Đam Mê Bí Quyết Tạo Thành Công
Đam mê – Bí quyết tạo thành công
Quyển sách này đề cập đến việc tạo dựng một sự nghiệp tuyệt vời.
Có thể bạn tự nhủ: “Tôi không muốn nói đến chữ sự nghiệp, huống gì đến một sự nghiệp đỉnh cao. Lúc này tôi chỉ cần một công việc. Tôi cần có cái để ăn!”.
Nếu bạn đang tìm việc, chúng tôi sẽ cung cấp những cách thức giúp bạn có được một công việc tuyệt vời. Đây là những bước đi đầu tiên.
Nhưng đến một ngày, mong muốn của bạn không chỉ là có cái để ăn nữa, mà bạn sẽ nhìn lại cuộc đời mình và tự hỏi thời gian qua bản thân đã đóng góp được gì cho xã hội.
Cuốn sách này nói về hiện tại và tương lai. Nó đề cập đến việc làm sao để có được một công việc tuyệt vời và tận hưởng một sự nghiệp vĩ đại trong đời.
Bạn thường hình dung như thế nào về chân dung của một người thành công trong sự nghiệp? Phải chăng bạn nghĩ họ là những người kiếm được rất nhiều tiền, gặt hái được thành công vang dội và là nhân vật tiếng tăm trong giới của họ? Bạn nghĩ gì khi nghe câu trả lời quen thuộc của các sao khi được phỏng vấn trên truyền hình: “Tôi không ngờ vai diễn của mình lại ăn khách như vậy!”. Phải chăng chỉ một vài người được quyền tự hào về công việc của mình?
Còn bạn, bạn có cho rằng công việc hiện tại của mình thật tuyệt vời và mong muốn tạo nên một sự nghiệp đỉnh cao? Khi đến tuổi về hưu và nhìn lại toàn bộ sự nghiệp của mình, bạn sẽ đánh giá thế nào? Đó là một sự nghiệp tầm thường hay một sự nghiệp để lại dấu ấn sâu sắc trong đời? Và đâu là cơ sở cho những đánh giá đó?
Và quan trọng hơn, bạn sẽ làm gì để tạo dựng cho mình một sự nghiệp đỉnh cao?
Là đồng tác giả của quyển sách, chúng tôi rất ấn tượng với những câu hỏi thú vị này. Chúng tôi đã cộng tác với nhau trong nhiều năm để tìm câu trả lời cho vấn đề cả hai luôn ấp ủ: Đâu là những yếu tố tạo nên một cuộc sống và sự nghiệp tuyệt vời? Để chứng minh cho những luận điểm được trình bày trong cuốn sách này, chúng tôi sẽ đề cập đến 2 phần kinh nghiệm khác nhau, trong đó có cả trải nghiệm thực tế của mỗi người. Với những thành quả đã đạt được, kiến thức chuyên môn, cùng các công cụ được chia sẻ trong sách, chúng tôi hy vọng các bạn sẽ sớm tìm ra lời giải cho câu hỏi của chính mình. Nếu bạn đang tìm kiếm một công việc hay mong muốn công việc của mình trở nên thú vị hơn, tôi tin chắc quyển sách này sẽ là bạn đồng hành thích hợp của bạn.
AI CŨNG CÓ THỂ TẠO ĐƯỢC SỰ NGHIỆP TUYỆT VỜI
Trước tiên, tôi xin khẳng định rằng, tất cả mọi người đều có thể đạt được sự nghiệp tuyệt vời, không quan trọng công việc của bạn là gì.
Nhưng điều này phụ thuộc vào việc bạn định nghĩa thế nào là “một sự nghiệp tuyệt vời”. Nếu bạn cho rằng, sự nghiệp tuyệt vời là công việc có thể mang lại tiền bạc hay quyền lực, liệu bạn có thể sánh ngang với danh tiếng lẫy lừng của Alexander Đại đế? Tất nhiên, một mức lương đủ sống là điều rất quan trọng, nhưng không lẽ bạn đi làm chỉ vì điều ấy?
Hãy nghĩ về những người có tầm ảnh hưởng mà bạn biết rõ, rồi tập trung hình dung khuôn mặt của người đó trong giây lát. Đó có thể là một người thầy, một người đồng nghiệp hay sếp của bạn. Người ấy đã đóng góp gì cho cuộc đời của bạn, cho tổ chức, cho xã hội? Và tiền bạc, quyền lực có đóng vai trò quan trọng trong công việc của họ không?
Tiếp theo, hãy nói cho tôi biết bạn nghĩ gì về người đó? Bạn có tuyệt đối tin tưởng họ không? Những người khác có cùng suy nghĩ giống bạn?
Một người thành đạt là người có những đóng góp mang dấu ấn riêng và được nhiều người hết lòng ủng hộ, tin tưởng. Đây là hai tiêu chuẩn chính để tạo nên một sự nghiệp đỉnh cao. Tất cả mọi người, với những vị trí công việc khác nhau, đều có thể làm được hai điều này.
Người nắm giữ sự nghiệp đỉnh cao là người có những cống hiến đặc biệt và được người khác hết lòng ủng hộ, tin tưởng.
Dù là ai, làm gì, hiện ở cấp bậc nào, bạn đều có thể làm được những điều đó.
Những đóng góp đặc biệt của riêng bạn sẽ giúp bạn tạo dựng một sự nghiệp tuyệt vời. Nó xuất phát từ những phẩm chất bên trong con người bạn – đó là tài năng và niềm say mê bạn dành cho công việc. Đây là những yếu tố tự thân, không phụ thuộc vào tính chất công việc.
Muốn sự nghiệp phát triển, bạn phải xây dựng lòng tin và giành được sự ủng hộ tuyệt đối của người khác. Thành công trong sự nghiệp chỉ có được khi bạn làm việc bằng tất cả tâm huyết, trách nhiệm và nỗ lực của bản thân.
Sau đây, chúng tôi xin chia sẻ với các bạn một tấm gương về sự thành đạt.
Fiona Wood từng là một vận động viên thể thao người Anh, sau đó cô mong muốn phát triển sự nghiệp của mình trong vai trò là một bác sĩ. Cô đã theo học tại đại học Y, khoa phẫu thuật tạo hình. Tiếp đó, cô lập gia đình và có 6 đứa con. Khi chuyển đến Úc, Fiona làm việc tại một trung tâm chuyên khoa bỏng tại Perth(1).
