Chính trực là cốt lõi của thành công.

– Khuyết danh

Tôn trọng một người là luôn dành cho họ sự kính trọng và tôn vinh đúng mực. Các tôn giáo lớn cũng đều dạy tín hữu phải tôn kính cha mẹ. Tuy nhiên, nhiều người không ý thức được tầm quan trọng của sự kính trọng, ngay cả ở mức tối thiểu. Sự bất kính của con cái với cha mẹ vẫn tràn ngập trong xã hội chúng ta. Một số trẻ nói dối cha mẹ, hỗn láo và công khai chống đối cha mẹ. Các vận động viên phỉ nhổ lẫn nhau và hành hung cả trọng tài. Các quan chức làm ngơ trước việc sử dụng các hóa chất độc hại và chỉ áp dụng những hình phạt mang tính hình thức…

Thái độ bất kính đi kèm với cái giá rất đắt, tuy không phải lúc nào người ta cũng nhận ra cái giá của sự bất kính. Nhưng như thế không có nghĩa là họ sẽ không phải trả giá. Vài năm trước đây, một thành viên của nhóm nhạc đồng quê Dixie Chicks đã có những lời nhận xét xúc phạm Tổng thống Bush. Ngay lập tức, hàng chục ngàn người Mỹ vứt đĩa hát của nhóm nhạc này vào sọt rác. Trong những cuộc phỏng vấn, ca sĩ chính của nhóm nói cô không tài nào hiểu được phản ứng của công chúng lúc đó và cho rằng người dân không biết tôn trọng quyền tự do ngôn luận. Trên thực tế, rất ít người phản đối tinh thần chống chiến tranh của cô – một nửa nước Mỹ không đồng tình với Tổng thống – nhưng họ phản đối cách cô chế nhạo Tổng thống.

Xã hội có khuynh hướng che giấu những tác động và hậu quả của thái độ bất kính. Người ta quan niệm rằng nếu không muốn thể hiện sự tôn trọng thì hãy tìm cách thoát khỏi tình huống đó. Sự thật là không bao giờ có chuyện đó. Sớm muộn bạn cũng phải đương đầu. Một người biết tôn trọng hiểu rằng khi tôn trọng người đang giao thiệp với mình tức là anh ta đang tôn trọng chính mình, gia đình mình, công ty mình và bất cứ định chế xã hội, tài chính nào có mối quan hệ với anh ta. Những chiến binh thực thụ còn tôn trọng cả kẻ thù của họ.

Tôn trọng tất cả những người giao thiệp với bạn

Tôi từng mời Tim Redmond, người bạn đồng thời là nhà quản trị cấp cao, đến chơi vài ngày để quan sát và cho biết tôi cần điều chỉnh những gì để lãnh đạo một công ty mỗi năm có thu nhập 100 triệu đô-la. Tim đã đưa ra một lời góp ý khiến tôi vô cùng bối rối. Ông nói rằng tôi có một tầm nhìn rất thú vị, có thể truyền cảm hứng cho mọi người, thấy được những khả năng tốt nhất của họ và trả lương cho họ nhiều hơn ông nghĩ. Tuy nhiên, tôi có khuynh hướng thiếu tôn trọng. Tôi quá kinh ngạc.

Tôi kịch liệt phản đối nhận định này, bởi tôi chưa bao giờ xem mình là bậc thượng tôn so với bất cứ ai, đặc biệt là với nhân viên. Tôi yêu cầu Tim giải thích cụ thể hơn. Ông bảo tôi hãy nhớ lại các cuộc đối thoại với những người ở văn phòng trong suốt ngày hôm đó. Tôi ngẫm nghĩ hồi lâu. Sau đó, ông nói rằng tôi đã không hề có một cuộc đối thoại nào. Về cơ bản, tôi chỉ độc thoại. Tôi giao việc cho nhân viên chứ không hề hỏi ý kiến họ. Không tạo cơ hội để người khác thể hiện quan điểm cũng là một biểu hiện của sự thiếu tôn trọng.

