Elínborg đến tìm Klara, em gái của Grétar. Việc cô tìm kiếm nạn nhân khác của Holberg, người phụ nữ Húsavík như Erlendur đã gọi, chẳng đi đến kết quả nào. Tất cả những người phụ nữ mà cô đến tìm đều phản ứng như nhau: ngạc nhiên tột độ, sau đó là tò mò, háo hức muốn biết thêm làm cho Elínborg phải sử dụng tất cả những chiêu học được trong sách để tránh đề cập đến chi tiết cụ thể của vụ án. Cô biết rằng mặc dù cô và các cảnh sát khác – những người điều tra người phụ nữ đó – có nhấn mạnh đến mấy rằng đó là một vụ rất nhạy cảm và không được nói với ai khác, điều đó cũng không thể nào ngăn những câu chuyện ngồi lê đôi mách liên miên khi màn đêm dần buông.
Klara chào Elínborg trước cửa một căn hộ ngăn náp ở quận Seljahverfi thuộc vùng ngoại ô Breidholt. Bà trạc năm mươi tuổi, thân hình mảnh khảnh với mái tóc sẫm màu, mặc quần jean và áo len màu xanh dương. Bà ta đang hút một điếu thuốc.
“Cô đã nói chuyện với mẹ tôi phải không?” Klara nói khi Elínborg giới thiệu bản thân và mời cô vào nhà, bà tò ra rất thân thiện và đây vẻ quan tâm.
“Đây là Erlendur,” Elínborg nói, “đồng nghiệp của tôi”.
“Mẹ tôi nói rằng bà cảm thấy không được tốt” Klara nói trong lúc đi qua Elínborg vào phòng khách và mời cô ngồi. “Bà ấy luôn luôn đưa ra những nhận xét mà cô không thể đoán biết được.”
Elínborg không nói gì.
“Hôm nay tôi được nghỉ làm” Klara nói như để giải thích lý do tại sao bà lại ở nhà vào giữa ngày và hút thuốc. Bà nói rằng mình làm cho một công ty du lịch, chồng bà vẫn đang ở chỗ làm, hai đứa con đã rời xa tổ ấm, con gái bà học Y, bà nói đầy tự hào. Klara khó có thể hút hết một điếu thuốc mà không châm thêm một điếu khác. Elínborg ho nhẹ một cách lịch sự, nhưng Klara không hiểu sự tế nhị đó.
“Tôi đã đọc tin tức về Holberg trên báo” Klara nói như thể không muốn vòng vo thêm nữa. “Mẹ tôi nói rẳng người đàn ông đó hỏi về Grétar. Chúng tôi là anh em cùng mẹ khác cha. Mẹ tôi quên không nói điều đó. Hai người bố đã mất cách đây rất lâu rồi”.
“Chúng tôi không biết điều đó” Elínborg nói.
“Cô muốn xem qua cái đống hỗn độn mà tôi dọn trong phòng Grétar ư?”
“Nếu như bà không thấy phiền” Elínborg đáp.
“Anh ta sống trong một cái lỗ thật bẩn thỉu. Các cô đã tìm ra anh ta chưa?” Klara nhìn Elínborg và rít hơi thuốc vào phổi một cách thèm thuồng.
“Chúng tôi vẫn chưa tìm ra Grétar,” Elínborg trả lời, “và có lẽ đó không phải một nhiệm vụ đặc biệt của chúng tôi”. Cô ho nhẹ thêm lần nữa. “Ông ấy mất tích đã được hơn một phần tư thế kỷ rồi, do đó…”
“Tôi chẳng biết chuyện gì đã xảy ra cả” Klara xen ngang, nhả ra một làn khói thuốc dày đặc. “Chúng tôi không liên lạc thường xuyên lắm. Grétar lớn tuổi hơn tôi một chút, rất ích kỷ và thực sự là một nỗi đau khổ cho nhà tôi. Cô không thể nào moi được một từ từ anh ta, anh ta thề trước mặt mẹ rồi sau đó ăn cắp tiền của cả hai chúng tôi bất cứ khi nào có cơ hội. Sau đó anh ta bỏ nhà ra đi”.