Sự đau đớn và những vết sẹo để lại trên cơ thể bệnh nhân khiến Fiona luôn trăn trở phải tìm ra phương thức chữa trị hữu hiệu hơn. Cô biết thời gian điều trị càng kéo dài, những vết sẹo để lại càng trầm trọng. Chỉ khi nào rút ngắn quá trình ấy từ vài tuần sang vài ngày, người bệnh mới bớt đau đớn và vết thương sẽ ít bị biến dạng.
Qua nhiều thí nghiệm, cô ấy đã tìm ra phương pháp cấy ghép da bằng cách ghép tế bào da mới lên vết bỏng. Theo bác sĩ Fiona, phương pháp chữa trị này giúp vết thương lành lại sau một vài ngày thay vì phải đợi hàng tuần để những mô da được cấy ghép kết dính vào cơ thể.
Để thành đạt trong sự nghiệp, bạn phải biết cách giải quyết những vấn đề phức tạp, nắm bắt cơ hội và có nhiều cống hiến.
Vào buổi tối ngày 12 tháng 10 năm 2002, rất nhiều nạn nhân của vụ nổ bom tại Bali được chuyển vào trung tâm của cô. Trong số họ, rất nhiều người bị bỏng nghiêm trọng. Fiona và các đồng nghiệp đã nỗ lực hết mình để chữa trị cho các bệnh nhân. Trong số 28 bệnh nhân được chuyển đến, có 25 người được cứu sống. Cấy ghép da là một phần trong quá trình điều trị. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ ấy, bác sĩ Fiona đã nhận được rất nhiều lời khen ngợi từ khắp nơi trên thế giới. Và trong 4 năm liền, cô được bầu chọn là một trong những công dân tiêu biểu của nước Úc.
Trường hợp của bác sĩ Fiona đã cho chúng ta thấy rõ ý nghĩa của sự thành đạt. Thành đạt không phải là những tràng vỗ tay khen ngợi hay sự nổi tiếng, mà chính là những cống hiến của cá nhân đối với xã hội. Theo Fiona thì, “Bạn phải đưa mọi thứ tiến về phía trước. Ở đâu thực sự cần, ở đâu có rắc rối, bạn phải tìm ra giải pháp. Tôi và các đồng nghiệp từng nghĩ rằng trong quá trình điều trị bỏng, các vết sẹo là điều không thể tránh khỏi. Khi chữa trị theo cách truyền thống, từ khâu mở vết thương đến khi khâu chúng lại, dù chúng tôi đã hết sức thận trọng nhưng các vết thương ấy vẫn để lại sẹo. Tuy nhiên, sau đó tôi đã nghĩ: Không, nhất định phải có cách khác.” – Fiona chia sẻ.
“Nhất định phải có cách khác”, còn gì đơn giản hơn lời của bác sĩ Fiona? Để thành đạt trong sự nghiệp, bạn phải biết cách giải quyết những vấn đề phức tạp, nắm bắt cơ hội và có nhiều cống hiến.
Chắc chắn bạn sẽ bảo rằng: “Tôi không phải là một bác sĩ phẫu thuật tài ba. Làm sao tôi có thể thành công như vậy?”. Nhưng chúng tôi có thể khẳng định với bạn rằng bất cứ ai cũng đều có thể làm nên sự nghiệp. Sự nổi tiếng, vận may, những cơ hội từ trên trời rơi xuống… không phải là yếu tố tạo nên thành công.
Chia sẻ của Stephen
Một người họ hàng của tôi đã gắn bó gần như cả đời mình với hãng IBM. Ở môi trường làm việc luôn đòi hỏi sự năng động, sáng tạo, anh đã không ngừng tự rèn luyện. Trong ngành công nghiệp mà cứ cách vài năm lại diễn ra một cuộc cách mạng công nghệ, thật khó để thích ứng, nhưng anh ấy đã làm được điều đó. Với công việc, anh rất tận tụy và có trách nhiệm và được khách hàng rất yêu mến. Quan trọng hơn, anh ấy có một gia đình hạnh phúc. Dù không phải là mẫu người có tham vọng đạt được thành công ngoài xã hội, nhưng anh đã làm nên những điều khác biệt. Với tôi, đó là người thành đạt, bởi anh đã làm tất cả những gì có thể để tạo được lòng tin và sự kính trọng của đồng nghiệp, khách hàng và gia đình.
Chúng ta vẫn thường tranh luận về yếu tố tham vọng, vậy điều đó là tốt hay xấu? Tôi tin rằng nó phụ thuộc vào mục đích của sự tham vọng. Nếu bạn tham vọng về những hào quang của sự thành công mà không nỗ lực để đạt được, nó có thể phá hỏng cuộc sống của bạn. Ngược lại, nếu khao khát làm nên những điều khác biệt, những đóng góp có ý nghĩa, bạn sẽ cảm nhận được niềm hạnh phúc khi hoàn thành công việc, và khi ấy cuộc sống sẽ trở nên vô cùng ý nghĩa. Hơn nữa, leo lên được nấc thang danh vọng không phải là con đường duy nhất để thành công trong sự nghiệp. Có nhiều cách để định nghĩa về một sự nghiệp thành công. Khái niệm thành công ở đây phụ thuộc vào những tiêu chuẩn riêng do bạn đặt ra.
Chia sẻ của Jennifer
Tôi có một anh bạn người Pháp. Anh bắt đầu sự nghiệp của mình trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô. Công việc của anh là lập trình cho những con robot sơn xe. Anh đặc biệt say mê tìm hiểu máy móc các loại, từ ô tô, xe máy đến xe đạp. Anh có thể ngồi hàng giờ để mày mò tháo chúng ra thành từng mảnh rồi lại ghép lại. Trong công việc, anh phấn đấu trở thành “người tìm ra chìa khóa của mọi vấn đề”, và anh là người duy nhất có thể sửa chữa các chi tiết cực khó cũng như chế tạo ra robot có nhiều chức năng mới. Nhờ nói được tiếng Anh, một ít tiếng Ý và tiếng Đức, nên anh có thể giao tiếp tốt với các khách hàng quốc tế bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của họ.
