Trường có lệ phải trực đêm. Các giáo viên phải thay nhau đến ngủ trực ban đêm ở trường. Riêng ông Ta-nu-ki mắt lồi và tay Áo Đỏ là được miễn. Tôi hỏi tại sao hai người này được miễn thì người ta bảo rằng đó là ưu tiên những người có chức quyền. Thật vớ vẩn. Sao lại bất công như vậy? Đã lương cao, dạy ít giờ lại được miễn trực đêm. Tự mình tùy tiện đặt ra luật lệ rồi vênh vang coi đó là chính đáng. Sao mà lại có thể trơ tráo đến thế nhỉ. Tôi rất bất bình về chuyện này. Nhưng Nhím giải thích là một mình mình bất bình thì cũng chả giải quyết được gì. Một mình hay hai mình, đã là lẽ phải thì phải nghe theo chứ. Nhím dùng câu tiếng Anh để khuyên tôi: “Might is right (Chân lí thuộc về kẻ mạnh).” Tôi không chịu, hỏi lại thì Nhím giải thích rằng kẻ mạnh là kẻ có quyền. Điều đó thì tôi đã biết từ lâu, chẳng cần phải đợi đến Nhím giải thích. Nhưng giữa cái quyền của kẻ mạnh với cái việc trực đêm này là hai cái hoàn toàn khác nhau. Ai công nhận Ta-nu-ki mắt lồi và tay Áo Đỏ là kẻ mạnh? Tranh luận thì tranh, cuối cùng vẫn cứ đến phiên tôi phải trực.

Tôi là đứa rất khó tính. Ban đêm mà không có chăn chiếu của mình thì tôi không thể ngủ được. Từ nhỏ tôi rất ít khi đi ngủ ở nhà bạn bè chứ không nói đến ngủ ở trường. Mặc dù ngại đấy nhưng đây là việc làm bất đắc dĩ, vì nó nằm trong bốn mươi yên tiền công mà tôi nhận hàng tháng, nên tôi phải bấm bụng mà chịu và đi trực vậy.

Sau khi các giáo viên và học sinh về hết rồi, ở lại trường một mình ngẩn ngơ, thời gian sao mà trống trải. Phòng của giáo viên trực đêm nằm ở đầu hồi phía Tây dãy nhà kí túc xá của học sinh nội trú, sau các phòng học. Tôi bước thử vào phòng xem thế nào? Nắng phía Tây rọi thẳng vào phòng, ngột ngạt không chịu nổi. Ở nông thôn, đã đến mùa thu rồi mà cái nóng vẫn còn dai dẳng. Bữa cơm tối tôi ăn ghé với bọn học sinh, nhưng thức ăn dở phát sợ. Ăn như thế này mà sao chúng nó cũng khỏe phá phách thế không biết. Đã thế, mới bốn giờ rưỡi chiều đã cơm nước xong xuôi hết rồi, nên chúng càng có điều kiện để quấy phá.

Cơm tối xong rồi mặt trời vẫn chưa lặn, chẳng lẽ lại đi ngủ. Tôi muốn đi tắm nước nóng một chút. Nhưng trong lúc trực mà lại bỏ đi, liệu có tiện không? Tốt xấu gì chẳng biết, nhưng tự nhiên bị giam như giam lỏng thế này, ai mà chịu nổi. Hôm đầu tiên đến trường này, hỏi người trực trường, người tạp dịch nói là người ấy đi vắng, tôi thấy lạ. Nhưng bây giờ đến lượt mình thì tôi đã hiểu chẳng có gì lạ cả. Chính phải đi như thế mới là không lạ. Tôi liền nói với người tạp dịch là tôi đi đàng này một chút. Ông ta hỏi thầy đi có việc gì? Tôi bảo chẳng có việc gì cả, tôi đi tắm nước nóng. Nói xong tôi đi liền. Đáng tiếc là tôi bỏ quên chiếc khăn hồng ở nhà trọ. Nhưng không sao, hôm nay tôi sẽ mượn khăn của nhà tắm.

