ĐỪNG VỘI SUY ĐOÁN

Đối với những người có kiến thức khiêm tốn về tài chính, họ sẽ dễ đánh giá với những thông tin thể hiện trong các báo cáo tài chính. Trong một số trường hợp, người ta làm những đánh giá này sau khi mới đọc qua các con số và tính toán ngay vài con số lợi nhuận mà thôi.

Tuy nhiên, nếu bạn thật sự muốn hiểu biết về các báo cáo tài chính, bạn cần phải đào sâu hơn về những số liệu thể hiện trên trang báo cáo đó. Học một vài khái niệm cơ bản về kế toán cũng hữu ích, nhưng chỉ có những kiến thức này thôi thì bạn không thể nào trở thành người đọc báo cáo tài chính một cách thông thạo được. Để trở thành người am hiểu, bạn cần phải tò mò hơn và phải theo dõi kỹ những con số mà bạn đang nhìn thấy.

Khi đọc các báo cáo tài chính, bạn có thể sẽ bắt gặp một con số hay xu thế không thông thường. Thay vì chỉ thấy và để nó nằm yên, bạn cần phải nghiên cứu xa hơn và đặt ra câu hỏi, chẳng hạn như:

Liệu đây có thực sự là một xu hướng, hay chỉ là kết quả của một sự thay đổi nào đó trong quy trình kế toán? Tình trạng này bắt đầu từ lúc nào? Điều gì đã gây ra nó? Tình trạng này chỉ xảy ra với công ty này, hay cũng xảy ra với các đối thủ cạnh tranh?

Để có một bức tranh đầy đủ về những gì đang diễn ra, bạn cần phải điều tra về công ty và ngành nghề hoạt động của nó. Có nhiều nguồn giúp bạn hiểu được, trong đó nguồn dễ thấy nhất là báo cáo thường niên của công ty, bao gồm cả những báo cáo tài chính cũng như những thông tin khác về các mục tiêu lâu dài của công ty.

Bạn cũng cần đọc thêm các sách báo về kinh doanh và chuyên ngành vì việc nắm được tiêu chuẩn ngành nghề và các quy trình kế toán của một ngành nghề là vô cùng quan trọng.

Lấy một ví dụ, tưởng tượng bạn vừa thừa kế một khoản tiền nhỏ và muốn đầu tư vào một nhà xuất bản tạp chí. Bạn yêu cầu được xem báo cáo thường niên của công ty và bắt đầu đọc các báo cáo tài chính.

Khi nhìn vào bảng cân đối kế toán – là một trong những báo cáo tài chính chính thức của công ty – bạn bắt đầu thấy ngần ngại về việc đầu tư vào nhà xuất bản, bởi vì bạn thấy trong bảng cân đối kế toán có một số dư nợ quá lớn. Bạn để ý thấy rằng, phần lớn khoản nợ này là do khoản thu nhập trả sau, một thuật ngữ mà bạn chưa bao giờ nghe thấy. Bạn không biết rõ nó là gì nhưng lại cho rằng như thế là không tốt bởi vì đã là nợ thì lúc nào cũng xấu cả.

Tuy nhiên, hóa ra những suy đoán của bạn về thu nhập trả sau không đúng. Thực ra, nó thể hiện những khoản đặt mua tạp chí đã được trả trước và đó chính là một nguồn thu nhập. Thu nhập trả sau là một nghiệp vụ thông thường trên các báo cáo tài chính trong ngành xuất bản. Sở dĩ nó thể hiện ra thành một khoản nợ là vì nhà xuất bản chưa nhận được khoản thu nhập đó bằng việc phát hành tạp chí theo định kỳ trong tương lai.

Sau đây là một số nguồn mà bạn có thể tiếp cận trong khi tìm hiểu các thông tin về báo cáo tài chính.

Các hiệp hội thương mại: Hãy xem ở thư viện tại địa phương của bạn có bộ sách Gale’s Encyclopedia of Associations (Bách khoa Gale về các Hiệp hội) hay không. Hơn nữa, rất nhiều hiệp hội thương mại đều có trang web.

Các tổ chức kế toán: Họ cung cấp những thông tin về những thay đổi quy tắc kế toán được dự tính có ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề khác nhau.

Các nhà xuất bản về kinh doanh: Có rất nhiều sách giới thiệu về các tiêu chuẩn và thống kê trong kinh doanh.