Bạn muốn chấm dứt cảnh cháy túi và bắt đầu làm lại mọi thứ để trở nên khấm khá hơn?

Thật nhảm nhí!

(Vâng, như tôi đã cảnh báo bạn rồi đấy. Tôi không hay nói vòng vo đâu. Đó đúng là một sự sỉ nhục khá khó chịu. Hãy tự cho mình một đặc ân và khắc phục điều đó. Bạn đang gặp vấn đề rắc rối và bạn cần sự giúp đỡ, hay bạn sẽ không đọc cuốn sách này để bắt đầu với nó. Chúng ta sẽ cùng đọc sách và cùng giải quyết vấn đề của bạn nhé. Hãy lắng nghe những gì tôi nói. Xét cho cùng, tôi đã trải qua những gì bạn đang phải trải qua, giờ đây tôi đã vượt qua nó và trở thành người giàu có).

Bạn muốn bị cháy túi bởi vì bạn đang thực sự bị cháy túi. Nếu bạn muốn chấm dứt tình cảnh túng quẫn, bạn phải làm một điều gì đó. Nhưng bạn đã không làm gì cả, điều đó cho thấy bạn không muốn ổn định tình hình tài chính của mình.

Đừng nói với tôi bạn muốn gì

Bởi vì tôi đã biết bạn muốn gì rồi. Bạn muốn cuộc sống của bạn chính xác như nó đang diễn ra.

Bạn muốn trở thành một người chỉ biết kiếm tiền vừa đủ sống, bởi vì bạn đang sống như vậy.

Bạn muốn trở thành một người luôn thanh toán hóa đơn muộn, bởi vì bạn đang đúng là người như vậy.

Bạn muốn trở thành một người chuyên đi xin xỏ người khác, bởi vì bạn đang làm như vậy.

Bạn muốn trở thành người mua sắm những thứ xa xỉ vượt quá khả năng chi trả của bạn, bởi vì bạn đang làm như vậy.

Bạn muốn sở hữu một chiếc ôtô mà bạn phải rất khó khăn mới có thể thanh toán được, chỉ vì nó khiến bạn cảm nhận được chính mình, bởi vì bạn đang làm như vậy.

Bạn muốn mặc những bộ đồ thời trang nhất thay vì chi trả các khoản tiền thuê của mình, bởi vì bạn đang làm như vậy.

Bạn muốn chi tiêu hơn là tiết kiệm, bởi vì bạn đang làm như vậy.

Bạn muốn ăn ở những nhà hàng sang trọng thay vì tiết kiệm để lo việc học hành của con cái, bởi vì bạn đang làm như vậy.

Mọi người thường làm những gì mà họ thích. Đợi một chút. Bạn hãy làm một bài tập nhỏ này nhé: Hãy nhìn xung quanh bạn. Bạn có thấy cánh tay của ai đó đang lăm lăm khẩu súng chĩa vào đầu bạn để buộc bạn làm những việc mà bạn đang làm không? Nếu không có ai ép bạn, thì chính bạn đã tự làm việc đó bởi vì bạn muốn thế. Điều này cũng rất đơn giản thôi.

Nào, bây giờ hãy tiến lên phía trước và nổi giận với tôi về những gì tôi vừa nói. Thực tế, tôi muốn bạn nổi giận. Trong lúc đó, hãy nghĩ về điều này: Bạn nổi giận với tôi và những gì tôi vừa nói hay bạn nổi giận với chính bạn bởi vì bạn biết rằng tôi nói đúng?

“Tôi thực sự không muốn giàu có, tôi chỉ muốn cuộc sống sung túc hơn”

Sung túc có nghĩa là bạn không cảm thấy thiếu thốn nhưng đồng thời bạn cũng không cảm thấy mọi thứ quá tuyệt vời. Hầu hết mọi người đều có cuộc sống sung túc. Đó chính là vấn đề. Những người sung túc, khấm khá không cảm thấy cuộc sống tồi tệ đến mức cần phải thay đổi, nhưng cũng không cảm thấy cuộc sống tốt đẹp đến mức phải thực sự cố gắng để tận hưởng nó. Dù thế nào thì tương lai của họ cũng đã được số phận định đoạt.

Con người không bao giờ tạo ra sự thay đổi khi họ đã cảm thấy thoải mái, sung túc. Bạn phải cảm thấy không sung túc để tạo ra một sự thay đổi tích cực trong cuộc sống của mình. Và mục đích của cuốn sách này chính là làm cho bạn cảm thấy không thoải mái, sung túc.

Bạn sẽ không bao giờ thay đổi cho đến khi bạn cảm thấy không thoải mái, sung túc.

“Larry à, tiền không quan trọng đối với tôi”

Ồ đúng rồi. Mọi người thường nói như vậy để bào chữa cho sự thật là họ không có tiền. Trên thực tế, tôi biết có rất ít người dám nói thẳng rằng mình đang bị cháy túi. Đối với hầu hết mọi người, tiền rất quan trọng.

Người không có tiền không thể giúp đỡ bất kỳ ai. Bệnh viện được xây bằng tiền. Các tổ chức từ thiện được tài trợ bằng tiền. Những người vô gia cư được chăm sóc bằng tiền. Vì thế, hãy kiếm một ít tiền đi và bạn có thể khẳng định được vai trò của mình. Bạn có trách nhiệm kiếm tiền cho bản thân bạn và cho cả thế giới.

Hãy tưởng tượng điều này: Bạn đang ngồi trên ghế sô pha xem tin tức về một thảm họa. Một thảm họa nào đó như cơn bão Katrina chẳng hạn, và bạn muốn giúp đỡ những nạn nhân của cơn bão. Bạn muốn viết một tờ séc một nghìn đô-la hay mười nghìn đô-la, thậm chí có thể chỉ mười đô-la mà thôi, nhưng bạn không thể – vì bạn đang bị cháy túi. Khi bạn giàu có, bạn có thể làm việc này mà chẳng phải suy nghĩ gì. Điều gì tốt đẹp hơn – chờ đợi được giúp đỡ người khác hay có khả năng giúp đỡ người khác?