Kể từ đó, tôi bắt đầu học cách mở đầu mọi cuộc đối thoại bằng câu hỏi. Đây chính là thái độ tôn trọng. Cách giao tiếp này cho thấy bạn đánh giá cao ý kiến của người khác. Mời Tim nhận xét về tôi cũng là một hành vi tôn trọng ông và tôn trọng chính tôi. Tôi còn yêu cầu nhân viên nhắc nhở mỗi khi tôi quên bắt đầu cuộc đối thoại bằng một câu hỏi. Đó cũng là một hành vi thể hiện sự tôn trọng. Bạn có thể trung thực mà không cần cao ngạo hoặc xem thường những người xung quanh. Nhưng để làm được điều đó, trước tiên là bạn hãy học cách lắng nghe.

Khi giao tiếp, mục tiêu cao nhất của chiến binh nhân từ là lắng nghe.

Bài học nghe có vẻ đơn giản này là một vấn đề tương đối khó với nhiều người, đặc biệt là những người quyền cao chức trọng hoặc những doanh nhân thành đạt. Đôi lúc, những người này cảm thấy họ có quyền từ chối lắng nghe bởi vì họ đã “cán đích” trước những người kia. Không gì có thể vượt qua sự thật. Trong cuộc sống, bạn càng thăng tiến bao nhiêu thì bạn càng cần bồi đắp thêm cho địa vị đó. Hẳn bạn đã nghe câu tục ngữ “Trèo cao, ngã đau”. Tôi sẵn sàng lắng nghe sự chỉ dẫn của người khác để giữ lại thành quả lao động của mình, chứ không muốn đánh mất tất cả chỉ vì thói kiêu căng đã khiến tôi bỏ ngoài tai mọi lời khuyên.

Khi giao tiếp, mục tiêu cao nhất của chiến binh nhân từ là lắng nghe. Việc chăm chú lắng nghe thể hiện sự tôn trọng của bạn đối với người mà bạn đang giao thiệp. Và dĩ nhiên, bạn luôn học hỏi thêm được nhiều điều bằng cách lắng nghe. Có lẽ đó là lý do mà tạo hóa ban cho con người hai cái tai, nhưng chỉ có một cái miệng. Giữ đúng cam kết, ngay cả những cam kết tầm thường, cũng là một biểu hiện cho thấy bạn tôn trọng người khác. Có mặt đúng giờ, dù đó là cuộc họp quan trọng hay việc cá nhân, cũng là một hành động tôn trọng người khác.

Người bình thường không mấy bận tâm về sự chậm trễ hay sai hẹn. Nhưng khi đến muộn, họ đã truyền đi thông điệp rằng việc của họ quan trọng hơn việc của bạn. Tôi đã từng thấy nhiều vị sếp thường xuyên để biết bao nhiêu người khác phải chờ đợi. Đó là một hành vi thiếu tôn trọng. Nói tốt về người khác cũng là một hành động thể hiện sự tôn trọng. Nhưng có những người không bao giờ thừa nhận công trạng của ai về bất cứ việc gì – đó là sự thiếu tôn trọng.

Chúng ta luôn tìm thấy điều tốt đẹp ở những người xung quanh. Đó có thể là sự chân thành, lòng quyết tâm hoặc tinh thần lạc quan. Có lẽ bạn nghĩ rằng một số người không cần được tôn trọng. Nhưng đó cũng là một lý do để tôn trọng họ. Hãy gieo vào họ hạt giống tôn trọng bằng chính thái độ tôn trọng của bạn. Bạn đã làm gì để thể hiện sự tôn trọng với con cái? Bạn đang làm gì? Và quan trọng nhất là bạn sẽ làm gì? Bạn có dành thời gian cho chúng không? Bạn có hỏi ý kiến chúng không? Bạn có khuyến khích chúng tham gia vào những cuộc đối thoại với người lớn không? Bạn để cho chúng tự giải quyết vấn đề, hay bạn luôn tự làm thay chúng?

Tôi thường nói rằng nhờ Tom mà cuộc sống của tôi đã thay đổi. Lẽ ra tôi đã không thể trở thành tác giả của những quyển sách bán chạy, tôi đã không thể huy động được hàng triệu đô-la cho những sự nghiệp mà tôi tin tưởng, tôi đã không kết hôn, tôi đã không theo đạo, và còn nhiều thứ khác nữa tôi không thể làm nếu không gặp Tom trong cuộc đời . Đã 24 năm trôi qua kể từ khi ông qua đời, tôi vẫn luôn kể về ông như một cách thể hiện sự tôn trọng. Như hầu hết mọi người, ông cũng có những sai lầm, thậm chí có một số sai lầm hết sức nghiêm trọng. Tôi chưa bao giờ đề cập đến những sai lầm ấy, mà tôi chỉ nói về những sai lầm của mình. Không có cách nào để tôi đền đáp xứng đáng cho ông, nhưng đây quả là việc nên làm. Đó chính là việc mà chiến binh nhân từ thường làm.

