Tháng 10 năm 2001 – Tháng 1 năm 2004
Microsoft là tập đoàn đầu tiên tổ chức được một chương trình có ý nghĩa toàn diện như vậy đối với sự phát triển của Trung Quốc.

—JI ZHOU, BỘ TRƯỞNG BỘ GIÁO DỤC TRUNG QUỐC 

Vào một sáng tháng 10, Ya-Qin Zhang đi lại trong hành lang khách sạn Phổ Đông Shangri-La ở Thượng Hải. Ông đang đợi Bill Gates, người ở cùng tầng khách sạn với ông. Trung tâm Nghiên cứu Microsoft ở Trung Quốc đang tổ chức hội nghị thường niên lần thứ ba với chủ đề Tin học thế kỷ XXI tại trường Đại học Giao thông Thượng Hải – trường đại học danh tiếng nhất ở ngoại ô Bắc Kinh. Năm 1947, Chủ tịch Giang Trạch Dân đã tốt nghiệp ngành kỹ sư điện tại đây. Hội nghị lần đầu tổ chức tại Bắc Kinh, nhưng mỗi năm chuyển đến một thành phố khác, đã trở nên rất nổi tiếng. Nhưng lần này còn đặc biệt hơn vì đây là lần đầu tiên Bill Gates diễn thuyết.
Từ mùa thu năm 2001, hoạt động của Microsoft ở Trung Quốc chuyển sang một giai đoạn mới. Microsoft vẫn chỉ đánh giá Trung Quốc là một nước mới phát triển về công nghệ thông tin chứ chưa phải là một thị trường lợi nhuận lớn. Mặc dù doanh số bán hàng của Microsoft ở Trung Quốc chỉ dưới 1%, nhưng công ty vẫn tiếp tục đầu tư vào kiểm thử sản phẩm, đào tạo các nhân viên phát triển phần mềm cũng như các biện pháp hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp nhỏ. Tất nhiên, Microsoft hy vọng một thế hệ phần mềm mới của Trung Quốc sẽ được xây dựng dựa trên nền tảng của Microsoft giống như Windows. Trong lần đầu tiên Wates đến Thượng Hải, Nhân dân Nhật báo đã trích dẫn lời của ông: “Microsoft nhận thấy nếu phát triển đúng hướng, Trung Quốc sẽ là một thị trường đầy tiềm năng với nguồn nhân lực dồi dào.”

Ở Mỹ, cuối cùng Microsoft đã lật ngược được vụ kiện chống độc quyền. Dưới chính quyền mới của Tổng thống Bush, Bộ Tư pháp sẽ không thể yêu cầu tách đôi Microsoft mà chỉ có thể đưa ra một số biện pháp hạn chế và đền bù tài chính trong những năm tới. Mọi việc dường như đang trở nên tốt hơn đối với tập đoàn này.
Khi Gates xuất hiện từ thang máy, ông cười tươi và nói với Zhang rằng tối hôm qua ông đã có một bữa tối tuyệt vời với Chủ tịch Giang Trạch Dân. Họ nói về rất nhiều chủ đề như âm nhạc, giáo dục, công nghệ thông tin, tình hình phát triển của ngành phần mềm Trung Quốc và cả chế độ cho các nhân viên của Microsoft. Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á- Thái Bình Dương (APEC) sẽ được tổ chức tại Thượng Hải vào cuối tuần, Chủ tịch Giang sẽ chủ trì hội nghị. Gates cũng tham dự hội nghị cùng với những khách mời đặc biệt như Tổng thống Bush, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Nhật Bản Junichiro Koizumi.

Bên ngoài khách sạn, Gates và Zhang cùng với Michael Rawding, Phó chủ tịch Microsoft khu vực Trung Quốc, lên xe tới trường Đại học Giao thông Thượng Hải. Rawding đã làm việc trong lĩnh vực bán hàng và tiếp thị ở Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan từ năm 1998 và sau này trở thành Chủ tịch Microsoft Nhật Bản – một thị trường lớn hơn mặc dù diện tích nhỏ hơn nhiều so với Trung Quốc. So với Bắc Kinh, Thượng Hải đã bị Tây hóa nhiều hơn, sầm uất hơn, đông đúc hơn. Nhưng buổi sáng hôm đó, các đường phố yên tĩnh bởi chính phủ đã yêu cầu các cửa hiệu đóng cửa cũng như các phương tiện giao thông giảm đi lại trong ba ngày để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh. Một tháng sau vụ khủng bố ngày 11 tháng 9 nên an ninh được siết chặt hơn.

Zhang tóm tắt chương trình nghị sự của hội nghị cho vị chủ tịch. Gates dường như rất vui và hỏi nhiều câu hỏi: “Sẽ có bao nhiêu sinh viên ở đó? Họ đã tốt nghiệp chưa, họ có phải là sinh viên khoa Công nghệ Thông tin không?” Zhang cho biết tổng số có khoảng 3 nghìn sinh viên. Có cả các sinh viên khác ngoài trường Đại học Giao thông. Họ đến từ nhiều trường khác nhau ở miền nam Trung Quốc, thậm chí từ nhiều trường ở rất xa như Đại học Khoa học và Công nghệ ở Hợp Phì hay Đại học Chiết Giang ở Hàng Châu. Họ tiếp tục nói về Trung tâm Nghiên cứu ở Bắc Kinh và các chương trình nghiên cứu mới của Zhang về đồ họa và truyền thông đa phương tiện không dây, thậm chí họ còn bàn luận các chi tiết kỹ thuật lược đồ mã hóa. Sau này Zhang nhớ lại: “Bill rất ngạc nhiên về sự phát triển của phòng nghiên cứu cũng như năng lực tuyệt vời của đội ngũ nhân viên mà chúng tôi có được.”

