Hai cha con không biết trả lời câu đấy thế nào. Lão ta quệt cổ tay lên mũi và đứng đó chờ đợi. Lão ta không có giày và thay vào đó lão lót chân bằng bìa các tông, quấn một lớp giả rách rồi buộc dây màu xanh xung quanh. Tất cả những cái thứ vá víu ấy đều trông cực kỳ ghê tởm, hoặc đã bị toạc hoặc thủng lỗ chỗ. Đột nhiên mặt lão sọm hẳn đi. Lão vịn vào chiếc gậy tre, run rẩy khuỵu xuống bên mép đường. Lão ngồi với một bàn tay ôm lấy đầu. Trông lão chẳng khác gì một đống giẻ rách bị văng ra khỏi một cái xe. Hai cha con tiến lại gần và nhìn lão. Lão lập bập: Thưa ngài.

Thằng bé ngồi xổm trên nền đất và đưa tay ra chạm khẽ vào vai lão. Ông ấy đang sợ, cha ơi, ông ấy đang sợ, thằng bé nói.

Anh hết nhìn lên lại nhìn xuống con đường. Nếu đây là một cuộc mai phục và ông ta là mồi nhử.

Ông ấy đang hoảng sợ thật cha à.

Con nói với ông ta là chúng ta không làm gì hại ông ta cả.

Từng ngón tay bẩn thỉu của lão già bấu chặt lấy đầu, lão không ngừng run lên bần bật. Thằng bé nhìn cha.

Hình như ông ta nghĩ là chúng ta không phải người thật.

Thế ông ta nghĩ chúng ta là gì.

Con cũng không biết.

Chúng ta không thể dừng lại ở đây được, con trai, chúng ta phải đi thôi.

Ôi cha ơi, ông ấy đang rất sợ hãi.

Cha không nghĩ là con nên đụng chạm gì vào người ông ta.

Có lẽ chúng ta có thể cho ông ấy một chút gì đó để ăn.

Anh đứng nhìn ngược xuôi khắp con đường rồi nhìn xuống lão già. “Chết tiệt”, anh lẩm bẩm. Có khi lão sắp hóa thành thánh còn anh và con thì bị biến thành cây. Thôi được – anh nói.

Anh tháo tấm bạt nhựa, cuốn nó lên, lục lọi trong đống đồ hộp của hai cha con rồi lấy ra một lon hoa quả dầm. Anh thò tay vào túi áo rút ra cái mở hộp, giật nắp lon rồi quay lại con đường. Anh ngồi xổm xuống và đưa cái lon cho thằng bé.

Không có thìa hở cha?

Chúng ta sẽ không dành thìa cho ông ấy.

Thằng bé cầm cái lon và đưa nó cho lão già. Thằng bé nhẹ nhàng:

Ông ơi, ông cầm lấy đi.

Lão già ngước mắt lên nhìn thằng bé. Nó ra hiệu cho lão cầm lấy hộp. Trông nó như đang cố dỗ dành một con kền kền già kiệt sức bên đường và cho nó ăn.

Nó rất ngon đấy – thằng bé bảo lão.

Lão thôi không bấu tay lên đầu nữa. Đôi mắt kẹp nhẹp của lão chớp chớp. Đôi mắt xanh xám mở đục trũng sâu vào trong hai hố mắt. Da lão nhăn nheo, đen đúa, đầy tro bụi.

Ông cầm đi – thằng bé nói.

Những ngón tay cáu bẩn trơ xương của lão lẩy bẩy quắp lon đồ ăn rồi ghì chặt vào ngực. Ông ăn đi, nó ngon lắm đấy – thằng bé nói và nhẹ nhàng dùng tay ra hiệu. Lão nhìn xuống cái lon, quặp chặt lấy nó và nâng lên. Mũi lão phập phồng. Những móng tay vàng ệch quờ quạng bên ngoài lớp kim loại. Rồi lão dốc nó lên và uống. Nước ứa ra cả bộ râu bẩn thỉu. Lão hạ cái hộp xuống nhai trệu trạo. Khi lão nuốt, đầu lão cứ giần giật. Cha ơi, cha nhìn kìa – thằng bé thì thào.

Cha đang nhìn đây.

Thằng bé quay lại nhìn anh.

Cha biết con định nói gì nhưng câu trả lời là không.

Cha biết con định nói gì ư?

Chúng ta không thể cho ông ta đi cùng. Không thể.

Con biết.

Con biết ư?

Vâng.

Vậy thì tốt.

Thế chúng ta có thể cho ông ấy ăn nữa không?

Để xem ông ấy có ăn hết chỗ này không đã.

Họ nhìn lão già ăn. Khi đã ăn hết, lão ta ngồi ôm cái lon rỗng nhìn nó thèm thuồng như thể nó sẽ lại đầy lên.

Con định cho ông ta gì nữa?

Theo cha thì chúng ta nên cho ông ấy cái gì?

Cha không nghĩ là chúng ta nên cho ông ta gì cả. Thế con muốn thế nào?

Chúng ta sẽ nấu ăn và ông ấy có thể ăn cùng.

Ý con là chúng ta sẽ nghỉ qua đêm bây giờ.

Vâng.

Anh nhìn lão già và nhìn dọc đường. Thôi được. Nhưng sáng mai hai cha con mình sẽ đi tiếp.

Thằng bé im lặng.

Đấy là điều tốt nhất mà chúng ta có thể làm rồi con ạ.

