Thét sự lừa dối

Elínborg nh ận được điện thoại của Sigurdur Óli khi cô vừa đến sở. Anh nói với cô rằng Benjamín có lẽ không phải là cha của đứa trẻ trong bụng vợ chưa cưới của mình, và chính điều này đã phá hủy cuộc hôn nhân của họ. Thêm vào đó, bố của Sólv eig đã treo cổ tự vẫn sau khi nghe tin con gái mất tích chứ không phải trước đó như lời Bára nói.

Elínborg ghé vào Cục Thống kê Quốc gia để xem xét các giấy chứng tử trước khi lái xe đến Grafarvogur. Cô rất ghét bị lừa dối, nhất là bởi nh ững mụ già hợm hĩnh.

Trong lúc Bára nghe Elínborg thu ật lại những gì mà Elsa đã nói về ng ười cha ch ưa rõ d anh tính của đứa con trong bụng Sólveig, khuôn m ặt bà ta v ẫn lạnh nh ư tiền.

“Bà đã từng nghe qua chuyện này chưa?” Elínborg hỏi.

“Chuyện gì? Rằng chị tôi là một con điếm à? Không, tôi chưa bao giờ nghe thấy và tôi kh ông hiểu tại sao bây giờ cô lại nói điều đó với tôi. Sau ngần ấy n ăm. Tôi khô ng hiểu nổi. Cô phải để cho hương hồn của chị tôi được yên. Chịấy kh ông đáng bịđem ra bàn tán nh ư thế. Cái bà… bà Elsa này nghe câu chuy ện ấy từ đâu thế?”

“Từ mẹ bà ấy,” Elínborg đáp.

“Và bà ta lại nghe từ Benjamín?”

“Phải. Mãi cho đến lúc lâm chung, ông ấy mới kể ra chuyện đó.” “Các cô tìm được một lọn tóc của chị tôi ở nhà ông ta chưa?”

“Chúng tôi tìm rồi, và đã thấy.”

“Vậy các cô sẽ xét nghiệm nó cùng v ới bộ xương à?”

“Đúng v ậy.”

“Và các cô cho rằng ông ta đã giết chịấy ư? Cãi lão Benjamín, cái cục bột ấy mà dám giết vợ ch ưa cưới của mìn h ư? Tôi nghĩ ch uy ện đó thật nực cười. Quánực cười! Tôi khô ng hiểu nổi tại sao cô lại tin chuy ện đó.”

Bára ng ừng lại và ra chiều đăm chiêu suy nghĩ.

“Ch uy ện này có bị phanh phui lên báo không?” bà ta hỏi.

“Tôi không biết,” Elínborg đáp. “Vụ bộ xương đã thu hút sự quan tâm của đôn g đảo ng ười dân.”

“Ý tôi là chuyện chị tôi bị giết ấy?”

“Nếu đó là kết luận cuối cùng. Bà có biết ai là cha đứa trẻ khô ng?”

“Benjamín là người duy nh ất. “

“Liệu có một người nào khác được nhắc đến không? Chị bà không k ể v ới bà v ề m ột ng ười đàn ông khác à?”

Bára lắc đầu.

“Chị tôi không ph ải là con điếm. “

Elínborg h ắng giọng.

“Bà nói với tôi rằng bố bà tự tử trước khi chị bà mất tích.”

Họ đưa m ắt nhìn nh au.

“Tôi nghĩ là cô đi được rồi đấy,” Bára nói và đứng lên.

“Tôi không ph ải là ng ười kh ơi ra câu chuy ện v ề bố bà trước. Tôi đã kiểm tra giấy ch ứng tử của ông ấy ở Cục Th ống kê Qu ốc gia. Khô ng giống nh ư một số ng ười, Cục Th ốn g kê khôn g bao giờ nói dối.”

“Tôi ch ẳng còn gì để nói với cô nữa,” Bára nói nh ưng khô ng còn vẻ kiêu căng nh ư trước nữa.