Đúng 9 giờ, mọi con mắt đổ dồn về khuôn viên chính của Đại học Giao thông Thượng Hải. Bên ngoài hội trường Jinjing là đám đông khoảng 2 nghìn người đang chờ nhân vật giàu nhất thế giới. Đó là chưa kể đến 1.500 người đã ngồi sẵn bên trong. Microsoft đã phát vé miễn phí cho những sinh viên và giáo viên được lựa chọn trước. Nhưng do nhu cầu quá lớn nên những kẻ đầu cơ đã bán vé với giá 400 nhân dân tệ một người (khoảng 50 đô -la), một con số rất lớn đối với một sinh viên đại học ở Trung Quốc. Một màn hình tivi lớn được dựng lên cho đám đông đứng bên ngoài. Nhân viên an ninh dẹp đường và dựng hàng rào bảo vệ ở bên ngoài tòa nhà. Bên kia phố, một bức tường kính dài cao khoảng 2m ở phía trước thư viện, ngăn không cho bất kỳ người ngoài nào lại gần Gates. Sinh viên và người qua đường chen lấn nhau, áp sát mặt vào kính để có thể nhìn rõ Bill Gates. Một số sinh viên còn trèo lên cây cối gần đó để nhìn rõ hơn.

Cuối cùng, đoàn xe hộ tống dừng lại ngay trước cửa hội trường. Một chiếc xe Mercedes đen bóng dừng tại bậc thềm, tiếp theo là một chiếc xe tải nhẹ và một số xe khác. Một đoàn người đón tiếp đang đợi Gates và Zhang, trong đó có Phó chủ tịch cao cấp kiêm trưởng phòng công nghệ Craig Mundie, Rick Rashid, HongJiang Zhang, Harry Shum và Shengwu Xie – hiệu trưởng trường Đại học Thượng Hải. Khi cửa xe Mercedes mở, tất cả họ đều tiến về phía trước để chào vị chủ tịch, nhưng Gates không có ở trong đó. Lúc đấy, Shum – đang đứng gần phía cuối xe, nghe thấy một giọng nói quen thuộc đằng sau: “Xin chào!” Đó là Gates, ông đang bước ra khỏi chiếc xe tải.

Các nhân viên an ninh đưa Gates và những người khác vào phòng VIP theo lối cửa sau, ở đó họ sẽ nói chuyện với các vị lãnh đạo của trường và chụp ảnh lưu niệm. Vài phút sau, Ya-Qin Zhang ra khai mạc hội nghị, chào mừng sự hiện diện của 3.500 sinh viên, giáo viên và các vị khách mời. Sau khi cảm ơn ban lãnh đạo trường và Quỹ Khoa học Tự nhiên Quốc gia Trung Quốc đã đồng tài trợ cho hội nghị này, ông tóm tắt chương trình hội nghị rồi nhường lại sân khấu cho chủ tịch Tập đoàn Microsoft.

Gates bước ra sân khấu trong sự hoan nghênh nhiệt liệt. Bài diễn thuyết của ông có tên là “Mười năm qua… và những điều sắp đến”, nhắc đến những đóng góp của Microsoft đối với ngành tin học cũng như những thay đổi mà ngành công nghệ thông tin đã đem lại cho cuộc sống hàng ngày, đặc biệt với một nền kinh tế có tốc độ phát triển nhanh như Trung Quốc. Ông cam kết sẽ hợp tác với giới học viện, chính phủ cũng như với các nhân viên phát triển phần mềm Trung Quốc để thúc đẩy quá trình chuyển đổi. Sau đó, Gates liên tục giới thiệu phần mềm Windows XP (với nghĩa Experience: Kinh nghiệm) sắp được tung ra thị trường thế giới trong tuần tới. Đây sẽ là hệ điều hành dành cho máy tính cá nhân mới đầu tiên của Microsoft trong ba năm trở lại đây. Sau đó ông tiếp tục giới thiệu thêm máy chơi game video Xbox của Microsoft, sản phẩm sẽ được đưa ra giới thiệu trước công chúng vào tháng 11 này.

Vị chủ tịch Tập đoàn Microsoft rất vui vẻ và thoải mái. Zhang nhớ lại: “Bill luôn yêu mến Trung Quốc. Ông rất quý những nhân tài cũng như nền văn hóa Trung Quốc. Mỗi lần nói chuyện với sinh viên Trung Quốc, ông đều cảm thấy háo hức.”

Bài diễn thuyết của Gates đánh dấu một bước ngoặt lớn đối với Trung tâm Nghiên cứu Bắc Kinh. Đối với những người mới, điều đó đánh dấu lần đầu tiên chủ tịch tập đoàn giới thiệu các công nghệ của Trung tâm trên sân khấu. Nhiệm vụ giới thiệu bản đồ họa và truyền thông đa phương tiện dài 7 phút được giao cho Shum và HongJiang Zhang. Họ chuẩn bị rất công phu. Bản demo vẫn chạy rất tốt nhưng các nhân viên quản lý không có thời gian kiểm tra thời gian chạy của một tệp tin tải xuống Gates sẽ sử dụng trong bài diễn thuyết. Nếu Gates tự nhấn nút, ông sẽ phải đợi đến nửa phút thời gian chết. Vì vậy, vào buổi sáng trước khi diễn ra hội nghị, Shum bố trí một nhân viên quản lý công nghệ thông tin đứng sau sân khấu, tải trước tệp tin về sao cho tệp tin đó sẽ xuất hiện đúng lúc trong bài diễn thuyết của chủ tịch tập đoàn.

Cuối cùng, Shum đã không gặp vấn đề khó khăn nào về thời gian, thậm chí ông còn cường điệu hóa vấn đề này trong bản demo khi nói với khán giả: “Đây là sự hồi hương của tôi” – ông đã lớn lên ở thành phố Phổ Đông giáp ngay Thượng Hải. Trong bản demo mưa rơi trên mặt nước thực hiện trên máy tính, ông kết hợp “dòng sông và bầu trời tuyệt đẹp của Phổ Đông”. Đám đông rất chăm chú. Còn Gates dường như rất hài lòng với sự đón tiếp nồng nhiệt này.

Một sự việc khác xảy ra cùng ngày là minh chứng hùng hồn về các cam kết của Microsoft với khu vực cũng như tầm quan trọng ngày càng lớn của Trung tâm Nghiên cứu Bắc Kinh. Trong bài diễn thuyết của mình, Gates thông báo Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc sẽ được đổi tên thành Trung tâm Nghiên cứu Châu Á. Đây có thể chỉ là một sự thay đổi nhỏ về tên gọi – nhưng quyết định này đã được suy tính trong nhiều tháng. Mùa hè trước, Ya-Qin Zhang đến thăm một số trường đại học ở Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong các cuộc gặp với giới quan chức, ông thấy khá bất tiện khi đề nghị “kết hợp các trung tâm nghiên cứu” – một mối quan hệ hợp tác nghiên cứu chính thức trong đó Microsoft sẽ tài trợ cho sinh viên và các dự án – giữa Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Không ai nói thẳng điều đó, nhưng các quan chức Nhật Bản và Hàn Quốc vẫn ngần ngại khi đặt mối quan hệ gắn bó với Trung Quốc. Zhang nhận thấy sự căng thẳng giữa các nền văn hóa này và đưa vấn đề ra thảo luận với nhóm quản trị Trung tâm Nghiên cứu và với Rick Rashid; họ cũng cho rằng việc đổi tên Trung tâm là cần thiết.

