Lời buộc tội vừa rồi nghĩa là thế nào? Raun nhìn sang Bômanhăng. Gã ta đã đứng dậy nhưng vẫn cúi khom người, và vừa nấp đằng sau lưng các chiến hữu của mình, gã vừa len lỏi bước lại gần rồi ngồi xuống ngay cạnh nàng Giôdêphin Banxamô. Nàng đang quay mặt về phía gã nam tước nên không để ý thấy hắn ta.

Đến lúc đó Raun mới hiểu tại sao Bômanhăng lại phải giấu mình và chàng thấy rõ cái bẫy đáng sợ đang được giăng ra để nhử người đàn bà. Nếu thực sự nàng đã định đầu độc Bômanhăng, nếu thực sự nàng tưởng hắn ta đã chết, thì nàng sẽ sợ hãi giật mình như thế nào khi bất ngờ phải đối mặt với chính bản thân Bômanhăng đang còn sống và sẵn sàng kết án nàng! Nếu như, ngược lại nàng không hề run sợ và trước mắt nàng người đàn ông này cũng tỏ ra xa lạ như những người kia thì đó sẽ là một bằng chứng có lợi cho nàng.

Raun cảm thấy hồi hộp, và chàng rất muốn nàng phá được cái âm mưu mà chàng đang tìm cách thông báo cho nàng biết. Nhưng gã nam tước Đêtigơ không từ bỏ con mồi của mình, gã nóỉ tiếp:

– Cả cái tội ác này bà cũng không nhớ có phải không?

Nàng cau mày, một lần nữa chứng tỏ sự sốt ruột, nhưng vẫn không nói gì.

– Hay là thậm chí bà cũng không quen Bômanhăng? – Gã nam tước hỏi, cúi người về phía nàng như một vị quan tòa đang muốn khai thác một lời khai vụng về. – Bà nói đi chứ! Bà cố quen ông ta không?

Nàng không trả lời. Chắc là trước thái độ khăng khăng của gã nam tước nàng đang phải tự tìm cách giữ mình, bởi vì nụ cười của nàng có pha chút lo lắng. Như một con mồi bị bao vây, nàng đang đánh hơi tìm xem có cái bẫy nào không và đang căng mắt tìm kiếm các ngõ ngách.

Nàng quan sát Gôđơphroai Đêtigơ, sau đó nàng quay sang La Vôpalierơ và đờ Bennơtô, rồi lại quay sang phía có Bômanhăng đang ngồi…

Ngay tức khắc nàng phác một cử chỉ hốt hoảng, nàng giật mình như nhìn thấy ma và nhắm nghiền hai mắt. Nàng đưa hai tay ra như muốn xua đuổi cái hình ảnh ghê sợ vừa đập vào mắt nàng và người ta nghe thấy nàng nói lắp bắp:

– Bômanhăng…Bômanhăng…

Đấy có phải là một lời thú tội không? Liệu nàng có ngất xỉu và sẽ tự thú những tội ác của mình không? Bômanhăng đang chờ đợi. Gã đang nắm chặt hai tay, gân trán nổi cực, da mặt khắc khổ co giật bởi một nỗ lực phi thường, gã đang vận dụng mọi sức lực để làm cho người đàn bà không thể cưỡng nổi cơn ngất xỉu.

Trong một lúc gã tưởng là mình đã thành công. Người đàn bà cúi người và chịu nhượng bộ kẻ chế ngự mình. Một niềm vui độc ác làm rạng rỡ khuôn mặt gã. Nhưng đừng có hy vọng hão! Người đàn bà đã trấn tĩnh lại và ngồi thẳng dậy. Mỗi một giây phút trôi qua là nàng lại lấy lại vẻ bình thản và tươi cười, rồi nàng lên tiếng với một lý lẽ logic của một chân lý không thể chối cãi:

– Ông làm tôi sợ quá, ông Bômanhăng ạ, bởi vì tôi đã đọc báo thấy tin ông chết. Nhưng tại sao các chiến hữu của ông lại định lừa dối tôi?

Raun hiểu rằng tất cả mọi điều từ nãy đến giờ đều chẳng có gì là quan trọng cả. Đây mới là lúc hai địch thủ thực sự đứng đối chọi nhau. Dù cho cuộc đối chọi lần này chỉ diễn ra trong chỗc lát, vì Bômanhăng được vũ trang một cách đầy đủ còn người đàn bà thì chỉ có một mình, thì nó vẫn là một cuộc đấu trí thực sự.

Và bây giờ cũng không còn là một đòn tấn công giả vờ và giữ miếng nữa, mà là những đòn đánh hỗn loạn của một kẻ thù đang lên cơn thịnh nộ.

– Nói láo! Nói láo! – Gã quát lên, – bà là một kẻ chuyên nói láo. Bà là một kẻ đạo đức giả, là một kẻ đê tiện, kẻ phản bội! Mọi sự xấu xa và gớm ghiếc trên thế gian đều ẩn giấu ở đằng sau nụ cười của bà. Ôi, cái nụ cười khốn kiếp! Thật là một cái mặt nạ ghê tởm! Đúng ra phải dùng kìm nung đỏ và giật bỏ cái mặt nạ đó đi. Nụ cười của bà chính là nụ cười của thần chết, là hình phạt vĩnh cửu đốỉ với kẻ nào bị nó đánh bẫy… Ôi! Thật là một người đàn bà khốn nạn!…

Ngay từ đầu Raun đã có ấn tượng như được tham dự một cảnh xét xử của tòa án dị giáo, giờ đây ấn tượng đó lại càng rõ rệt hơn trước sự nổi giận của con người kia khi ông ta đang kết tội với tất cả quyền lực của một vị thầy tu thời Trung cổ. Giọng nói của ông ta run lên vì căm phẫn, ông ta đưa tay đe dọa như thể ông ta sắp tóm lấy cổ họng của kẻ phản đạo mà cái nụ cười thiêng liêng của kẻ đó đã làm cho nhiều người lú lẫn và đau khổ.