Đã bao giờ bạn nghe người khác phàn nàn về tổ chức của họ chưa? Chiến binh nhân từ không bao giờ làm như vậy. Họ đi thẳng tới cấp quản trị hoặc gặp người có khả năng cải thiện tình hình để nêu ý kiến. Hành động này tôn vinh họ, thể hiện rằng họ thật sự quan tâm đến tổ chức. Họ không bao giờ kêu ca, trong khi người bình thường thì thích than thở với bất cứ ai chịu bỏ thời gian để nghe họ. Lạm dụng công tác phí là thiếu tôn trọng đối với công ty đang trả lương cho bạn. Để lại một mớ hỗn độn sau khi ăn ở căn-tin là thiếu tôn trọng công ty và đồng nghiệp.

Người bình thường chỉ làm những gì họ thấy thoải mái, bất kể việc đó có ảnh hưởng đến người khác hay không. Người bình thường nâng cao thu nhập và đời sống của họ bằng những việc có thể gây ô nhiễm môi trường. Chiến binh nhân từ luôn tôn trọng những thế hệ tương lai. Chiến binh nhân từ cũng thể hiện tinh thần phụng sự và tôn trọng người khác.

Làm cách nào để thể hiện sự tôn trọng với những người cung cấp dịch vụ mà bạn giao thiệp hằng ngày? Họ là những nhân viên phục vụ bàn, nhân viên bán hàng, bảo vệ hoặc giao dịch viên ngân hàng. Bạn có biết và gọi đúng tên họ không? Ai cũng thích khi được khách hàng gọi bằng tên. Điều này được xem như là một phần thưởng cho dịch vụ tốt. Người bình thường không đáp lại bằng hành động tôn trọng, mặc dù nó rất dễ dàng và đơn giản. Bạn có lờ đi những người phục vụ bạn không, hay bạn hỏi một vài câu hỏi mang tính tôn trọng họ và góp phần làm đẹp cuộc sống hằng ngày của họ? Bạn có thưởng tiền cho họ không? Bạn sử dụng giọng điệu ra sao khi đang ở sân bay mà chuyến bay bị hoãn?

Chiến binh nhân từ luôn thể hiện tinh thần phụng sự và tôn trọng người khác.

Tôn trọng chính mình

Tôn trọng chính là kính trọng. “Tôn trọng người lớn”. “Hiếu kính cha mẹ”. “Hãy kính trọng các bậc cần được kính trọng”. Những câu ấy nghe có vẻ quen thuộc, vậy còn câu này thì sao: “Hãy tôn trọng chính mình”? Câu này nghe có đúng với bạn không? Nếu không thì do bạn ít được nghe nên chưa hình thành thói quen trong tâm trí và hành động của bạn.

Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi biết nhiều người không tôn trọng chính mình. Sự tôn trọng bản thân luôn được thể hiện ra bên ngoài, không che giấu được. Một trong những cách xác định liệu một người có tôn trọng chính mình hay không là quan sát xem họ giữ lời hứa ra sao. Nếu bạn không cố gắng làm những điều bạn định làm, thì rõ ràng là bạn thiếu tôn trọng bản thân. Nhiều người thường cho tặng người khác chứ không bao giờ cho tặng chính mình. Như vậy cũng là không tôn trọng bản thân.

Có những người dành hết thời gian cho vợ/chồng, con cái, công việc, nhà thờ và bạn bè, nhưng lại cảm thấy lương tâm cắn rứt khi dành thời gian cho chính mình. Họ không tôn trọng bản thân. Bản thân họ xứng đáng được đối xử tốt mà. Chiến binh nhân từ luôn tôn trọng bản thân, có thể bằng cách thư giãn trong bồn nước nóng hay đọc một quyển sách yêu thích. Những hành động ấy không phải là ích kỷ, trừ phi bạn dành cho chúng quá nhiều thời gian đến nỗi không còn thì giờ làm những việc khác. Nếu bạn không chăm sóc bản thân thì cuối cùng bạn cũng chỉ trở thành một tử sĩ, và đương nhiên sẽ trở nên vô ích trong mắt mọi người. Bạn cống hiến, nhưng đừng để mình rơi vào cái bẫy tư duy rằng phải hoàn thành trách nhiệm với người khác trước khi nghĩ đến chính mình.