Theo thời gian, con đường sự nghiệp của anh càng trở nên xán lạn. Với vai trò là giám đốc bộ phận nghiên cứu và phát triển sản phẩm tại Công ty Detroit, trọng trách của anh ngày càng cao. Nhiệm vụ của anh là đưa ra những giải pháp mới. Khi công ty chế tạo ô tô của Mỹ quyết định cắt giảm chi phí trong việc sản xuất robot, anh đã tìm cách đa dạng hóa các sản phẩm của mình để có thể thu lợi từ nhiều nguồn khác nhau.
Bên cạnh đó, anh còn dành thời gian rảnh để tìm ra loại nhiên liệu khác có thể thay thế xăng, và kết quả là chiếc ô tô của gia đình anh đã chuyển sang chạy bằng dầu thực vật. Anh đã tìm ra cách tích trữ được số lượng lớn nhiên liệu để có thể di chuyển đường dài và giữ ấm dầu trong thời tiết lạnh. Anh luôn cố gắng tìm ra nguồn cung cấp nhiên liệu dầu thực vật tinh chất (thường từ những nhà hàng Nhật Bản cao cấp). Mỗi khi xe của anh chạy ngang qua, tôi có thể ngửi thấy mùi khoai tây chiên. Lúc này, ngay cả những sở thích riêng của anh ấy cũng mang lại những đóng góp quan trọng trong công việc.
Vợ anh là một nhân viên bán hàng xuất sắc tại khu trung tâm mua sắm ở địa phương. Chị tốt nghiệp chuyên ngành quảng cáo và tiếp thị. Sau một thời gian làm chuyên viên khảo sát thị trường và tổ chức triển lãm thương mại, chị quyết định tìm cho mình một lối đi riêng. Sau khi thực hiện thành công các giao dịch “nhượng quyền thương hiệu”, hiện chị đang điều hành một công ty kinh doanh sản phẩm dinh dưỡng. Chị muốn mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe. Nhờ vào khả năng cũng như kinh nghiệm của bản thân trong việc bán hàng và tiếp thị, chị đã rất thành công trong kinh doanh. Sau khi học tiếng Pháp từ chồng, chị đã giới thiệu sản phẩm của mình sang thị trường Pháp.
Những người bạn của tôi không nổi tiếng. Họ không nằm trong danh sách những người giàu có nhưng họ đã xây dựng cho mình một sự nghiệp tuyệt vời bằng tất cả khả năng và niềm đam mê. Và hơn hết, họ hoàn toàn hài lòng về những gì mình đã làm.
Khi nói về công việc, người Pháp thường dùng từ “métier”, với nghĩa gốc là “dịch vụ”. Đây là một từ rất có ý nghĩa. Nó mang hàm ý là phục vụ cho nhu cầu của bản thân, phục vụ nhu cầu của người khác và hoàn toàn hài lòng với những gì mình đã cống hiến. Sự thành đạt không đến từ những lời nhận xét bên ngoài, mà từ chính bản thân, từ
Một sự nghiệp thành công đòi hỏi ở cả hai khía cạnh: năng lực cống hiến và sự tin tưởng, ủng hộ của mọi người.
sự ham hiểu biết, từ khả năng, niềm đam mê, và từ lương tâm của bạn. Điều này cũng xuất phát từ nhận thức của chính bạn – tiếng nói sâu thẳm bên trong bạn sẽ mách bảo cho bạn biết đâu là điều tốt nhất nên làm.
Như trường hợp bác sĩ Fiona Wood, cô ấy đã không thể có những đóng góp ý nghĩa nếu không có năng lực. Lương tâm nghề nghiệp cũng là nhân tố quan trọng góp phần làm nên sự nghiệp của cô ấy. Những ai biết cô ấy đều nói rằng: “Lòng trắc ẩn và những cam kết giúp đỡ người khác là yếu tố quan trọng không kém những tiến bộ của kỹ thuật”. Fiona không chỉ là một bác sĩ có năng lực, mà còn là người đức độ. Cô ấy được mọi người tin tưởng nhờ năng lực và y đức của mình. Trong trường hợp không may bị bỏng, bạn sẽ chỉ muốn được chính cô ấy chữa trị.
Điều đó có nghĩa là bất cứ ai, kể cả bạn, đều có thể chọn cho mình con đường riêng để tạo dựng sự nghiệp. Không cần phải là một thiên tài hay là người có khả năng vượt trội như Fiona Wood, song bạn vẫn có thể trở thành người xuất sắc trong lĩnh vực của mình.
Thật đáng buồn, trong chúng ta nhiều người vẫn chấp nhận một vị trí tầm thường và rồi tự chán ghét bản thân mình. Như tác giả Roger và Rebecca đã nói: “Những người lao động tầm thường sẽ là những nhà lãnh đạo tồi và là những người làm việc nhóm tồi”. Việc tăng lương hay sự tiến cử không làm họ bận tâm. Nhìn chung, những người này thường lo sợ và luôn cảm thấy chán nản. Họ hầu như không tìm thấy niềm vui trong công việc. Vậy tại sao bạn không phấn đấu để trở thành một cá nhân xuất sắc? Như thế, bản thân sẽ có nhiều cống hiến hơn, trở nên vui vẻ hơn, thu nhập cao hơn, uy tín ngày càng được nâng cao và nhiều cơ hội tuyệt vời sẽ đến với bạn.
Hơn nữa, thời điểm tốt nhất để bạn bắt đầu xây dựng một sự nghiệp tuyệt vời là ngay bây giờ. Dẫu thế giới hiện đại luôn ẩn giấu những biến động khó lường, song nó cũng mở ra vô số những cơ hội nằm ngoài sức tưởng tượng của bạn.
Chia sẻ của Stephen
Nhiều năm về trước, cha tôi đã dựng một căn nhà gỗ nằm gần công viên quốc gia Yellowstone, thuộc bờ Tây nước Mỹ. Ngôi nhà từng là nơi ghi dấu bao kỉ niệm của gia đình tôi suốt gần một thế kỷ. Mùi gỗ đặc trưng của căn nhà thật thân thương. Phía trước nhà là hồ nước xanh ngắt từ thượng nguồn dãy Rocky đổ xuống. Sau nhà là rừng thông xanh ngút ngàn trải dài từ đỉnh núi đến tận bờ hồ. Tất cả làm nên một khung cảnh thanh bình, thơ mộng như tranh vẽ. Ở đây, dường như chỉ có tiếng cá quẫy nước là tiếng động duy nhất.
