Hai cha con băng qua cánh đồng và tiến vào khu rừng. Có một đường ray xe lửa nằm trên một dải đất được đắp cao ở giữa cánh đồng và đâm xuyên qua cánh rừng. Đấy là một cái tầu hỏa chạy bằng máy phát điện điêzen có tám toa chở khác nối đằng sau. Anh nắm tay và bảo con: Cha con mình sẽ ngồi đợi và xem thế nào.

Họ ngồi ngay trên đường ray và chờ đợi xem có động tĩnh gì không nhưng chẳng có gì xảy ra cả. Anh đưa khẩu súng cho con.

Không, cha cầm nó đi.

Nào, đây không phải là lúc tranh cãi. Con cầm lấy đi.

Thằng bé đỡ lấy khẩu súng, ngồi xuống rồi thả nó vào lòng trong khi anh đi xuống rìa bên phải của đường ray và xem xét con tàu. Anh vòng sang phía bên kia đi dọc theo dọc thân tàu. Anh đi hết một vòng. Đến toa cuối cùng anh ra hiệu cho con. Thằng bé đứng dậy giắt súng vào thắt lưng và chạy đến với cha.

Mọi thứ được bao phủ trong một lớp bụi dày. Lối đi giữa những hàng ghế đày những rác rưởi. Những cái vali nằm mở tung lên trên những hàng ghế. Chúng chắc đã bị kẻ nào đó dỡ từ trên giá để đồ xuống, lục lọi và vơ vét hết từ rất lâu rồi. Hai cha con vào toa ăn thì tìm thấy một đống bát đĩa bằng giấy. Anh phủi bụi và đút chúng vào trong túi áo. Chẳng còn gì nữa.

Cha ơi, tàu này đi đâu mà lại qua đây?

Cha cũng không biết nữa. Có lẽ một nhóm người đã định lái nó về phí nam nhưng đến đây thì hết nhiên liệu.

Thế nó phải ở đây lâu lắm rồi cha nhỉ?

Ừ, cha cũng nghĩ thế. Chắc phải lâu lắm rồi.

Đến toa cuối cùng, hai cha con xuống đi dọc đường ray để quay lại đầu tàu. Gỉ sét. Từng mảng sơn tróc ra. Hai cha con ra ghế lái. Anh phủi bụi và đặt con ngồi trước bảng điều khiển nhìn rất đơn giản. Chẳng phải điều khiển gì phức tạp, chỉ cần đẩy cần điều chỉnh lên các nấc. Anh giả làm tiếng tàu hỏa hỏa xình xịch và tiếng còi tàu nhưng anh không chắc là nó có ý nghĩa gì đó với thằng bé không. Sau một hồi, hai cha con đã im lặng ngồi nhìn đường ray qua tấm kính mờ bụi. Nếu như có cơ hội nhìn thấy những thế giới khác họ biết mọi chuyện sẽ vẫn thế thôi. Đoàn tàu này sẽ vẫn ở đây, từ từ bị hủy hoại bởi thời gian và sẽ chẳng có con tàu nào chạy nữa.

Cha ơi, hai cha con mình đi đi.

Ừ. Chúng ta đi thôi.

Hai cha con lại lên đường. Họ bắt đầu nhìn thấy rất nhiều những ụ đá hình tháp đánh dấu lối đi ở bên đường. Chúng được kí hiệu theo tiếng Gipxi. Lần đầu tiên anh thấy nó. Anh dừng lại xem xét nó trong giây lát. Kiểu ký hiệu này phổ biến ở miền bắc. Nó là dấu hiệu của những thành phố bị cướp bóc và tàn phá, những thông điệp tuyệt vọng cho những người thân yêu đã chết. Đến lúc ấy, tất cả những nguồn lương thực đều cạn kiệt, những kẻ giết người lẩn khuất khắp nơi. Thế giới sẽ nhanh chóng trở thành nơi cư ngụ của những kẻ ăn thịt trẻ con ngay trước mặt cha mẹ chúng. Các thành phố nằm dưới sự thống trị của những kẻ bịt mặt lẩn lút giữa đống đổ nát, trườn đi trong những cái cống với đôi mắt trắng dã láo liên và hàm răng trắng nhởn, nham nhở nghiến ken két. Chúng cầm theo những cái lưới đựng những hộp thức ăn đã cháy đen, trông như những kẻ mua bán đến từ địa ngục. Những luồng gió rít lên thê lương, bốc lên từ một cơn lũ những bụi đá và tro than chẳng khác gì thứ chất lỏng phun ra từ vòi của những con mực đang loang ra dưới đáy biển lạnh lẽo. Bóng tối sụp xuống. Những kẻ bới rác với đuốc trong tay sục sạo những hẻm núi dốc. Chúng thụt xuống những cái hố đen ngòm lẫn trong đám tro bụi và những cái hố khép lại nhanh như chớp. Trên đường, những người lang thang gục ngã và chết. Trái Đất chỉ còn là một hành tinh chết trôi nổi quanh mặt trời. Nó cứ lặp lại quỹ đạo vố vị của nó như mọi hành tinh vô danh trong vũ trụ đen thăm thẳm.