Tôi thong thả tắm xong, ra khỏi nhà tắm thì mặt trời đã lặn. Tôi lên xe lửa và xuống ở bến xe phố Ko-ma-chi. Chỗ này cách trường độ bốn đinh^(*), chẳng lẽ lại không đi thả bộ được! Tôi lững thững bước và bỗng thấy từ phía trước mặt, lão Ta-nu-ki đang đi ngược lại. Có lẽ lão định đi xe lửa từ đây đến nhà tắm chăng? Hắn đi rất nhanh lại phía tôi. Khi giáp mặt, hắn nhận ra tôi nên tôi chào hắn. Ta-nu-ki hỏi tôi một cách rất chân thành, nghiêm chỉnh:

(*) 1 đinh – 109m.

– Hôm nay không phải là ngày anh phải trực trường nhỉ?

“Không phải nhỉ” cái gì? Vừa cách đây hai tiếng đồng hồ, chính hắn nói với tôi: “Hôm nay là buổi trực đầu tiên của anh, cố gắng nhé!” Thế mà… Thì ra khi trở thành anh hiệu trưởng thì người ta phải ăn nói uốn éo như thế này đấy! Tôi cáu tiết, nói ngay:

– Không, hôm nay tôi trực. Vì trực hôm nay nên tối nay về tôi sẽ ngủ ở trường, như vậy tức là trực.

Nói xong tôi đi thẳng.

Đến ngã tư phố Ta-te-ma-chi, tôi lại gặp Nhím. Cái xứ này sao mà chật hẹp thế. Cứ bước chân ra khỏi cửa là nhất định phải chạm trán với một người nào đó!

– Ôi, hôm nay cậu trực cơ mà? – Hắn hỏi.

– Ừ, hôm nay tôi trực. Tôi trả lời.

– Trực mà sao lại đi thế này? Không được đâu!

– Đi một tí mà không được gì? Không đi mới dở thì có! – Tôi nói vẻ chày bửa.

– Đừng làm ẩu như thế, sẽ gay đấy. Nhở gặp hiệu trưởng hay hiệu phó thì lại rách việc ra. Nhím nói những lời rất xa lạ với bản tính hàng ngày của hắn. Tôi liền bảo:

– Tớ vừa gặp hiệu trưởng rồi. Ông ấy còn khuyên tớ là nóng như thế này mà không đi cho nó mát, nằm ở nhà có mà chết.

Tuy miệng nói thế nhưng cảm thấy phiền toái nên tôi quay ngay về trường.

Trời đã tối hẳn. Hai tiếng đồng hồ đầu, tôi gọi người tạp dịch vào phòng nói chuyện. Nhưng rồi cũng chán. Thôi, không ngủ cũng cứ nằm. Tôi nghĩ và thay quần áo, buông màn. Rũ chiếc chăn chiên màu đỏ trải ra, rồi gieo mình đánh phịch vào đó, nằm ngửa mặt lên trời. Từ nhỏ tôi vẫn có thói quen mỗi khi đi ngủ lại gieo mình đến phịch một cái như thế. Đây là thói quen rất dở nên hồi trọ học ở phố O-ga-wa-ma-chi đã bị gã học sinh trường luật trọ ở phòng tầng dưới chỗ phòng tôi không chịu nổi, chạy lên cự nự. Anh học sinh trường luật này, người thì nhỏ bé mà mồm mép thì rất ghê. Anh ta cứ lải nhải mãi làm tôi bực mình. Tôi liền cãi lại anh ta:

– Nằm xuống giường mà gây ra tiếng động đến uỳnh một cái như vậy thì lỗi đâu phải tại cái mông của tôi. Chẳng qua là tại cái nhà làm quá xoàng. Nếu anh muốn giải quyết thì đi tìm ông chủ nhà mà thương lượng.

Phòng trực hôm nay không phải ở gác hai cho nên có gieo uỳnh xuống mạnh đến mấy cũng chẳng sợ gì. Nếu không nằm mạnh như vậy thì rất khó ngủ. Ồ thoải mái thật! Tôi khoan khoái nghĩ và duỗi thẳng cả hai chân. Bỗng có con gì bay ra đậu vào chân tôi. Tôi cảm thấy nham nháp nên chắc đó không phải là rệp. Ngạc nhiên quá, tôi vung chân giãy giụa trong chăn hai, ba lần. Song cái thứ nham nháp đó bỗng tăng lên rất nhanh. Ở bắp chân năm, sáu con. Ở đùi ba, bốn con. Một con bị đè bẹp dưới mông, một con nhảy lên tận rốn. Tôi hoảng hồn ngồi bật dậy. Tôi vứt chiếc chăn chiên sang một bên thì từ trong chăn có đến năm sáu chục con châu chấu bay ra.