“Vậy bà không biết Holberg sao?” Elínborg hỏi.
“Không”.
“Hoặc là Ellidi?”. Cô thêm.
“Ellidi là ai?”
“Xin bà đừng bận tâm”.
“Tôi không biết Grétar giao du với ai. Khi anh ta mất tích, có một người nào đó tên là Marion liên lạc với tôi và đưa tôi đến nơi anh ta sống. Đó quả là một cái lỗ bẩn thỉu. Một thứ mùi ghê tởm bốc lên trong phòng và sàn nhà thì đầy rác rưởi, có cả những cái đầu cừu đã bị ăn một nửa với cháo củ cải đã mốc meo trong căn phòng đó nữa”.
“Marion ư?” Elínborg hỏi lại. Cô làm việc cho Cục điều tra tội phạm chưa đủ lâu để có thể nhận ra cái tên đó.
“Đúng, là cái tên đó”.
“Bà có nhớ đến một chiếc máy ảnh trong số những đồ đạc của anh mình không?”
“Đó là thứ duy nhất trong căn phòng còn nguyên vẹn. Tôi mang nó về nhưng chưa bao giờ sử dụng nó cả. Cảnh sát cho rằng nó đã bị ăn cắp và tôi không ủng hộ điều đó. Tôi để nó ở nhà kho dưới tầng hầm. Cô có muốn xem qua nó không? Cô đến vì chiếc máy ảnh hả?”
“Tôi có thể xem qua nó được không?” Elínborg nói.
Klara đứng lên. Bà bảo Elínborg đợi một lát và đi vào bếp để lấy một chùm chìa khóa. Họ đi ra hành lang và xuống tầng hầm. Klara mở cửa dẫn vào nhà kho, bà bật đèn rồi tiến đến một cánh cửa và mở nó ra. Trong đó, rác rưởi cũ chồng đống khắp nơi, những cái ghế xếp và túi ngủ, dụng cụ trượt tuyết và đồ đi cắm trại. Elínborg để ý thấy có một thiết bị mát-xa chân màu xanh và một máy pha sô đa.
“Tôi để nó trong một cái hộp ở đây” Klara nói sau khi lách qua đống rác. Bà cúi xuống nhặt lên một cái hộp bìa cứng nhỏ màu nâu. “Tôi để tất cả đồ của Grétar ở đây. Anh ta chẳng có gì ngoài cái máy ảnh đó”. Bà mở hộp và đang chuẩn bị lấy đồ ra thì Elínborg ngăn bà lại.
“Đừng lấy gì ra khỏi chiếc hộp ấy cả” cô nói và đưa tay ra đỡ nó. “Bà không biết được những thứ trong đây có thể quan trọng với chúng tôi đến thế nào đâu,” cô nói thêm.
Klara đưa cho cô cái hộp với vẻ mặt hơi khó chịu, còn Elínborg mở nó ra. Nó đựng ba cuốn truyện trinh thám bìa mềm đã rách tả tơi, một con dao nhíp, vài đồng xu và một chiếc máy ảnh – loại máy ảnh Kodak Instamatic bỏ túi mà Elínborg nhớ nó từng là món quà Giáng sinh phổ biến nhiều năm trước đây. Đó không phải là thứ dành cho người có niềm đam mê cháy bỏng với nhiếp ảnh, nhưng chắc chắn là nó dùng được. Cô không thấy cuốn phim nào trong hộp. Erlendur đã yêu cầu cô kiểm tra kỹ xem liệu Grétar có để lại cuốn phim nào không. Cô lấy ra một cái khăn tay, xoay chiếc máy ảnh và nhận thấy bên trong chẳng còn cuốn phim nào. Trong hộp cũng chẳng có bức ảnh nào.