Bạn có tập thể dục và có chế độ dinh dưỡng lành mạnh không? Đó chính là một hành động tôn trọng bản thân. Bạn sẽ nói gì với mình khi phạm phải sai lầm? Bạn có tôn trọng chính mình bằng cách tự an ủi là bạn đã nỗ lực nhiều và đã rút ra được bài học kinh nghiệm không? Bạn có hạ thấp mình bằng cách tự sỉ vả hoặc gọi mình là tên ngốc không?

Đó chính là hình tượng mà người khác nhìn thấy ở bạn và bạn có thể truyền lại hình ảnh đó cho những người khác. Cách bạn đối xử với bản thân phản ánh trực tiếp cách bạn đối xử với người khác. Các chiến binh thường rất tôn trọng bản thân. Đó là lý do khiến họ cảm thấy cần hết sức tôn trọng những người có giao thiệp với mình. Ngay cả kẻ thù cũng được tôn trọng xứng đáng. Cách thức một chiến binh đối xử với bản thân làm toát lên nhân cách của chiến binh ấy.

Sức mạnh của người dẫn dắt

Tôi thường xuyên nói về người dẫn dắt mình để bày tỏ sự tôn trọng. Một số người cảm thấy kỳ quặc khi nói đến người khác – đúng là họ có vấn đề với sự tôn trọng, nhưng đó là họ không tôn trọng chính mình. Mỗi lần nói về Tom, người dẫn dắt của tôi, thật ra là tôi đang thể hiện sự tôn trọng bản thân và nâng cao giá trị của mình. Mọi người tin tưởng ở tôi nhiều hơn khi tôi không hề xấu hổ nói cho họ biết về người đã đóng góp rất lớn vào sự thành công của tôi hôm nay. Có một điểm chung ở hầu hết những người thành đạt là tất cả đều có một người dẫn dắt. Nếu không có người dẫn dắt, tôi sẽ lạc lối, mà người bị lạc lối thì không thể đóng góp những điều có ý nghĩa cho thế giới này. Quan trọng là bạn phải liên hệ với người có khả năng dẫn dắt bạn đến vị trí xứng đáng của mình – người cũng đã từng đạt đến mục tiêu đó.

Một người bình thường nhìn nhận cuộc sống dưới góc độ độc lập. Điều này khác xa so với chiến binh nhân từ, những người nhìn nhận cuộc sống dưới lăng kính của sự phụ thuộc lẫn nhau. Tất cả mọi người đều có mối liên hệ với nhau. Chỉ khi nhận ra sức mạnh của sự kết nối này, chúng ta mới có thể nhận biết và hiện thực hóa giá trị tập thể của mình.

Sự bất kính khiến bạn trở nên tầm thường

Sự bất kính hạ thấp giá trị con người. Vài năm trước trong một trận đấu tranh chức vô địch thế giới môn quyền Anh, Mike Tyson đã cắn đứt vành tai Evander Holyfield. Cả giới hâm mộ thể thao kinh ngạc khi thấy anh ta thể hiện một hành động thú tính như vậy. Tyson bị Hiệp hội quyền Anh gạch tên, phạt tiền và khiển trách. Anh ta đã không tôn trọng bản thân. Các cổ động viên đã bỏ rơi anh như cầm phải một củ khoai nóng. Hậu quả của hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến anh ta và làm gia đình anh ta xấu hổ, mà còn làm vấy bẩn bộ môn quyền Anh khi quyền Anh bắt đầu trở thành đề tài để người ta giễu cợt.

Mike Tyson là một võ sĩ lớn, là nhà vô địch thế giới. Nhưng chỉ trong một khoảnh khắc, trong ánh mắt của toàn thể khán giả trên thế giới, hành động của Tyson đã biến anh ta trở thành một con người thấp hèn. Sự bất kính đã làm anh ta trở nên tầm thường.