– Bình tĩnh lại đi, ông Bômanhăng – Nàng lên tiếng với một giọng quá dịu dàng làm cho y bực mình như thể bị xúc phạm.

Mặc dù vậy, y vẫn cố tự kiềm chế và điều khiển những câu nói đang dồn ứ lại trong ngực y. Nhưng những câu nói ấy vẫn cứ buột ra khỏi miệng y một cách không kịp thở, khi hấp tấp, khi thều thào, đến nỗi các chiến hữu của y thỉnh thoảng lại phải vất vả lắm mới hiểu được lời thổ lộ kỳ lạ mà y vừa trình bày vừa đập tay vào ngực, giống như những con chiên ngày xưa khi họ yêu cầu công chúng làm chứng cho tội lỗi của họ.

– Chính tôi là người đã đi tìm kẻ thù ngay sau cái chết của Đixnôvan. Phải, tôi nghĩ rằng kẻ mê hoặc vẫn bám theo chúng ta… và rằng tôi sẽ là người mạnh hơn hai người kia… sẽ vững tin hơn để không bị cám dỗ… Các bạn đã biết rõ quyết định của tôi rồi chứ? Từ lâu tôi đã hiến dâng thân mình cho Nhà thờ, giờ đây tôi đang muốn trở thành linh mục. Như vậy tôi sẽ tránh được cái ác, sẽ được bảo vệ bởi những điều cam kết theo nghi thức, và hơn nữa là bởi lòng tin nhiệt thành của tôi. Và thế là tôi đến dự một trong những cuộc ngồi đồng mà tôi biết là ả ta có mặt tại đó.

Đúng là ả ta đang có mặt ở đó thật. Tôi không cần phải đợi bạn mình chỉ cho tôi thấy chỗ ả ngồi, và tôi xin thú thực rằng khi bước đến ngưỡng cửa thì một sự sợ hãi mơ hồ đã làm cho tôi phân vân. Tôi đứng lại quan sát ả. Ả đáng nói chuyện với một vài người một cách dè dặt, có thể nói ả vừa hút thuốc vừa nghe nhiều hơn là nói.

Theo sự bố trí của tôi, anh bạn tôi đến ngồi bên cạnh ả và tham gia câu chuyện với những người xung quanh. Sau đó anh ta gọi tôi đến. Và tôi đã nhìn thấy vẻ hồi hộp trong con mắt của ả, điều đó chứng tỏ chắc chắn rằng ả có biết tên tôi, vì chắc là ả đã đọc thấy tên tôi được ghi trong cuốn sổ tay mà ả đã ăn cắp được của Đờni Xanh Ebe. Bômanhăng, đó là một trong mười hai hội viên, một trong mười tên còn sống sót. Và người đàn bà này, lúc bấy giờ đang ở trong trạng thái mơ màng, đột nhiên tỉnh hẳn người. Một phút sau ả đã bắt chuyện với tôi. Và trong vòng hai tiếng đồng hồ ả đã vận dụng hết vẻ đuyên dáng trong tinh thần và sắc đẹp của mình để quyến rũ tôi, cuối cùng nàng đã có được lời hứa của tôi là tôi sẽ đến gặp nàng vào ngày hôm sau.

Đáng lẽ ra tôi phải trốn chạy ngay từ lúc chia tay ả đêm hôm đó, ngay từ lúc tôi bước ra cửa. Nhưng muộn mất rồi. Tôi đã mất hết can đảm, mất hết ý chí, mất cả óc minh mẫn, chỉ con lại nỗi khát khao muốn được gặp lại ả. Tất nhiên tôi đã che đậy nỗi khát khao này bằng những lời lẽ quan trọng: nào là tôi phải thực hiện một lời hứa… nào là phải tìm hiểu những mánh khóe của kẻ thù, phải bắt ả công nhận những tội ác của mình và để trừng phạt ả v.v… có biết bao những cái cớ! Trên thực tế, ngay từ đầu tôi đã tin rằng ả vô tội. Nụ cười đó chỉ có thể là dấu hiệu của một tâm hồn trong trắng nhất.

Ngay cả cái kỷ niệm thiêng liêng về Xanh-Êbe cũng như cái kỷ niệm về anh bạn Đixnôvan khốn khổ của tôi cũng không làm cho tôi sáng mắt ra được. Tôi không còn muốn nhìn thấy gì nữa. Mấy tháng liền tôi sống trong bóng tối để thưởng thức những niềm vui xấu xa nhất, thậm chí cũng không thèm xấu hổ khi trở thành một đối tượng nhục nhã và bê bối, khi từ bỏ lời thề và lòng tin của mình.

Thưa các bạn, đó là những tội lỗi không thể tin được của một người như tôi. Tuy nhiên tôi đã phạm phải một tội nữa mà không có tội nào lớn bằng. Tôi đã phản bội sự nghiệp của chúng ta. Tôi đã vi phạm lời thề là sẽ giữ kín công việc của chúng ta mà chúng ta đã thỏa thuận khi lập hội. Người đàn bà này cũng đã biết được cái điều bí mật thiêng liêng mà bản thân chúng ta cũng có biết chút ít.

Một tiếng xì xào phẫn nộ nổi lên. Bômanhăng đứng cúi đầu.