“Nhưng Larry ơi, tôi sẽ gửi những suy nghĩ tốt đẹp của tôi đến họ và cầu nguyện cho họ.”

Tốt thôi. Hãy gửi những suy nghĩ tốt đẹp của bạn và hãy cầu nguyện bởi vì chúng cũng rất quan trọng. Nhưng, sau đó hãy ký một tấm séc. Thế giới cần những suy nghĩ tốt đẹp của bạn, những lời cầu nguyện của bạn và cả tiền của bạn nữa!

“Hãy tiếp tục thành công, chỉ những người thành công mới có thể giúp đỡ được người khác.”

—Tiến sĩ Robert Schuller

Tiền định nghĩa con người bạn

Lời tuyên bố trên của tôi có thể sẽ khiến một số người rất khó chịu và họ có thể cho tôi là người nông cạn, tham lam và rất nhiều ý nghĩ xấu xa khác nữa. Tuy nhiên, cho dù bạn có phản đối thế nào đi chăng nữa thì tôi nghĩ rằng tôi vẫn đúng.

Năm nay, khi nghĩ về Diddy hay P. Diddy hay Puff Daddy, dù tên anh ta là gì đi nữa, bạn nghĩ đó là một người Mỹ gốc Phi, một người làm trò tiêu khiển, một ngôi sao điện ảnh hay một nhân vật quan trọng trong làng thời trang? Hay bạn nghĩ ngay đó là một người giàu có? Tôi đoán chắc bạn sẽ nghĩ ngay đến gia tài của anh ta. Anh ta có phải là một người tốt hay không? Hay anh ta chỉ là một tay xuẩn ngốc? Đừng cười nhạo tôi nhé – tôi không biết anh ta là ai đâu. Tôi chỉ biết rằng anh ta rất giàu có.

Khi nhắc đến Donald Trump, điều gì ngay lập tức định nghĩa con người ông ta trong suy nghĩ của bạn? Mái tóc của ông ta? Các tòa cao ốc của ông ta? Chương trình truyền hình The Apprentice (Người học việc) của ông ta? Tôi rất lấy làm tiếc rằng, những điều này không hề xuất hiện đầu tiên trong ý nghĩ của bạn khi bạn nghĩ về Trump đâu. Điều đầu tiên xuất hiện trong tâm thức của bạn đó là tiền của ông ta. Ông ta rất giàu có. Có cảm tình hay ác cảm với ông ta, những cảm xúc này chỉ xuất hiện sau khi bạn nghĩ ông ta giàu như thế nào. Tiền định nghĩa con người Donald Trump với mỗi chúng ta.

Tiền quyết định khu vực bạn lớn lên. Nó quyết định quần áo bạn mặc tới trường. Tiền thường xuyên quyết định bạn của bạn là ai và những người khác sẽ đối xử với bạn như thế nào. Tiền quyết định bạn có thể theo học đại học hay không. Tiền quyết định ngôi nhà bạn sống, loại xe hơi bạn sử dụng và quần áo bạn mặc. Nó quyết định bạn được một bác sĩ riêng uy tín hay một ông thầy lang băm chăm sóc sức khỏe. Nó quyết định bạn có khả năng thuê một luật sư riêng giỏi nhất, hay chỉ có khả năng thuê một luật sư “rẻ tiền” để tư vấn cho bạn các vấn đề về luật pháp. Nó quyết định tất cả các nhà hàng mà bạn đến, tất cả các cửa hàng mà bạn vào và tất cả các hoạt động giải trí của bạn. Tiền thậm chí còn quyết định kích thước phần mộ chí và chất lượng chiếc quan tài mà bạn được chôn sau khi qua đời.

Bạn tự hỏi điều đó có công bằng hay không ư? Chắc chắn là không rồi. Nhưng cuộc sống vốn dĩ đã luôn không công bằng rồi mà. Đó là sự thật. Tôi không tạo ra luật lệ, tôi chỉ cố gắng tìm ra các luật lệ đó, sống theo chúng và vượt qua chúng để đạt được mục tiêu của tôi mà thôi.

Đối với bản thân tôi, tiền đã định nghĩa cuộc sống của tôi. Cuộc sống nghèo khổ, túng thiếu của gia đình tôi đã tạo nên con người tôi ngày hôm nay. Nó thúc đẩy tôi làm việc chăm chỉ hơn tất cả những người khác và giúp tôi trở thành số một trong bất cứ việc gì tôi làm, vì vậy tôi đã kiếm được rất nhiều tiền và giờ đây tôi đã thoát khỏi cảnh túng thiếu. Bị phá sản khiến tôi thậm chí còn có nhiều quyết tâm hơn nữa trong việc làm giàu trở lại. Giờ đây, khi đã trở nên khá giả, tiền đã giúp tôi có được sự tín nhiệm để thực hiện một chương trình truyền hình về tiền và viết sách về cách để đạt được thành công. Tôi có thành công trong các lĩnh vực khác của cuộc sống hay không? Tất nhiên là có rồi. Tôi còn là một người chồng tốt, một người cha có trách nhiệm và một người con có hiếu. Tôi là một tay golf tầm tầm, một người trang trí nội thất xuất sắc và một tay đầu bếp đáng nể đấy. Tôi còn thiết kế ủng cao bồi cho riêng mình và tôi có thể quét sơn nhà cửa đẹp và nhanh hơn bất kỳ ai mà tôi biết. Tôi có rất nhiều điều khác ngoài sự giàu có. Nhưng tiền vẫn định nghĩa cuộc sống của tôi.

Tiền cũng định nghĩa cuộc sống của bạn.

Bạn có đồng tình với quan điểm của tôi không? Đừng bao giờ nói rằng tiền không phải là vấn đề với bạn nhé.

