xung quanh bạn đang làm. Bạn có thể gạch những đường nối những mục ở hai cột này không? Chẳng hạn, bạn rất thích làm chủ cửa hàng thời trang một ngày nào đó? Tại sao bạn không bắt đầu bằng việc xin làm ở những cửa hiệu hay công ty thời trang để học hỏi về ngành này? Khi suy nghĩ nơi bạn sẽ xin làm việc thì hãy đến những mục tiêu của bạn trước tiên.
Nếu bạn không thể vẽ được gạch nối nào giữa hai cột – hoặc sau khi bạn đã kẽ được rất nhiều đường nối giữa hai cột – hãy làm thêm cột thứ ba. Đây là cột mà người cha giàu bảo tôi phải tập trung vào: những cơ hội mà bạn có thể tạo ra cho chính bản thân mình. Có thể có những công việc bất thường mà bạn chưa nghe những người xung quanh bạn làm bao giờ, nhưng bạn tưởng tượng đó sẽ là cơ hội học tập rất tốt cho bạn thì nó sẽ thu hút bạn. Chỉ vì bạn không biết những người ở độ tuổi của bạn làm những công việc đó, bạn lại không muốn khám phá sao?
Dĩ nhiên, nếu bạn có được một công việc ở một cửa hàng quần áo hay băng đĩa thì thật là tuyệt, không phải ai cũng có cơ hội như bạn đâu. Nhớ rằng, tôi đã không thích công việc chất hàng từ trên kệ xuống, nhưng tôi vẫn làm vì tôi tin rằng mình sẽ học được cái gì đó từ người cha giàu. Vì vậy, tôi muốn nhắc lại rằng: Làm việc để học, đừng làm việc vì tiền!
LÀM VIỆC LÀ MỘT SỰ TRAO ĐỔI
Khi cha mẹ bảo tôi là họ không có tiền để lo cho tôi học đại học, tôi bảo họ là tôi sẽ tìm cách để tự trang trải chuyện học hành của mình. Lúc đó tôi đã biết cách kiếm tiền cho riêng mình. Nhưng không phải những đồng tiền tôi kiếm được giúp tôi hoàn thành chuyện học hành của mình. Chính những bài học tôi rút tỉa được từ chuyện kiếm tiền đã giúp tôi làm chuyện này.
Lúc 9 tuổi, tôi đã học được một khái niệm rất quan trọng có thể giúp tôi sống tự lập được: sự trao đổi. Người cha giàu bảo tôi, “Con có thể có được bất cứ thứ gì con muốn miễn là con sẵn lòng trao đổi một vài thứ có giá trị cho thứ con muốn”. Tôi học được từ lời khuyên này là càng cho đi tôi càng nhận lại được nhiều hơn. Bằng cách làm việc không được trả tiền công lúc 9 tuổi tôi học được bài học trao đổi này. Tôi cho người cha giàu thấy rằng tôi sẵn sàng làm việc để đổi những kiến thức về tiền bạc ông dạy cho tôi.
Để tạo ra sự trao đổi công bằng, bạn phải biết mỗi công việc mang lại lợi ích gì cho bạn. Bạn phải tìm kiếm cơ hội chứ không phải lương. Nếu bạn làm một công việc mà giá trị của nó chỉ là những đồng tiền mặt còn lại trong túi bạn sau khi bạn nhận lương, thì đó không phải là sự trao đổi có lợi. Làm việc vì đồng tiền có nghĩa với việc bạn đang cho đi một khối lượng thời gian của mình và thường nhận lại được một số tiền tương đương (hoặc ít hơn) giá trị của thời gian bạn bỏ ra. Làm việc để học có nghĩa là thường nhận được một thứ có giá trị hơn thời gian bạn bỏ ra – cùng với tiền mặt! Vậy cái nào tốt hơn cho bạn?
NGƯỜI CHA GIÀU: HỎI VÀ ĐÁP
LÀM GÌ NẾU TÔI MUỐN ĐI LÀM MÀ CHA MẸ KHÔNG ĐỒNG Ý?