“Còn đây là tất cả những khay và dung dịch” Klara nói và chỉ tay vào bên trong nhà kho. “Tôi nghĩ là anh ta tự rửa ảnh. Cũng có cả những tấm giấy in ảnh nữa. Chắc hẳn là bây giờ chúng vô dụng rồi, phải không?”
“Tôi cũng muốn lấy cả cái đó nữa” Elínborg nói và Klara lại ngụp lặn trong đống rác.
“Bà có biết liệu ông ta có giữ các cuốn phim không? Hay bà có thấy chúng ở nơi ở của ông ta không?” Elínborg hỏi.
“Không, chẳng có cái nào cả” Klara trả lời khi bà cúi xuống để lấy những cái khay.
“Bà có biết ông ta có thể cất chúng ở đâu không?”
“Không”.
“Vậy bà có biết nội dung những bức ảnh đó là gì không?”
“Tôi nghĩ là anh ta thích nó” Klara nói.
“Ý tôi là: bà có trông thấy bức ảnh nào không?”
“Không, anh ta chẳng bao giờ cho tôi xem gì cả. Như tôi đã nói, chúng tôi không nói chuyện nhiều. Tôi không biết những bức ảnh đó ở đâu. Grétar là một tên lang thang đáng nguyền rủa”, bà nói, không biết liệu mình có lặp lại những lời mình vứa nói hay không, rồi bà nhún vai như thể một điều thú vị thì không nên được nhắc lại một cách quá thường xuyên vậy.
“Tôi muốn mang cái hộp này đi” Elínborg nói. “Tôi hy vọng bà chấp thuận. Tôi sẽ sớm trả lại”.
“Chuyện gì đang xảy ra thế?” Klara hỏi, lần đầu tiên bà thể hiện sự quan tâm đến yêu cầu của cảnh sát và những câu hỏi liên quan đến anh trai mình. “Cô có biết Grétar ở đâu không?”
“Không” Elínborg nhấn mạnh, cố gắng xua tan mọi mối nghi ngờ. “Không có gì mới cả. Không có gì”.
Hai người phụ nữ đi cùng với Kolbrún vào cái đêm cô bị Holberg tấn công cũng được lưu tên lại trong hồ sơ điều tra của cảnh sát. Erlendur đã yêu cầu điều tra về họ. Hóa ra cả hai cùng đến từ Keflavík, nhưng không ai còn sống ở đó nữa. Một trong hai người đã kết hôn với một người Mỹ ở căn cứ quân sự NATO không lâu sau khi vụ cưỡng hiếp xảy ra và bây giờ đang sống tại Mỹ. Người còn lại đã chuyển từ Keflavík đến Stykkishólmur năm năm sau. Bà ta vẫn đăng ký sống tại đó. Erlendur băn khoăn liệu ông có nên mất cả ngày trời vào một chuyến đi miền Tây đến Stykkishólmur không, hay chỉ cần gọi điện và hy vọng rằng như thế là đủ.
Tiếng Anh của Erlendur hơi kém nên ông nhờ Sigurdur Óli xác định nơi ở của người phụ nữ đang sống ở Mỹ. Anh nói chuyện với người chồng. Bà ta đã chết cách đây mười lăm năm vì bệnh ung thư và được chôn cất ở Mỹ. Erlendur gọi đến Stykkishólmur và dễ dàng liên lạc được với người phụ nữ thứ hai. Đầu tiên ông gọi đến nhà bà ta và được báo là bà ta đang đi làm. Đó là một y tá ở bệnh viện Stykkishólmur.
Người phụ nữ nghe các câu hỏi của Erlendur nhưng nói rằng thật không may là bà ta không giúp gì được cho ông. Ngày đó bà đã không giúp ích được gì cho cảnh sát và bây giờ cũng vậy.