Tiền luôn luôn là vấn đề

Đôi lúc con người thường trông đợi quá nhiều vào tiền bạc. Họ không nhận ra rằng, có rất nhiều thứ mà tiền không thể giúp được họ.

• Tiền không mang lại hạnh phúc cho bạn.
  Những người hạnh phúc luôn cảm thấy hạnh phúc bất kể họ có tiền hay không. Hạnh phúc là một lựa chọn. Đừng trông đợi quá nhiều rằng tiền bạc quyết định việc chúng ta hạnh phúc hay không. Có những người giàu có và rất hạnh phúc, nhưng cũng có những người giàu có lại bất hạnh, chỉ có điều, họ bất hạnh trong một hoàn cảnh tốt hơn mà thôi!
• Tiền không mua được bạn bè.
  Bạn mà tiền có thể mua được không hẳn là một người bạn thực sự. Khi không còn tiền bạc, những người bạn đó cũng ra đi. Tuy vậy, tiền cũng có thể mua tình bạn. Bạn không tin tôi sao? Hãy vào bất kỳ sòng bạc nào ở Las Vegas và quan sát những ông chủ giàu có luôn dán mắt vào đôi tay của họ. Những cô gái quyến rũ, xinh đẹp luôn ngồi bên cạnh họ, các cô bị lôi cuốn, hấp dẫn bởi những cái bụng to, những cái đầu hói và những cái răng vàng của những ông chủ giàu có đó. Vì thế, nếu bạn đang tìm kiếm một tình bạn hời hợt thì tiền có thể giúp bạn. Tình bạn thực sự không bao giờ được đem bán hay mua cả.
• Tiền không giải quyết được những vấn đề của bạn.
  Khi bạn có nhiều tiền không có nghĩa là bạn có ít đi vấn đề khó khăn. Những điều tồi tệ xảy ra với người giàu có cũng giống như với những người khác mà thôi. Những người có nhiều tiền cũng vẫn phải lo lắng. Đôi khi, họ thậm chí còn lo lắng về tiền của họ nhiều hơn là chúng ta.
• Có tiền không có nghĩa là bạn có thể thanh toán hóa đơn đúng hẹn.
  Những người luôn thanh toán các hóa đơn đúng hẹn vì họ là người luôn đúng hẹn. Nếu bạn không thanh toán hóa đơn đúng hẹn khi bạn khánh kiệt, thì bạn cũng sẽ không thanh toán chúng đúng hẹn khi bạn giàu có. Các tờ báo đăng tải đầy rẫy những câu chuyện về các ngôi sao truyền hình giàu có nhưng không đóng thuế thu nhập hay đang bị kiện tụng, bởi vì họ không thanh toán tiền công cho quản gia hay chi trả các hóa đơn của họ. Những người này có khả năng làm những việc đúng đắn; họ chỉ không phải là kiểu người hay làm những việc đúng đắn mà thôi.
• Tiền không khiến bạn trở thành người giàu lòng nhân ái hơn.
  Những người giàu lòng nhân ái làm từ thiện bất chấp thu nhập của mình. Tôi thấy rất thú vị khi biết rằng những người độ lượng nhất, tính theo phần trăm số tiền bố thí trên thu nhập, là những người có thu nhập vừa phải. Hãy hỏi một người phục vụ quầy rượu hay một nhân viên phục vụ bàn xem ai cho họ tiền boa nhiều nhất. Anh ta sẽ trả lời rằng không phải là một gã giàu có, gọi một chai Dom Pérignon, mà là một gã bình thường có một công việc bình thường.
• Tiền không cho bạn một cuộc hôn nhân hạnh phúc hơn.
  Mặc dù những vấn đề liên quan đến tiền bạc là nguyên nhân số một dẫn tới các vấn đề trong hôn nhân, tuy nhiên có nhiều tiền cũng không thể bảo đảm cho bạn một cuộc hôn nhân hạnh phúc. Có rất nhiều lý do khác nhau dẫn đến một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Tôi đã nói chuyện với nhiều cặp vợ chồng mà với họ, vấn đề duy nhất trong mối quan hệ chính là tiền. Sẽ không mất nhiều thời gian để nhận ra rằng, tiền chỉ là một vấn đề rất nhỏ trong số những khúc mắc của họ.
  Một cặp vợ chồng mà tôi từng nói chuyện trong chương trình Big Spender đã hẹn hò và đính hôn 10 năm, nhưng họ chưa bao giờ nói chuyện thẳng thắn với nhau về tiền bạc. Họ lên kế hoạch cho lễ cưới mà không hề có chút tiền tiết kiệm nào cả. Họ sống nhờ vào các khoản vay ngắn hạn, họ có rất nhiều hóa đơn phải thanh toán, họ còn nợ tiền thuê nhà nhiều tháng, và mỗi năm họ chi tiêu vượt 10 nghìn đô-la so với khoản thu nhập của họ. Thậm chí xe ô tô của họ còn bị thu hồi nữa. Vậy mà họ lại cho rằng, vấn đề duy nhất là họ không kiếm đủ tiền. Nhưng theo tôi, họ có vấn đề về sự cam kết thì đúng hơn. Họ đã sống cùng nhau 10 năm mà chưa làm lễ cưới. Họ chưa từng nói chuyện thẳng thắn về tiền bạc. Họ không có các quy định, không có những ràng buộc về trách nhiệm, bởi vì họ không bao giờ lo lắng về việc thanh toán các hóa đơn và trả tiền thuê đúng hẹn. Cặp đôi này có những vấn đề lộn xộn ở mọi khía cạnh, vậy mà họ lại đổ lỗi cho tiền bạc hơn là nghiêm túc nhìn nhận lại bản thân họ.
  Tôi rất lấy làm tiếc nếu đây là hoàn cảnh của bạn. Hãy tìm vài lời hướng dẫn và đối mặt giải quyết cả hai vấn đề là tài chính và mối quan hệ của bạn.
• Tiền không giúp bạn thành công.
  Thành công có ý nghĩa nhiều hơn tiền bạc. Thành công bao gồm tất cả. Thành công là có những mối quan hệ tốt đẹp, có công việc tốt, và có sức khỏe. Có tiền không có nghĩa là thành công nhưng để thành công thì chắc chắn phải cần đến tiền.
• Tiền không làm cho bạn trở thành một người tốt hơn.
  Nếu bạn là một người khó tính khi bạn khánh kiệt, bạn sẽ vẫn là một người khó tính khi bạn giàu có, hoặc bạn có thể trở thành người khó tính chỉ trong những việc liên quan đến tiền.
• Trong cuộc sống, có người tốt và kẻ xấu. Đó là sự thật.
  Những người tốt luôn thanh toán hóa đơn của họ. Họ là người độ lượng. Họ làm những việc đúng đắn bất chấp mọi hoàn cảnh, dù cho có ai thấy hay biết về điều đó hay không. Họ làm việc chăm chỉ. Họ là những người chính trực, thật thà. Họ chấp hành đúng những cam kết và bổn phận của họ. Họ có trách nhiệm với những lời họ nói và những việc họ làm. Họ luôn quan tâm đến gia đình của mình.
  Người xấu không làm những việc này.
  Mỗi người một tính cách, vì đó là con người mà họ lựa chọn. Tiền không thể thay đổi con người thật của bạn. Bạn là chính bạn bởi vì đó là lựa chọn của bạn, chứ không phải vì bạn có bao nhiêu tiền.
• Tiền phóng đại mọi thứ.
  Có tiền giống như cầm một chiếc kính lúp soi vào mọi khía cạnh trong cuộc sống của bạn. Nếu bạn là người tốt – dù có tiền hay không bạn cũng sẽ làm những việc tốt, thậm chí bạn còn làm nhiều việc tốt hơn khi có nhiều tiền. Nếu bạn là một gã xấu tính thô lỗ, bất lịch sự, kiêu căng thì bạn vẫn mãi là người như vậy ngay cả khi bạn có tiền hay không; tiền chỉ khiến bạn được chú ý hơn mà thôi.
  Trong thực tế, sự phóng đại là điều đã khiến cho tiền mang tiếng xấu. Chúng ta xem gương những gã giàu có nhưng thoái hóa trên truyền hình và chúng ta đổ lỗi cho tiền đã khiến họ trở thành những kẻ ngu ngốc. Nếu Paris, Britney và Lindsay không giàu có, họ vẫn sẽ gây ra các vụ đâm xe và vẫn có những hành động ngu ngốc. Bạn chỉ không biết điều đó mà thôi. Khi bạn thấy những người giàu có làm những điều ngu ngốc thì đừng đổ lỗi cho tiền của họ. Tiền không làm cho bạn ngu ngốc; nó chỉ khiến cho hình ảnh của bạn được chú ý hơn mà thôi.