Trước khi hai cha con đến được bờ biển thì lương thực đã cạn. Những vùng quê mà họ đặt chân đến đã bị vơ vét sạch vài năm trước và họ chẳng tìm được gì trong những ngôi nhà bên đường. Anh tìm thấy một cuốn danh bạ điện thoại trong một cây xăng. Anh lấy bút chì viết tên của thị trấn lên tấm bản đồ của hai cha con. Họ ngồi bên lề đường trước một tòa nhà, ăn bánh và nhìn xung quanh, nhưng chẳng tìm thấy dấu hiệu gì có vẻ như đã tứng có một thị trấn ở đây cả. Anh xem xét lại khu vực đó một lần nữa. Anh nghĩ có lẽ hai cha con đang ở cách thị trấn đó khoảng năm mươi dặm. Anh đánh dấu lên bản đồ. Đây là hai cha con mình này, anh nói. Thằng bé rà tay theo bản đồ tìm đến biển. Thế mất bao lâu để đến đó hở cha?

Khoảng hai mà cũng có thể là ba tuần.

Nó có màu xanh ạ?

Biển ư? Cha cũng không rõ nữa. Ngày trước thì là thế

Thằng bé gật đầu vẻ hiểu biết, mắt không rời tấm bản đồ. Anh nhìn con chăm chú. Thằng bé nó biết nghĩ tất cả những chuyện này là thế nào. Nó mải mê xem tấm bản đồ như một đứa bé con, đặt một ngón tay lên nơi mà trước đây cả gia đình sống. Sau đó thằng bé lôi quyển danh bạ điện thoại ra tra của gia đình anh.

Tên của họ giữa những tên khác. Mọi thứ cứ như vẫn ở đúng của nó ngày xưa. Cứ như là thế giới này vẫn vậy. Thôi nào, cha con mình đi thôi – anh nói.

Vào quá trưa thì trời bắt đầu mưa. Họ rời khỏi con đường và băng qua cánh đồng để đến một kho và qua đêm ở đó. Nền nhà kho bằng bê tông và cuối nhà kho là một số những thùng thép rỗng không. An lấy lấy cái thùng ấy ra chặn cửa và nhóm lửa. Anh dỡ những tấm bìa ra, làm thành một cái ổ cho hai cha con. Tiếng mưa gõ nhịp suốt đêm trên mái nhà bằng thép. Khi anh tỉnh dậy, lửa đã tàn và trời rất lạnh. Thằng bé cuốn chăn ngồi đó.

Sao thế con?

Không ạ, chỉ là một cơn ác mộng thôi.

Con mơ thấy gì thế?

Không có gì ạ.

Con không sao chứ?

Không ạ.

Anh choàng tay qua người ôm lấy con. Không vấn đề gì đâu con.

Con đã khóc nhưng cha không tỉnh dậy.

Cha xin lỗi con. Chỉ tại cha mệt quá.

Không, trong mơ cơ.