Bây giờ thì Raun mới hiểu rõ cái tấn kịch đang diễn ra trước mắt chàng, và những nhân vật đồng thời vừa là diễn viên giờ đây đã hiện rõ bộ mặt thật của chúng. Phải, tất nhiên chúng chỉ là những loại quí tộc nhà quê, những hạng thô lỗ quê kệch, nhưng có gã Bômanhăng ở đây, gã ta là kẻ tiếp sức và truyền cho họ tính hung hăng.

Đứng giữa những kẻ tầm thường này, trông gã như một đấng tiên tri. Gã đưa ra cho họ một nghĩa vụ mà thực chất đó là một yêu cầu phải thực hiện một âm mưu mà chính bản thân gã đã hiến dâng cả thân thể và tâm hồn mình cho nó, giống như có thời người ta đã tận tâm với Thượng đế tới mức từ bỏ cả tháp ngà của mình để đi làm cuộc thập tự chinh.

Những kiểu đam mê bí ẩn như vậy đã làm thay đổi con người và đã khiến họ thành những người hùng hoặc những tên đao phủ. Đúng là có một vị quan tòa trong con người Bômanhăng. Nếu ở thế kỷ XV thì y đã sẵn sàng hành hạ và dùng nhục hình để bắt kẻ phản đạo phải tuyên bố lời tin Chúa.

Bômanhăng có bản năng chế ngự và có thái độ của một người không biết đến trở ngại trên đường đời. Nếu giữa y và mục tiêu theo đuổi của y có một ngườỉ đàn bà chen vào thì sao! Thì ả ta phải chết! Còn nếu như y yêu người đàn bà này thi chỉ cần y thổ lộ công khai là y được tha tội. Và những người ngồi nghe y đều phải chịu sự ảnh hưởng của người thầy cứng rắn như y khi mà tính cứng rắn của ông ta dường như đang được dùng để chống lại cả ông ta.

Tủi nhục vì lời thú tội về sự sa ngã của mình.

Bômanhăng không còn sức để nổi giận được nữa, và bằng một giọng yếu ớt, y kể nốt:

– Tại sao tôi lại bị sa ngã? Tôi cũng chẳng biết nữa. Một người như tôi đáng ra không được sa ngã. Thậm chí tôi cũng không thể viện cớ là ả ta đã lục vấn tôi. Không. Ả chỉ hay nói bóng gió đến bốn câu đố mà Caliôxtrô đã ghi lại được, rồi đến một hôm, gần như vô tình, tôỉ đã nói ra mấy câu không thể cứu vãn được… thật là hèn nhát… chỉ là để chiều chuộng ả… chỉ để tỏ vẻ quan trọng trước mắt ả,., để cho nụ cười của ả ngọt ngào hơn. Lúc ấy tôi đã tự bảo mình: “Nàng sẽ là đồng minh của chúng ta… nàng sẽ góp ý cho chúng ta, sẽ giúp đỡ chúng ta nhờ có óc sáng suốt tinh tế thông qua nghề bói toán của nàng…”. Tôi thật là điên rồ. Chất men say của tội lỗi đã làm cho trí óc tôi dao động,

Và giờ thức tỉnh thật là kinh khủng: Một hôm – cách đấy ba tuần – tôi có việc phải đi Tây Ban Nha. Buổi sáng hôm đó tôi đã chào tạm biệt ả. Đến ba giờ chiều, vì có cuộc hẹn ở trung tâm Pari, tôi đã rời cung điện Luýchxămbua, nơi tôi ở trọ, để đến nơi hẹn. Nhưng chợt nhớ ra là tôi quên chưa dặn người hầu mấy điều cần thiết, nên tôi đã quay về theo lối cổng sau và vào nhà qua cầu thang phụ. Lúc ấy người hầu của tôi đã bỏ ra ngoài và để cửa bếp bỏ ngỏ. Từ xa, tôi đã nghe thấy tiếng động. Tôi thong thả bước lại gần. Tôi nhìn thấy có người đang ở trong phòng tôi, qua tấm gương phản chiếu, tôi nhận ra người đó chính là người đàn bà này.

Ả đang làm gì mà cúi người bên chiếc va li của tôi như vậy? Tôi tự hỏi.

Tôi thấy ả mở một chiếc hộp các-tông nhỏ mà tôi dùng để đựng những viên thuốc ngủ dùng cho đi đường. Ả lấy ra một viên thuốc và thay vào đấy bằng một viên khác mà ả đem theo trong ví đầm.

Tôi quá hồi hộp đến mức không nghĩ tới được việc phải lao vào bắt ả. Khi tôi vào phòng thì ả đã chuồn rồi.

Tôi chạy ngay đến nhà một dược sĩ và nhờ ông ta kiểm tra hộp thuốc ngủ. Ông ta phát hiện ra rằng có một viên thuốc chứa thuốc độc, tôi nghe mà điếng cả người.

Thế là tôi đã có những bằng chứng không thể chối cãi được. Như vậy là vì tôi đã vô ý tiết lộ điều bí mật, nên tôi đã bị kết án. Ả làm như vậy là để loại bỏ một nhân chứng vô ích và một kẻ cạnh tranh mà biết đâu một ngày kia có thể chiếm đoạt được chiến lợi phẩm. Hoặc có thể phát hiện ra sự thật và sẽ tiêu diệt ả. Như vậy là ả phải cho hắn chết. Chết như Đơni Xanh-Êbe và Gioócgiơ Đixnôvan. Một cái chết ngớ ngẩn không cần có đủ lý do.

Tôi liền viết thư cho một người bạn tôi ở Tây Ban Nha. Mấy ngày sau báo chí Tây Ban Nha đa đăng tin về cái chết của một người tên là Bômanhăng tại Madrít.