Vào một đêm khuya mùa hè năm 1959, sự thanh bình của nơi này không còn nữa. Một trận động đất khủng khiếp đã xảy ra. Hồ nước như nghiêng hẳn đi. Các thành viên trong gia đình kể rằng họ nghe thấy tiếng nước cuồn cuộn tuôn chảy, nhưng trời bên ngoài quá tối nên không thể biết được chúng chảy về phía nào. Thân cây đổ rạp la liệt trên mặt đất. Con đường vỡ ra thành nhiều mảnh. Núi sập làm cho hàng triệu khối đá lăn xuống dòng sông gần đó. Sau đêm kinh hoàng ấy, một cái hồ mới xuất hiện.
Những biến đổi tại vùng đất xinh tươi này cũng là một minh chứng cho những nguyên tắc hoạt động cơ bản của tự nhiên. Chìm sâu bên dưới vẻ thanh bình, yên ả trên mặt đất lại là những tầng địa chất được bồi đắp qua thời gian, và bất thình lình một trận động đất xảy đến đã làm thay đổi tất cả.
Chúng ta đang sống trong thời đại luôn biến động không ngừng, một thế giới mới đang lột xác qua từng ngày. Nền kinh tế luôn ẩn chứa những thay đổi ngầm, và kèm theo đó là cơ hội cho tất cả mọi người.
Các biến động của nền kinh tế diễn ra theo chu kỳ. Những người nông dân thuộc thế hệ đầu tiên đã làm cho thế giới có những thay đổi lớn lao khi họ có thể tạo ra nguồn thực phẩm dồi dào hơn rất nhiều so với cách săn bắt và hái lượm của thời kỳ trước đó. Và với sự hỗ trợ của máy móc, một công nhân trong thời đại công nghiệp lại làm ra số lượng sản phẩm vượt trội so với một nông dân.
Hiện nay, những thay đổi lớn lao đang diễn ra trong xã hội hiện đại, bởi chúng ta đang chuyển từ thời đại công nghiệp sang thời đại tri thức.
Nền kinh tế đương đại đang có những thay đổi ngầm và cùng với nó, nhiều cơ hội mới đang mở ra cho tất cả chúng ta.
Trong thời đại nông nghiệp, một nông dân có thể tạo ra sản phẩm đủ nuôi sống anh ta và một trăm người khác. Trong thời đại công nghiệp, một công nhân có thể sản xuất lượng sản phẩm cho anh ta và hàng ngàn người khác. Vậy một công nhân trong thời đại tri thức có thể sản xuất được gì? Liệu có giới hạn nào cho họ không?
Câu trả lời là không có giới hạn. Đây chính là tin tốt lành về thời đại mà chúng ta đang tiến tới, đó là thời đại của tri thức.
Câu chuyện sau đây sẽ làm rõ hơn điều chúng tôi vừa khẳng định.
Jean là công nhân làm việc trong xưởng sản xuất máy bay. Mỗi ngày chị bắt đầu công việc lúc 9 giờ sáng và chiếc súng bắn ốc là công cụ làm việc chính. Nhiệm vụ của Jean là bắn những con ốc đặc dụng vào cánh máy bay, hết chiếc này đến chiếc khác. Buổi trưa, Jean dùng bữa với đồng nghiệp. Sau tiếng còi báo hiệu vang lên, chị lại tiếp tục công việc với chiếc súng bắn ốc suốt buổi chiều.
Đó là một quy trình được lặp đi lặp lại, từ ngày này qua ngày khác, hết năm này qua năm khác. Tất cả nhân viên tại các xí nghiệp, công sở cũng trong tình trạng tương tự. Ngày nào họ cũng phải thực hiện các loại báo cáo theo mẫu, liên lạc với các khách hàng quen thuộc và nhận những đơn đặt hàng giống như cũ. Khi đồng hồ chỉ 5 giờ chiều, tất cả mọi người cùng trở về nhà Liz, con gái của Jean, hiện đang làm việc trong nhà máy sản xuất máy bay mẹ cô từng làm trước đây, nhưng tính chất công việc của cô hoàn toàn khác với công việc của mẹ lúc trước. Những công việc mà mẹ Liz làm trước đây đã được cơ giới hóa. Giờ đây Liz là một thành viên trong nhóm làm việc đa năng, họ vừa là những chuyên gia tài chính – tiếp thị, vừa là những kỹ sư cố vấn cấp cao. Hằng ngày, nhiệm vụ của cô là phải tìm ra cách giải quyết những vấn đề như: Làm sao để lắp ghép các bộ phận của máy bay lại với nhau nhanh hơn? Chuyện gì sẽ xảy ra nếu lớp vỏ của cánh máy bay bị gió chém? Làm sao để gia tăng sức bền cho cánh máy bay?
Thời đại của chế độ trợ cấp hưu trí đang thoi thóp và nhiều khả năng sẽ chấm dứt vĩnh viễn.
Giữa thời đại tri thức và thời đại công nghiệp đã có sự khác biệt rất lớn. Trong thời đại tri thức, thế giới cần những người như Liz. Trong thời đại công nghiệp, người công nhân bị xem như những cỗ máy vô tri vô giác. “Công việc chân tay” là từ để mô tả công việc của họ. Lúc đó, người ta không mong đợi những đóng góp đặc biệt từ công nhân và mặc nhiên xác định chiếc máy nướng bánh chỉ có thể nướng bánh chứ không thể đảm nhận chức năng nào khác.
Một công nhân có tri thức không phải là một cỗ máy, bởi khi đó họ sẽ tìm giải pháp cho các vấn đề. Họ sẽ nhận ra rằng khả năng cống hiến của con người là vô hạn.
Gần đây một bài báo đã viết rằng trong tương lai, những công việc tốt sẽ ngày càng khan hiếm vì nó chỉ dành cho những người năng động, không ngại đối mặt với những cơ hội và thách thức mới.
Trên thực tế cơ hội không hề khan hiếm, mà ngược lại, chúng đang mở ra cho tất cả mọi người.
Trong thời đại tri thức, thay đổi là điều tất yếu. Khi chuyển từ thời đại công nghiệp sang thời đại tri thức, một hệ quả không mong đợi đó là những công việc mang tính ổn định, lâu dài sẽ biến mất. Thời đại của chế độ trợ cấp hưu trí đang thoi thóp và nhiều khả năng sẽ chấm dứt vĩnh viễn. Hiện nay, hàng trăm công ty lớn nhất thế giới đang cung cấp cho những nhân viên mới một chính sách tiết kiệm tiền hưu trí theo kế hoạch 401(k)(2) hoặc kế hoạch tiết kiệm bằng cách “ đầu tư theo định mức”.