Đây là một thay đổi quan trọng nhưng lại vô cùng tinh tế. Zhang giải thích: “Đầu tiên, mục tiêu của chúng tôi là Trung Quốc do chúng tôi thực hiện nhiều nghiên cứu về nhận biết giọng nói và giao diện người dùng cho người Trung Quốc. Khi Trung tâm phát triển, chúng tôi muốn mở rộng tầm ảnh hưởng tới các quốc gia khác trong khu vực. Chúng tôi nhận thấy sẽ dễ dàng thu hút được nhiều nhân tài hơn khi có một kế hoạch tầm cỡ khu vực cũng như toàn cầu.” Trong vòng hai năm, Microsoft sẽ thành lập các trung tâm nghiên cứu chung ở Đại học Tokyo, Học viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Hàn Quốc, Đại học Quốc gia Singapore, Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, Đại học Quốc gia Đài Loan và Đại học Sydney.

“Điều cuối cùng chúng tôi muốn là được mọi người biết đến với tư cách là một trung tâm nghiên cứu địa phương” – Shum cho biết.

Mùa xuân năm 2002 cũng chứng kiến nhiều thay đổi khác. Một sáng lộng gió, Zhang lái xe từ nhà đến thăm Bộ trưởng Bộ Giáo dục Trung Quốc. Đầu tuần, ông nhận được một cuộc điện thoại từ thư ký của vị bộ trưởng mới được bổ nhiệm, Ji Zhou. Bộ trưởng muốn biết Zhang có rỗi để cùng uống trà hay ăn sáng với ông không. Đó là một tuần bận rộn của Zhang, ông còn cả đống giấy tờ và các bài thuyết trình cần phải chuẩn bị, nhưng ông đã cố gắng sắp xếp thời gian. Bộ trưởng Zhou gọi ông đến để thảo luận về ý tưởng mà ông mới đề xuất – một lời đề nghị hợp tác của Microsoft với Trung Quốc có quy mô và tầm quan trọng nhất từ trước tới nay.

Cuộc sống cá nhân của Zhang cũng có nhiều thay đổi. Tháng 11, Jenny, vợ ông đã bỏ công việc phân tích tài chính ở Dow Jones và bán nhà, bán xe ở New Jersey để chuyển đến Bắc Kinh. Hai đứa con của họ là Sophie và Brandon – cậu bé chưa bao giờ sống ở Trung Quốc. Gia đình ông chuyển đến đây có nghĩa là ông sẽ không ở khách sạn nữa. Microsoft đã thu xếp để Zhang thuê một căn nhà nhỏ ở một khu vực tách biệt nằm ở ngoại ô thành phố Bắc Kinh. Gia đình Kai- Fu Lee cũng từng sống ở nơi này. Tuy việc đi lại mất nhiều thời gian, nhưng điều đó cũng đáng.

Trên đường đến văn phòng bộ trưởng ở trung tâm Bắc Kinh, Zhang đọc email và sắp xếp lại suy nghĩ của mình. Zhang gọi kế hoạch của mình là “Kế hoạch Vạn Lý Trường Thành”. Cái tên này xuất phát từ một phiên họp muộn của Trung tâm nhằm thể hiện mối liên minh mạnh mẽ. Mục tiêu của ý tưởng này là giúp Trung tâm Nghiên cứu Châu Á của Microsoft đầu tư vào giáo dục và phát triển phần mềm ở Trung Quốc với quy mô lớn nhất từ trước tới nay. Ban đầu, Zhang đã nhận được sự hỗ trợ tạm thời của Ủy ban Phát triển và Cải cách quốc gia phụ trách quy hoạch và cải cách nhà nước. Ủy ban cũng đề xuất một sáng kiến là Microsoft sẽ đào tạo đội ngũ nhân viên phát triển phần mềm chuyên nghiệp – cơ bản là hướng dẫn cách soạn mã tốt hơn cũng như sản xuất được các sản phẩm phầm mềm. Zhang nói rõ ông rất ủng hộ sáng kiến này, nhưng ông không đồng ý với suy nghĩ chỉ đào tạo những người “thợ” phát triển phần mềm. Ông nhấn mạnh rằng việc đào tạo các kỹ năng quản trị là một phần không thể thiếu của sáng kiến này: “Trung Quốc không chỉ cần nhân viên phát triển phần mềm mà còn cần các nhà quản trị chương trình.”

Hiện tại ông đang cùng Bộ Giáo dục cố gắng đưa ra kế hoạch đào tạo chi tiết. Cuôc gặp được ấn định lúc 8 giờ. Zhang cũng gặp George Chen ở phòng quan hệ đại học tại văn phòng bộ trưởng. Sau ít phút tán gẫu, (Ya -Qin từng gặp Bộ trưởng Ji Zhou khi ông này làm hiệu trưởng trường Đại học Khoa học và Kỹ thuật Hoa Trung đồng thời là Thị trưởng Vũ Hán họ bắt đầu chuyển sang nói chuyện công việc. Bộ trưởng cho rằng cách tốt nhất để Microsoft có thể giúp đào tạo các nhân viên phát triển phần mềm là tài trợ “các trường đại học phần mềm” mới thành lập – những trường khoa học máy tính chuyên ngành tập trung vào lĩnh vực phát triển phần mềm. Đối với Zhang việc này không có vấn đề gì, nhưng một lần nữa ông khẳng định lại kế hoạch này cần bao gồm cả việc đào tạo quản trị dự án. Nghe như có sự hiểu lầm – khi Microsoft luôn cố gắng kiểm soát cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của Trung Quốc sâu hơn bằng cách đào tạo những giám đốc trong tương lai của họ. Nhưng quan điểm của Zhang là đầu tư vào giáo dục quản lý chuyên nghiệp sẽ tạo ra lợi nhuận cho quốc gia trong khi nước này đang nỗ lực phát triển kinh tế. Zhang rất ngạc nhiên khi nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của Bộ trưởng Zhou. Zhang nhớ lại: “Ngài Bộ trưởng còn nhiệt tình hơn cả tôi mong đợi.”