“Trong cuộc sống, tiền không phải là nguồn gốc của mọi điều sai trái.”

—Malcolm Forbes

Tiền có thể làm gì?

Tiền sẽ cho phép bạn chi tiêu khi bạn muốn và khi bạn cần, tiền giúp bạn có sự bảo đảm về tài chính.

Đó là tất cả những gì tiền có thể làm.

“Chờ đã! Đó là tất cả những gì tiền có thể làm ư? Anh đã đưa ra một danh sách dài dằng dặc về những điều tiền không thể làm được, vậy mà anh chỉ đưa ra được một câu về những gì tiền có thể làm ư?”

Vâng, đúng thế. Tất cả những gì tiền có thể làm cho bạn đó là cho bạn một chút tự do và một chút yên bình trong tâm trí của bạn mà thôi. Hãy tin tôi đi, điều này đã đủ làm cho tiền trở nên quan trọng rồi!

“Nhưng bạn không hiểu!”

Và bây giờ bạn đang muốn đưa ra lý do phải không? Ồ đừng làm vậy, chỉ tốn công vô ích mà thôi.

Bạn biết tại sao không? Tôi có thể luôn thấy một ai đó nghèo khổ hơn bạn, một người nào đó có những vấn đề nan giải hơn vấn đề của bạn, nhưng họ vẫn nỗ lực tìm kiếm một con đường để đi đến giàu có và thành công. Nếu một người có thể làm được điều đó, thì người khác cũng có thể, phải không?

Một vài lý do thông thường biện minh cho cảnh cháy túi

“Tôi lớn lên trong nghèo khó.”

Việc có tiền hay không không phải do môi trường bạn sống quyết định. Có rất nhiều người kiếm được nhiều hơn hàng triệu đô-la so với tài sản họ được thừa kế. Rất nhiều triệu phú lớn lên trong nghèo khổ. Như trường hợp của tôi chẳng hạn: Trong gia đình tôi không ai giàu có cả. Ông tôi là một diễn viên xiếc, ông làm việc cho một đoàn xiếc lưu động với một con gấu, một con khỉ và một con ngựa kéo nhỏ. Sau này, ông sống ở một cái kho phía sau một cửa hàng bán đồ gia dụng. Còn cha mẹ tôi không bao giờ có nhiều tiền. Vậy mà tôi vẫn giàu có.

Vấn đề không phải là cách bạn bắt đầu như thế nào mà là cách bạn kết thúc như thế nào.

“Chúa sẽ chu cấp.”

Nói ra điều này giống như bạn đi nghỉ mà quên khóa cửa nhà. Điều này không hề thông minh chút nào. Bạn hãy cứ nghĩ như vậy, còn Chúa sẽ nghĩ bạn thật ngu ngốc. Chúa đã chu cấp cho bạn khả năng kiếm sống. Đừng đổ lỗi cho Chúa về hoàn cảnh của bạn hay mong muốn Chúa sẽ chỉ cho bạn một kho báu. Thay vào đó, hãy thôi lười biếng và bắt tay vào làm việc đi nào!

