Quyển sách này tôi viết nó ra trên mười năm, trong hồi “gió bụi mịt mờ” Tôi không bao giờ dám nghĩ nó có thể xuất bản được trong khi nhân loại đang sống phập phồng bên miệng núi lửa, nó lăm le bùng nổ không biết giờ phút nào: lòng tham dục của con người đã đến cực độ Bởi vậy bàn đến “cái Dũng của Thánh Nhân” lúc này không khéo lại đi làm cái chuyện nghịch đời

Thế mà hôm nay, “cái Dũng của Thánh Nhân” lại còn được một tiếng dội thâm sâu nơi tâm hồn một vài bạn, thật đã làm sống lại nơi lòng tôi một đôi hy vọng Cái cao vọng của tôi chỉ gây được nơi lòng các bạn sự ngưỡng mộ những cái gì hay đẹp thôi. Được bao nhiêu đó cũng đã là đủ lắm rồi.

Trong cái đời bẩn chật nghèo nàn của tinh thần ta, ta không có chút quyền gì thỉnh thoảng phóng tầm con mắt ta xa hơn và cao hơn nữa hay sao? Người ta sẽ bảo: cái Dũng của Thánh Nhân chỉ là cái Mộng. Vâng! Một cái Mộng, mà là một cái Mộng tuyệt đẹp như muôn vàn “mộng” khác. Người ta há đã chẳng bảo: “Đẹp như Mộng”? Vậy chứ Lý tưởng là gì, nếu không phải là Mộng? Ngày nào trên thế gian này con người hết đeo đuổi theo một cái Mộng gì nữa ngày ấy cuộc tiến hóa của loài người cũng sẽ dứt hẳn, mà đời sống của mỗi một người của chúng ta cũng đến lạt lẽo vô vị như nước ốc. Miễn là Mộng của ta đừng phải là Ảo Mộng thì thôi. Nhưng nếu “cái Dũng của Thánh Nhân” đã có những người trước ta họ đã thành tựu rồi, thời sao có thể gọi là Ảo Mộng được, trong khi Ta cũng là Người như họ?

Thu Giang NGUYỄN DUY CẦN

Sài thành, ngày 13 tháng 8 năm Nhâm Ngọ (1942)

“Chỗ mà người xưa gọi là hào kiệt ắt phải có khí tiết hơn người.

“Nhưng, nhơn tình có chỗ không thể nhịn được. Bởi vậy, kẻ thất phu gặp nhục, tuốt gươm đứng dậy, vươn mình xốc đánh. Cái đó chưa đủ gọi là Dũng.

“Kẻ đại dũng trong thiên hạ, trái lại, thình lình gặp những việc phi thường cũng không kinh, vô cố bị những điều ngang trái cũng không giận. Đó là nhờ chỗ hoài bão của họ rất lớn và chỗ lập chí của họ rất xa vậy.”

TÔ ĐÔNG PHA

Thắng nhơn giả hữu lực;

Tự thắng giả cường.
Nhu thắng Cang
Nhược thắng Cường.

LÃO TỬ