Giả sử bạn muốn tìm một công việc làm thêm sau giờ học nhưng cha mẹ bạn chỉ đơn giản nói “Không”. Hãy hỏi họ lý do. Nếu chỉ vì cha mẹ lo cho bạn không còn nhiều thời gian để tập trung cho việc học thì bạn cần xem liệu điều lo ngại của cha mẹ có đúng hay không.
Mặt khác, nếu bạn thật sự muốn làm việc để học, và bạn có thể thuyết phục cha mẹ bạn về chuyện đó, họ sẽ xem xét lại ý kiến của mình. Hầu như cha mẹ nào cũng ủng hộ cố gắng học hỏi của con cái. Hoặc bạn chứng minh cho cha mẹ thấy rằng bạn cam kết khởi sự kinh doanh riêng (hơn là đi làm “thuê” với đồng lương ít ỏi), rất nhiều cha mẹ trước đây không ủng hộ giờ cũng có thể đổi ý. Làm thay đổi cách suy nghĩ chung của các bậc cha mẹ là dành hết thời gian cho việc học để được điểm số cao hơn là sự chuẩn bị tốt nhất cho tương lai thì thật không dễ tí nào. Nhưng nếu cha mẹ bạn thấy bạn rất sáng tạo và có đầu óc kinh doanh, họ sẽ dễ dành hiểu được động cơ và năng khiếu thật sự của bạn. Rất có khả năng là cha mẹ muốn nuôi dưỡng và khích lệ những phẩm chất này nơi bạn!
ĐỘNG NÃO TÌM Ý TƯỞNG KINH DOANH
Có rất nhiều bạn trẻ thậm chí không nhận ra là có khá nhiều công việc đang chờ đợi họ. Nếu bạn 13 hay nhỏ hơn, bạn có thể đi giữ trẻ, giao báo, làm việc vặt trong văn phòng của cha mẹ. 14 tuổi bạn có thẻ làm việc trong phòng không phải của cha mẹ mình, một cửa hàng bán rau, bán lẻ, nhà hát, công viên, cây xăng… 16 tuổi bạn có thể làm ở bất cứ nơi đâu – trừ những công việc nguy hiểm như trữ và làm thuốc nổ, hay lái xe.
Đến lúc bạn phải động não lại rồi. Dưới đây là danh sách những công việc bạn có thể tự làm.
– Làm gia sư.
– Dạy tin học cho mọi người.
– Giữ trẻ cho những người hàng xóm.
– Rửa xe
– Giao báo
– Làm vườn
– May thêu gia công
– Dịch vụ trang trí nhà cửa (theo mùa lễ hội)
– Làm thư ký riêng: đánh máy, tìm tài liệu…
– Làm việc ở các sân tennis, hồ bơi vào mùa hè
– …
Đây chỉ là sự bắt đầu. Bạn đang có những ý tưởng nào khác? NHỮNG THỨ BẠN KHÔNG NÊN LÀM
Bạn lưu ý là có những công việc mà những người dưới 18 tuổi không làm được. Mỗi đất nước đều có những quy định riêng về độ tuổi làm việc và các công việc theo độ tuổi. Vì vậy trước khi bắt đầu bất kỳ công việc gì bạn cũng nên xem qua các quy định trên mạng của Bộ hay Sở Lao động Thương binh Xã hội>
TÌM VIỆC LÀM Ở ĐÂU?
Khi bạn bắt đầu tìm việc, bạn có thể đang từng giờ từng phút trên con đường tìm kiếm cơ hội. Giả sử một ngày kia bạn đang đứng xếp hàng rất lâu chờ trả tiền ở một cửa hàng. Đi tìm ông chủ và hỏi ông ta liệu cửa hàng có cần thêm người thu ngân nữa không. Những ông chủ thường thích tuyển những người có óc sáng tạo và có sáng kiến. Ai mà biết được? Một ngày nào đó bạn đang kinh doanh những công ty hay cửa hàng quần áo. Nhiều người đến với chuyện khởi nghiệp bằng cách học những nguyên tắc rất cơ bản.
Dưới đây là những chỗ các bạn có thể tìm kiếm công việc:
– Hỏi gia đình, bạn bè, hàng xóm, và cha mẹ của bạn bạn. Hỏi bất cứ người nào mà bạn quen biết!
– Xem bảng thông báo ở trường học của bạn.