Khi cuộc gặp kéo dài trong hai giờ sắp kết thúc, Bộ trưởng Zhou nói: “Microsoft là tập đoàn đầu tiên tổ chức được một chương trình có ý nghĩa toàn diện như vậy đối với sự phát triển của Trung Quốc. Thay cho Bộ Giáo dục, cá nhân tôi cũng rất muốn được tham gia. Xin hãy thông báo tình hình cho tôi từ ba đến sáu tháng một lần.” Buổi gặp kết thúc bằng màn chụp ảnh lưu niệm.

Để hoàn thành chương trình này, hàng loạt hội nghị cấp cao với sự tham gia của các giám đốc doanh nghiệp, các luật sư, các quan chức ngành giáo dục cũng như các viên chức chính phủ đã được tổ chức. Nhưng thực tế đến sáng hôm đó bản kế hoạch mới được hoàn thiện. Cuối cùng, trong “Kế hoạch Vạn Lý Trường Thành”, Microsoft sẽ đầu tư 200 triệu nhân dân tệ (khoảng 25 triệu đô-la) trong vòng ba năm và sau ba năm – bắt đầu tính từ năm 2005, kế hoạch mới sẽ được đưa ra. Phần lớn tiền đầu tư sẽ được chi cho công tác soạn giáo trình phần mềm, đào tạo đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý, giáo trình cho 35 khoa phần mềm hiện thuộc các trường đại học hàng đầu Trung Quốc. Microsoft cũng sẽ thành lập các quỹ hỗ trợ trao học bổng sau tiến sĩ, cũng như các chương trình thực tập tại Trung tâm Nghiên cứu Châu Á cho những sinh viên tốt nghiệp và chưa tốt nghiệp.

Bộ trưởng Zhou đã không phóng đại khi nói về tầm quan trọng bối cảnh tiền lệ của “Kế hoạch Vạn Lý Trường Thành”. Một buổi lễ ký kết khác được tổ chức vào một buổi chiều tháng 6 nóng nực tại Khách sạn St. Regis nơi từng diễn ra buổi lễ khai trương trung tâm nghiên cứu (lúc đó khách sạn này còn có tên là Câu lạc bộ Quốc tế). Khoảng 150 phóng viên đã đến đưa tin về sự kiện được đưa lên tivi này. Steve Ballmer cũng tham dự buổi lễ. Tuy Bộ trưởng Zhou không thể đến dự, ông vẫn không hề coi nhẹ sự kiện này. Trong hành lang, Zhang và Ballmer nói chuyện với những phụ tá cao cấp của Bộ trưởng, gồm có Thứ trưởng Bộ Giáo dục Qin-Ping Zhao, Tổng giám đốc chuyên trách về giáo dục đại học Yaoxue Zhang. Microsoft còn có cơ hội đón tiếp hiệu trưởng năm trường đại học hàng đầu Trung Quốc: Đại học Bắc Kinh, Đại học Thanh Hoa, Đại học Giao thông Thượng Hải, Đại học Chiết Giang, Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc. Mỗi trường này đều có một khoa về phần mềm.

Theo kế hoạch, Zhang sẽ ngồi giữa bàn, hai bên là hiệu trưởng các trường đại học và các quan chức của bộ. Ballmer và Thứ trưởng Zhao sẽ đứng sau họ. Trong văn hóa Trung Quốc, vị trí trung tâm dành cho người được tôn trọng nhất. Nhưng trước khi tất cả mọi người ngồi xuống, Zhang lại có một ý kiến. Để thể hiện sự tôn trọng các vị khách, ông đã lịch sự yêu cầu họ ngồi ra giữa bàn, theo thứ tự bảng chữ cái tên các trường, nhưng sau này ông giải thích: “Họ đều là hiệu trưởng của những trường đại học danh tiếng nhất Trung Quốc.” Còn Zhang ngồi ở một đầu bàn, thể hiện vai trò tham gia bình đẳng của ông trong chương trình này.

Không có gì phàn nàn về cử chỉ tôn trọng khách của Zhang. Nhưng chắc chắn là không phải không có ai chú ý đến điều đó. Zhang lưu ý mọi người về các tài liệu chính thức sẽ được ký như thế nào. Vì sự thay đổi vị trí của mọi người trong những phút cuối cùng, ông cười: “Cuối cùng thì các chữ ký được đặt không đúng chỗ.”

Trong những tháng chuẩn bị cho buổi lễ ký kết “Kế hoạch Vạn Lý Trường Thành”, Trung tâm Nghiên cứu Microsoft Châu Á cũng bắt đầu có những ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động kinh doanh của công ty. Ngay từ khi mới thành lập, Kai- Fu Lee đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc nghiên cứu các sản phẩm trong năm năm tới. Tuy nhiên đây là thời kỳ của Zhang – vẫn còn chưa đến bốn năm kể từ khi Trung tâm được thành lập – Trung tâm nghiên cứu Microsoft Châu Á đã đạt được nhiều thành tựu đặc biệt trong tất cả những lĩnh vực nghiên cứu chính. Hiện giờ, Trung tâm có quy mô lớn gấp hai lần trước kia, với 140 nhà nghiên cứu và mỗi năm có được hơn 200 báo cáo khoa học. Hơn thế, các nghiên cứu công nghệ của Trung tâm cũng ngày càng được ứng dụng nhiều hơn vào sản xuất.

Thành công đầu tiên là hệ thống chính tả tiếng Trung cho chương trình Office XP cũng sử dụng công nghệ nhận biết giọng nói mà Lee đã trình bày tại buổi đánh giá của Bill Gates tháng 10 năm 1999. Mùa hè năm 2001, X. D. Huang – người đã tuyển dụng Lee và sau này là tổng phụ trách nhóm các sản phẩm Hệ thống Giọng nói của Microsoft, đã giới thiệu hệ thống này tại Đại học Thanh Hoa. Ông nhớ lại: “Một số sinh viên không tin những gì tôi nói về công nghệ này, vì thế có lẽ đây là một thử thách.” Để chứng minh cho công nghệ này, Huang nói tiếng phổ thông qua micro thiết bị nhận biết giọng nói, còn một sinh viên sẽ nhập các ký tự bằng bàn phím để xem ai soạn thảo một đoạn tiếng Trung nhanh hơn và chính xác hơn. Huang hớn hở nói: “Tôi đã nhanh gấp hai lần cậu ta, tôi đã hoàn thành mọi thứ chỉ trong một nửa thời gian, tính cả thời gian chỉnh sửa… Điều này thật tuyệt!”