“T ôi khôn g nghĩ bà sẽ đề cập đến bố mình trừ khi bà mu ốn nói v ềông ấy. Sâu trong thâm tâm bà ấy. “

“T h ật là hết sức vớ vẩn!” bà ta thốt lên. “Cô đan g đóng vai m ột nhà tâm lý học đấy à?”

“Ông ấy ch ết sáu tháng sau khi chị bà m ất tích. Giấy ch ứng tử của ông ấy không nói rằng ông ấy tự tử. Không rõ nguyên nhân cái ch ết. Có lẽ dùng từ “tự vẫn” thì hơi xa hoa quá. Ch ết bất đắc kỳ tử tại nh à, giấy tờ nói v ậy.”

Bára xoay lưng v ề phía Elínborg.

“Bà có thể nói sự thật cho tôi biết được không?” Elínborg nói và cũng đứng lên. “Bố bà có liên quan gì? T ại sao bà lại nhắc đến ông ấy? Ai đã khiến cho Sólveig có thai? Có ph ải là ông ấy khô ng?”

Cô không nhận được câu trả lời. Sự yên lặng giữa hai ng ười dường nh ư có thể sờ thấy được. Elínborg nhìn quanh phòng khách rộng thênh thang, những thứ đồ đẹp đẽ, nh ững bức ch ân dung của Bára và chồng, nh ững đồ nội thất đắt tiền, chiếc đàn piano đen bóng, một bức ảnh được đặt ở vị trí nổi bật ch ụp Bára và ng ười đứng đầu Đảng cấp tiến. M ột cu ộc sống thật trống rỗng, cô th ầm nghĩ.

“Không ph ải mỗi một gia đìn h đều có bí m ật riêng hay sao?” cu ối cùng Bára nói, lưng v ẫn quay về p hía Elín bo rg.

“Tôi cũng nghĩ v ậy,” Elínborg đáp.

“Người đó khô ng ph ải là bố tôi,” Bára lưỡng lự nói. “Tôi khô ng biết tại sao mình lại nói dối cô v ề cái ch ết của ông ấy. Chuy ện đó cứ tự diễn ra thôi. Nếu cô mu ốn đóng vai m ột nhà tâm lý học, cô có thể nói rằng từ sâu thẳm tôi muốn thú nh ận với cô tất cả mọi ch uy ện. Rằng tôi đã giữ im lặng quá lâu cho đến khi cô bắt đầu nói về Sólv eig, tôi m uốn trút hết tâm sự của mình. Tôi khô ng biết tại sao lại th ế.”

“Vậy ng ười đó là ai?”

“Cháu trai của bố tôi,” Bára đáp. “Con trai của bác tôi, ở Fljót. Chuy ện ấy x ảy ra trong m ột lần chị tôi đến th ăm nơi đó.”

“Làm thế nào mà gia đình bà phát hiện ra?”

“Khi trở v ề, chịấy trở nên khác hẳn. M ẹ… mẹ chún g tôi để ý ngay lập tức, và tất nhiên là chuy ện đó khô ng giấu được lâu.”

“Bà ấy có nói ẹ bà biết chuy ện xảy ra không?”

“Có. Rồi bố tôi lên miền Bắc. Tôi khô ng biết gì thêm về ch uy ện đó. Khi ông ấy đến n ơi thì ng ười ch áu trai đó đã đi nước ngoài. Ng ười dân ởđó nói vậy. Ông tôi quản lý một tran g trại rất lớn. Ông bà tôi chỉ có hai người con. Bố tôi chu yển về miền Bắc này lập nghiệp kinh doanh và trở nên giàu có. Ông là một trụ cột của xã hội. “

“Vậy chuy ện gì đã xảy ra v ới ng ười cháu trai đó?”

“Ch ẳng có gì cả. Sólveig nói rằng nó đã cưỡng hiếp chịấy. Bố m ẹ tôi không biết ph ải làm gì, họ khô ng mu ốn kiện tụng vì sợ dính dáng đến chín h quy ền và d ư luận bàn ra tán vào. Sau vài năm ng ười cháu họđó quay về n ước và định cư tại Reykjavík rồi lập gia đình. Nó ch ết cách đây hai mươi n ăm rồi. “

“T h ế còn Sólveig và đứa bé thì sao?”