Tuy nhiên, trong thời đại đầy rủi ro nhưng cũng hết sức thú vị này vẫn tồn tại những mặt tích cực: bằng cách trở thành giải pháp cho những vấn đề trọng yếu, bạn có thể đảm bảo được tương lai của mình.
Thay vì có thái độ phòng thủ với xu hướng phát triển hiện nay, chúng ta nên chào đón một thế giới đầy thử thách nhưng nhiều cơ hội. Trong thời đại tri thức, không có giới hạn cho những thách thức, vấn đề chỉ là bản lĩnh của chúng ta.
Đừng tự hạn chế mình trong khuôn chật hẹp của những tư tưởng cũ, đừng tự bằng lòng với vị trí tầm thường trong công việc.
KIẾN THIẾT MỘT SỰ NGHIỆP TUYỆT VỜI
Đến đây hẳn bạn đã có cái nhìn bao quát về một sự nghiệp thành công mà chúng tôi muốn đề cập trong quyển sách này.
Từ “career” trong tiếng Anh có nguồn gốc từ từ “carrière” trong tiếng Pháp, nghĩa gốc của từ này là “di chuyển vòng quanh trong vòng tròn”. “Carrière” còn có nghĩa là “mỏ đá”, nơi con người làm việc cật lực để khai thác đá.
Thật không may, nhiều người trong chúng ta đang làm việc trong tình trạng này: họ cảm thấy như mình đang đi trong một vòng lẩn quẩn không lối thoát hoặc cảm thấy mình vô dụng như những tù nhân làm việc ở mỏ đá.
Nếu cảm thấy công việc hiện tại của bạn cũng giống tình trạng trên, thì đây chính là thời điểm để bạn thay đổi suy nghĩ. Đừng tự hạn chế mình trong khuôn chật hẹp của những tư tưởng cũ, đừng tự bằng lòng với vị trí tầm thường trong công việc, đừng chấp nhận là một mắt xích vô cảm trong cỗ máy khổng lồ nhưng không mục đích, không lý tưởng. Bàn về vấn đề này, một nhà bình luận đã đưa ra nhận định khá xác đáng: “Trong nền kinh tế công nghiệp, một người có thể làm việc trong khi trái tim và khối óc của họ không để vào công việc”. Nhưng việc này sẽ không thể xảy ra trong thời đại tri thức.
Thời đại tri thức luôn yêu cầu chúng ta phải đối mặt và tìm ra câu trả lời cho những vấn đề còn tồn tại của thế giới. Nó đòi hỏi chúng ta phải nhìn vào nhu cầu của con người, sự nghèo đói, những hiểu lầm, nỗi đau, sự ngu dốt và nỗi sợ hãi để nói với thế giới, như bác sĩ Fiona đã từng nói: “Nhất định phải có cách khác”.
Trong thời đại công nghiệp, mọi người thường cảm thấy mệt mỏi với công việc rập khuôn máy móc, và kết quả là họ đã tìm cách để trốn việc. Trong thời đại tri thức, mọi thứ đã thay đổi. Bạn được tự do định đoạt công việc, phát huy hết khả năng và niềm say mê, để làm nên những điều khác biệt mà những người khác không thể làm được.
Ngay từ bây giờ, bạn hãy bắt đầu tạo dựng cho mình một sự nghiệp tuyệt vời.
Quyển sách này gồm 2 phần. Phần thứ nhất sẽ giúp bạn trả lời cho câu hỏi: “Bạn sẽ cống hiến những gì?”. Phần thứ hai sẽ giải đáp thắc mắc: “Làm thế nào để cống hiến?”. Đây là hai nền tảng thiết yếu để xây dựng một sự nghiệp tuyệt vời.
KHÁI QUÁT CHƯƠNG 1:
BẠN SẼ CỐNG HIẾN NHỮNG GÌ?
Khi mới vào nghề, đôi lúc nhà văn trẻ Charles Dickens cảm thấy bế tắc. Vợ và bốn đứa con, thêm một đứa nữa sắp chào đời, tất cả đều sống nhờ vào ông nhưng Dickens lại đang thất nghiệp. Sự hoài nghi vào năng lực bản thân và áp lực về kinh tế khiến ông không thể tìm thấy cảm hứng sáng tác. Không biết bao đêm Dickens đã lang thang trên khắp các đường phố London cho đến sáng.
Qua nhiều lần nói chuyện với những người ăn xin trên phố, tận mắt chứng kiến các vấn đề xã hội nhức nhối như: tình trạng trẻ em bị bóc lột sức lao động, sự đói nghèo, tuyệt vọng, nhà văn trẻ đã dần dần hình thành ý tưởng. Hơn lúc nào hết, ước mong giúp đỡ những người nghèo khó lại trỗi dậy mạnh mẽ trong ông, và Dickens bắt đầu nhìn nhận những khó khăn của mình theo một hướng mới. Làm sao để thay đổi? Ngoài bản thân, Dickens còn có gì khác để góp phần làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn?
Ngày 14 tháng 10 năm 1843, Dickens ngồi vào bàn và bắt đầu viết. Với nguồn cảm hứng mới mẻ vừa được khơi gợi cộng với tài cầm bút của mình, Dickens hy vọng sẽ sáng tạo nên một quyển sách có thể làm thay đổi thế giới cũng như tương lai của chính mình. Sau sáu tuần, cuốn A Christmas Carol được xuất bản. Truyện có nội dung đi ngược lại với quan niệm đạo đức truyền thống thời bấy giờ. Tuy nhiên, tác phẩm đã nhanh chóng gây được tiếng vang và làm thay đổi quan niệm của dư luận xã hội. Một số nhà quan sát cho rằng sự ra đời của tập sách này cũng góp phần tác động đến phong trào đấu tranh đang dâng cao của cuộc Cách mạng xã hội tại Anh trong giai đoạn đó.
Với Dickens, thành quả trên đánh dấu sự khởi đầu cho thời kỳ thăng hoa trong sự nghiệp văn chương của ông. Nhờ cuốn tiểu thuyết, ông trở nên giàu có, có đủ vốn đầu tư vào hệ thống giáo dục và lập quỹ từ thiện “Urania Cottage” nhằm hỗ trợ người nghèo.