Và trong khi chúng ta đang nói chuyện về Chúa, chúng ta hãy đi đến một lý do thông thường khác:

“Đó là ý muốn của Chúa.”

Không có vị Chúa trời nào bạn tôn thờ lại mong muốn bạn bị khánh kiệt cả. Nếu bạn nghĩ Chúa muốn bạn cháy túi thì bạn cần một vị Chúa khác. Sau khi đọc một số cuốn sách tiêu biểu về các tôn giáo trên thế giới, tôi có thể khẳng định rằng, tôi không hề tìm thấy bất cứ điều gì cho thấy Chúa muốn bạn cháy túi cả. Đừng bao giờ tin rằng Chúa muốn bạn sở hữu ít hơn những gì bạn đang có.

“Tôi là một người mẹ đơn thân. Tôi làm việc rất vất vả. Công việc hàng ngày của tôi là đi làm, về nhà, chuẩn bị bữa ăn cho các con, tắm rửa và đi ngủ.”

Đây quả là một tình huống khó khăn. Tôi biết có rất nhiều người ở trong hoàn cảnh này và tôi lấy làm tiếc về điều đó. Nhưng bạn có thể vượt qua hoàn cảnh của mình nếu bạn muốn. Có rất nhiều bậc cha mẹ thay vì chấp nhận hoàn cảnh, đã cố gắng làm lụng nhiều công việc cùng một lúc để nuôi nấng con cái, dù vất vả họ vẫn học tập, đọc thêm sách vở để có thể vững bước tiến tới tương lai và trở nên giàu có. Bạn cũng có thể làm được điều đó, nếu nó thực sự có ý nghĩa với bạn. Vì vậy, tôi sẽ không cho phép bạn tiếp tục ở trong hoàn cảnh khó khăn đó lâu hơn nữa. Tôi hiểu và thông cảm với bạn, nhưng sau đó tôi sẽ hỏi bạn: “Sau tất cả những việc đã diễn ra, tuần trước bạn đã bỏ ra bao nhiêu giờ để xem truyền hình? Bạn không thể sắp xếp thời gian để đọc một cuốn sách ư? Bạn đã làm được việc gì để nâng cao giá trị của bạn trong mắt ông chủ hay với chính bản thân bạn? Bạn không thể học được một kỹ năng nào đó?” Tất cả chúng ta đều nghĩ rằng chúng ta làm việc rất chăm chỉ, vì vậy chúng ta không có thời gian cho bất kỳ việc gì khác. Vâng, theo một nghiên cứu về sự tiêu thụ truyền thông đại chúng mà tôi được biết thì trung bình một người Mỹ bỏ ra:

65 ngày trong một năm ngồi trước vô tuyến,
41 ngày trong một năm nghe đài,
7 ngày ngồi lướt Internet,
7 ngày ngồi đọc báo,
7 ngày ngồi nghe nhạc.

Chừng đó thời gian là quá đủ để đọc một cuốn sách, tham gia một khóa học, hay làm một việc gì đó có ích cho bản thân bạn. Một điều gì đó giúp bạn nâng cao giá trị của bản thân trong cuộc sống.

“Nếu bạn chăm sóc trí óc của bạn thường xuyên như bạn chăm sóc cái dạ dày của bạn, thì bạn sẽ không bao giờ phải lo lắng về việc chăm sóc cái dạ dày của bạn, ngôi nhà của bạn hay quần áo bạn mặc trên người.”

—Albert Einstein

Tôi thừa nhận rằng có rất nhiều người làm việc chăm chỉ mà vẫn không thể giàu có được. Cha mẹ tôi đã làm việc vất vả để nuôi nấng tôi, vì vậy tôi không thể thờ ơ với những người làm việc chăm chỉ mà vẫn nghèo khó. Nhưng tôi sẽ không tập trung vào những người như vậy. Vì không chỉ cứ làm việc chăm chỉ là có thể giàu có. Sự giàu có bắt đầu bằng làm việc chăm chỉ nhưng nó còn đòi hỏi nhiều hơn thế nữa. Nó đòi hỏi bạn luôn sẵn sàng làm bất cứ việc gì để tiến lên phía trước.

Patrick, con trai tôi, là một nhà thiết kế thời trang. Nó làm việc rất chăm chỉ. Ngay từ khi bắt đầu tìm việc làm để kiếm sống, nó đã học cách sống bằng việc chi tiêu tiết kiệm nhất có thể. Nó làm việc từ 8 đến 20 giờ một ngày. Nó học cách chi tiêu cho ăn uống chỉ với 12 đô-la một tuần, mua sắm ở những cửa hàng giá rẻ. May mắn thay, nó có thể tự may được quần áo! Khi tham gia một chương trình thời trang ở Las Vegas, trong khi các đối tác của nó nghỉ ở những căn hộ sang trọng tại Mandalay Bay và Caesar’s Palace thì nó nghỉ tại Howard Johnson với giá 39 đô-la một đêm, ở chung phòng với một người bạn và ăn bánh gạo, thịt bò khô, kẹo sôcôla và uống sođa giá một đô-la mua ở những cửa hàng giá rẻ. Bây giờ nó kiếm tiền rất giỏi và tôi tin rằng nó sẽ trở thành triệu phú trong vài năm tới. Nhưng nó thanh toán các hóa đơn và nộp thuế rất đúng hạn. Nó còn học tiếng Trung Quốc, tiếng Tây Ban Nha và cả tiếng Nhật, vì vậy nó có thể giao tiếp với các nhà cung cấp và các hãng thời trang. Giờ đây, nó tự tin rằng nó sẽ không gặp thất bại trong kinh doanh nữa vì nó đã có được nhiều bài học từ thương trường rồi. Nó có thể tập hợp chúng và viết thành một cuốn sách, và hãy tin nó đi, một ngày nào đó nó sẽ viết một cuốn sách thật sự đấy.