“Chúng tôi yêu cầu Sólveig phá thai nh ưng chịấy từ chối. Chị ấy không mu ốn từ bỏ đứa bé. Rồi một ngày chịấy mất tích.”

Bára quay m ặt lại đối diện Elínborg.

“Cô có thể hiểu rằng chuyện đó đã hủy ho ại chú ng tôi, cái chu yến nghỉ hè của chị tôi đến Fljót ấy. Hủy ho ại cả gia đình tôi. Ch uy ện đó ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ cuộc đời tôi. Ch úng tôi ch e đậy chuy ện đó lại vì lòng tự tôn và niềm kiêu hãnh của gia đình. Đó là điều cấm k ỵ. Chún g tôi khôn g bao giờ được phép nói đến ch uy ện đó. Mẹ tôi đảm bảo cho điều đó khô ng xảy ra. Nh ưng về sau chị tôi có nói lại với Benjamín và giải thích m ọi ch uy ện với ông ấy. Điều này khiến cho không ai ngó ngàng gì đến cái chết của Sólv eig. Đó là việc riên g của chịấy, có vậy thôi. Bí mật riên g của chịấy, sự lựa chọn của chịấy. Chúng tôi vẫn bình thường. Vẫn trong sạch và đáng kín h. Chịấy bịđiên và tự lao mình ra biển.”

Elínborg nhìn Bára và đột nhiên cô thấy thương cảm cho bà ta khi bu ộc ph ải sống với câu chuyện dối trá đó.

“T ự chịấy gây ra mọi chuy ện,” Bára nói tiếp. “Chúng tôi ch ẳng liên can. Đó là việc của chịấy.”

Elínborg g ật đầu.

“Chịấy không n ằm trên đồi đâu,” Bára nói. “Chịấy đang n ằm d ưới đáy biển, trong suốt h ơn hai mươi n ăm khủng khiếp.”

Erlendur ngồi xuống bên cạnh Eva Lind sau khi nói chuy ện với bác sĩ của con bé. Ông ta vẫn nói nh ư trước: tình trạng của con bé vẫn khôn g có gì suy ch uy ển, chỉ còn biết chờ vào thời gian thôi. Ông ng ồi bên giường bệnh của con, ng hĩ xem nên nói gì với nó bây giờ, nh ưng ông khô ng nghĩ ra nổi. Thời gian cứ thế trôi đi. Khu ch ăm sóc đặc biệt hoàn toàn tĩnh lặng.

Thỉnh thoảng có một bác sĩđi qua cửa ho ặc một y tá mang giầy mềm trắng đi lại lo ẹt qu ẹt trên lớp v ải lót n ền.

Cái tiếng kêu kin kít ấy.

Erlendur nhìn con, và gần nh ư là vô thức, giọng ông trầm xuống khi nói v ề một ng ười bị m ất tích khiến ông trăn trở trong m ột thời gian dài và có lẽ, sau ng ần ấy năm, ông vẫn ch ưa thể hiểu được.

Ông bắt đầu k ể về m ột cậu bé ch uy ển đến Reykjavík cùng bố m ẹ, nhưng cậu ta luôn nh ớ đến quê h ương. Đứa bé đó còn quá nhỏ, nó khô ng thể hiểu được tại sao nhà mình lại phải ch uy ển lên thành phố, màhồi ấy Reykjavík ch ưa hẳn là m ột th ành phố, đó chỉ là m ột thị trấn lớn bên bờ biển. Về sau nó nhận ra rằng quyết định đó là do nhiều nhân tố tác động.

