Trên đường đi Keflavík không có nhiều xe cộ vào đêm hôm đó và Erlendur lái nhanh hết mức mà chiếc xe ô-tô Nhật nhỏ bé mười năm tuổi của tôi có thể đi được. Mưa tuôn như trút xuống kính chắn gió làm cái cần gạt không kịp làm việc, và Erlendur nghĩ lại lần đầu tiên ông đến gặp Elín cách đây mấy ngày. Cứ như thể là cơn mưa không bao giờ chấm dứt vậy.
Ông đã bảo Sigurdur Óli yêu cầu cảnh sát Keflavík phải cảnh giác và phải đảm bảo rằng lực lượng hỗ trợ ở đó luôn trong tình trạng sẵn sàng. Họ cũng phải liên hệ với mẹ của Einar và cảnh báo bà ta về những sự việc gần đây. Ông muốn lái xe thẳng xuống nghĩa địa với hy vọng rằng Einar sẽ ở đó cùng với thi thể Audur. Ông chỉ có thể nghĩ được rằng Einar có ý định đưa em gái trở về ngôi mộ của mình.
Khi Erlendur đỗ xe lại ở cổng nghĩa trang Hvalsnes, ông thấy xe của Einar ở đó với cửa bên ghế lái và một cửa sau mở. Erlendur tắt máy, bước ra trời mưa và nhìn vào xe của Einar. Ông căng tai ra nghe nhưng chỉ thấy tiếng mưa ào ào xuống đất. Không có gió. Ông nhìn thẳng lên bầu trời đen kịt. Từ xa Erlendur có thể thấy một luồng ánh sáng trên lối vào nhà thờ và khi nhìn quanh nghĩa địa, ông thấy ánh sáng hắt ra từ chỗ ngôi mộ của Audur. Hình như có một thứ gì đó đang chuyển động chỗ ngôi mộ.
Và một chiếc quan tài nhỏ bé màu trắng.
Ông thận trọng tiến lại gần và bước rón rén đến chỗ người đàn ông mà ông nghĩ là Einar. Ánh sáng mạnh phát ra từ chiếc đèn xách tay mà người đàn ông mang theo và đặt nó xuống đất bên cạnh cái quan tài. Erlendur đi chầm chậm vào bên trong luồng ánh sáng. Anh ta ngẩng lên và nhìn chằm chằm vào mắt Erlendur. Erlendur đã nhìn thấy bức ảnh của Holberg khi còn trẻ và không nghi ngờ gì về sự giống nhau giữa họ nữa. Trán anh ta thấy và hơi tròn, lông mày rậm, mắt híp, xương gò má cao trên khuôn mặt gầy và răng hơi nhô ra. Mũi anh ta hẹp và môi cũng thế, nhưng cằm lại rộng và cổ dài. Họ nhìn vào mắt nhau một thoáng.
“Ông là ai?” Einar hỏi.
“Tôi là Erlendur. Tôi thụ lý vụ Holberg”.
“Ông ngạc nhiên vì trông tôi rất giống ông ta phải không?”
“Có một vài điểm giống nhau nhất định” Erlendur đáp.
“Ông biết là ông ta đã cưỡng hiếp mẹ tôi” Einar nói.
“Đó không phải là lỗi của anh” Erlendur nói.
“Ông ta là bố tôi”.
“Đó cũng không phải là lỗi của anh”.
“Ông không nên làm thế này” Einar nói và chỉ tay vào cái quan tài.
“Tôi thấy mình phải làm như vậy” Erlendur nói. “Tôi phát hiện ra rằng cô bé chết vì cùng một căn bệnh giống như con gái anh”.
“Tôi sẽ đặt cô bé lại đúng nơi của mình” Einar nói.
“Được thôi” Erlendur nói, đi chầm chậm đến cái quan tài. “Chắc chắn là anh muốn để cái này vào ngôi mộ nữa,” Erlendur lấy ra một cái cặp nhỏ màu đen mà ông để trong xe từ lúc rời khỏi nhà người sưu tầm.
“Cái gì vậy?” Einar hỏi.
“Căn bệnh” Erlendur đáp.
“Tôi không hiểu…”
“Đó là mẫu sinh học của Audur. Tôi nghĩ chúng ta phải trả lại nó cho cô bé”.