Thực ra tôi kể câu chuyện về con trai của tôi để có thể gắn kết với câu chuyện của Joel – người làm cùng Patrick. Joel chuyển từ Guatemala đến Mỹ với mong muốn có được một cuộc sống tốt hơn cho gia đình mình. Anh ta nhận làm công việc may quần áo tại một nhà máy may lớn ở Los Angeles. Công việc của anh ta bắt đầu từ 7 giờ sáng và kết thúc vào lúc 5 giờ chiều. Sau đó, anh ta đi xe buýt về nhà dùng bữa tối cùng gia đình. Đến 7 giờ tối, anh ta lại bắt một chuyến xe buýt khác đến rạp chiếu phim nơi anh ta nhận làm nhân viên soát vé đến tận 10 giờ tối. Sau đó, anh ta bắt một chuyến xe buýt khác đến chỗ của Patrick, nơi anh ta ngồi bên chiếc máy khâu cho đến tận 1 giờ sáng hôm sau để may hàng mẫu cho Patrick. Sau đó, Patrick sẽ chở anh ta về nhà. Anh ta làm việc như vậy cả tuần. Theo Patrick, Joel không bao giờ phàn nàn và luôn hạnh phúc, phấn khởi và cảm thấy rất biết ơn vì anh ta có thể làm ba công việc cùng một lúc. Như vậy anh ta có thể giúp gia đình mình có cuộc sống thoải mái hơn.

Có hàng triệu câu chuyện giống như câu chuyện của Joel và chúng khiến tôi không thể chấp nhận được những người luôn than phiền về số phận của họ, về việc họ đã làm lụng chăm chỉ như thế nào trong công việc duy nhất của mình. Bạn làm những việc phải làm bởi đó là điều đúng đắn, điều nên làm cho gia đình bạn và cho chính bản thân bạn. Bạn làm công việc đó bởi vì bạn mong muốn kiếm tiền nhiều hơn, bởi bạn có thể làm. Rất khó tìm thấy thành công và sự thịnh vượng, nhưng nếu bạn thật sự cố gắng thì điều đó không quá khó khăn. Thành công đòi hỏi sự chăm chỉ và tinh thần sẵn sàng làm mọi công việc cần thiết để đạt được mục tiêu.

“Tôi xứng đáng được tiêu tiền theo cách tôi muốn!”

Tôi tin bạn xứng đáng có được sự đảm bảo về tài chính, có một chút tiền tiết kiệm và có thể sử dụng tiền của mình một cách thoải mái. Bạn xứng đáng được thư thái đầu óc. Với hai câu nói này, tôi đã vừa chứng minh được rằng tôi nghĩ cho bạn nhiều hơn bạn nghĩ cho chính bản thân mình ấy chứ.

“Tôi đã thụt lùi lại phía sau quá xa để có thể tiến lên phía trước.”

Không, bạn không hề thụt lùi. Cuộc sống có thể có đôi chút khắc nghiệt với bạn và mọi thứ có thể thực sự ảm đạm, nhưng bạn luôn có thể tiến lên phía trước. Tôi không có ý định xúc phạm bạn khi nói rằng cuộc sống sẽ rất dễ dàng. Đôi lúc, việc khui ra núi nợ nần của bạn để giải quyết và tiến lên phía trước có thể lại tốt hơn. Nhưng hãy nhớ điều này: Bạn có thể làm được nếu bạn muốn làm việc đó. Bạn có thể không có khả năng làm cho cuộc sống của bạn hoàn hảo nhưng chắc chắn bạn có thể làm cho nó trở nên tốt hơn hiện tại. Lỗi lớn nhất mà bạn có thể mắc phải là tin rằng hoàn cảnh của bạn là hoàn toàn vô vọng. Nó không hề vô vọng bởi vì bạn còn có sự giúp đỡ của những người khác. Hãy đối mặt và nhận lấy trách nhiệm của bạn, sau đó bắt tay vào công việc để thay đổi nó. Hãy tin tưởng vào bản thân bạn. Bạn vẫn đang đọc cuốn sách này đấy chứ?

“Tôi không biết làm cách nào để có thể trở nên khấm khá hơn. Chưa có ai từng nói với tôi về điều này.”

Một người phụ nữ kể với tôi rằng cha cô ấy từng nói, chỉ cần con mặc một bộ đầm thật đẹp, đeo đồng hồ hiệu Rolex và lái một chiếc xe Mercedes thì không có gì phải lo lắng cả. Tôi nói với cô ấy rằng cha cô ấy thật ngốc nghếch khi nói như vậy. Theo tôi, dạy bảo con cái một điều gì đó mà lại hoàn toàn không hiểu biết về điều đó thì đúng là một tội lỗi. Tôi cảm thấy tiếc cho người phụ nữ này – trong vài phút. Cô ấy chừng 30 tuổi rồi. Đến một thời điểm nào đó, bạn nên biết rằng điều gì là đúng, điều gì là sai, bất chấp cha mẹ bạn đã làm điều đó hay từng nói với bạn về điều đó hay chưa.

Tôi đã từng giúp một cặp vợ chồng khác – họ nói với tôi rằng cả hai bên cha mẹ họ đều không giàu có, vì vậy họ cũng sẽ không thể giàu có được. Vâng, lý do nghe cũng có vẻ hợp lý. Nhưng đó chỉ là kết cục của những kẻ ngu dốt, họ bị phá sản với hàng đống những lý do khác nhau. Tôi hiểu tất cả chúng ta đều chịu ảnh hưởng của môi trường sinh sống ở một mức độ nào đó. Điều này đúng cho tới khi bạn khoảng 30 tuổi; bạn nên nhìn xung quanh và tìm ra điều gì đó cho bản thân bạn. Khi bạn 35 tuổi mà vẫn đổ lỗi cho cha mẹ mình thì bạn cần nghiêm túc xem xét lại bản thân.

“Tôi không giỏi tính toán.”