Lúc chưa biết là cái gì thì tôi hơi sờ sợ. Nhưng khi biết đó là châu chấu rồi, lập tức tôi tức điên lên. Châu chấu mà cũng dám làm người ta hốt hoảng hay sao? Hãy xem đây, ta sẽ cho chúng mày biết tay! Tôi vớ lấy cái gối, vung thẳng cánh đập mấy cái liền vào chăn. Nhưng những con châu chấu quá nhỏ so với sức đập của tôi nên ngược lại chả ăn thua gì. Không biết làm thế nào, tôi lại ngồi lên trên chăn, đập lấy đập để xung quanh mình giống như người ta đập chiếu để rũ bụi. Những con châu chấu bị đập và hoảng sợ bay lung tung hoặc đậu bừa vào vai, vào đầu, vào mũi tôi. Những con đậu vào mặt thì không thể dùng gối đập được. Tôi dùng tay bắt và nghiến răng quật mạnh xuống sàn. Nhưng tức cái là, dù quật mạnh đến đâu cũng bị vướng đình màn nên những con châu chấu chỉ quay long lóc một tí rồi đâu lại hoàn đấy, chả ăn thua gì. Những con bị quật xong lại bám vào đỉnh màn, chẳng con nào chết cả. Phải mất đến ba mươi phút tôi mới dẹp xong được đám châu chấu. Tôi đi lấy chổi để quét xác chúng ra ngoài. Người tạp dịch vào hỏi:

– Cái gì thế?

– Còn cái gì nữa à? Có đời thuở nhà ai lại đi nuôi châu chấu trong giường ngủ bao giờ. Đồ ngu xuẩn! – Tôi mắng. Ông ta thanh minh:

– Tôi không hề biết chuyện này.

– Không biết à? Không biết mà được à? – Tôi ném cái chổi ra ngoài thềm. Người tạp dịch sợ sệt cầm chiếc chổi đi ra.

Tôi lập tức gọi ba thằng học sinh nội trú vào làm đại diện cho bọn học sinh. Nhưng có tới sáu thằng đến. Sáu thằng hay mười thằng cũng được. Tôi mặc nguyên quần áo ngủ và vung tay nói chuyện ngay với chúng:

– Tại sao các cậu nhốt châu chấu vào giường ngủ của tôi?

– Châu chấu là cái gì cơ?

Một thằng lên tiếng trước. Nó tỏ ra điềm tĩnh một cách đáng ghét. Cái trường này, không chỉ một mình ông hiệu trưởng mà tất cả bọn học sinh đều có cách ăn nói lèo lái.

– Các cậu không biết châu chấu là cái gì à? Không biết thì đây, tôi cho các cậu xem.

Nhưng bực quá, đám châu chấu đã bị quét sạch hết chẳng còn con nào. Tôi lại gọi người tạp dịch:

– Ông mang những con châu chấu lúc nãy vào đây. Tôi bảo ông ta.

– Vứt hết ra ngoài thùng rác rồi. Lại nhặt đem vào à? – Người ấy hỏi.

– Vâng, ông nhặt ngay vào đây cho tôi.

Người tạp dịch hối hả chạy đi. Một lúc sau ông ta mang về chừng độ chục con, đựng trong một tờ giấy bản.

– Khổ quá, ban đêm tôi chỉ nhặt được có từng này con thôi. Để sáng mai tôi lại nhặt mang về cho thầy. Ông ta nói.

Đến cả cái ông tạp dịch cũng lại hâm nốt! Tôi cầm một con châu chấu đưa cho bọn học trò xem và nói:

– Châu chấu là cái này đây. Lớn xác bằng ấy mà không biết con châu chấu là thế nào?

Một thằng mặt tròn, đứng ở góc trong cùng bên trái, lên tiếng cãi lại tôi rất hỗn láo.

– A, đấy là con cào cào chứ lị.

– Đừng có mà liến láu. Cào cào hay châu chấu thì cũng vậy. Trước hết nói với thầy giáo không được chứ lị, chứ lị như thế. Cái loại cháo hổ lốn ấy chỉ có bọn ăn mày nó mới ăn nghe chưa? – Tôi quật lại thẳng thừng.