Từ đó tôi đã sống nấp sau bóng của ả để theo dõi từng bước đi của ả. Trước hết ả đến Ruăng, sau đó đến Havrơ rồi đến Điépơ, nghĩa là đến đúng những nơi mà chúng ta đã khoanh vùng để tìm kiếm. Theo những điều tôi đã tiết lộ, ả biết rằng chúng ta đang chuẩn bị đào xới một tu viện gần Điépơ. Một hôm ả đã đến đó, và lợi dụng hoàn cảnh là lãnh địa đó bị bỏ hoang, ả đã tiến hành tìm kiếm. Sau đó tôi đã để mất hút ả. Rồi tôi lại thấy ả xuất hiện ở Ruăng. Những chuyện về sau này thì các bạn đã biết qua lời kể của ông Đêtigơ đây, các bạn đã thấy tôi giăng bẫy như thế nào để bắt ả, đã thấy ả sa bẫy như thế nào chỉ vì loá mắt bởi cây đèn bảy nhánh này mà chính tôi đã tung tin là có một người nông dân đã đào được trên đồng cỏ nhà mình.

Người đàn bà này là như vậy đó. Các bạn sẽ hiểu tại sao chúng ta không thể giao ả cho luật pháp. Làm như vậy thì mọi việc sẽ vỡ lở và công việc của chúng ta sẽ bị lộ, chúng ta sẽ không thể tiếp tục thực hiện sự nghiệp của chúng ta được. Như vậy nhiệm vụ của chúng ta cho dù nó đáng sợ đến đâu đi chăng nữa, là chúng ta phải tự mình xét xử ảy một cuộc xét xử không hận thù, nhưng với tất cả sự nghiêm khắc mà ả xứng đáng.

Bômanhăng ngừng lời. Y kết thúc bản cáo trạng với một vẻ nghiêm nghị đáng sợ hơn là nếu y giận dữ. Theo một loạt tội trạng này, bị cáo tỏ ra đúng là có tội thực sự, và gần như một con quái vật. Raun Đăngđrêxi không còn biết nghĩ thế nào, chàng ghê tởm cái con người đã yêu người đàn bà này mà y vừa run rẩy nhắc lại những niềm vui sướng của mối tình bất chính đó.

Nữ bá tước Caliôxtrô ngẩng lên và nhìn thẳng vào mặt đối thủ của mình, mặt nàng vẫn giữ vẻ hơi ranh mãnh.

– Tôi đã không lầm, – nàng bảo, – tôi sẽ phải lên giàn hỏa thiêu chứ?…

– Chúng tôi sẽ quyết định sau. – Bômanhăng tuyên bố, – không có cái gì có thể ngăn cản được việc thi hành bản án đúng đắn của chúng tôi.

– Một bản án à? Các ông có quyền gì? – Nàng hỏi. – Phải có quan tòa mới kết án được chứ. Các ông không phải là quan tòa. ông nói là ông sợ chuyện vỡ lở à? Chuyện ấy thì có liên quan gì đến tôi? Các ông hãy thả tôi ra.

Bômanhăng vội la lên:

– Thả ra à? Thả ra để bà tiếp tục cái công việc giết người ấy à? Chúng tôi đã làm chủ được bà. Bà sẽ phải chịu sự xét xử của chúng tôi.

– Các ông dựa vào đâu mà xét xử? Chỉ cần trong số các ông có một vị quan tòa chân chính, một người biết thế nào là lẽ phải và giả dối, thì người đó sẽ cười vào mũi các ông vì những lời buộc tội ngớ ngẩn với những bằng chứng lộn xộn của các ông.

– Bà cứ nói đi! – Y kêu lên. – chúng tôi đang muốn nghe lời phản biện… Bà hãy đưa ra những bằng chứng bác lại những điều mà mắt tôi đã trông thấy.

– Tôi còn bào chữa để làm gì? Các ông đã quyết định rồi thôi.

– Chúng tôi đã quyết định vì bà là người có tội.

– Có tội vì đã cùng theo đuổi một mục đích như các ông, vâng, điều đó tôi công nhận, và đó cũng chính là lý do khiến ông theo dõi tôi một cách hèn hạ và chơi trò yêu đương vờ vĩnh. Nếu ông đã sa bẫy thì càng thiệt cho ông! Nếu ông đã tiết lộ với tôi về cái câu đố mà tôi đã biết từ lâu qua tài liệu của Caliôxtrô… thì mặc kệ ông! Giờ đây tôi đã quyết rồi, và tôi đã thề là cho dù có chuyện gì xảy ra và dù các ông có muốn hay không thì tôi cũng sẽ đạt được mục đích. Dưới con mắt của ông thì đó chính là tội của tôi có phải không?

– Tội của bà là tội giết người, – Bômanhăng tức giận lồng lên.

– Tôi không giết người. – Nàng cứng cỏi đáp

– Bà đã đẩy Xanh-Êbe ngã xuống vực và đã đánh Đixnôvan vào đầu.

– Xanh-Êbe à? Đixnôvan nào? Tôi không quen họ. Hôm nay tôi mới nghe thấy tên họ lần đầu.

– Thế còn tôi? Còn tôi – Y lồng lên hỏi dồn. – Tôi thì bà có quen không? Bà có định đầu độc tôi không?

– Không.

Y cáu tiết không còn giữ được vẻ xưng hô lịch sự nữa:

– Nhưng mà ta đã trông thấy mi, Giôdêphin Banxamô. Ta đã trông rõ mi như bây giờ ta đang trông thấy mi đây này! Trong khi mi thay lọ thuốc độc vào, ta đã nhìn thấy nụ cười độc ác của mi và cái nhếch mép trời đánh của mi.