Một anh chàng nói với tôi lý do anh ta không thể thanh toán các hóa đơn của mình là vì anh ta không giỏi tính toán. Đây quả là một lý do không thể chấp nhận được. Đặc biệt là khi chàng trai này chỉ làm việc có 9 giờ một tuần! Tính toán không phải là vấn đề của anh ta. Công việc mới chính là vấn đề của anh ta. Tính toán hóa đơn không phải là môn đại số cao cấp, chỉ đơn giản là viết ra con số bạn kiếm được, rồi viết xuống phía dưới con số bạn đã chi tiêu. Nếu con số ở phía trên nhỏ hơn con số ở phía dưới thì đúng là bạn đang có vấn đề về chi tiêu rồi đấy.

“Đó là lỗi của các công ty thẻ tín dụng.”

Bạn có tin không, đây là một trong những lý do phổ biến nhất mà tôi thường nghe thấy. Một người phụ nữ đã nói với tôi rằng, lý do cô ấy chìm ngập trong nợ nần và đang trên bờ vực phá sản là vì các công ty thẻ tín dụng liên tục gửi cho cô ấy những mẫu đơn làm thẻ tín dụng đã được phê duyệt trước. Cô ấy nói rằng giá mà họ không gửi những lá thư đó cho cô, thì cô ấy đã không cảm thấy như bị bắt buộc phải cầm những tấm thẻ đó lên và mua sắm mọi thứ. Bởi vậy, cô ấy có tới 57 thẻ tín dụng cùng với khoản nợ lên tới 100 nghìn đô-la.

Các công ty thẻ tín dụng không phải chịu trách nhiệm cho hoàn cảnh của bạn, mà chính là bạn. Khi những mẫu đơn được gửi tới hòm thư của bạn, bạn đừng mở ra đọc. Đừng điền thông tin vào đó mà hãy xé chúng đi.

“Đồ đạc lên tiếng.”

Đúng, chúng sẽ lên tiếng. Nhưng nếu bạn không thể kiểm soát được cuộc sống và đang đổ lỗi cho hoàn cảnh túng thiếu của bạn, thì bạn đang lừa dối chính bản thân mình đấy. Tôi biết điều gì đang xảy ra. Khi tôi đang hoàn toàn cháy túi, thì chú chó của tôi bị thương ở chân và để chữa lành vết thương đó, tôi phải mất 1200 đô-la – số tiền quá lớn mà lúc đó tôi không thể có được. Vậy đó là lỗi của chú chó khiến tôi cháy túi? Liệu có phải thế giới này đang quay lưng lại với tôi vì tôi không có tiền? Hay đó là lỗi của bác sỹ thú y vì đã đòi mức giá quá cao để chữa lành vết thương cho con chó của tôi? Không, đó là lỗi của tôi vì tôi cháy túi. Bạn nợ nần quá nhiều do bạn không kiểm soát được chi tiêu của mình. Khi một việc khẩn cấp đột ngột xảy ra, bạn nên có một khoản tiết kiệm trong tay để có thể xử lý tình huống.

“Nhưng, nhưng, nhưng…”

Đừng nói “nhưng” mà hãy thừa nhận rằng lý do bạn không có tiền tiết kiệm để đối phó với những tình huống khẩn cấp là vì bạn đã tiêu khoản tiền đó vào những thứ khác rồi. Bạn đã không tiết kiệm một chút nào, đó là một khoản cần thiết mà đáng lẽ bạn nên có. Đó không phải là lỗi của tình huống khẩn cấp mà chính là sai lầm tồi tệ của bạn.

“Giá cả mọi thứ đều rất đắt.”

Tôi biết giá cả thị trường chứ. Tôi cũng biết giá của một bình gas và một bình sữa như thế nào. Tôi không phải là người không bao giờ đi chợ và không chú ý đến giá cả. Tôi cũng đi chợ, đến cửa hàng rau quả và cũng đổ xăng xe hàng ngày giống như bạn thôi. Nhưng tôi cam đoan với bạn rằng giá cả mọi thứ đều không quá cao đâu. Mọi thứ luôn có giá đúng với giá trị thực của nó mà thôi. Hơn nữa, bạn không thể kiểm soát được giá cả thị trường. Thay vì kêu ca, than vãn, hãy chuyển sang đối phó với nó. Vấn đề của bạn không phải là giá cả thị trường; vấn đề ở chỗ bạn không kiếm đủ tiền để mua những thứ bạn muốn. Bạn không thể điều chỉnh được giá cả, bạn chỉ có thể điều chỉnh được tiền của bạn mà thôi.

“Tôi không có công việc với mức lương hấp dẫn.”

Tôi rất ghét khi nghe thấy ai đó nói những điều ngu ngốc kiểu như: “Tất nhiên là anh ta giàu có rồi vì anh ta là một bác sỹ mà.”; hay “Cô ấy có công ty riêng, vì vậy đừng thắc mắc tại sao cô ấy lại đi xe Mercedes.”; “Anh ấy là một cầu thủ bóng chày nên anh ấy đi xe Lamborghini là điều đương nhiên mà.” Công việc của bạn không giúp cho bạn giàu có. Có những bác sỹ, nha sỹ, luật sư và rất nhiều giám đốc công ty cũng bị khánh kiệt đấy chứ. Và cũng có những tài xế xe tải, quản gia và công nhân nhà máy giàu có đấy chứ. Tôi đã từng giúp đỡ một luật sư và một người môi giới thế chấp đang trên bờ vực phá sản. Tôi cũng từng làm việc cùng với những người làm trong lĩnh vực bảo hiểm thế chấp, họ cũng bị khánh kiệt và thẻ tín dụng của họ thì rỗng không. Thậm chí tôi còn từng giúp một kiểm toán viên chưa hề có một tập séc cá nhân nào cả. Bạn có nhận thấy sự trớ trêu trong các trường hợp này không? Công việc và tiền bạc không liên quan nhiều với nhau. Đừng đổ lỗi cho công việc về tình hình tài chính nghèo nàn của bạn. Đó không phải là lỗi của công việc bạn đang làm mà chính là lỗi của bạn.