Tôi nghĩ rằng tất cả mọi người nên tự xem mình thuộc về dòng dõi hoàng tộc. Để tôi giải thích. Gia đình bạn có danh tiếng và truyền thống tốt đẹp, vậy bạn phải chọn bạn bè cẩn thận. Bạn không thể giao du với những tên tội phạm. Bạn không thể cư xử tùy tiện. Mọi hành vi của bạn đều có thể ảnh hưởng đến công việc và uy tín mà gia đình đã dành bao nhiêu thời gian và công sức vun đắp. Bạn có những giá trị phải giữ gìn và nghĩa vụ cần thực hiện. Xét ở góc độ nào đó, điều này tốt cho bạn.

Ở West Point, chúng tôi được học những giá trị “Nghĩa vụ, Danh dự và Tổ quốc”. Đây là những giá trị cốt lõi, là bộ quy tắc bất biến của chiến binh nhân từ.

Bạn đã thực hiện nghĩa vụ của mình chưa? Dù bạn có thích hay không, nghĩa vụ vẫn phải được ưu tiên hàng đầu. Bạn tôn trọng tổ quốc, quân đội và bản thân bằng cách thực hiện nghĩa vụ. Một người bình thường có thể không tôn trọng bản thân, nhưng bạn không thể làm cho đơn vị hoặc tổ quốc của bạn thất vọng. Học viện của tôi có bộ quy tắc danh dự riêng: không nói dối, gian lận, ăn cắp hoặc dung dưỡng bất cứ ai làm những việc đó. Quy định buộc chúng tôi tố giác bất cứ người nào vi phạm những quy tắc đó (chúng ta nôm na gọi hành động này là “mách lẻo”). Chúng tôi tin rằng việc tuân thủ quy định sẽ giữ uy tín cho tất cả học viên.

Chúng tôi tôn trọng uy tín của học viện đến mức sẵn sàng tố giác bạn thân. Hầu hết học viên đều mất một thời gian mới tiếp nhận được giá trị này. Nếu bạn vi phạm nội quy như uống rượu trong khuôn viên trường và bị bắt gặp, bạn sẽ bị phạt chạy bộ vài vòng và bị giam lỏng trong doanh trại. Nếu bạn cãi là đã không uống rượu, bạn sẽ bị trục xuất khỏi trường vì hành vi đó vi phạm bộ quy tắc danh dự. Nói dối là tội lớn và chỉ một lần nói dối đã đủ để bạn bị loại.

Chiến binh nhân từ cũng đề ra những tiêu chuẩn cao nhất và tự đối chiếu mình với các chuẩn mực đó, chứ không phải với những tiêu chuẩn mà thế giới đặt ra.

Hành động của chiến binh nhân từ ảnh hưởng đến mọi người

Hành động của bạn phản ánh tất cả những mối liên quan với bạn: nhóm cộng sự, niềm tin, tổ quốc và tất cả những chiến binh nhân từ khác. Hành động của một chiến binh không chỉ giới hạn ở bản thân. Các chiến binh nhân từ cùng chung tay hành động. Khi một chiến binh chết đi, những chiến binh đồng đội cúi mình trước thi thể anh để bày tỏ lòng tôn kính, ngay cả khi hai bên là kẻ thù của nhau.

Trong cuộc sống, bạn không thể giành chiến thắng thực sự chừng nào mọi người chưa chiến thắng.

Theo ngôn ngữ hiện đại, khái niệm này gần với lòng trung thành và sự tin yêu đồng đội. Sống nghĩa là có mặt trong một đội nhóm khổng lồ. Chính mong muốn không gây ảnh hưởng xấu và không làm thất vọng đồng nghiệp, chính nhận thức và trải nghiệm về nghĩa vụ đối với đồng đội đã giúp mọi người nêu cao danh dự của mình. Trong cuộc sống, bạn không thể giành chiến thắng thực sự chừng nào mọi người chưa chiến thắng. Những người bình thường không bao giờ quan tâm đến hoạt động của mình hay những người mà họ gây ảnh hưởng. Họ chỉ làm theo sở thích của riêng mình mà không hề suy nghĩ về luống hạt giống tiêu cực mà họ đang gieo. Còn những chiến binh nhân từ sống một cuộc đời vì giá trị, lợi ích và uy tín của người khác, và vì toàn thể môn phái của mình.

Chiến binh nhân từ tin tưởng bản thân, người khác và đủ khôn ngoan để biết khi nào nên làm như vậy.

Người bình thường nghĩ người khác không đáng tin tưởng bằng chính họ, hoặc ngược lại – họ cứ tin tưởng mù quáng mà không cân nhắc trước sau.