Sáng hôm sau tỉnh dậy thì trời đã tạnh mưa. Anh lắng nghe những giọt nước nhỏ tí tách ngoài thềm. Anh nhấc mông khỏi nền xi măng nhà kho và nhìn vùng quê xám xịt qua những kẽ ván. Thang bé vẫn đang say ngủ. Mái dột làm nước nhỏ thành vũng trên sàn. Mỗi khi một giọt nước nhỏ xuống, một cái bong bóng lại xuất hiện, trượt trên mặt nước, vỡ tan. Tại một thị trấn ở Piedmont hai cha con cũng đã ngủ trong một nhà kho như thế này và cũng nằm nghe tiếng mưa rơi. Ở đó có một cái quầy thuốc cũ kĩ với cái quầy hàng bằng cẩm thạch, những cái ghế đẩu có lớp nệm bằng nhựa tả tơi, chằng chịt băng dính. Thuốc men đã bị vơ hết trước đó nhưng cửa hiệu vẫn còn nguyên vẹn một cách đáng ngạc nhiên. Những thiết bị điện đắt tiền vẫn ở yên trên giá. Anh đứng nhìn xung quanh cửa hiệu. Toàn những thứ linh tinh lặt vặt. Còn những cái này. Anh lập tức túm lấy tay con và kéo thằng bé ra ngoài nhưng thằng bé đã kịp nhìn thấy. Một cái đầu người đặt ở cuối quầy. Khô đét. Đội một cái mũ lưỡi trai. Hai tròng mắt khố quắt trong hai hốc. Không biết con anh có mơ thấy hình ảnh đó không. Anh đứng dậy rồi quỳ xuống thổi đống lửa đã tàn rồi đốt luôn phần còn lại của tấm bìa. Ngọn lửa lại bùng lên.

Họ là những người xấu phải không cha? Cha đã từng nói thế.

Ừ.

Thế những người đó đâu rồi?

Họ đang lẩn trốn đâu đó.

Họ trốn ai ạ?

Trốn lẫn nhau.

Thế họ có đông không ạ?

Chúng ta không biết con ạ.

Nhưng chắc là ít nhất phải có vài người đúng không ạ?

Ừ, một vài.

Thật ạ?

Ừ, thật.

Nhưng cũng có thể là không phải chứ ạ?

Cha nghĩ là nó đúng.

Ồ.

Con không tin cha à?

Có chứ ạ.

Ừ.

Lúc nào con cũng tin cha.

Cha không thấy thế.

Có mà, con phải tin chứ.

Hai cha con lặng lẽ lội bùn dể sang phía đường cao tốc. Mùi của đất và tro ẩm bốc lên trong mưa. Dọc hai bên đường, nước mưa đen ngòm chảy trong những cái rãnh. Từ một cửa cống, nước tuôn ồng ộc thành một cái ao nhỏ. Một con hươu nhữa nằm lăn lốc trên một khoảnh sân. Ngày hôm sau, vào buổi chiều muộn, hai cha con đặt chân đến một thị trấn. Thình lình ba người đàn ông bước ra từ đằng sau một chiếc e tải và chặn đường họ. Gầy còm và rách rưới. Trên tay là những ống nước dài. Trong túi chúng mày có gì? Anh rút súng ra chĩa vào bọn chúng. Chúng đứng yên. Thằng bé níu chặt lấy áo anh. Im lặng. Anh đẩy xe lên trước và bọn chúng dạt vào lề đường. Sau đó anh để thằng bé kéo còn anh vừa đi giật lùi vừa giữ nguyên khẩu súng. Anh cố tỏ ra mình là một tay súng giết người chuyên nghiệp trong khi tim anh đập như sắp nhảy ra khỏi lồng ngực. Anh biết mình sắp lên cơn ho. Bọn người kia thận trọng tiến ra giữa đường nhìn chằm chằm vào hai cha con. Anh giắt súng trở lại vào trong lưng rồi nắm lấy chiếc xe. Lên đến đỉnh dốc, anh quay lại nhìn, bọn chúng vẫn ở đó. Một lúc sau, anh bảo con đẩy xe họ còn mình thì quay lại nhìn xuống con đường nhưng bọn chúng đã biến mất. Thằng bé sợ chết khiếp. Anh đặt khẩu súng lên trên tấm bạt, nắm lấy xe và hai cha con tiếp tục lên đường.

Hai cha con chọn một chỗ giữa cánh đồng nằm theo dõi con đường nhưng không ai bám theo. Trời lạnh cắt da cắt thịt. Khi trời tối quá không nhìn thấy được gì nữa họ mới lập cập quay trở lại con đường. Anh lôi chăn ra, cuốn vào người và con rồi đi tiếp. Dưới chân hai cha con cảm nhận được rõ mặt đường. Một cái bánh xe cứ kêu cọt kẹt liên tục. Chẳng làm thế nào được cả. Hai cha con nhọc nhằn lê bước trong vài tiếng đồng hồ và loạng choạng ngã gục vào một bụi cây bên đường, run cầm cập, kiệt sức trên nền đất lạnh và ngủ cho đến sáng. Khi tỉnh dậy, anh ốm.