Kế hoạch Vạn Lý Trường Thành được ký kết vào mùa xuân năm 2002 cũng là lúc các dự án nghiên cứu truyền thông đa phương tiện, đồ họa và mạng không dây bắt đầu được ứng dụng vào các sản phẩm. Hàng loạt những tính năng xử lý ảnh mới như sửa video tự động, sắp xếp các slide, phục chế ảnh được đưa vào chương trình Windows Movie Maker (chương trình dựng phim của Windows). Sau đó không lâu, một chương trình đồ họa có tốc độ biến đổi nhanh các giọt nước mô phỏng ra hình ba chiều thật hơn được sử dụng trong Xbox. Các nhóm nghiên cứu khác nhau cũng kết hợp để tạo ra sản phẩm chung. Với Xbox, nhóm nghiên cứu không dây phát triển một thuật toán giúp người dùng từ xa truy cập mạng game ngang hàng nhanh hơn và dễ dàng hơn, nhóm ngôn ngữ viết phần mềm mô phỏng khẩu hình, giúp người chơi có thể tạo ra giọng nói đặc trưng cho nhân vật.

Trung tâm còn giúp biến đổi sản phẩm sao cho phù hợp với từng thị trường khác nhau. Một phiên bản của bộ tin học văn phòng (Office) giới thiệu ở Nhật bản sử dụng những công nghệ của Trung tâm Bắc Kinh, công nghệ này tạo ra những nhân vật hoạt hình được cách điệu hóa từ ảnh kỹ thuật số của một người. Mọi người có thể sử dụng phương thức biến đổi này để tạo ra “avatar” (ảnh hiện thân) hay các bức chân dung kỹ thuật số khi gửi vào email riêng và các thiệp chúc mừng – những trình ứng dụng được dùng ở Nhật Bản nhiều nhất. Một phiên bản tin học văn phòng dành cho người Trung Quốc lại có tính năng trợ giúp viết tiếng Anh có thể kiểm tra những nhóm từ Tiếng Anh nhất định khi người dùng nhập vào và đưa ra những gợi ý lựa chọn khác.

Tuy nhiên, những công nghệ hoàn thiện nhất xuất phát từ lĩnh vực nghiên cứu chính ban đầu của Trung tâm. Đội nghiên cứu về giao diện người dùng do Tiến sĩ Tâm lý, kỹ sư Jian Wang phụ trách, đã phát triển công nghệ dành cho chữ viết tay có tên gọi là “mực kỹ thuật số”. Người sử dụng có thể viết hoặc vẽ bảng biểu, biểu đồ trên màn hình máy vi tính với một công cụ giống như một chiếc bút; phần mềm của Jian Wang giúp người dùng có thể sửa, lưu văn bản hay những bảng biểu này vào máy tính chỉ bằng cách đơn giản là vẽ một vòng tròn quanh đoạn văn bản muốn ghi vào và chọn lệnh từ menu pop- up. Gates đã xem bản mẫu của nghiên cứu “mực kỹ thuật số” tại một trong những buổi đánh giá ngày càng thường xuyên hơn và ngay lập tức đưa công nghệ này vào Tablet PC của Microsoft được giới thiệu năm 2002, không lâu sau buổi lễ kỷ niệm của Kế hoạch Vạn Lý Trường Thành.

Trong giao diện giọng nói, phần mềm đọc văn bản của Eric Chang – người nhập các văn bản bằng tiếng Trung và tiếng Anh và chương trình sẽ đọc những đoạn văn này một cách tự nhiên nhất – cũng đã tạo được ấn tượng mạnh đối với vị chủ tịch Tập đoàn Microsoft. Ví dụ, phần mềm này cũng cho phép người sử dụng có thể nghe email khi họ đang đi trên đường. Phần mềm đọc văn bản được sản xuất sau “mực kỹ thuật số” một vài năm. Nhưng công nghệ này sẽ nhanh chóng được chuyển sang cho nhóm sản phẩm và sử dụng trong Vista, phiên bản Windows sắp được giới thiệu của Microsoft.

Trung tâm ngày càng đạt được nhiều thành công, nhưng lượng công việc khổng lồ đã vắt kiệt sức các nhà nghiên cứu – ngay như cả nhóm chuyển giao công nghệ nhỏ cũng phải làm việc hết tốc lực với những mẫu nghiên cứu đã sẵn sàng để chuyển sang cho nhóm phát triển. Mỗi tháng hai lần, những người đứng đầu giám sát các dự án nghiên cứu – các trưởng nhóm của Trung tâm như HongJiang Zhang, Eric Chang và Jian Wang phải bay 13 giờ liền sang Redmond để gặp nhóm sản xuất. Họ tham gia các hội nghị bằng điện thoại và email mọi lúc mọi nơi, một phần do sự khác biệt về thời gian, lệch tới 16 tiếng đồng hồ so với trụ sở Redmond.

HongJiang Zhang từng nói: “Các nhà nghiên cứu đã phải hy sinh lợi ích cá nhân để làm việc với nhóm sản xuất. Chúng tôi đều nhận ra rằng như thế này là quá đủ.” Ông và các đồng nghiệp hiểu rằng Trung tâm cần phải giải quyết được tình trạng “thắt cổ chai” sắp xảy ra khi chuyển giao công nghệ mới, có như vậy mới đi đến được thành công cuối cùng.

Mùa xuân năm 2003, hội chứng hô hấp cấp tính, hay SARS, đã gây ra tâm lý hoang mang cho Bắc Kinh. Gần một nghìn người Trung Quốc chết vì bệnh này và hàng nghìn trường hợp mắc bệnh khác được phát hiện trên toàn thế giới. Hầu như trong tháng 5 và tháng 6, các nhà hát, thư viện, trường học và các công ty ở Bắc Kinh đều phải đóng cửa. Người dân được khuyến cáo là nên ở trong nhà. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đặt các trạm tư vấn du lịch trên khắp Trung Quốc Đại lục đặc biệt là ở Bắc Kinh. Tại Trung tâm Nghiên cứu Microsoft, các sinh viên và nghiên cứu sinh sau tiến sĩ phải ở nhà. Một hôm Ya-Qin Zhang đến Trung tâm và không thấy một ai ở đó, ông thở dài: “Các sinh viên cũng giống như con của bạn vậy, đôi khi chúng khiến bạn phải đau đầu, nhưng khi chúng đi rồi, bạn lại nhận ra rằng bạn nhớ chúng biết bao.”