– “Chứ lị” với lại “cháo lộn”^(*) khác nhau chứ lị! Nói thế nào chúng nó cũng không chừa được cái tật nói thiếu lễ độ.

(*) Cách nói chơi chữ: Nanosi là quán từ đặc trưng của giọng địa phương vùng này, nghĩa là “chứ lị”, “chứ bộ”, dùng ở cuối câu. Còn namesi nghĩa là “cơm rau” – Tạm dịch là “cháo hổ lốn” cho hợp với văn cảnh.

– Cào cào hay châu chấu thì tại sao lại đem bỏ vào giường tôi là thế nào? Tôi có bảo các anh đem châu chấu thả vào giường cho tôi không?

– Chả ai bỏ cả.

– Không ai bỏ sao lại có châu chấu trong giường?

– Cào cào nó thích chỗ ấm. Chắc là tự nó chui vào thì sao?

– Chỉ nói láo. Châu chấu mà tự nó vào được à? Các ngài cào cào, châu chấu tự tìm đến ngự trong chăn đệm đấy à? Sao? Các anh nói đi. Tại sao các anh nghịch ngợm cái trò này?

– Nói đi cái gì? Mình không làm thì làm sao mà nói được nhỉ?

Bọn đê tiện. Chúng nó đã không dám nói nổi cái điều chúng làm thì cũng chẳng thèm chấp làm gì nữa. Bọn này thật trơ tráo. Không có chứng cớ là chúng cãi bay cãi biến ngay đi được. Hồi học trung học, tôi cũng đã từng nghịch ngợm, nhưng mỗi lần bị truy hỏi là tôi nhận ngay, không bao giờ chối cãi. Chưa bao giờ tôi làm cái chuyện bỉ ổi là trí trá để giấu tội của mình. Mình làm hay không, điều đó là rõ ràng, dứt khoát. Tôi là một thằng dù nghịch ngợm đến đâu vẫn là kẻ trong sạch. Đã muốn giấu tội của mình thì ngay từ đầu sao còn nghịch ngợm? Đã nghịch bậy thì tất nhiên phải bị trừng phạt. Có gan ăn vụng thì phải có gan chịu đòn chứ. Cái kiểu đâu lại muốn xí tội một cách hèn mạt như vậy? Bọn này đúng là đang đi học để sau này lớn lên trở thành những kẻ lừa đảo, quỵt nợ đây. Mục đích đi học để làm gì? Vào trường để nói dối, trí trá, ngấm ngầm làm những trò tai quái, mất dạy, rồi cũng tốt nghiệp, vênh váo với thiên hạ ta đây là kẻ có học thì thật là lầm. Đây là một lũ tạp binh, khó mà có thể nói chuyên bằng lời với chúng được. Tôi cảm thấy không muốn nói chuyện với những kẻ đầu óc đã bị mọt ruỗng này nữa.

– Các cậu đã không nói được thì tôi cũng không cần hỏi các cậu nữa. Học đến trung học rồi mà không phân biệt nổi thế nào là xấu thế nào là tốt thì thật thảm hại!

Tôi nói và đuổi cả sáu thằng về.

Lời nói cũng như cử chỉ của tôi chẳng phải là cao thượng, nhưng tôi tự thấy tâm hồn mình cao hơn bọn này rất nhiều. Sáu thằng ung dung ra về. Trông chúng có vẻ oai hơn người thầy dạy chúng là tôi rất nhiều. Thái độ ngạo nghễ của chúng càng nói lên sự tồi tệ. Tôi không thể có can đảm làm được như chúng một chút nào.