Anh lên cơn sốt. Hai cha con lánh vào trong khu rừng như những kẻ tị nạn. Không có chỗ nào có thể nhóm lửa. Không có chỗ nào an toàn. Thằng bé ngồi bệt trên đám lá nhìn trân trân vào anh. Nước mắt ngân ngấn. Cha ơi, cha sắp chết ạ? – Thằng bé nức nở – cha sắp chết à?

Không đâu con của cha, cha chỉ ốm thôi.

Con sợ lắm.

Cha biết nhưng cha không sao cả đâu. Cha khỏe lại ngay ấy mà. Rồi con xem.

Trong những giấc mơ của anh, thế giới trở lại nguyên vẹn và tươi sáng. Những người thân, họ hàng đã chết từ lâu của anh đứng nhìn anh với nụ cười. Chẳng ai nói một lời. Anh nghĩ về cuộc đời mình. Xa lắm rồi. Trong một ngày âm u tại một thành phố ngoại quốc, anh đứng bên cửa sổ và nhìn xuống đường. Trên chiếc bàn gỗ đằng sau anh, một cây đèn nhỏ hắt ra ánh sánh vàng vọt. Mặt bàn đầy giấy tờ và sách vở. Trời bắt đầu đổ mưa. Chú mèo ở góc phố quay đầu nhỏm dậy băng qua vỉa hè đến ngồi dươi mái hiên của một quán cà phê. Ở đó, trên chiếc bàn có một người phụ nữ đang ngồi gục đầu trên cánh tay. Anh lại nhì thấy mình vài năm sau đứng giữa đống hoang tàn của thư viện. Những quyển sách cháy đen nằm trên vũng nước. Những giá sách ngổn ngang. Hàng ngàn, hàng ngàn dãy. Tàn bạo. Anh nhặt lên một cuốn sách, đấm mạnh vào nó. Nắm tay của anh xuyên qua những lớp giấy rộp lên do sức nóng. Anh đã chẳng nghĩ được rằng những điều đó lại làm nên thế giới ngày hôm nay. Anh lấy làm ngạc nhiên. Người ta đã tạo dựng nơi đây vì người ta mong mỏi nó kia mà. Anh buông rơi quyển sách, nhìn một lần cuối tất cả mọi thứ trong ánh sáng ảm đạm của bụi tro rồi tìm đường ra khỏi đống đổ nát.

Ba ngày. Rồi bốn. anh ngủ khó khăn. Những cơn ho xé phổi hành hạ anh, đánh thức anh. Anh gò người khò khè trong cái lạnh. Chật vật hớp lấy từng ngụm không khí. Cha xin lỗi con – anh nói trong màn đêm lạnh lùng. Rồi sẽ ổn mà cha ơi. Thằng bé nói với anh.

Anh thắp một cái đèn dầu và đặt nó lên một tảng đá. Xong anh đứng dậy và lần từng bước qua những đám lá. Thằng bé thì thào xin anh đừng đi. Cha đi loanh quanh một chút thôi. Không xa đâu. Cha sẽ vẫn nghe thấy khi con gọi mà – anh bảo con. Nều đèn tắt anh sẽ không tìm được đường quay lại. Anh ngồi xuống thảm lá trên đỉnh đồi và nhìn vào màn đêm. Chẳng trông thấy gì cả. Không có cả gió. Ngày trước có một lần anh đi lang thang như thế này, vạn vật lúc ấy vẫn nhìn thấy được, nhờ nhờ dưới ánh trăng khi mờ khi tỏ. Chúng trở nên méo mó trong đêm. Anh đã từng lang thang qua một dòng sông hoặc để bản thân chìm trong một góc tối của thành phố bị thiêu trụi. Thỉnh thoảng vào buổi sáng, anh sẽ quay trở lại những chỗ ấy với chiếc ống nhòm trong tay và quan sát nhưng anh không bao giờ phát hiện được gì cả, dù chỉ là một dải khói mỏng.

Sáng hôm sau, hai cha con lên đường từ rất sớm. Chưa đi được bao xa thì thằng bé bỗng khựng lại níu lấy tay anh. Phía đằng trước có một dải khói bay lên. Hai cha con đứng yên.