Không còn nhiều khách và các cuộc họp nữa, Zhang có thời gian tập trung vào mối quan hệ với chính phủ và thực hiện Kế hoạch Vạn Lý Trường Thành trong thời kỳ này. Đến mùa hè, các biện pháp cách ly được dỡ bỏ, Trung tâm lại trở về nhịp độ thường ngày với những chuyến viếng thăm của các nhân vật nổi tiếng. Vị quan chức có chức vụ cao nhất từng đến thăm Trung tâm là Jian Song, nguyên cố vấn chính phủ, một nhân vật quan trọng trong cả giới chính trị và khoa học Trung Quốc. Song từng là Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Khoa học và Công nghệ, cố vấn khoa học và công nghệ hàng đầu dưới thời Đặng Tiểu Bình và sau này là Giang Trạch Dân. Ông cũng là cố vấn dày dạn kinh nghiệm của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào. Thậm chí một số thành viên chính phủ phải báo cáo với Song, trong đó bao gồm cả Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ. Như vậy vẫn chưa đủ, Song còn là Viện trưởng Viện Hàn lâm Khoa học Kỹ thuật Trung Quốc.

Song từng là trưởng khoa của Đại học Khoa học và Công nghệ; ông gặp Ya-Qin Zhang lần đầu tiên vào năm 1978, khi cậu bé Zhang 12 tuổi mới bước vào khuôn viên trường đại học. Nhưng phải đến năm 2000, khi cùng làm việc tại ban cố vấn khoa học Bắc Kinh họ mới là đồng nghiệp của nhau. Song là chủ tịch, Zhang là thành viên mới. Trong nhiều năm, Song luôn bảo vệ ý kiến cho rằng quá trình đổi mới ở Trung Quốc phải do một thế hệ trẻ tài năng tiến hành chứ không phải là những người già có mối quan hệ với những người quyền cao chức trọng. Song ủng hộ việc hỗ trợ đào tạo đại học và các công ty độc lập có quy mô nhỏ hơn là những tổ chức do nhà nước quản lý. Ông và Zhang rất hợp nhau trong quan điểm này và sau này hai người còn gặp nhau để thảo luận thêm về tình trạng đào tạo khoa học ở Trung Quốc.

Cuối tháng 9 năm 2003, Song đến thăm MSR Châu Á cùng với một số nhân vật cao cấp khác.

Họ đến thẳng văn phòng của Zhang ở tầng năm Tòa nhà Sigma. Zhang ra khỏi văn phòng và vô cùng ngạc nhiên khi thấy những vị khách quý đang đứng ở hành lang đợi ông và không có người hộ tống. Song đã ngoài 70 tuổi, đeo cặp kính đen dày và ngay lập tức hỏi Zhang rất nhiều câu.

Zhang và các trợ lý lấy lại bình tĩnh và dẫn các vị khách đi thăm Trung tâm. Đầu tiên, Zhang giới thiệu sơ qua về Trung tâm và nhiệm vụ của nó. Ông còn khoe cả “các phương trình quản lý” của mình nữa. Song rất thích thú. Harry Shum tiếp tục nói thêm về khía cạnh kỹ thuật của những nghiên cứu đồ họa và hình ảnh máy tính. Một số thuật toán ông sử dụng ở đây như vòng lặp hồi tiếp và trật tự hội tụ đều rất quen thuộc với Song, một nhà khoa học hàng đầu về điều khiển học và lý thuyết điều chỉnh. Vị nguyên cố vấn chính phủ này đã hỏi một số câu hỏi về chi tiết kỹ thuật khiến mọi người rất ấn tượng. Sau đó là phần chạy thử của một số dự án nghiên cứu mới nhất. Chuyến viếng thăm kéo dài bốn giờ liền kết thúc bằng màn chụp ảnh kỷ niệm.
Hai tuần sau, theo lời mời của Zhang, Song đến thăm trụ sở chính của Microsoft ở Redmond.

Ở đó, ông đã được Rick Rashid và Kai-Fu Lee đón tiếp, tiếp đến là gặp gỡ Bill Gates và Steve Ballmer. Là một tài năng về khoa học và quản lý, Song đã vô cùng ấn tượng bởi cách mà Microsoft có thể trở thành một hình mẫu cho nền công nghiệp cũng như chính phủ và các cơ quan đầu não ở Trung Quốc. Sau chuyến viếng thăm, vị cố vấn này đã bày tỏ sự tin tưởng cũng như những đánh giá tích cực của ông về Zhang và Lee trong một bức thư riêng bằng tiếng phổ thông: “Từ các bạn và những tài năng nổi bật khác tại Microsoft, tôi hy vọng vào tương lai, cho cả Microsoft Trung Quốc và Microsoft trên toàn thế giới… Chỉ có tài năng thôi chưa đủ. Chúng ta đều biết môi trường làm việc cởi mở với điều kiện hàng đầu quan trọng như thế nào, cũng như một nhóm xuất sắc với người lãnh đạo tài ba cũng là điều vô cùng cần thiết đối với nhân tài. Hơn nữa, nếu một người bị bó hẹp trong một không gian hạn chế, sự thông thái cũng chỉ là những mánh lới nhỏ mọn cho những hoạt động tầm thường… Chỉ số thông minh, đức tính thật thà, khiêm tốn, siêng năng và tinh thần tập thể đều được Kai-Fu nhắc đến nhiều và “những phương trình quản lý” được Ya-Qin đánh giá cao đã tạo nên những đặc tính riêng của một hệ thống cởi mở nhưng trật tự mà chúng tôi đã thấy ở Microsoft, vì điều đó tôi vô cùng tán thành với cách mà các bạn đã chọn.”