Ngôi nhà mới của nó khác lạ ngay từ đầu. Nó lớn lên giữa cu ộc sốn g thôn quê mộc m ạc và riêng biệt, với mùa hè ấm áp, mùa đông kh ắc nghiệt và nh ững câu chuy ện về nh ững ng ười đã từng sống ở khắp các miền quê. Hầu hết họ hàng của nó đều là ch ủ các trang trại nh ỏ và nghèo khổ tro ng nhiều th ế kỷ liền. Đối với nó, họ là nh ững ng ười hùng. Nó nghe chuy ện về họ mỗi ng ày, nh ững câu chuy ện kểđi kể lại h ết năm này qua n ăm khác, từ thập kỷ này sang thập kỷ khác. Nh ững câu chuy ện về nh ững cu ộc hành trình gian nan và đầy thảm họa. Những câu chuy ện về cu ộc sốn g vui nhộn khiến cho ng ười kể ph ải thở lấy th ở để vì cười đến mức oằn cả ng ười đi và ho sặc sụa. Rồi nh ữn g câu ch uy ện về nh ững ng ười mà nó biết và nó sống cùng, cũng có thể là những người từng sống ở làng quê từ thế hệ này sang th ế hệ khác: các chú, các bác, các bà và các cụ bà, các ông và các cụ ông… Nó biết tất cả nh ững người ấy, mặc dù họđã ch ết từ lâu và đã được chôn cất tại khu ng hĩa trang nh ỏ bên cạn h nhà thờ xứ đạo: các bà đỡ lội qua những dòng sông băng để giúp nh ững ng ười phụ n ữ sinh con, nh ững ng ười nông dân anh dũng bảo vệ mùa màng qua cơn bão tàn khốc, nh ững người tá điền ch ết cóng trên lối ra chuồng cừu, những thầy tu say xỉn, những loài ma

quỷ… Nh ững câu chuy ện là một phần cuộc sống của nó.

Th ằng bé mang tất cả những câu chuy ện này theo mình khi theo bố m ẹ lên thàn h phố. Họ mua một nhà tắm công cộng thời chiến do quân đội Anh xây ở vùng ngo ại ô thành phố và sửa nó thành m ột ngôi nh à nhỏ bởi vì đó là tất cả nh ững gì họ có thể mua. Cu ộc sống nơi thành thị không phù hợp với bố nó, ông bị suy tim và m ất không lâu sau khi chuy ển đến đây. M ẹ nó bán ngôi nhà, mua một căn hộ ch ật hẹp dưới tầng h ầm cách không xa bến cảng cho lắm, bà làm việc ở m ột nhà máy ch ế biến cá. Đứa con không biết ph ải làm gì sau khi khi học xong chương trình giáo dục phổ cập. Lao động chân tay, xây dựng các công trình hay theo các thuy ền đánh cá? Cuối cùng nó nhìn thấy m ột thông báo tuy ển người vào lực lượng cảnh sát.

Th ằn g bé kh ông còn được ngh e nh ững câu chuy ện kể n ữa, dần dần chúng phai mờ trong tâm trí nó. T ất cả nh ững ng ười nó biết đã ra đi, bị chôn vùi và quên lãng ở những miền quê hẻo lánh. Còn nó trôi dạt đến m ột thàn h phố mà không có việc để làm. Nó biết mình khô ng phải là người thàn h thị. Kh ông biết đích xác mình là cái gì nữa. Nhưng nó ch ưa bao giờ thôi kh ao khát m ột cu ộc sống khác, nó cảm th ấy m ất gốc và không thanh thản. Khi m ẹ m ất, nó cảm nh ận được sợi dây liên kết duy nh ất của nó với quá kh ứđã đứt hoàn toàn.