Sau đó tôi chui vào màn thì trong màn muỗi kêu vo vo vì sự kiện ban nãy. Đốt nến lên mà soi từng con thì mất thì giờ, tôi gỡ màn, túm lại mang ra giữa phòng quay tít thò lò để rũ. Bất ngờ cái vòng buộc dây màn bắn tung ra, đập vào mu bàn tay tôi, đau điếng. Lần thứ ba chui vào giường tôi đã hơi bình tĩnh trở lại nhưng mãi vẫn không ngủ được. Tôi nhìn đồng hồ, đã hơn mười rưỡi. Nằm nghĩ thấy mình đã đến một cái nơi thật chả ra làm sao. Làm cái anh giáo viên trung học thì đi đâu mà chả được. Thế mà lại đi về đây mà dạy cái lũ học trò như thế này, thật tội nghiệp. Giáo viên là cái thứ thừa bứa ế ẩm nên phải cố mà nín nhịn. Vì thế nên phải là những người hiền lành nhẫn nhục thì mới làm được. Tôi nhất định không thể làm được điều đó! Càng nghĩ càng thấy chính bà Ki-yô lại là người cao quý hơn. Bà chẳng được học hành, chẳng có địa vị xã hội gì nhưng về tư cách làm người thì bà rất đáng kính. Từ trước tới nay tôi đã nhận từ bà nhiều sự săn sóc, giúp đỡ nhưng tôi không nhận thấy cái ơn ấy. Bây giờ đi xa tôi mới thấm thìa tình thân của bà. Bà bảo bà thích ăn kẹo E-chi-go. Có lẽ phải đi đến tận vùng E-chi-go mà mua kẹo thì mới đầy đủ giá trị của kẹo cũng như giá trị của người cho. Lúc nào bà cũng khen tôi là không có lòng tham, tính nết thẳng thắn. Nhưng chính bà mới là người đáng quý hơn cái người mà bà khen. Sao tôi thấy nhớ và muốn gặp bà Ki-yô thế!

Tôi vừa nghĩ đến bà Ki-yô vừa trằn trọc không ngủ được. Bỗng nhiên trên đầu có tiếng giậm thình thình, tưởng chừng có tới ba bốn chục người cùng giậm, cùng nhảy một lúc, làm cho trần nhà rung lên như muốn sập ngay xuống. Cùng với tiếng chân giậm là tiếng thét đồng thanh to chưa từng thấy. Tưởng có chuyện gì xảy ra, tôi vội chồm dậy. Nhưng ngay lập tức, tôi hiểu ra đây là cách trả đũa của bọn học trò đối với sự việc ban nãy. Việc mình làm sai, chưa nhận lỗi, tội vẫn còn đấy. Chúng nó phải nhớ cái lỗi của mình chứ. Lẽ ra sau khi đi ngủ chúng phải biết hối hận, sáng hôm sau đến xin lỗi tôi thì mới phải. Mà nếu không xin lỗi thì cũng phải biết ăn năn mà nằm ngủ cho yên tĩnh chứ! Vậy mà chúng lại đi gào thét, làm ầm ĩ lên thế này. Thà để kí túc xá này mà nuôi lợn quách cho xong. Làm những trò điên rồ thì cũng vừa vừa phải phải thôi chứ! Thử xem chúng nó làm gì, tôi mặc nguyên quần áo ngủ, lao ra khỏi phòng và cứ nhảy ba bậc thang một chạy lên gác hai. Nhưng thật lạ, những tiếng giậm chân, tiếng thét vừa xong bỗng nhiên im bặt, không hề có tiếng chân bước hay tiếng nói nào cả. Thật kì lạ. Đèn tắt hết, không thể nhìn thấy chỗ nào có cái gì nhưng có hơi người hay không thì phải cảm thấy chứ. Hành lang kéo dài từ phía Đông sang phía Tây, một con chuột cũng không giấu nổi. Từ đầu hành lang ánh trăng chiếu vào sáng lờ mờ. Lạ thật.

Tôi có tật từ nhỏ hay nằm mê. Nhiều lần đang mơ tôi bật dậy nói luyên thuyên làm mọi người cứ cười chế giễu mãi. Năm mười sáu, mười bảy tuổi, có một lần tôi ngủ mơ thấy mình nhặt được một viên kim cương, tôi ngồi nhỏm dậy hỏi ông anh đang nằm bên cạnh: “Viên kim cương vừa xong đâu?” Vì chuyện đó mà cả nhà đã cười giễu tôi suốt ba ngày mới thôi. Có lẽ vừa xong cũng là do tôi ngủ mê thấy chăng? Nhưng rõ ràng là có tiếng động rất ầm ĩ mà! Tôi còn đang đứng giữa hành lang suy nghĩ thì từ đầu hành lang phía bên kia, nơi có ánh trăng chiếu sáng mờ mờ có tiếng hô: một, hai, ba, rồi cả ba bốn chục cái mồm cùng hét lên đồng thanh, tiếp theo là tiếng chân cũng đồng thời nện xuống sàn huỳnh, huỳnh, huỳnh, huỳnh… Đó! Không phải là mơ mà rõ ràng là sự thật đấy.