Điều gì đã khiến Dickens lấy lại tinh thần và quyết tâm tạo dựng sự nghiệp của mình? Bởi trên hết, nhà văn trẻ đã biết cách kết hợp khả năng thiên phú, niềm say mê, tiếng gọi của lương tâm để có những đóng góp tuyệt vời cho thế giới.
Sau khi tham khảo hàng ngàn người đang tìm cách phát triển sự nghiệp của mình, chúng tôi có thể kết luận rằng những gì đúng với Dickens thì cũng đúng với tất cả mọi người. Và tất nhiên, nó cũng đúng với bạn. Hãy tìm cho bản thân một công việc mà bạn có thể: (1) phát huy tất cả tài năng, (2) dốc cạn đam mê và (3) dành trọn tâm huyết. Nhưng công việc ấy không chỉ phục vụ cho lợi ích của bản thân mà còn vì những mục tiêu lớn hơn, đó là hướng tới cộng đồng và xã hội.
Trước tiên, hãy bắt đầu hình dung viễn cảnh về những năm tháng cuối đời của bạn. Khi kết thúc con đường sự nghiệp và nhìn lại, bạn thấy những gì?
Bạn đã có những đóng góp tuyệt vời hay chỉ là một người tầm thường? Để trả lời cho câu hỏi này, cách tốt nhất là bạn hãy thảo ra một danh sách mà chúng tôi gọi là Bản mục tiêu phấn đấu.
Bạn nên ghi nhớ một nguyên tắc cơ bản là hãy cân nhắc thật kỹ về mọi việc 2 lần: Đầu tiên là trong suy nghĩ và sau đó là áp dụng vào thực tế. Lấy ví dụ về việc xây nhà. Nếu là người khôn ngoan, trước khi đầu tư tiền bạc và công sức cho việc xây dựng ngôi nhà mơ ước, bạn cần thiết lập một kế hoạch cụ thể.
Phần lớn thời gian trong cuộc đời bạn là dành cho công việc, vậy tại sao bản thân không sử dụng thời gian và công sức đó để tạo dựng cho mình
Phần lớn thời gian trong cuộc đời bạn là dành cho công việc, vậy tại sao bản thân không sử dụng thời gian và công sức đó để tạo dựng cho mình một sự nghiệp tuyệt vời, thay vì chấp nhận một cách thụ động những gì sẽ đến. Hãy tự thảo ra cho mình một Bản mục tiêu phấn đấu trong sự nghiệp.
Bản mục tiêu phấn đấu tập hợp tất một sự nghiệp cả những lĩnh vực mà bản thân bạn thật tuyệt vời? sự muốn thử sức và nó sẽ trở thành kim chỉ nam cho sự nghiệp của bạn. Với mục tiêu này, bạn đã có những định hướng cơ bản cho con đường sự nghiệp của mình.
Theo Peter Hawkins và Nick Smith, bước khởi đầu một sự nghiệp tuyệt vời là khi bạn ngừng đặt những câu hỏi như: “Làm sao để tôi được tiến cử?”, mà bắt đầu hỏi: “Tôi có thể làm nên điều gì khác biệt? Tôi muốn để lại những gì?”.
Bản mục tiêu phấn đấu là câu trả lời cho tất cả những câu hỏi trên.
Đây là Bản mục tiêu phấn đấu dành riêng cho bản thân nên bạn có quyền viết nó theo bất cứ cách nào bạn muốn. Dưới đây là một vài ví dụ:
“Nếu ai đó cần một chiếc trực thăng để có thể bay cao hơn hay nhanh hơn thông thường, theo tôi, cần phải tìm ra loại vật liệu làm giảm độ nóng đến mức tối thiểu và tăng sức bền tối đa cho động cơ.”
– Katherine Bicer, kỹ sư vật liệu
“Hãy gửi đến phái đẹp thông điệp rằng trí thông minh tạo nên vẻ hấp dẫn nhằm ngăn chặn nỗi ám ảnh của họ về vấn đề cân nặng và động viên những phụ nữ trẻ rằng, hãy là chính họ, chứ không phải chỉ là vẻ bề ngoài.”
– Tiến sĩ Vidushi Babber, nhà tâm lý và giáo dục học
“Cải tiến môi trường làm việc để làm tăng sự thoải mái về tinh thần và phòng tránh tai nạn trong lao động. Bằng cách tạo nên một môi trường lao động đoàn kết và an toàn, tôi mong muốn thực hiện được điều đó.”
– Brian Ness, kỹ sư an toàn lao động
Công việc của Jamie Donalds là cứu sống những cây hạt dẻ và mục tiêu nghề nghiệp của anh ấy là chống lại các loại bệnh tật đang hủy hoại dần những khu rừng ở đông bắc nước Mỹ. “Chúng ta cần hành động để làm cho cuộc sống trở nên có ý nghĩa hơn… Đây là mục tiêu của đời tôi.”
Nếu muốn tìm việc làm, bạn chỉ cần chuẩn bị hồ sơ xin việc. Nếu muốn tạo dựng sự nghiệp tuyệt vời, bạn cần có Bản mục tiêu phấn đấu.
– Jamie Donalds, người trồng rừng
“Là người quản lý tập đoàn với hơn mười năm làm việc ở vị trí định hướng và đào tạo, tôi đã nhận ra rằng, việc quan trọng mà bản thân muốn thực hiện là giúp người khác tạo nên điều khác biệt. Để làm được điều đó, họ cần tìm ra niềm đam mê và mục tiêu trong công việc.”
– Julia Tang Peters, Trưởng bộ phận đào tạo
Để tạo nên một sự nghiệp thành công, bạn phải có những đóng góp to lớn và cống hiến những điều khác biệt nhưng thực sự ý nghĩa với bạn cũng như những người xung quanh. Việc thiết lập Bản mục tiêu phấn đấu là bước đầu tiên của một sự nghiệp vĩ đại.