Anh đến sàn nhảy. Và ở một tro ng số nh ững sàn nh ảy đó, Glaumbaer, anh gặp một người phụ n ữ. Anh biết nhiều ng ười nh ưng tất cả chỉ là nh ững cuộc gặp xã giao thông th ường. Nh ưng ng ười này thì khác, có gì đó ch ắc ch ắn hơn, và anh cảm th ấy cô ấy có thểđiều khiển mọi thứ. M ọi thứ xảy ra quá nhanh khiến anh không kịp hiểu. Cô ấy yêu cầu anh làm m ọi việc và an h hoàn thành mà không cần một động lực nào khác. Và trước khi anh kịp hiểu ra điều đó, anh đã cưới cô và họ có v ới nhau m ột đứa con gái. Họ thuê một căn hộ nhỏ. Cô có nh ững k ế ho ạch lớn cho tương lai của họ và nói về việc sinh thêm con cái, mua một căn hộ. Cô nói nhanh v ới giọng điệu đầy hứng kh ởi nh ư thể cô nhìn thấy cuộc đời mình yên ổn chứ không hề gặp một trắc trở nào. Anh nhìn cô và chợt nh ận ra mình ch ẳng hiểu gì về ng ười phụ nữ này hết.

Họ có thêm một đứa con nữa và cô càng lúc càng nhận ra anh xa cách đến thế nào. Khi con họ ch ào đời, anh chỉ khá vui khi thấy mình được làm cha lần nữa và bắt đầu nói rằng mình muốn kết thúc tất cả nh ững chuy ện này, anh muốn ra đi. Cô cảm nh ận được điều đó. Cô hỏi rằng có ph ải anh có ng ười phụ n ữ nào kh ác khô ng, nh ưng anh chỉ nhìn cô chằm ch ằm trống rỗng mà không để ý gì đến câu hỏi. Anh ch ưa bao giờ suy nghĩ về câu hỏi đó. “Ch ắc ch ắn là anh có ng ười đàn bà khác,” cô nói. “Không phải thế,” anh đáp và b ắt đầu giải thích với cô cảm giác và suy nghĩ của mình, nhưng cô không mu ốn nghe. Cô có hai đứa con của anh và anh không thể nói chu yện m ột cách nghiêm túc v ề việc rời b ỏ cô được. Rời b ỏ chún g. Nh ững đứa con của an h.

Các con anh. Eva Lind và Sindri Snaer. Tên của nh ững con vật nuôi mà cô đã ch ọn cho chúng. Anh không coi chúng là một ph ần của mình. Không có một chút cảm nh ận nào về tình phụ tử, nh ưng anh cảm thấy mìn h phải có trách nhiệm và nghĩa vụ với chúng. Tuy nhiên việc đó ch ẳng liên quan gì đến mẹ ch úng hay m ối quan hệ với cô ta. Anh nói rằng mình mu ốn chu cấp cho các con và ly hôn m ột cách nh ẹ nhàng. Cô nói không thể có chuy ện nh ẹ nhàn g ởđây được, sau đó cô bế lấy Eva Lind và ôm ch ặt nó. Anh có cảm giác cô sẽ dù ng con cái để trói buộc mìn h, và điều đó càng củng cố thêm quy ết định không thể chung sống với ng ười phụ n ữ này được nữa. T ất cả m ọi chu yện đều là m ột sai lầm ngay từ lúc ban đầu và đáng lý ra anh đã nên làm th ế này từ lâu lắm rồi. Anh không biết hồi đó mình đã nghĩ gì. Nh ưng đến lúc này tất cảđã k ết thú c.

Anh cố gắng thuy ết ph ục cô để ình ở với các con một số ngày trong tuần hoặc thán g, nhưng cô ta từ ch ối thẳng thừng và nói rằng nếu an h quy ết tâm rời bỏ cô, anh sẽ không bao giờ được gặp lại chúng n ữa. Cô ta quy ết tâm làm điều đó.

Rồi anh biến m ất. Biến mất khỏi cuộc đời của đứa con gái bé bỏng mới lên hai tuổi. Con bé vẫn còn đeo tã lót, tay cầm một hình nộm và dõi theo bố bước ra khỏi nhà. Cái hình nộm nhỏ màu trắng kêu lên kin kít mỗi lần con bé cắn vào đó.

“Chúng ta đã sai rồi,” Erlendur nói.

Cái tiếng kêu kín kít ấy.

Ông cúi đầu và nghĩ rằng cô y tá lại đi qua cửa lần n ữa.