Nàng lắc đầu và tuyên bố:

– Người ấy không phải là tôi.

Bômanhăng cảm thấy nghẹt thở. Tại sao ả ta lại cả gan trơ tráo như thế nhỉ?… Nhưng nàng bình tĩnh đặt tay lên vai y rồi nói tiếp:

– Sự thù ghét đã làm ông rối trí, ông Bômanhăng ạ, cái linh hồn cuồng tín của ông đang nổi loạn để chống lại cuộc tình tội lỗi. Tuy nhiên, ông cho phép tôi tự bào chữa chứ?

– Đó là quyền của bà, nhưng phải nhanh lên.

– Tôi sẽ nói ngắn thôi, ông hãy bảo bạn ông đưa cho bức hình nữ bá tước đờ Caliôxtrô thu nhỏ được vẽ năm 1816 tại Mátxcơva… (Bômanhăng nghe theo và bảo gã nam tước đưa cho mình bức hình). Được rồi… Bây giờ ông hãy xem kỹ tấm hình đó đi. Đó là bức chân dung của tôi, có phải không?

– Bà định đi đến đâu? – Y hỏi

– Ông hãy trả lời đi, có phải chân dung tôi không?

– Phải. – Y trả lời rành rọt

– Thế thì, nếu đó là hình tôi, thì có nghĩa là tôi đã sống vào thời đó! Cách đây hai mươi tư năm về trước, tôi đã hai mươi lăm hay ba mươi tuổi? Ông hãy suy nghĩ cho kỹ trước khi trả lời. Thế nào, ông ngập ngừng trước một điều kỳ diệu như vậy có phải không? Và ông không dám khẳng định hả?… Dù sao, còn có chuyện nữa hay hơn… Ông hãy mở chốt sau của cái khung ảnh ấy ra, và ông sẽ nhìn thấy ở mặt sau của tấm men sứ có một bức chân dung khác, một bức chân dung vẽ một người đàn bà đang mỉm cười, trên đầu trùm một chiếc khăn voan mỏng phủ xuống tận lông mày, qua chiếc khăn đó hiện ra một mớ tóc được chải thành hai dải băng lượn sóng. Cũng lại là tôi, có phải không?

Trong khi Bômanhăng làm theo chỉ dẫn của nàng, thì nàng cũng lấy một chiếc khăn voan mỏng trùm lên đầu kín tới lông mày, và khép thấp hàng mi xuống để làm duyên. Bômanhăng vừa so sánh bức hình với người thật vừa lẩm bẩm:

– Đúng là bà… đúng là bà…

– Đúng như vậy phải không?

– Đúng thế. Chính là bà…

– Được rồi! Ông hãy đọc con số ghi năm tháng ở bên phải đi.

Bômanhăng đánh vần từng chữ:

– “Làm tại Milan, năm 1498”.

Nàng nhắc lại:

– Năm 1498! Cách đây bốn trăm năm.

Rồi nàng cười hồn nhiên và trong trẻo:

– Ông đừng có ra vẻ ngơ ngác, – nàng bảo. – Trước hết tôi biết là có tồn tại một bức chân dung kép như thế này, và từ lâu tôi đã đi tìm nó. Nhưng ông hãy yên tâm rằng ở đây chẳng có phép màu nhiệm nào cả đâu. Tôi sẽ không tìm cách thuyết phục ông rằng cách đấy bốn trăm năm tôi đã ngồi làm mẫu cho họa sĩ vẽ nên bức chân dung đó. Không, bức chân dung ấy chính là hình Đức mẹ Maria, và nó là phiên bản trích đoạn của bức tranh “Gia đình thần thánh” của Bécnađinô Luini, nhà họa sĩ người Milan, học trò của Lêônarđô đa Vinchi.

Rồi nàng bỗng nhiên trở nên nghiêm túc, và không để cho đôi thủ của mình kịp lấy hơi, nàng bảo ông ta:

– Ông Bômanhăng, bây giờ thì ông hiểu tôi muốn đi đên đâu rồi chứ? Giữa hình Đức mẹ của Luini với người con gái ở Mátxcơva và tôi có một điều kỳ diệu mà vẫn không thể phủ nhận được, đó là sự giống nhau tuyệt đối. Ba người cùng chung một bộ mặt. Hay ba bộ mặt của cùng một người đàn bà. Thế thì tại sao ông không chịu chấp nhận một điều rằng hiện tượng tự nhiên đó cũng có thể xảy ra trong những hoàn cảnh khác, tức là người đàn bà mà ông nhìn thấy trong phòng của ông không phải là tôi, mà là một ngưòi khác khá giống tôi đến nỗi làm cho ông lầm lẫn?… người đó cũng đã quen và đã giết hai người bạn của các ông tên là Xanh-Êbe và Đixnôvan?

– Tôi đã trông thấy… tôi đã trông thấy… – Bômanhăng phản đối, y đứng lên gần như chạm vào người nàng, mặt tái đi và run lên vì phẫn nộ… – Tôi đã trông thấy. Chính mắt tôi đã nhìn thấy.

– Mắt ông cũng đã nhìn thấy bức chân dung chụp cách đây hai mưoi nhăm năm, nhìn thấy bức tiểu họa cách đây tám mươi năm, và thấy bức tranh vẽ cách đây bốn trăm năm. Như vậy cả ba bức chân dung đó cũng phải là tôi hay sao?