“Holberg đã bị giết,” Erlendur nói, “và chúng tôi nghĩ rằng nó liên quan đến vụ việc này”.
“Tôi đã nghe tin tức về vụ đó”, giọng nói trên điện thoại trả lời. Tên của bà ta là Agnes và Erlendur cố gắng hình dung bà ta qua giọng nói. Đầu tiên ông hình dung ra một người phụ nữ kiên định và có năng lực ở độ tuổi sáu mươi, một người béo ú bởi bà ta hay bị hết hơi. Nhưng rồi ông lại nghe thấy bà ho khan vì khói và Agnes hiện ra với một hình ảnh khác trong đầu ông: gầy như que củi, da nhăn nheo vàng vọt. Tiếng ho của bà ta nghe thật khó chịu và rời rạc, cứ chốc chốc lại ho một lần.
“Bà có nhớ cái đêm đó ở Keflavík không?” Erlendur hỏi.
“Tôi về nhà trước họ” Agnes trả lời.
“Có ba người đàn ông đi cùng các bà”.
“Tôi về cùng với một người đàn ông tên là Grétar. Hồi đó, tôi đã nói với cảnh sát như vậy. Tôi cảm thấy nói về chuyện đó thật khó chịu”.
“Bây giờ tôi mới biết là bà đi về cùng Grétar” Erlendur nói trong lúc lật nhanh các báo cáo trước mặt.
“Tôi đã nói với họ khi họ hỏi tôi những câu hỏi thế này ngày đó”. Bà ta lại ho nhưng cố gắng chỉ để Erlendur nghe thấy tiếng khàn khàn trong cổ họng. “Xin lỗi. Tôi không thể nào từ bỏ được những điếu thuốc lá chết tiệt này. Ông ta có vẻ như là một kẻ thất bại. Cái gã Grétar ấy. Sau đó tôi không bao giờ gặp ông ta nữa”.
“Bà và Kolbrún quen biết nhau như thế nào?”
“Chúng tôi từng làm việc cùng nhau. Đó là thời gian trước khi tôi học làm y tá. Chúng tôi làm việc trong một cửa hàng ở Keflavík, nó đã đóng cửa lâu rồi. Đó là lần đầu tiên và duy nhất chúng tôi đi chơi với nhau. Điều này có thể thông cảm được”.
“Bà có tin Kolbrún khi cô ta nói về vụ hiếp dâm không?”
“Tôi không biết gì về vụ đó cho đến khi bất thình lình cảnh sát đến nhà tôi và bắt đầu tra hỏi về cái đêm đó. Không khi nào cô ấy lại nói dối về một chuyện như vậy. Kolbrún rất đứng đắn, hoàn toàn thành thật về mọi điều mà cô ấy từng làm, mặc dù có lẽ cô ấy hơi nhu nhược. Yếu ớt và mỏng manh. Không có cá tính mạnh mẽ. Đó là một chuyện quá kinh khủng để có thể nói ra nhưng cô ấy không thuộc tuýp người thích đùa, nếu ông hiểu đúng ý tôi. Không có nhiều chuyện xảy ra xung quanh cô ấy lắm”.
Agnes dừng lại và Erlendur chờ bà ta nói tiếp.
“Cô ấy không thích đi chơi và thực tình tôi đã phải phỉnh phờ mãi cô ấy mới chịu đi với tôi và Helga tối hôm đó. Helga đã sang Mỹ nhưng đã chết cách đây nhiều năm, có thể ông biết điều đó. Kolbrún rất dè dặt và cô đơn nên tôi muốn làm điều gì đó cho cô ấy. Cô ấy đồng ý đến vũ trường, sau đó đi cùng chúng tôi đến nhà của Helga, nhưng một lúc sau cô ấy lại muốn về nhà. Tôi về trước cô ấy nên tôi không thực sự biết có chuyện gì đã xảy ra ở đó. Kolbrún không đi làm vào ngày thứ Hai và tôi nhớ là đã gọi điện cho cô ấy, nhưng cô ấy không trả lời. Vài ngày sau cảnh sát đến gặp tôi để hỏi về Kolbrún. Tôi không biết nên nghĩ thế nào nữa. Tôi không thấy điều gì bất thường ở Holberg. Ông ta là một người khá hấp dẫn nếu như tôi nhớ đúng. Tôi rất ngạc nhiên khi thấy cảnh sát hỏi về vụ cưỡng hiếp”.
