Sau khi bàn bạc thêm một lúc với viên thủ lĩnh người cô-dắc về cuộc tấn công ngày mai, mà trong khi đứng nhìn quân Pháp hình như Denixov đã quyết định dứt khoát là về tiến hành, chàng thúc ngựa quay trở lại.

– Nào thôi, bây giờ đi sưởi cho khô đã anh bạn ạ, – Chàng bảo Petya.

Đến gần trạm kiểm lâm Denixov dừng ngựa lại nhìn vào trong rừng. Ở giữa các hàng cây thấy một người đang bước nhẹ nhàng trong từng bước dài trên đôi chân cao lỏng khỏng, hai tay dài đung đưa, mình mặc áo ngắn, chân đi giày gai, đầu đội mũ kazan, vai khoác súng trường, lưng dắt một cái rìu. Trông thấy Denixov, người ấy hối hả ném một vật gì vào bụi rậm rồi cất cái mũ ướt sũng vành cụp cả xuống, đến trước mặt viên chỉ huy. Người ấy là Tikhon.

Khuôn mặt rỗ hoa và nhăn nheo của anh ta với đôi mắt ti hí sáng long lanh sáng bừng lên vì một niềm vui đầy tự mãn. Anh ta vênh mặt nhìn Denixov, có vẻ như đang cố nhịn cười.

– Thế nào, đi đâu mất mặt thế hả? – Denixov hỏi.

– Đi đâu mất mặt à? Đi kiếm mấy thằng Pháp, – Tikhon mạnh dạn và vội vã đáp, giọng trầm hơi khàn nhưng ngân nga.

– Nhưng sao lại làm giữa ban ngày thế hả? Đồ súc sinh! Thế sao không bắt được à?

– Bắt thì có bắt được đấy ạ, – Tikhon nói.

– Thế nó đâu rồi?

– Thì thoạt tiên tôi bắt được một thằng từ mờ sáng, – Tikhon nói tiếp, hai chân bèn bẹt đi giày gai choạc rộng ra, – Thế rồi dẫn nó vào rừng. Tôi biết ngay là thằng này chẳng được tích sự gì. Tôi nghĩ bụng chi bằng đi bắt một thằng khác chững chạc hơn.

– Chà thằng bợm già, tôi biết mà, – Denixov nói với viên thủ lĩnh cô-dắc. – Thế tại sao mày không dẫn thằng ấy đến?

– Thì dẫn đến làm gì? – Tikhon vội vã ngắt lời, có vẻ phật ý – Không được tích sự gì hết mà lại. Chả lẽ tôi không biết ngài cần loại nào hay sao?

– Đồ súc vật! Thế sao?

– Tôi đi tìm thằng khác, – Tikhon nói tiếp, – Tôi bò vào rừng như thế này này, xong nằm rạp xuống. – Tikhon đột nhiên nằm sấp xuống một cách mềm mại, để cho mọi người thấy rõ mình đang nằm xuống như thế nào. – Thế là một thằng đi qua, – Tikhon nói tiếp. – Tôi mới chồm lên người nó như thế này này. – Tikhon nhẹ nhàng và nhanh nhẹn nhảy chồm lên. – Đi đi, tôi bảo, đi đến gặp đại tá. Nó mới kêu rống lên. Thế là có bốn thằng chạy. Chúng cầm gươm xông vào tôi. Tôi mới vung rìu lên thế này này: chúng mày muốn gì, tôi bảo thế, Chúa cứu vớt linh hồn chúng bay, – Tikhon quát lớn hai tay hoa lên, mày cau lại ra vẻ dữ tợn, ngực ưỡn ra.

– Thế cái lúc mà chúng tớ thấy cậu ba chân bốn cẳng chạy qua mấy cái đầm là thế đấy hẳn, – Viên thủ lĩnh cô-dắc nói, hai mắt sáng long lanh ti hí lại chỉ còn hai khe hở nhỏ.

Petya muốn cười lắm, nhưng cậu ta thấy mọi người đều đang nhịn cười. Cậu đưa mắt rất nhanh nhìn hết Tikhon lại nhìn mặt viên đại uý không hiểu như thế nghĩa là thế nào.

– Đừng có giở trò hề nữa, – Denixov vừa nói vừa ho húng hắng ra vẻ tức giận. – Tại sao lại không đưa thằng thứ nhất về đây?

Tikhon bắt đầu đưa một tay lên gãi lưng, tay kia gãi đầu, rồi bỗng nhiên cả cái mồm của anh ta bạnh ra thành một nụ cười ngu ngốc và rạng rỡ đế lộ cái răng sún (chính vì vậy mà anh ta được gọi là Secbaty).

Denixov cười tủm tỉm, còn Petya thì vui sướng cười phá lên, Tikhon cũng cất tiếng cười theo.

– Thì ngài còn bảo sao, nó chẳng tươm tất tí nào hết, – Tikhon nói, – Nó thì ăn mặc rách bẩn thế thì đưa đến làm gì? Đã thế lại còn thô tục nữa, Gớm chửa, hắn bảo thế, tao đây cũng là con nhà tướng đấy tao không đến đâu, hắn ta bảo thế.

– Đồ súc vật! – Denixov nói. – Ta đang cần hỏi nó…

– Thì tôi cũng hỏi nó rồi, – Tikhon nói. – Nó bảo: tôi không biết. Quân chúng tôi đông lắm, nó bảo thế, nhưng chả ra gì chỉ cái tên thôi. Các anh cứ thét lên cho to, nó bảo thế là bắt sống được ráo thôi, – Tikhon kết luận, mặt vui vẻ và quả quyết nhìn thẳng vào mặt Denixov.

– Ta cho mày nếm thử một trăm roi thật sốt dẻo xem mày có làm hề được mãi không, – Denixov nói, giọng nghiêm nghị.

– Thôi ngài giận làm gì – Tikhon nói, – Gớm, dễ thường tôi không biết ngài cần những thằng Pháp như thế nào hay sao? Cứ để trời tối một cái là tôi sẽ đem đến cho ngài mấy thằng thật vừa ý, ba thằng cũng được ấy chứ.

– Thôi ta đi đi, Denixov nói. Và suốt dọc đường đến trạm gác chàng im lặng ngồi trên mình ngựa, cau mày bực tức.

Tikhon đi ở phía sau, và Petya nghe mấy người cô-dắc cười nhạo anh ta về những đôi ủng gì đấy mà anh ta vừa vứt vào bụi.

Khi đã hết buồn cười về những câu nói và cái miệng sún nhoẻn ra cười của Tikhon, và chợt hiểu ra rằng cái anh chàng Tikhon kia đã giết người, Petya bỗng thấy rờn rợn. Cậu liếc nhìn chú lính đánh trống bị bắt, và có một cái gì nhoi nhói lên trong tim cậu. Nhưng cảm giác ấy chỉ thoáng qua trong khoảnh khắc. Cậu thấy cần phải cất cao mái đầu lên hơn nữa, dạn dĩ lên và làm ra vẻ quan trọng hỏi viên thủ lĩnh cô-dắc về công việc dự định ngày mai, để cho xứng với những người xung quanh.

Viên sĩ quan được phái đi đã về đón Denixov trên đường đi để báo tin rằng Dolokhov sắp thân hành đến ngay và về phía Dolokhov mọi việc đều ổn.

Denixov lập tức vui vẻ trở lại và gọi Petya đến.

– Nào cậu kể cho tôi nghe hết chuyện đi. – Chàng nói.