Nàng ngừng lời và phô bày trước con mắt của Bômanhăng khuôn mặt trẻ trung của mình, phơi bày vẻ đẹp tươi mát, hàm răng trắng bóng, hai má dịu hiền và đầy đặn như một trái cây. Đuối lý, y la lên:

– A! Mụ phù thủy, có những lúc tôi cũng đã tin vào cái điều phi lý này. Không bao giờ có thể hiểu được mi! Đây này, người đàn bà trong bức tiểu họa có một vết chấm trên làn da trắng ở ngực bên phải. Cái dấu đen đó cũng có trên ngực mi… Ta đã được trông thấy… Nào… mi hãy cho cả những người ngồi đây xem để họ khỏi thắc mắc.

Mặt y tái đi và mồ hôi chảy ròng trên trán. Y đưa tay định túm lấy ngực áo người đàn bà. Nhưng nàng gạt tay y ra và tỏ ra đầy tự trọng:

– Thôi đi, Bômanhăng, ông điên rồi sao, từ mấy tháng nay ông như người phát rồ. Vừa rồi nghe ông nói mà tôi sửng sốt, vì ông nói về tôi như thể tôi đã là tình nhân của ông, thế nhưng tôi chưa bao giờ là tình nhân của ông cả. Thật là đẹp đẽ khi bị thộp ngực giữa đám đông, nhưng ông cũng cần phải nói cho thành thật. Ông đã không có can đảm làm việc đó. Con quỉ kiêu ngạo trong con người ông đã không cho phép ông tự thú một cách nhục nhã sự thất bại của mình, và một cách hèn hạ ông đã để cho người ta tin vào những chuyện không có thực. Đã mấy tháng liền ông bám theo tôi nhằng nhẵng, hết van xin lại đe dọa tôi mà chưa lần nào môi ông chạm được vào tay tôi. Đó chính là lý do giải thích tại sao ông lại có thái độ thù hằn như vậy.

Vì không thuyết phục được tôi nên ông đã muốn hại tôi, và trước mặt các chiến hữu của ông, ông đã gán cho tôi bộ mặt gớm ghiếc của một kẻ giết người, của một con gián điệp và một mụ phù thủy! Theo ông một người như ông không thể thất bại được, và nếu như ông đã bị thất bại trước tôi thì chỉ có thể là do tôi có phép quỉ thuật. Không, ông Bômanhăng ạ, ông đã bị lú lẫn hết cả rồi. Ông nói là ông đã nhìn thấy tôi chuẩn bị thuốc độc để hại ông ở trong phòng ông à? Thôi đi! Ông có quyền gì mà dám tin vào mắt mình? Đôi mắt của ông đã bị ám ảnh bởi hình ảnh tôi, và ông đã lẫn lộn tôi với người đàn bà kia.

Phải, ông Bômanhăng ạ, tôi xin nhắc lại, đó là một người đàn bà khác… Có một người đàn bà khác cùng đi theo con đường mà chúng ta đang đi. Có một người đàn bà khác đã thừa hưởng được một số tài liệu do ông Caliôxtrô để lại và người đó cũng đã lạm dụng tên tuổi của ông ta. Người đó là nữ hầu tước đờ Benmôntê, và cũng là nữ bá tước đờ Phêníchx… Ông hãy đi mà tìm bà ta. Bởi vì bà đó chính là người mà ông đã trông thấy, và sự thực là do cái đầu óc lú lẫn của mình mà ông đã dựng nên những lời buộc tội dối trá để vu khống tôi như vậy.

Vâng, tất cả những cái đó chỉ là một trò hề trẻ con; và tôi có đủ lý do để yên tâm ngồi đây với các ông; trước hết với tư cách là một người đàn bà vô tội và sau đó là vì tôi chẳng có gì phải sợ cả. Theo cái cách xét xử của các ông và mặc dù các ông đều có quyền lợi trong công việc chung của mình, nhưng xét cho cùng các ông đều là những người tử tế cả và sẽ chẳng bao giờ dám làm tôi chết. Có lẽ chỉ có ông, ông Bômanhăng ạ; vì ông là một kẻ cuồng tín và vì ông sợ tôi, nhưng ông cần phải có những tên đao phủ biết nghe lời ông, mà ở đây chẳng có ai có khả năng đó cả. Vậy thì làm thế nào?… Giam tôi lại à? Nhốt tôi vào một xó tối nào ư? Nếu thích thì ông cứ việc! Nhưng ông biết rằng chẳng có buồng giam nào mà tôi không thoát ra được dễ dàng như các ông đi ra khỏi căn phòng này đâu. Thế cho nên các ông cứ xét xử đi, cứ kết án đi. Về phần tôi, tôi sẽ chẳng nói một lời nào nữa đâu.

Nàng ngồi xuống, bỏ khăn ra và lại chống khuỷu tay lên bàn. Vai trò của nàng đã xong. Nàng đã phát biểu một cách bình tĩnh nhưng với lòng tin tưởng vững chắc và với một lôgic không thể cối cãi được, bằng cách so sánh những lời buộc tội này với các truyền thuyết về sự trẻ mãi không già của nàng.

– Tất cả là như vậy, – nàng nói, – còn các ông thì chắc là đã dựa trên những chuyện phiêu lưu trong quá khứ của tôi để xét xử. Chắc là các ông đã căn cứ vào những sự kiện từ cách đây một trăm năm cho đến tận những tội ác xảy ra ngày nay. Nếu tôi có liên quan đến những sự kiện đó thì tất nhiên tôi phải là nhân yật chính. Và nếu tôi là người đàn bà mà ông đã trông thấy, thì tôi cũng là người đàn bà trong những bức hình kia.