Dạ vâng.

Đồng ý là đồng ý. Sáng mai con không được kỳ kèo nữa đâu đấy.

Kỳ kèo là gì ạ?

Có nghĩa là con sẽ xin cha một điều gì khác nữa và hai cha con mình sẽ phải tranh luận về vấn đề đó. Cha không muốn có một cuộc tranh luận nữa. Được chứ.

Vâng ạ.

Tốt.

Họ giúp ông lão đứng dậy và đưa cho lão cái gậy. Lão chắc chẳng nặng đến 45 cân. Lão vẫn đứng đó với một vẻ đầy nghi hoặc. Anh lấy cái lon từ tay lão và quăng nó vào rừng. Lão cố gắng đưa cái gậy cho anh nhưng anh đẩy ra. Lần cuối ông ăn là khi nào? Anh hỏi.

Tôi không rõ.

Ông không nhớ ư?

Tôi vừa mới ăn lúc nãy.

Ông có muốn ăn tối với chúng tôi không?

Tôi không biết.

Sao ông lại không biết?

Ăn cái gì mới được cơ chứ?

Có lẽ là một ít thịt bò hầm với bánh quy và cà phê.

Vậy tôi phải làm gì?

Kể cho chúng tôi xem trái đất đã đi đến đâu chẳng hạn.

Gì cơ?

Không, ông không phải làm gì cả. Ông tự đi lại được không?

Tôi đi được.

Lão nhìn xuống thằng bé hỏi: Đây là một thằng bé ư?

Thằng bé nhìn cha.

Ý ông là gì? Anh hỏi.

Tôi không có ý gì cả. Mắt tôi kém.

Thế ông có nhìn thấy tôi không?

Tôi chỉ biết là có người đứng ở đó.

Vậy là được. Chúng ta di chuyển thôi. Anh nhìn con và bảo: Đừng cầm tay ông ta.

Ông ấy không nhìn thấy đường.

Con không được cầm tay ông ta. Đi nào.

Chúng ta đi đâu đây? Lão hỏi.

Chúng ta đi ăn.

Lão gật đầu, quờ quạng cây gậy và bước dẹo dọ trên đường.

Ông bao nhiêu tuổi rồi.

Tôi chín mươi.

Vô lý.

Tùy anh nghĩ.

Ông vẫn hay nói với mọi người thế à?

Mọi người nào?

Bất kỳ ai.

Có lẽ.

Và thế là họ không động đến ông.

Vâng.

Có hiệu quả không?

Không.

Ông đựng những gì trong ba lô vậy?

Không gì cả. Anh có thể xem.

Tôi biết. Thế trong đó có gì?

Chỉ là một ít đồ đạc.

Không có đồ ăn ư.

Không có gì cả.

Tên ông là gì?

Ely.

Mỗi Ely thôi à?

Có vấn đề gì sao?

Không. Đi nào.

Họ dựng lều qua đêm trong rừng gần đường hơn là anh muốn. Anh gò lưng kéo chiếc xe còn thằng bé đẩy đằng sau. Hai cha con nhóm lửa để cho lão già ngồi sưởi dù anh chẳng thích thế chút nào. Họ ăn tối. Lão già ngồi quấn người trong chiếc chăn đơn của lão và quặp chặt thìa như một đứa trẻ. Họ chỉ có hai cái cốc và lão uống cà phê bằng cái bát lão vừa ăn. Hai ngón tay cái của lão nhúng cả vào trong bát. Lão ngồi như một ông sư rách rưới, ốm đói nhìn đăm đăm vào đống than củi.

Ông biết đấy, ông không thể đi cùng chúng tôi.

Lão gật đầu.

Ông đã lang thang bao lâu rồi?

Tôi lúc nào cũng ở trên đường. Anh không thể ở một chỗ được.

Thế ông sống bằng cách nào?

Tôi cứ đi thôi. Tôi biết thế nào cũng có ngày như thế này.

Ông biết ư?

Tôi biết. Thế này hoặc một điều gì đấy gần như thế này. Tôi luôn tin là nó đến.

Và ông cố gắng chuẩn bị sẵn tinh thần chờ nó?

Không. Nếu là anh thì anh làm gì?

Tôi không biết.

Người ta luôn sẵn sàng cho ngày mai. Tôi thì không tin vào ngày mai. Ngày mai không sẵn sàng để chờ chúng ta. Ngày mai còn không biết là chúng ta đang ở đây.

Tôi không nghĩ thế.

Kể cả khi anh biết anh phải làm gì cũng chưa chắc là anh biết anh phải làm gì thật. Anh không biết liệu anh có muốn làm hay không muốn làm. Giả sử như anh là kẻ cuối cùng còn lại. Giả sử như anh làm mọi thứ chỉ vì bản thân anh thôi.

Ông có ước là ông sẽ chết không?

Không, tôi ước gì tôi đã chết. Anh biết đấy một khi anh vẫn còn sống anh vẫn phải tiến lên phía trước.

Hay ông mong ông chưa bao giờ được sinh ra trên đời.

Ồ, anh không được quyền lựa chọn điều đó.

Ông nghĩ như thế là đòi hỏi quá à?

Cái gì đến thì đã đến rồi. Dù sao, thật là ngu xuẩn khi đòi hỏi cái điều xa xỉ ấy trong giờ phút này.

Cái đấy thì tôi đồng ý.