Mình làm gì bây giờ hở cha?

Có lẽ là chúng ta nên nhìn thử một chút.

Hay chúng ta cứ đi thôi.

Nếu họ cũng đi cùng đường với chúng ta thì sao?

Thì sao ạ?

Thì họ sẽ ở ngay sau lưng chúng ta. Cha muốn biết xem đó là ai.

Nếu đấy là lại là một toán lính thì sao ạ?

Đám củi ấy nhỏ thôi.

Sao chúng ta không đợi hở cha?

Chúng ta không đợi được con ạ. Chúng ta sắp hết thức ăn rồi. Chúng ta phải đi tiếp.

Họ để xe lại trong rừng. Anh xem lại khẩu súng và vị trí của đám lửa. Hai cha con căng tai ra nghe ngóng. Tia khói ngoằn ngoèo bay thẳng lên trời. Trời lặng gió. Vạn vật lặng như tờ. Thảm lá dưới chân hai cha con êm và mềm do trận mưa vừa qua. Anh quay lại nhìn con.Anh đọc được sự sợ hãi trên khuôn mặt nhỏ bé và lem luốc của con. Hai cha con tiếng lại gần nhưng vẫn giữ một khoảng cách nhất định. Thằng bé nắm chặt tay anh. Anh cúi xuống và vòng cánh tay qua người. Hai cha con đứng im nghe ngóng trong một lúc lâu. Cha nghĩ là họ bỏ đi rồi con ạ – anh thì thầm một lúc lâu.

Sao ạ?

Cha nghĩ là họ đã đi rồi. Có lẽ họ đã phát hiện ra cha con mình.

Đấy có thể là một cái bẫy.

Ừ. Chúng ta đợi một lúc nữa xem sao.

Hai cha con ngồi đợi và nhìn chăm chú dải khói qua những thân cây. Gió bắt đầu thổi, lay động làn khói làm chúng lan tỏa. Họ có thể ngửi thấy mùi khói và mùi nấu nướng. Cha con mình đến gần hơn một chút nữa nào, anh nói.

Con nắm tay cha nhé.

Đây con.

Rừng toàn những thân cây cháy. Chẳng nhìn thấy một ai cả. Cha nghĩ là họ đã nhìn thấy chúng ta rồi. Và họ thấy ta có súng thế là họ bỏ đi.

Họ bỏ cả đồ ăn đang nấu ạ?

Ừ. Chúng ta xem qua một chút nhé.

Cha ơi con sợ lắm.

Không có ai đâu con. Không có chuyện gì đâu.

Họ tiến dần ra khoảng rừng trống, thằng bé nắm chặt tay anh. Những người đó đã mang tất cả mọi thứ đi trừ một cái xiên trên than. Anh đứng xem xét xung quanh rồi đột nhiên thằng bé úp chặt mặt vào lưng anh. Anh vội ngoảnh lại xem có chuyện gì xảy ra. Gì thế con? Sao vậy con? Anh hỏi. Người thằng bé run lên bần bật. Ôi cha ơi, thằng bé nói.

Anh quay lại nhìn con một lần nữa. Ở cái xiên đặt trên than là một cơ thể cháy dở của một đứa bé mới sinh đã bị chặt đầu và moi hết nộ tạng. Anh xốc con lên vừa chạy lên đường vừa ôm thằng bé thật chặc. Cha xin lỗi, con trai, cha xin lỗi.

Anh không biết là liệu thằng bé có bao giờ cất được lời nói nữa không. Hai cha con dừng chân bên cạnh một con sông. Anh ngồi bên đống lửa nhìn xuống dòng nước đang chảy vào bóng đêm. Anh biết đây là chỗ không an toàn chút nào vì âm thanh từ dòng sông sẽ thu hút những kẻ khác, nhưng anh nghĩ nó có thể làm cho con cảm thấy vui hơn. Họ đã ăn đến những phần cuối cùng của số thức ăn dự trữ. Anh xem xét tấm bản đồ. Anh đo đi đo lại đoạn đường trên tấm bản đồ bằng một sợi dây. Còn xa lắm mới đến được bờ biển. Anh không biết là anh sẽ nhìn thấy gì ở bờ biển nữa. Anh gom những mảnh của tấm bản đồ lại cất vào trong một cái túi nhựa rồi nhìn đăm đăm vào đống than.