– Đến những cửa hàng bạn hay mua sắm và hỏi xem người ta có đang cần người không.
– Đến Đoàn phường, những trung tâm hoạt động thanh niên.
– Tiếp tục những cuộc phỏng vấn tìm kiếm dữ liệu.
– Xem những trang web việc làm trên Internet.
Cần lưu ý rằng, càng hăm hở với việc tìm kiếm những cơ hội việc làm bạn cần phải cẩn thận. Trao đổi với cha mẹ về những công việc mà bạn kiếm được và luôn chia sẻ với cha mẹ trên con đường làm việc. Và nhớ là, đừng làm những công việc mà chỉ mang lại tiền cho người khác.
LIÊN QUAN ĐẾN CHUYỆN LƯƠNG BỔNG
Bạn nhớ là dù bạn làm công việc gì đi nữa, thì đây là lần đầu tiên bạn được trả lương và bạn phải nộp thuế. Mỗi khoản tiền lương bạn kiếm được đều bị trừ đi một khoản để nộp thuế và bảo hiểm. Vì vậy nhớ rằng nếu bạn thỏa thuận làm 10 giờ một tuần, giá mỗi giờ là 5 đôla, thì chắc chắn là bạn sẽ không mang được về nhà 50 đôla vào cuối tuần.
Đến đây chắc bạn đã hiểu tại sao nên làm việc để học chứ không phải để kiếm tiền? Nếu bạn chỉ dựa vào tiền lương không thôi thì rất khó có được nhiều tiền như mong muốn. Nhưng ít nhất lương cũng giúp cho vòng quay tiền mặt bạn vận hành.
HỎI MỘT CHUYÊN GIA/TÌM MỘT NGƯỜI CỐ VẤN
Người cha giàu là người cố vấn khi tôi trưởng thành. Cách tốt nhất để tìm được công việc làm là tìm cho riêng mình một cố vấn – người thành công trong lĩnh vực mình theo đuổi. Hỏi xem liệu bạn có thể tham gia vào công việc của họ đôi lần. Hãy làm người thực tập nội trú của họ.
Cố vấn của bạn giống như huấn luyện viên một kèm một vậy, một người có thể có mặt khi bạn có câu hỏi. Nếu bạn muốn xây dựng doanh nghiệp riêng cho mình, người cố vấn giúp chỉ ra cho bạn thấy loại hình kinh doanh nào là thích hợp nhất với bạn. Họ thậm chí còn giúp bạn tính toán chi phí và cả số tiền trả cho những người làm công. Tìm được mẫu người riêng cho bạn, người luôn truyền cảm hứng cho bạn là một điều tốt đẹp đối với bạn.>
Người cố vấn là người quan tâm đến bạn. Họ sẽ đều dặn tham gia cùng bạn và đưa ra ý kiến phản hồi về những việc bạn đã làm. Đó có thể là một người bà con, anh hay chị của người bạn, một giáo viên chỉ cho bạn một số cách để đọc trong một đề tài nào đó, hay một người bạn làm việc cho họ – người hướng dẫn bạn làm việc chỉ đơn giản vì họ thấy tiềm năng thành công nơi bạn.
Chưa từng có ai nói thành công dễ đến khi một thân một mình. Tìm người cố vấn, hay bất cứ loại giúp đỡ nào, không có gì là xấu hổ cả. Thật vậy, có rất nhiều người nổi tiếng có những người cố vấn; không có những mẫu người tiêu biểu này để tin tưởng họ, thì có lẽ nhiều người trong số những người nổi tiếng này sẽ không đạt được thành tựu về của cải và danh tiếng như thế.
Trong những ngày tiếp theo, hỏi những người lớn tuổi hơn xem họ đang có hay đã từng có người cố vấn không. Hỏi giáo viên, cha mẹ bạn, người bà con. Hầu hết họ chắc sẽ kể cho bạn những câu chuyện rất hay về những người đã truyền cảm hứng cho họ ở một giai đoạn nào đó trong cuộc đời. Hỏi xem họ đã gặp gỡ và xây mối quan hệ với những cố vấn này như thế nào, và xem xét liệu bạn có thể áp dụng những bài học này vào cuộc sống riêng của bạn không.
Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.