Bức thư viết tiếp: “Tôi đặc biệt ấn tượng với những hình mẫu lý tưởng mà tôi có dịp chiêm ngưỡng trong chuyến thăm đến MSR Châu Á vào ngày 30 tháng 9 và trụ sở Microsoft ngày 16 tháng 10. Hầu hết mọi người đều làm việc rất chăm chỉ, cố gắng theo kịp tiến độ, luôn giữ cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Những con người này đều vô cùng cần thiết đối với tất cả các cơ quan ở Trung Quốc. Tôi rất mong muốn thế hệ trẻ Trung Quốc sẽ nghiêm túc học hỏi từ môi trường văn hóa này, nó không chỉ khuyến khích tư duy của mỗi cá nhân mà còn đem lại rất nhiều lợi ích cho xã hội. Trong khi chúng tôi cần phải nói lời cảm ơn Bill Gates về chiến lược đầy tham vọng của ông, chúng tôi cũng cần phải cảm ơn hai bạn về những đóng góp quan trọng trong việc thành lập MSR Châu Á. Tôi tin rằng trong rất nhiều trường hợp, trao đổi văn hóa còn quan trọng hơn nhiều trao đổi công nghệ.”

Song kết luận: “Từ sâu thẳm trái tim mình, hãy cho phép tôi chúc mừng các bạn về những thành tựu tuyệt vời của Microsoft nói chung và Microsoft Châu Á nói riêng. Bằng việc thành lập cũng như điều hành một trung tâm nghiên cứu quan trọng như vậy, Tập đoàn Microsoft đã có những đóng góp đáng nể cho sự tiến bộ của toàn thế giới và tất nhiên là cho cả nền văn minh Trung Quốc. Các bạn nên tự hào về điều đó … Những lời nói không thể nào diễn tả hết được sự cảm kích của tôi đối với hai bạn.”

Tại phòng hội nghị trên tầng sáu của Tòa nhà Sigma, tiếng nổ của nắp sâm banh vang lên cùng với những lời chúc mừng ấm áp. Ngày 5 tháng 11 năm 2003 các nhân viên hành chính của Trung tâm Nghiên cứu Bắc Kinh đẩy một chiếc xe trên đó có một chiếc bánh kem năm tầng với dòng chữ “Chúc mừng sinh nhật lần thứ năm MSR Châu Á”. Các chuyên viên nghiên cứu của Trung tâm và khách mời cùng nâng cốc chuyện trò vui vẻ.

Đó là một cách hay để kết thúc cuộc họp của Ban Cố vấn Kỹ thuật, thường là những sự kiện nhanh gọn và kín đáo. Tại cuộc họp, Phó chủ tịch tập đoàn Rick Rashid phát biểu rằng khi một công ty mở trung tâm nghiên cứu thì luôn mong muốn nó sẽ có những kết quả thực tế trong vòng năm năm. Nhưng MSR Châu Á đã vượt qua mọi mong đợi – với đội ngũ 170 nhà nghiên cứu, 72 công nghệ đã được chuyển giao, hơn 750 nghiên cứu khoa học đã được công bố và hàng trăm bằng sáng chế. Rashid đặc biệt dành lời khen tặng chân thành tất cả các nhân viên. Ông nói: “Chúc mừng tất cả mọi người!”

Những lời chúc của Rashid đưa nhóm quản trị nhớ lại những gì mà họ đã đạt được. Ya-Qin Zhang phát biểu: “Tôi vô cùng tự hào. Trung tâm đã làm rất tốt với động lực rất mạnh.” Các trợ lý cũng bày tỏ sự đồng tình. HongJiang Zhang nói: “Nhìn quanh căn phòng, chúng tôi ai nấy đều rơm rớm nước mắt. Và chúng tôi nghĩ ‘Giấc mơ đã thành hiện thực. Chúng tôi đã làm nên lịch sử.’” Harry Shum nhớ lại cảm xúc của mình trong ngày hôm đó: “Chúng ta khởi đầu từ hai bàn tay trắng. Kai- Fu đã nói rằng ông sẽ tạo nên một trung tâm nghiên cứu với tầm cỡ quốc tế ở Trung Quốc. Không ai tin ông cả.”

Thời gian còn lại của ngày hôm ấy dành cho những sản phẩm mẫu của Trung tâm và các cuộc họp riêng của ban cố vấn, còn các nhân viên thì nghiên cứu chi tiết hơn các đề tài. Ngày hôm sau, tại Trung tâm Kerry ở khu Thương mại Bắc Kinh, Trung tâm khai mạc giai đoạn đầu của hội nghị thường niên lần thứ năm về công nghệ thông tin trong thế kỷ XXI. Tối hôm đó, nhóm quản trị cùng với Rashid và Dan Ling bay sang Tây An, cách Bắc Kinh khoảng 800km về hướng tây nam, để tổ chức giai đoạn hai của hội nghị.

Ya- Qin Zhang không có đủ thời gian giải quyết tất cả những sự kiện tới tấp trong tuần. Buổi sáng đầu tiên ở Tây An, ông đã gặp Rashid lúc ăn sáng ở khách sạn. Zhang không biết là Rashid vừa nói chuyện với Bill Gates và Steve Ballmer về việc lựa chọn những người nổi bật nhất trong công ty phù hợp với các ưu tiên kinh doanh mở rộng như một phần quy trình đánh giá hàng năm của Microsoft. Trụ sở ở Redmond đang tổ chức lại bộ phận kinh doanh di động và nhúng – bao gồm cả phần mềm và hệ điều hành cho điện thoại di động, PDAs và các loại máy tính cầm tay không dây và tên của Zhang cũng được nhắc đến. Rashid nói với Zhang: “Bill và Steve cho rằng cậu là người xứng đáng với vị trí này nhất.”

Zhang cảm thấy hãnh diện và tự hào. Ông khiêm tốn nói: “Đây là sự công nhận của trung tâm nghiên cứu.” Với Zhang, đây không chỉ là cơ hội lãnh đạo bộ phận sản phẩm với cương vị phó chủ tịch mà còn là cơ hội trong lĩnh vực mới – lĩnh vực thiết bị di động không dây mà từ lâu ông đã cho rằng lĩnh vực này sẽ đóng một vai trò quan trọng trong chiến dịch toàn cầu của tập đoàn. Nhưng ông biết rằng trách nhiệm của ông sẽ lớn hơn rất nhiều. Zhang cười: “Tôi thường nói đùa rằng Bill, Steve và Rick nghĩ ở đây tôi đã vui chơi nhiều rồi. Đến lúc phải làm việc thật sự thôi!”