“Rõ ràng là ông ta đã tạo được một ấn tượng tốt” Erlendur nhận xét. “Một người đàn ông của các quý bà, tôi nghĩ là ông ta được miêu tả như vậy”.
“Tôi nhớ là ông ta có đến cửa hàng”.
“Ông ta? Holberg á?”
“Phải, là Holberg. Tôi nghĩ đó là lý do tại sao họ ngồi xuống với chúng tôi buổi tối hôm đó. Ông ta nói rằng mình là một kế toán viên đến từ Reykjavík, nhưng đó là một lời nói dối phải không?”
“Tất cả bọn họ đều làm ở Cơ quan quản lý Bến cảng và Hải đăng. Đó là loại cửa hàng gì?”
“Một cửa hàng chuyên dụng. Chúng tôi bán đồ của phụ nữ. Cả đồ lót nữa”.
“Và ông ta đã đến cửa hàng?”
“Phải. Ngày hôm trước ấy. Ngày thứ Sáu. Hồi đó tôi cứ phải kể đi kể lại chuyện này nên tôi nhớ rất rõ. Ông ta nói rằng mình đang cần tìm một vài thứ đồ gì đó cho vợ mình. Tôi phục vụ ông ta và khi chúng tôi gặp nhau tại vũ trường, ông ta cư xử cứ như thể chúng tôi đã quen nhau từ trước ấy”.
“Bà có liên hệ với Kolbrún sau khi sự việc xảy ra không? Bà có nói chuyện với cô ấy về những gì đã xảy ra không?”
“Kolbrún không bao giờ quay trở lại cửa hàng nữa, và như tôi đã nói, tôi không biết có chuyện gì xảy ra cho đến khi cảnh sát đến chất vấn tôi. Tôi cũng không hiểu rõ cô ấy lắm. Tôi cố gắng gọi điện đến nhà cô ấy một vài lần khi thấy cô ấy không đi làm nhưng đều không gặp. Tôi không muốn xen vào quá nhiều. Cô ấy luôn như vậy. Bí hiểm. Sau đó chị gái cô ấy đến và nói rằng Kolbrún đã thôi việc. Tôi nghe nói mấy năm sau cô ấy mất. Hồi đó tôi đã chuyển đến Stykkishólmur. Đó là một vụ tự vẫn phải không?”
“Cô ấy đã chết” Erlendur đáp, và lịch sự cảm ơn bà ta vì đã tiếp chuyện ông.
Erlendur nhớ về một người có tên là Sveinn, ông từng đọc được câu chuyện về ông ta. Người này sống sót sau một cơn bão ở Mosfellsheidi. Cái chết của những người đồng hành cùng Sveinn dường như chẳng có chút ảnh hưởng nào đến ông ta. Ông ta được trang bị tốt nhất trong số những người du lịch và là người duy nhất quay trở về an toàn và khỏe mạnh. Điều đầu tiên ông ta làm sau khi được người ta chăm sóc tại một trang trại gần nhất là đeo ván trượt tuyết lên và làm mọi người ngạc nhiên bằng cách trượt trên một chiếc hồ gần đó.
Trong lúc ấy, những người đi cùng ông ta đang bị đóng băng đến chết.
Kể từ lúc đó, ông không bao giờ gọi Sveinn bằng một cái tên nào khác ngoài “kẻ vô lương tâm”.