– Hãy im đi, nửa đêm rồi đấy!

Tôi cũng hét to không kém và chạy lại phía đó. Chỗ hành lang tôi chạy qua tối om, chỉ có đầu phía kia có ánh trăng là mục tiêu để tôi nhằm mà chạy tới. Vừa chạy qua được khoảng bốn gian^(*) thì tôi vấp phải một vật gì rất to và cứng ở giữa hành lang. Vừa cảm thấy đau điếng ở chân thì toàn thân đã ngã nhào về phía trước. Bọn khốn kiếp! Tôi đứng lên thử nhưng không bước được nữa. Tôi rất cáu nhưng cái chân không chịu cử động theo ý mình muốn. Sốt ruột, tôi nhảy bằng một chân, tới nơi thì tất cả lại im như tờ. Là con người thì dẫu có bỉ ổi đến đâu cũng không thể đến mức này. Đúng là đồ con lợn. Đã đến nước này thì dứt khoát tôi phải lôi cổ chúng ra, bắt chúng xin lỗi chứ không thể chịu được. Tôi nghĩ thế và mở cửa một phòng, định vào kiểm tra nhưng mở không được. Không biết là chúng đã khóa trái cửa hay chặn gì bên trong mà đẩy thế nào cũng không được. Tôi mở thử cửa phòng đối diện ở phía Bắc cũng không đẩy được. Tôi đang điên tiết, định mở cửa sổ nhảy vào lôi cổ chúng ra thì từ đầu hành lang phía Đông lại vang lên tiếng hét và tiếng giậm chân. Bọn khốn kiếp! Chúng nó hợp đồng với nhau, phối hợp đông tây để trêu tức tôi đây! Tôi nghĩ thế nhưng không biết phải làm thế nào. Phải thú thật là tôi càng dũng cảm bao nhiêu càng thiếu trí khôn bấy nhiêu. Trong những trường hợp như thế này, tôi hoàn toàn không nghĩ ra được nên làm như thế nào là tốt. Không biết làm gì nhưng nhất định không thể chịu thua. Nếu cho qua đi thì tôi còn mặt mũi nào nữa? Người ta sẽ nghĩ dân Ê-đô cũng chả là cái quái gì thì còn gì chán hơn. Để cho mọi người nghĩ rằng mình đi trực, bị bọn nhãi ranh nó trêu chọc mà cũng chẳng dám làm gì, đành nuốt hận thì thật xấu hổ suốt đời. Mình đây cũng là dòng dõi gốc gác nhà Ha-ta-mo-to. Mà Ha-ta-mo-to vốn người của dòng họ Se-i-wa-gen-ji, con cháu của Ta-đa no Man-ju^(**), khác hẳn bọn bạch đinh này chứ! Chỉ đáng tiếc là mình không có nhiều trí tuệ nên không biết làm sao đó thôi. Chẳng lẽ bí mà đành chịu thua hay sao? Vì bản tính thật thà nên tôi chịu, không nghĩ ra được phải làm thế nào. Nhưng chả nhẽ trên đời này những người thật thà thì thua, còn những kẻ khác lại thắng hay sao? Phải nghĩ cách. Nếu đêm nay không thắng được thì ngày mai. Ngày mai không thắng được thì ngày kia. Ngày kia cũng không thắng được thì tôi sẽ bảo nhà trọ nắm cơm đến đây, ở cho đến khi nào thắng thì thôi. Tôi hạ quyết tâm như vậy và ngồi xếp bằng tròn giữa hành lang đợi trời sáng. Muỗi bâu đến quanh tôi vo vo nhưng tôi cũng mặc. Tôi sờ tay vào chỗ bắp chân bị vấp lúc nãy thấy dinh dính, có lẽ bị chảy máu. Mặc kệ, muốn chảy thì cho chảy. Trong lúc ngồi như vậy, cơn mệt nhọc từ nãy tới giờ kéo đến làm tôi thiếp đi. Lại có tiếng ầm ĩ, tôi mở choàng mắt. Thôi chết! Tôi đứng bật dậy như chiếc lò xo. Cánh cửa phòng phía tây phải chỗ tôi ngồi mở hé ra một nửa, có hai thằng học trò đứng ngay trước mặt tôi. Tôi tỉnh ngủ hẳn và chợt nhớ ra. Tôi tóm ngay lấy chân thằng đứng sát mũi, kéo thật mạnh làm nó ngã chổng kềnh. Đó, thấy chưa? Còn một thằng đang luống cuống bị tôi nhào tới tóm lấy vai. Tôi ấn vai nó, giúi cho mấy cái, mắt nó đảo ngang đảo dọc.