Trả lời như thế nào đây? Bômanhăng chỉ còn biết im lặng. Cuộc đấu trí đã kết thúc bằng sự thất bại của y và y cũng chẳng thèm phải che giấu điều đó. Mặt khác, các chiến hữu của y cũng không còn giữ cái bộ mặt đầy sát khí nữa. Họ đang có thái độ nghi ngờ, Raun cảm thấy rất rõ điều đó, và chắc là chàng sẽ thấy hy vọng nếu như chàng không nhớ lại những công việc chuẩn bị của hai anh em Gôđơphroai cho cái chết của nữ bá tước.

Bômanhăng và gã nam tước Đêtigơ thì thầm thảo luận với nhau một lúc, sau đó Bômanhăng nói tiếp với một thái độ cương quyết:

– Thưa các bạn, các bạn đã chứng kiến toàn bộ vụ án. Bên nguyên và bên bị đã trình bày xong ý kiến của mình. Các bạn đã thấy những lời buộc tội của tôi và của anh Gôđơphroai Đêtigơ có những lý lẽ chắc chắn như thế nào, và các bạn cũng đã thấy mụ ta tự bào chữa một cách tinh vi như thế nào. Bằng cách viện ra một sự giống nhau không thể nào chấp nhận được, mụ đã chứng tỏ là một kẻ ma lanh và xảo quyệt. Do đó chúng ta có thể thấy rõ rằng: một địch thủ mạnh như vậy sẽ không bao giờ để cho chúng ta yên. Công việc của chúng ta đang bị đe dọa. Rồi mụ sẽ triệt chúng ta hết người này đến người khác. Sự tồn tại của mụ chắc chắn sẽ làm cho chúng ta phá sản và diệt vong.

Điều đó có phải là chúng ta chỉ còn cách giết chết mụ không? Không. Nhưng phải làm sao cho mụ ta biến đi, để cho mụ không còn có khả năng gây mưu mô gì nữa, chúng ta không có quyền đòi hỏi gì hơn, và nếu như chúng ta không vừa lòng trước một giải pháp độ lượng như vậy, thì chúng ta cũng phải chấp nhận, bởi vì, nói cho cùng, chúng ta tập trung ở đây không phải là để trừng phạt, mà là để tự bảo vệ.

Do đó tôi xin trình bày kế hoạch của chúng tôi để xin ý kiến các bạn. Đêm nay sẽ có một chiếc tàu thủy của nước Anh đi qua đây. Họ sẽ thả một chiếc xuồng xuống và chúng ta có nhiệm vụ đón họ và sẽ gặp họ vào quãng mười giờ bên mũi Benvan. Chúng ta sẽ giao người đàn bà này cho họ để họ đưa mụ đến Luân Đôn ngay trong đêm và sẽ nhốt mụ vào một nhà thương điên cho đến khi công việc của chúng ta hoàn tất. Tôi nghĩ chắc các bạn sẽ không phản đối giải pháp này; một giải pháp nhân đạo và khoan nhượng, nhưng nó bảo đảm cho công việc của chúng ta và làm cho chúng ta tránh được những nguy hiếm không thể tránh khỏi?

Raun nhận ra ngay cái trò man trá của Bômanhăng và chàng nghĩ:

“Làm gì có chiếc tàu Anh nào, chỉ có cái chết thôi. Đã có hai chiếc thuyền đang chờ sẵn nàng, một cái bị đục thủng sẽ được kéo ra khơi và đánh đắm. Nữ bá tước đờ Caliôxtrô sẽ mất tích mà sẽ không bao giờ có một ai được biết chuyện gì đã xảy ra với nàng”.

Tính chất đạo đức giả của kế hoạch này là việc trình bày nó một cách lừa bịp đã làm cho Raun ghê sợ. Làm sao mà các chiến hữu của Bômanhăng lại không ủng hộ nó khi mà Bômanhăng không hề đòi hỏi họ phải lên tiếng đồng ý? Y chỉ cần họ im lặng là đủ. Đừng có ai phản đối cả, và Bômanhăng sẽ tự do hành động thông qua bàn tay của Gôđơphroai Đêtigơ.

Vả lại, cũng chẳng có ai phản đối. Một cách vô tình họ đã kết án tử hình người đàn bà kia.

Mọi người đứng cả dậy để ra về, sung sướng ra mặt vì đã thoát nợ một cách nhẹ nhàng đến thế. Chẳng có ai phát biểu gì cả. Họ có vẻ như vừa tham dự một cuộc họp thân mật mà ở đó người ta bàn luận đến những sự việc chẳng có gì là quan trọng cả. Vả lại, một số người trong bọn họ còn phải ra ga cho kịp đi chuyến tàu tối. Một lúc sau, cả bọn đã về hết chỉ còn lại Bômanhăng và hai anh em Gôđơphroai.

Đến đây, sự việc xảy ra làm cho Raun hoang mang, đó là vì cái cuộc họp đầy gay cấn này, ở đó cuộc đời của một người đàn bà đã được trình bày một cách quá tùy tiện và cái chết của nàng bị định đoạt bằng một thủ đoạn quá ghê tởm, đã đột ngột kết thúc, đột ngột như một vở kịch mà thời điểm cởi nút đã diễn ra sớm hơn so với qui luật logic qui định, như một vụ án mà lời tuyên án được đọc lên trong lúc người ta còn đang thảo luận.