Einar nhìn vào cái túi rồi nhìn sang Erlendur, không biết phải làm gì. Erlendur tiến đến gần hơn cho đến khi ông đứng cạnh cái quan tài, nó ngăn họ làm hai bên, và ông đặt cái túi xuống đó rồi chầm chậm quay trở lại chỗ đứng lúc trước.
“Tôi muốn được hỏa táng” Einar đột nhiên nói.
“Anh có cả cuộc đời để sắp xếp việc đó” Erlendur nói.
“Ờ phải, cả cuộc đời” Einar nói, bỗng nhiên lên giọng. “Đó là cái gì? Một cuộc đời là cái gì khi con người ta mới lên bảy tuổi? Ông có thể nói cho tôi biết không? Đó là loại cuộc đời nào?”
“Tôi không thể trả lời điều đó” Erlendur đáp. “Anh có mang theo súng trong người không?”
“Tôi đã nói chuyện với Elín” Einar nói, lờ đi câu hỏi của ông. “Có thể ông đã biết. Chúng tôi nói về Audur. Em gái tôi. Tôi biết cô bé nhưng tôi không biết rằng đó là em tôi cho đến mãi về sau này. Tôi thấy ông mang em tôi ra khỏi ngôi mộ. Tôi có thể hiểu Elín khi bà ấy cố gắng tấn công ông”.
“Làm sao mà anh biết về Audur?”
“Từ cơ sở dữ liệu. Tôi tìm ra những người chết vì chiều hướng đặc biệt của căn bệnh này. Lúc đó tôi không biết rằng tôi là con trai của Holberg và Audur là em gái tôi. Về sau tôi mới phát hiện ra điều đó. Tôi đã hiểu ra khi hỏi mẹ tôi”.
Anh ta nhìn Erlendur.
“Sau khi phát hiện ra mình là một người mang mầm bệnh”.
“Làm thế nào anh có thể liên kết Audur và Holberg lại?”
“Qua căn bệnh. Chiều hướng của nó. U não là một bệnh hiếm”.
Einar yên lặng một lát rồi bắt đầu nói, một cách có phương pháp và không có chút lạc đề hay ủy mị nào, về những gì mà anh ta đã làm, như thể là anh ta đã chuẩn bị điều đó. Anh ta không bao giờ lên giọng mà chỉ nói bằng giọng trầm đều, đôi khi hạ thấp xuống thành tiếng thì thầm. Mưa rơi xuống đất, rơi lên cái quan tài và âm thanh trống rỗng ấy vang vọng trong tĩnh lặng của đêm. Anh ta mô tả lại việc con gái mình bất ngờ ốm khi mới lên bốn tuổi. Căn bệnh rất khó chẩn đoán và nhiều tháng trôi qua cho đến khi bác sĩ kết luận đó là một bệnh thần kinh hiếm gặp. Người ta nghĩ rằng đó là một bệnh di truyền qua gen và xuất hiện ở gia đình. Nhưng điều đặc biệt là nó không hề xuất hiện ở gia đình của cả mẹ và bố anh ta. Nó là một sự chệch hướng hoặc là một khuynh hướng khác mà các bác sĩ không thể giải thích được, trừ khi có xảy ra đột biến.
Họ nói rằng căn bệnh ở trong não của đứa trẻ và có thể giết con bé trong khoảng hai năm. Sau đó là giai đoạn mà Einar không thể mô tả cho Erlendur biết.
“Ông có con không?” Einar hỏi.
“Hai” Erlendur đáp. “Một trai một gái”.
“Chúng tôi đã có con bé,” anh ta nói, “và chúng tôi chia tay khi con bé qua đời. Không hiểu sao không gì có thể giữ chúng tôi lại bên nhau trừ nỗi buồn, những kỉ niệm và sự đấu tranh trong bệnh viện. Khi chuyện đó kết thúc, cuộc sống của chúng tôi dường như cũng chấm dứt luôn. Chẳng còn gì nữa”.
Einar dừng lại và nhắm mắt. Cơn mưa chảy thành dòng trên khuôn mặt anh ta.