(*) 1 gian = 1,8 m.

(**) Hatamoto tức tướng quân Minamoto no Mitsunaga (Nguyên Mãn Trung) 912-997, vũ tướng thời Hei An, người lập nền móng của dòng họ vũ tướng Genji-Seiwa.

– Đi về phòng tôi. Tôi ra lệnh và kéo thằng học trò đứng lên. Nó vội đi theo luôn, trông có vẻ rất hèn nhát. Thế là trời đã sáng hẳn.

Đưa thằng học trò về tới phòng, tôi lập tức hỏi rất gay gắt. Nhưng cái giống lợn thì dẫu có đánh, có đập thì lợn vẫn hoàn lợn. Hỏi thế nào nó cũng một mực “Không biết, không biết.” Nó có vẻ rất lì lợm, muốn ra sao thì ra nên nhất quyết không khai. Trong khi đó, một thằng, rồi hai thằng, lần lượt tất cả bọn học sinh tầng hai kéo hết cả xuống phòng thường trực. Trông mặt thằng nào cũng có vẻ buồn ngủ, mắt đỏ mọng.

Đúng là lũ bần tiện. Mới chỉ thức có một đêm mà đã mang cái bộ mặt sưng húp như vậy. Thế mà cũng đòi là con trai. Tôi bảo chúng đi rửa mặt đi rồi về đây nói chuyện, nhưng chẳng thằng nào chịu đi cả. Một mình tôi đối đáp với gần năm chục thằng học trò, trong gần một tiếng đồng hồ thì vừa lúc Ta-nu-ki đến. Sau này tôi mới biết là do thấy náo động ầm ĩ nên người tạp dịch đã vội vã chạy đi báo ông hiệu trưởng. Có một tí thế mà cũng phải đi kêu hiệu trưởng, thật là hèn. Chính vì thế cho nên ông ta mới phải đi làm cái chân tạp dịch là phải.

Ông hiệu trưởng yên lặng nghe tôi nói một mạch, rồi nghe bọn học trò nói một chút. Sau đó ông ta bảo tôi chuyện nhỏ này để phân xử sau. Từ giờ đến khi giải quyết vẫn cứ tiếp tục học như bình thường. Bây giờ các học trò phải đi rửa mặt, ăn sáng mau lên kẻo muộn giờ học. Nói xong ông ta tha cho tất cả ra về. Quả là một cách làm ăn quá lỏng lẻo. Vào tay tôi thì tôi phải đuổi học tất cả ngay lập tức. Chính vì cái kiểu giáo dục không nghiêm như thế này cho nên bọn học trò nội trú mới dám khinh nhờn giáo viên trực đêm đấy mà!

Sau đó ông ta quay sang bảo tôi:

– Chắc anh cũng đã mệt vì lo sợ. Hôm nay anh có thể nghỉ một buổi cũng được.

Tôi bảo:

– Không, tôi chẳng lo sợ gì hết. Dù đêm nào cũng xảy ra chuyện thế này tôi cũng chẳng sợ, chẳng lo. Tôi vẫn dạy được. Mới mất ngủ có một đêm mà đã phải nghỉ dạy thì phải trả bớt lại lương cho nhà trường mới xứng.

Không biết ông ta nghĩ gì mà yên lặng nhìn vào mặt tôi một chút rồi nhắc:

– Nhưng mặt anh hơi bị sưng lên đấy.

Quả thật, tôi thấy mặt mình hơi nằng nặng. Hơn nữa khắp người lại ngứa ran. Chắc đêm qua muỗi đã cắn thỏa thê. Tôi vừa gãi mặt soàn soạt vừa trả lời:

– Mặt tôi dẫu có bị sưng đến đâu thì chắc miệng vẫn còn nói được, không có ảnh hưởng gì đến giờ giảng đâu.

Ông ta cười và khen:

– Anh khỏe thật đấy.

Thực ra đâu phải khen mà là ông ta chế giễu tôi.