“Bố khô ng biết chu y ện gì đã xảy ra với người đàn ông đó,” Erlendur nói nhỏ rất khó nghe. Ông nhìn m ặt con gái, trông nó bình thản hơn bao giờ h ết. Các đường nét rõ ràng hơn. Ông nhìn nh ững thiết bịđang giúp cho nó sống. Sau đó ông lại nhìn xuống sàn nhà. Một lúc lâu nh ư thế trôi qua cho đến lúc ôn g đứng lên, cúi xuống và hôn lên trán con gái.

“Ông ta biến m ất và bố nghĩ ông ta đã m ất tích thật rồi, m ất tích lâu rồi. Bố khôn g biết ông ta có thể được tìm thấy khôn g. Đó khô ng phải là lỗi của con. Chuy ện đó xảy ra trước khi con ra đời. Bố nghĩ người đó đang tìm lại chín h mình, nhưng ôn g ta không biết tại sao hay đích xác là mình đang tìm kiếm cái gì, và rõ ràng là ông ta sẽ không bao giờ tìm thấy nó. “

Erlendur nhìn xuống Eva Lind.

“T rừ khi con giúp ông ta.”

Khuôn mặt con bé trông giống nh ư một cái m ặt nạ lạnh giá trong ánh đèn tỏa ra từ chiếc đèn để trên bàn g ần giường nó n ằm.

“Bố biết con đang đi tìm ông và bố biết rằng n ếu có ai đó có thể tìm th ấy ông ta thì ng ười đó chính là con.”

Ông quay ng ười, đang chu ẩn bị b ước đi thì n hìn th ấy vợ cũ đứng ngoài cửa. Ông không biết bà ta đã đứng đó được bao lâu rồi, không biết bà ta đã nghe được nh ững gì từ câu chuy ện ông nói với Eva Lind. Bà ta v ẫn m ặc áo khoác màu nâu như lần trước, bên trong mặc một bộ qu ần áo tập ch ạy bộ, nh ưng lần này đi thêm m ột đôi giày cao gót khiến bà ta trông th ật lố bịch. Erlendur rất ít khi nhìn thấy v ợ cũ trong h ơn hai mươi năm, và ông th ấy bà ta đã già đi đến thế nào sau ng ần ấy th ời gian. Gương m ặt bà ta đã m ất đi nh ững đường nét s ắc sảo, hai má phính ra còn cằm đã bắt đầu ch ẻ làm đôi.

“Bà đã nói dối Eva Lind một cách trắng trợn về việc phá thai,” Erlendur rít lên đầy giận dữ.

“Để tôi yên,” Halldóra nói. Giọng bà ta cũng già đi nữa, bây giờ nó trở nên khàn khàn vì hút thuốc quá nhiều.

“Bà còn nói dối các con những chuyện gì n ữa?” “Cút đi,” Halldóra nói và đứng tránh sang một bên để ông có thể đi qua.

“Halldóra …”

“Biến ngay,” bà ta nh ắc lại. “Đi đi, để cho tôi yên.”

“Chúng ta đều muốn có con.”

“Ông không hối hận sao?” bà nói.

Erlendur không đáp.

“Ông nghĩ rằng chúng có nhiệm vụ ph ải ra đời à?”

“Chuyện gì đã xảy ra?” Erlendur hỏi. “Chuyện gì đã khiến bà trở nên như thế này?” “Cút đi,” bà ta nói. “Ông bỏ đi giỏi lắm cơ mà? Vậy thì đi đi!

Để tôi được yên bên con bé.”

Erlendur nhìn bà chằm chằm.

“Halldó ra…”

“Đi ngay, tôi nói rồi đấy.” Bà ta nói to h ơn. “Đi ngay kh ỏi đây. Ngay bây giờ. Đi đi! Tôi không muốn ông quanh quẩn ở đây! Tôi không bao giờ muốn nhìn thấy bản mặt của ông nữa!”

Erlendur đi qua bà ta ra khỏi phòng, rồi bà ta đóng cửa lại sau lưng ông.