Phần đầu của quyển sách sẽ giúp bạn lập nên Bản mục tiêu cho toàn bộ sự nghiệp của mình, nhưng đây không phải là công việc đơn giản để có thể hoàn thành trong thời gian ngắn. Muốn thiết lập cho bản thân một Bản mục tiêu phấn đấu có tính khả thi, điều ấy đòi hỏi bạn phải có sự nghiên cứu đầy đủ, chi tiết về khả năng, đam mê và tâm huyết của chính mình. Ngoài ra, việc này còn yêu cầu sự cân nhắc một cách nghiêm túc động cơ trong công việc, hơn nữa, bạn phải xác định được đâu là những điều mà nhân viên và khách hàng cần ở mình. Dựa vào minh họa ở trang sau, hãy dành thời gian suy nghĩ thật kỹ để thảo nên Bản mục tiêu phấn đấu cho riêng mình.
Tôi đề nghị bạn viết Bản mục tiêu phấn đấu cho từng vị trí và từng dự án mà bạn tham gia, cũng như cho toàn bộ sự nghiệp của bản thân.
Bạn có một thế mạnh mà không thể tìm được ở đâu khác, đó là bản sắc riêng được đúc kết từ tài năng, đam mê và tâm huyết của chính mình. Khi thế mạnh của bạn tương ứng với yêu cầu của thị trường, hãy phát huy năng lực của mình để làm nên những điều khác biệt.
Nếu muốn tìm việc làm, bạn chỉ cần chuẩn bị hồ sơ xin việc. Nếu muốn tạo dựng sự nghiệp tuyệt vời, bạn cần có Bản mục tiếu phấn đấu.
Chia sẻ của Jennifer
Theo thời gian, tầm nhìn về khả năng cống hiến của bản thân sẽ mở rộng và điều này có thể thay đổi hoàn toàn cuộc sống của bạn. Khi 14 tuổi, tôi đã bắt đầu đi làm. Tôi làm việc vì muốn được thử thách, được công nhận, và để có cơ hội cống hiến nhưng đôi khi tôi làm việc chỉ để kiếm sống.
Tôi đã từng làm kế toán tại một chi nhánh thuộc hệ thống nhà hàng Taco Bell, thủ kho và thu ngân tại một cửa hàng tạp hóa, bán quần áo dạo, phục vụ bàn tại nhà hàng Mexico, nhân viên tư vấn của tổ chức bảo vệ sức khỏe. Nhìn vào con đường sự nghiệp của tôi trong vòng bảy năm đó, bạn sẽ thấy đó là những công việc chẳng có gì đáng chú ý và sẽ hỏi tại sao tôi làm những công việc này. Mục tiêu của tôi lúc đó là đi làm để có thêm kinh nghiệm sống, và có tiền trang trải cuộc sống hằng ngày.
Maya Angelou(3) đã nói rằng: “Bạn không thể trở thành điều mà bạn chưa từng thấy”. Tôi lớn lên trong nghèo khó ở một làng quê nhỏ. Khi tôi lên trung học, mẹ tôi mới tốt nghiệp cao đẳng. Theo tôi được biết, bà là phụ nữ đầu tiên hoàn thành chương trình cao đẳng trong lúc vừa học vừa một mình nuôi dưỡng tôi và em trai. Lúc đó tôi từng nghĩ rằng việc rời khỏi làng quê, tốt nghiệp cao đẳng và có một công việc tốt dường như rất xa tầm với.
Sau đó, với tư cách là một cử nhân, tôi đã kiếm được khoảng 10.000 đô-la khi đảm nhận việc giảng dạy phương pháp truyền đạt thông tin bằng lời nói. Đó là một khoản tiền lớn và phần nhiều được dùng để trang trải cho việc học tập của tôi. Số tiền này không chỉ có ý nghĩa hỗ trợ về vật chất mà còn giúp tôi nhận ra những khả năng còn tiềm ẩn của mình.
Xin các bạn đừng hiều lầm, bởi tôi không có ý cho rằng mình có sức ảnh hưởng đến nhiều người, vì khi đó, có nằm mơ tôi cũng chẳng dám nghĩ đến một ngày mình sẽ cùng viết sách với Stephen R. Covey! Nhưng khi đứng lớp, tôi phát hiện thấy bản thân có khả năng giao tiếp và rất giỏi làm bạn với những con số – một sự kết hợp đầy tương phản. Tôi phát hiện mình có thể tìm ra lời giải cho một vấn đề toán học phức tạp và trình bày nó một cách đơn giản. Tôi có thể phân tích một vấn đề kinh tế hóc búa, đồng thời giải thích cho mọi người tại sao họ nên quan tâm đến vấn đề đó!
Trên bước đường nâng cao năng lực của bản thân, tôi tiếp tục tham gia rất nhiều dự án khác qua hình thức làm việc bán thời gian, chẳng hạn như: cải tiến quy trình tại cửa hàng bán sỉ các thiết bị tự động, nâng mức đền bù cho công nhân tại một nhà máy sản xuất và nhiều công việc khác nữa.
Khi đến phỏng vấn cho vị trí cao nhất tại Accenture – một công ty tư vấn kinh doanh quốc tế, người phỏng vấn đã nói rằng tôi hiểu về những thay đổi trong quản lý còn nhiều hơn cả ông ấy. Kinh nghiệm làm việc tại Accenture giúp tôi tự tin vào năng lực của bản thân khi đảm nhận những vị trí quan trọng tại FranklinCovey. Tại đây, tôi đã thuyết trình trước hơn 30.000 người, tư vấn cho khách hàng đến từ 48 bang của Mỹ và 15 quốc gia khác nhau.
Cùng với những bước tiến trong công việc, cái nhìn hạn hẹp về sự độc lập của cô gái 14 tuổi trước kia đã không còn nữa, thay vào đó là tầm nhìn rộng mở hơn.
Khi tôi biết cách tận dụng thế mạnh của mình, Bản mục tiêu phấn đấu của tôi dần có thêm những thành tích nổi bật. Tuy nhiên, để bắt kịp với những thay đổi trong cuộc sống, Bản mục tiêu ấy cũng đã có những điều chỉnh so với ban đầu. Đây là Bản mục tiêu phấn đấu hiện tại của tôi:
Tại FranklinCovey, tôi áp dụng những kiến thức về kinh tế và khả năng truyền đạt như một kênh truyền dẫn năng lượng. Vì quyền lợi của khách hàng và đội ngũ nhân viên của chúng tôi trên toàn thế giới, phương châm của tôi là luôn cải tiến chiến lược bán hàng và giao hàng hiệu quả.
KHÁI QUÁT CHƯƠNG 2
BẠN SẼ CỐNG HIẾN NHƯ THẾ NÀO?