“Nhưng tôi không có bất kỳ kỹ năng nào.”

Đây là lỗi của ai? Hãy trang bị cho mình một vài kỹ năng đi chứ. Hãy đọc một cuốn sách, tham gia lớp học buổi tối hay theo học một lớp hàm thụ… Có rất nhiều cách để trang bị cho mình các kỹ năng làm việc. Thậm chí còn có vài phương pháp được dạy miễn phí nữa. Ngoài ra, bạn đã có một số kỹ năng để làm việc tốt hơn rồi. Bạn có thể kiếm được một công việc làm thêm với những kỹ năng bạn có. Nếu bạn cho rằng sự bảo đảm về tài chính là điều quan trọng đối với bạn, bạn nên sẵn sàng làm bất cứ việc gì.

Bạn đã biết mình cần gì để làm việc tốt hơn

Chỉ có ba lý do khiến mọi người không làm việc hiệu quả. Đó là sự ngu ngốc, lười biếng và không chú tâm vào công việc. Vậy lý do của bạn là gì?

Đầu tiên, bạn không ngu ngốc. Bạn có thể làm những điều ngu ngốc nhưng bạn không ngu ngốc. Ai cũng biết có ít nhất một việc họ có thể làm tốt hơn, làm nhiều hơn và có được nhiều hơn. Hãy để tôi chứng minh điều này cho bạn thấy. Tôi muốn bạn quan sát một vài lĩnh vực trong cuộc sống của bạn và viết ra một việc mà bạn biết mình có thể làm tốt hơn. Tôi sẽ giúp bạn bằng cách đưa ra một ví dụ. Tôi muốn bạn đưa trường hợp của bạn vào sau ví dụ của tôi. Hãy lấy một trường hợp thật đặc biệt nhé bởi vì bạn biết rõ về bản thân mình hơn bất cứ ai mà.

VIỆC LÀM CẢI THIỆN KẾT QUẢ CỦA TÔI:

TRONG CÔNG VIỆC.

Larry: Tôi có thể làm việc bất kỳ lúc nào miễn là họ trả công xứng đáng cho tôi.

Tôi: …

…

…

VỚI GIA ĐÌNH.

Larry: Tôi có thể không xem ti vi nữa, thay vào đó là chăm sóc gia đình tôi.

Tôi: …

…

…

VỚI MỘT NGƯỜI QUAN TRỌNG.

Larry: Tôi có thể khen ngợi cô ấy về một việc gì đó hàng ngày.

Tôi: …

…

…

ĐỂ TRỞ THÀNH MỘT NGƯỜI CHA/ NGƯỜI MẸ TỐT HƠN.

Larry: Một ngày tôi có thể dành ít nhất hai mươi phút để trò chuyện với các con tôi về những điều chúng quan tâm.

Tôi: …

…

…

VỚI SỨC KHỎE CỦA BẢN THÂN.

Larry: Tôi có thể ăn ít đi và tập luyện nhiều hơn một chút mỗi ngày.

Tôi: …

…

…

ĐỂ TRỞ NÊN SÁNG SUỐT HƠN.

Larry: Tôi có thể đọc một cuốn sách hướng dẫn cách để thành công. (Tin vui đây, cuốn sách này cũng đáng quan tâm đấy!)

Tôi: …

…

…

VỚI VỐN LIẾNG CỦA MÌNH.

Larry: Tôi có thể ngừng mua sắm những thứ không thực sự cần thiết.

Tôi: …

…

…

Bạn vẫn đang theo dõi chứ? Bạn biết có thể làm tốt hơn ít nhất một việc trong mỗi lĩnh vực tôi vừa liệt kê. Bạn thậm chí còn biết bạn có thể làm những việc gì để cải thiện tình trạng tài chính của mình. Vấn đề không phải là bạn không biết nên làm gì, bạn đang lười biếng, rất lười biếng mà thôi! Và bạn không chú tâm. Tôi không thể hiểu nổi tại sao một người biết cách làm việc tốt hơn nhưng lại không làm điều đó vì chính bản thân mình hay gia đình mình.

Lý do của bạn là gì?

Liệu tôi có bỏ sót trường hợp của bạn trong bảng liệt kê các lý do của tôi không? Có thể lắm chứ. Có lẽ tôi phải viết đến một trăm trang sách thì mới có thể liệt kê hết lý do mọi người đưa ra để biện minh cho hoàn cảnh túng thiếu của mình ấy chứ. Ngoài các lĩnh vực mà tôi đã liệt kê, bạn cũng có thể thêm vào:

Vậy đâu là trường hợp của bạn? Những lý do bạn biện minh cho cảnh túng thiếu của bạn là gì? Hãy viết chúng ra ở bảng sau:

BẢNG LIỆT KÊ NHỮNG LÝ DO VÌ SAO TÔI CHÁY TÚI:

…

…

…

…

Không cần nhìn vào những gì bạn vừa viết tôi cũng có thể khẳng định có một vấn đề trong bảng liệt kê của bạn. Bạn không chú tâm vào nó. Điều này là sự thật. Bảng liệt kê những lý do biện minh cho tình cảnh túng thiếu của bạn thực tế chỉ cần là một bảng liệt kê rút gọn. Nó chỉ nên có mỗi tên của bạn trong đó mà thôi. Tại sao bạn không quay lại và thêm tên của bạn vào nhỉ?

“Con người thường không muốn chịu trách nhiệm về những khó khăn trong cuộc sống của mình. Họ dễ dàng đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho những người xung quanh, những sự kiện khác hay thậm chí là đổ lỗi cho Chúa về những thất bại của họ.”

—Tiến sỹ Wayne W. Dyer

Trong chương tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm ra biện pháp để chấm dứt việc đưa ra các lý do biện hộ cho bản thân và bắt tay vào giải quyết những vấn đề đang thực sự cản trở bạn tiến lên.