Tháng 1 năm 2004, Zhang thông báo ông sẽ rời Trung tâm Bắc Kinh để trở về Redmond làm phó chủ tịch bộ phận nghiên cứu các thiết bị nhúng và thiết bị di động. Ông đã ở Bắc Kinh trong năm năm và hơn nửa quãng thời gian đó giữ cương vị giám đốc Trung tâm. Giờ đây, chỉ mới hai năm sau khi gia đình ông chuyển đến Bắc Kinh, cả nhà lại quay về Mỹ. Lần này, bộ phận quản trị của Trung tâm thông báo tin này cho từng cá nhân theo nhóm nhỏ để không gây sốc cho cả trung tâm giống như khi Kai – Fu Lee thông báo sự ra đi của mình. Rất nhiều nhân viên đã trải qua lần ra đi của Lee, nay họ không còn lo lắng nhiều về tương lai nữa. Zhang nói: “Lần này thì mọi thứ hoàn toàn nằm trong dự tính. Và mọi người cũng không thấy ngạc nhiên nếu như nó lại xảy ra lần nữa.”

Zhang rời Trung tâm với những tình cảm tốt đẹp. Harry Shum sẽ làm giám đốc MSR Châu Á. Và Shum không để phí một chút thời gian nào, ông tiếp tục sự nghiệp tìm kiếm nhân tài của Trung tâm bằng bộ ba những ngôi sao mới. Đầu tiên là Feng- Hsiung “C. B” Hsu, một cựu nhân viên xuất sắc của IBM, người đã thiết kế chiếc máy tính đánh cờ Deep Blue đánh bại cả nhà vô địch cờ vua thế giới Garry Kasparov vào năm 1997. (C.B có nghĩa là “Crazy Bird” – Anh chàng công tử khùng, một cách chơi chữ với từ “Feng” đồng âm với một từ tiếng Trung có nghĩa là “Crazy” (khùng, điên) còn “Bird” là một biệt danh thân mật hồi học trung học, có nghĩa giống như “dude” (công tử bột)) . Người thứ hai là Hsiao -Wuen Hon “Phe tối”, người đã chuyển về Bắc Kinh sau sáu năm hợp tác với Trung tâm. Người cuối cùng là Kurt Akeley, đồng sáng lập Silicon Graphics. Akeley kết hôn với một phụ nữ Trung Quốc ở Mỹ và rất muốn đưa con cái trở về quê hương. Ông bắt đầu làm việc tại MSR Redmond từ tháng 7, nhưng ông hiểu rằng ông sẽ được chuyển đến Bắc Kinh ngay trong năm, ngay khi gia đình ông có thể chuyển đi được.

Zhang nói: “Tôi bảo với Rick rằng nhận Kurt là điều cuối cùng tôi phải làm. Kai-Fu gợi ý cho chúng tôi là Kurt có thể đồng ý.

Những bữa tiệc chia tay đã trở thành truyền thống. Trong buổi tiệc đầu tiên chia tay Zhang được tổ chức ở khách sạn Tian Hong, không khí không hề buồn bã như trong bữa tiệc chia tay Lee. Từng người một, các nhà nghiên cứu bước lên trước mọi người, kể những câu chuyện về vị giám đốc sắp ra đi và chúc ông mọi sự tốt lành. Ming Zhou, Giám đốc nghiên cứu nhóm ngôn ngữ đã tặng Zhang một cuộn giấy trong đó có bài thơ được viết dưới dạng thư pháp truyền thống của Trung Quốc, dài khoảng 3m. Ngay trên đầu là dòng chữ “Hãy thường xuyên trở lại!” Một nhóm nhà nghiên cứu cùng hát lên những giai điệu quen thuộc “Tạm biệt đồng chí của tôi” thật xúc động. Những giọt nước mắt của Shum tràn đầy hạnh phúc. Cuộc sống vẫn tiếp tục. Trung tâm sẽ tiếp tục vươn lên những tầm cao mới.

Tuần sau, một buổi họp mặt lớn hơn diễn ra tại Khách sạn Crowne Plaza nằm ở Asian Games Village (tạm dịch là Làng Games Châu Á), phía bắc Bắc Kinh. Jian Song cũng tham gia bữa tiệc cùng rất nhiều bạn bè và đồng nghiệp của Zhang, gồm cả giám đốc và hiệu trưởng các trường đại học, các vị trưởng khoa, quan chức các bộ. Song đã có một bài phát biểu đáng nhớ dài nửa tiếng; (thông thường thì một quan chức cao cấp như vậy không xuất hiện tại một bữa tiệc như thế này chứ chưa nói đến chuyện phát biểu ở đó) . Ông kể chuyện về Zhang, Kai- Fu Lee và những cuộc thảo luận của họ trong nhiều năm về nền giáo dục và nền công nghệ ở Trung Quốc. Ông tiếp tục khẳng định Trung tâm Nghiên cứu Microsoft có vai trò quan trọng trong công tác nghiên cứu và phát triển đồng thời là nơi mà các sinh viên Trung Quốc được đào tạo tin học tốt nhất thế giới. Những lời nói của ông rất có ý nghĩa đối với hầu hết những người có mặt trong phòng.

Tuy nhiên, điều mà mọi người nhớ nhất là câu nói cuối cùng của Song lấy cảm hứng từ một cảnh quay kinh điển trong bộ phim Nan Zheng Bei Zhan (South Conquest, North Battle – Nam chinh Bắc chiến) – một bộ phim cổ điển của Trung Quốc nói về cuộc nội chiến giữa Đảng Cộng sản và Quốc dân đảng trong những năm 1940. Đến cuối phim, một người lính Quốc dân đảng bị kết tội đã gửi tín hiệu cầu cứu khi trung đội của anh ta bị dội bom. Anh ta không nhận tội, trong khi đồng đội của anh ta đã chạy trốn sang đảo Đài Loan.

Những lời chia tay của Song gợi lên một suy nghĩ là cho dù với những thành công mà Ya-Qin Zhang cùng các đồng nghiệp đạt được, họ cũng không bao giờ được phép quên quê hương mình – và sự cống hiến của họ cho đất nước luôn được chào đón. Một thông điệp là: “Khi bạn nhìn thấy hình ảnh của đảng và đất nước, Người anh em, hãy đưa tay của bạn cho tôi!”