Khi tự mình viết ra Bản mục tiêu phấn đấu, tất nhiên bạn sẽ muốn biến những điều ấy trở thành hiện thực.
Rất nhiều người đã không thể tạo dựng cho bản thân một sự nghiệp tuyệt vời bởi họ chỉ biết chờ đợi một cách thụ động để mọi thứ sẽ tự đến với mình. Bạn sẽ nghe những lời than phiền như:
• “Tôi không biết làm thế nào để đáp ứng yêu cầu của công việc”.
Trong thời đại ngày nay, bất chấp những thách thức và cả những cơ hội mà lịch sử, xã hội hay hoàn cảnh sống đặt ra trước mắt, bạn luôn có nhiều lựa chọn cho con đường sự nghiệp của mình.
• “Tôi không quen biết ai trong công ty ấy cả. Lúc nào mọi người cũng hỏi rằng tôi có quen ai ở đó không”.
• “Tôi không được đào tạo cho công việc đó”.
• “Tôi không biết cách để tạo một CV(4) tốt”.
• “Tôi đã nộp đơn cho vị trí đó, nhưng họ đã không gọi tôi”.
Chúng tôi cho rằng những vấn đề trên vẫn tồn tại, vì ai cũng có lúc phải đối mặt với những điều không mong đợi. Thực tế cho thấy những ai xuất thân trong hoàn cảnh khó khăn thường phải vượt qua rất nhiều rào cản để có thể giành được vị trí đáng kể trong công việc hay xã hội. Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, bất chấp những thách thức và cả những cơ hội mà lịch sử, xã hội hay hoàn cảnh sống đặt ra trước mắt, bạn luôn có nhiều lựa chọn cho con đường sự nghiệp của mình.
Và để có những cống hiến vĩ đại, nhiều người đã chọn cách vượt qua các thử thách. Nếu Susan B. Anthony, nữ giáo viên đã cống hiến cả cuộc đời vì quyền bầu cử cho phụ nữ Mỹ, không chọn con đường tranh đấu mà dành thời gian để than vãn với những bà nội trợ khác, thì yếu tố công bằng ở nước Mỹ sẽ ra sao? Nếu Konosuke Matsushita, người đã mất tất cả trong Chiến tranh Thế giới thứ 2 không quyết tâm xây dựng lại tập đoàn mà ngày nay mọi người biết đến với thương hiệu Panasonic, ngành công nghiệp điện tử của nước Nhật sẽ đi về đâu? Và nghệ thuật đương đại thế giới sẽ thiếu vắng nghệ sĩ violin hàng đầu nếu Itzhak Perlman (người Israel) đầu hàng căn bệnh bại liệt khiến ông tàn phế suốt đời?
Nếu bạn chờ đợi ai đó sẽ dẫn đường cho mình, giúp mình vượt qua các chướng ngại vật, bạn sẽ không bao giờ khám phá được những khả năng còn tiềm ẩn của bản thân. Những ai muốn có được một công việc tốt đều không ngại khó khăn, vất vả để trở thành người đầu
Chỉ những ai thực sự quyết tâm tạo dựng cho mình một sự nghiệp thành công mới có thể dành thời gian để xác
định mục tiêu phấn đấu và xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm biến các ý tưởng ấy thành hiện thực.
tiên tìm ra giải pháp cho vấn đề.
Tuy nhiên, trong quá trình tạo dựng một sự nghiệp thành công, rất hiếm trường hợp rơi vào bế tắc thật sự, mà phần lớn chỉ là vấn đề về thời gian. Tình trạng công việc hàng ngày quá tải khiến chúng ta không có đủ thời gian để hoạch định những điều mình muốn thực hiện. Hết năm này qua năm khác chúng ta cứ tiếp tục chu trình quen thuộc ấy, và ta tự an ủi bản thân rằng “Sang năm, mọi thứ sẽ khác. Mình sẽ quay trở lại trường và sẽ bắt đầu một công việc mới”. Nhưng sau đó, mọi thứ vẫn giữ nguyên nếp cũ. Chỉ những ai thực sự quyết tâm tạo dựng cho mình một sự nghiệp thành công mới có thể dành thời gian để xác định mục tiêu phấn đấu và xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm biến các ý tưởng ấy thành hiện thực.
Trong phần hai của cuốn sách, chúng tôi sẽ thảo luận về những cách thức để tạo dựng một sự nghiệp tuyệt vời: Bạn sẽ biết cách vận dụng năng lực của bản thân để giải quyết những khó khăn của tổ chức, chứ không phải mang đến rắc rối cho họ; hoặc bạn sẽ khám phá ra cách “xây một ngôi làng” với những người cộng sự biết trân trọng các đóng góp của mình.
Ở phần cuối của quyển sách, bạn sẽ tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi thường gặp, như:
Thế nào là một CV ấn tượng?
Trong thư xin việc, tôi nên đề cập những gì?
Trong số hàng trăm ứng viên, làm thế nào mà hồ sơ của tôi có thể vượt qua những người khác để được mời phỏng vấn?
Những ý tưởng cho một cuộc phỏng vấn thành công?
Tôi đang có một công việc và cần giữ lấy. Nhưng ngày qua ngày, nó không khiến tôi cảm thấy hạnh phúc và bản thân cũng không nhận ra mình đang đi đúng hướng trên con đường sự nghiệp, vậy tôi phải làm gì?
Nếu bạn có điều kiện về kinh tế và có mối quan hệ tốt, thật dễ để tìm được một công việc. Nhưng nếu chỉ mới bắt đầu, không có gì và chưa ai biết đến như tôi, tôi phải làm gì?
Trong quyển sách, mỗi chương đều cung cấp những phương thức giúp bạn áp dụng vốn hiểu biết mà bản thân có được nhằm xây dựng một sự nghiệp tuyệt vời. Ngoài ra, cuốn sách còn trình bày một phần đặc biệt với tên gọi “Cho đi để nhận lại”.
Cách tốt nhất để tiếp nhận kiến thức từ quyển sách này là hướng dẫn lại cho người khác nội dung bạn đã học. Do đó, bạn nên tìm cho mình một “ đối tác”, chẳng hạn như đồng nghiệp, một người bạn, hay một thành viên trong gia đình để truyền đạt lại những kiến thức mà bạn đã lĩnh hội. Bạn có thể áp dụng những chỉ dẫn trong phần “Cho đi để nhận lại” hoặc làm theo phương pháp riêng của bạn.
Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.