Trong cái trò ảo thuật này, Raun Đăngđrêxi ngày càng thấy rõ tính cách lừa bịp và mờ ám của Bômanhăng. Là một kẻ cố chấp và cuồng tín, bị cắn rứt bởi tình yêu và lòng kiêu ngạo, y đã quyết định giết nàng. Nhưng y vẫn còn e ngại, vẫn còn hèn nhát, vẫn còn đạo đức giả, còn lo sợ mơ hồ, cho nên y phải giữ thế thủ trước ý thức của y, và có thể là trước cả công lý nữa. Do đó mà y đã phải đưa ra cái giải pháp đen tối kia, đưa ra một tờ kiến nghị không lấy được bằng một mánh khóe lừa đảo quỉ quyệt.

Giờ đây, y đang đứng trước ngưỡng cửa để quan sát người đàn bà. Da mặt trắng bệch, lông mày cau lại, các cơ bắp và hàm răng co giật, hai cánh tay bắt chéo, trông y như một nhân vật lãng mạn trên sân khấu. Chắc là y đang suy nghĩ lung lắm. Có phải đến lúc cuối cùng y đang do dự không?

Dù sao, y cũng không phải suy nghĩ lâu. Y nắm lấy vai Gôđophroai Đêtigơ và vừa đi ra vừa ra lệnh:

– Trông mụ nhé! Và đừng để xảy ra chuyện lôi thôi, nhớ chưa? Nếu không thì…

Suốt quãng thời gian nhộn nhạo này, nữ bá tước đờ Caliôxtrô vẫn không động đậy, khuôn mặt nàng vẫn giữ vẻ trầm ngâm và bình tĩnh.

“Tất nhiên là nàng không ngờ tới mối hiểm nguy. – Raun tự nhủ. – Nàng đang nghĩ đến cảnh bị giam giữ trong nhà thương điên, và điều này không hề làm cho nàng phải bận tâm”.

Một giờ nữa trôi qua. Bóng chiều bắt đầu lan vào phòng. Người đàn bà hai lần xem giờ bằng chiếc đồng hồ đeo ở ngực.

Sau đó nàng cố tìm cách bắt chuyện với Bennơtô, lúc ấy lập tức khuôn mặt nàng tràn ngập một vẻ quyến rũ không thể tin được, và giọng nàng êm ái làm cho ta cảm động như được một sự vuốt ve.

Bennơtô lầu bầu vẻ bực bội và không trả lời.

Nửa giờ nữa trôi qua… Nàng nhìn quanh và nhận ra rằng cánh cửa phòng đang để hé mở. Chắc chắn là lúc đó nàng đã nghĩ đến chuyện chạy trốn, và nàng gập người lại như chuẩn bị lao vọt ra.

Về phần mình, Raun cũng tìm cách giúp nàng thực hiện ý đồ. Giá như chàng có một khẩu súng lục thì chàng đã hạ Bennơtô rồi. Chàng cũng nghĩ đến chuyện nhảy vào phòng nhưng cái lỗ thông hơi này không đủ rộng cho chàng chui qua.

Vả lại, gã Bennơtô lại có súng và hình như gã cũng cảm thấy mối nguy hiểm, nên gã đặt súng lục lên bàn và lầu bầu bảo:

– Chỉ một cử động nhẹ thôi là tôi bắn đấy. Tôi xin thề như vậy!

Gã là người biết giữ lời hứa. Thế là nàng không dám động đậy nữa. Cổ chàng nghẹn lại vì lo âu, Raun nhìn nàng quên cả mệt.

Đến khoảng bảy giờ tối, Gôđơphroai Đêtigơ quay lại.

Gã châm một ngọn đèn và bảo Ôxca đờ Bennơtô:

– Chúng mình chuẩn bị thôi. Chú đi lấy chiếc cáng ở trong nhà xe đem lại đây rồi đi ăn cơm đi.

Khi còn lại một mình với người đàn bà, gã nam tước có vẻ như do dự. Raun nhìn thấy đôi mắt gã có vẻ hoang mang và hình như gã muốn nói hay muốn làm một việc gì đấy. Nhưng gã ngại không nói được. Phi vụ này thật là một công việc thô bạo.

– Bà cầu Chúa đi, – đột nhiên gã bảo.

Nàng không hiểu hỏi lại:

– Cầu Chúa à? Tại sao lại thế?

Gã liền hạ thấp giọng bảo:

– Tùy bà… tôi chỉ muốn báo trước cho bà…

– Báo trước cái gì? – Nàng hỏi với giọng lo lắng hơn.

– Có những lúc người ta phải cầu Chúa như thể người ta phải chết ngay trong đêm nay…

Nàng bỗng nhiên rùng mình hốt hoảng. Nàng đã nhìn rõ mọi chuyện. Tay nàng co giật liên hồi.

– Phải chết à?… Tôỉ phải chết à?… Nhưng làm gì có chuyện ấy? Ông Bômanhăng có bảo thế đâu… Ông ta đã nói chuyện nhà thương điên cơ mà…

Gã không trả lời. Và Raun nghe thấy kẻ lâm nạn lắp bắp:

– Ôi! Lạy Chúa, hắn đã lừa ta. Nhà thương điên à? Không phải… Chúng sẽ vứt ta xuống biển…giữa đêm tối… Ôi! Kinh khủng quá! Nhưng thật vô lý… Ta mà lại chết à?… Cứu tôi với!…

Gôđơphroai Đêtigơ lúc ấy đang khoác trên vai một chiếc khăn choàng rộng. Y nổi giận cởi khăn choàng trùm lên đầu người đàn bà và lấy tay bịt mồm nàng cho nàng khỏi kêu.

Bennơtô quay trở lạỉ. Họ khiêng người đàn bà đặt nằm trên cáng và buộc chặt nàng vào sao cho có thể lồng được chiếc vòng sắt qua những tấm ván thưa để buộc hòn đá nặng vào đó.