“Tôi là một trong những người đầu tiên làm cho công ty mới” sau đó anh ta nói. “Khi cơ sở dữ liệu được thành lập, dường như tôi được trở lại cuộc sống này. Tôi không thể chấp nhận câu trả lời của bác sĩ. Tôi cần phải tìm ra lời giải thích. Tôi lấy lại niềm say mê trong việc tìm ra cách thức mà căn bệnh đã truyền sang con gái mình. Cơ sở dữ liệu y tế được kết nối với một cơ sở dữ liệu di truyền học, và hai cơ sở này có thể được xử lý cùng nhau. Nếu ông biết mình đang tìm kiếm điều gì và bẻ được mã khóa, ông có thể thấy căn bệnh nằm ở đâu và có thể truy tìm ngược lại trong cây phả hệ. Ông thậm chí còn có thể nhìn thấy những sự chệch hướng. Những sự chệch hướng như tôi chẳng hạn. Và cả Audur nữa”.
“Tôi đã nói chuyện với bà Karítas ở Trung tâm Nghiên cứu Gen” Erlendur nói, băn khoăn không biết nên nói thế nào cho Einar hiểu. “Bà ấy đã kể cho tôi nghe chiêu thức anh sử dụng để lừa họ. Tất cả những điều này đều rất mới với chúng tôi. Người ta không hiểu đích xác những việc khoa học có thể làm với các thông tin thu thập được. Những nội dung mà nó chứa đựng và những gì các anh có thể đọc được từ đó”.
“Tôi đã bắt đầu nghi ngờ một số điều. Bác sĩ của con gái tôi đưa ra giải thuyết là đó là một căn bệnh di truyền qua gen. Lúc đầu tôi nghĩ rằng mình cứ đơn giản chấp nhận chuyện đó và tốt hơn hết là nên làm như thế. Rồi tôi bắt đầu nghi ngờ mẹ tôi. Tôi lừa bà để lấy một mẫu máu. Cả bố tôi nữa. Tôi không thể tìm ra dấu hiệu gì của bệnh. Cả hai mẫu. Nhưng tôi lại tìm ra căn bệnh trong tôi”.
“Anh không xuất hiện triệu chứng nào ư?”
“Rất ít” Einar nói, “Tôi gần như mất khả năng nghe ở một bên tai. Có một khối u ở gần dây thần kinh nghe. Lành tính. Và tôi có những dấu hiện trên da nữa”.
“Café au lait?”
“Ông đã biết về chuyện đó. Tôi nghĩ mình có thể bị nhiễm bệnh thông qua một sự biến đổi gen. Một sự đột biến. Nhưng tôi lại nghĩ là có một lời giải thích khác hợp lý hơn. Cuối cùng tôi đến chỗ cơ sở dữ liệu và lấy tên của một vài người mang bệnh mà có thể mẹ tôi có mối liên hệ nào đó. Holberg là một trong số họ. Bà nói với tôi cả câu chuyện ngay khi tôi tra hỏi bà với những mối nghi vấn của mình. Bà đã giữ yên lặng về vụ cưỡng hiếp ấy suốt bao nhiêu năm. Mà tôi lại chưa bao giờ bị ghét bỏ vì thân phận của mình. Ngược lại. Tôi là con út” anh ta nói như giải thích. “Đứa con bé nhỏ của bố mẹ”.
“Tôi biết” Erlendur nói.
“Nghe điều đó mới hay ho làm sao!” Einar hét lên trong bóng đêm tĩnh mịch.
“Tôi không phải là con trai của bố tôi; bố ruột của tôi đã hiếp mẹ tôi; tôi là con trai của một kẻ hiếp dâm; ông ta đã truyền cho tôi những gen đồi bại, chúng không làm hại đến tôi nhiều mà lại giết chết con gái tôi; tôi có một người em gái chết vì một căn bệnh tương tự! Tôi vẫn chưa thể chấp nhận được tất cả chuyện đó, vẫn chưa thể hiểu được chuyện đó. Khi mẹ nói cho tôi biết về Holberg, cơn thịnh nộ trong tôi bùng lên và tôi chỉ vồ lấy nó. Ông ta là một kẻ đáng ghê tởm”.
“Anh bắt đầu bằng cách gọi điện cho ông ta”.
“Tôi muốn nghe giọng của ông ta. Không phải tất cả những thằng con hoang đều muốn gặp bố mình sao?” Einar nói, môi nở một nụ cười khẩy. “Thậm chí chỉ là một lần duy nhất trong đời”.