Hôm sau là ngày 30 tháng Sáu. 

Đúng chín giờ rưỡi sáng, cậu đầy tớ lên báo tin thanh tra Japp đang ở dưới nhà và muốn gặp chúng tôi. 

Đã lâu lắm rồi hai chúng tôi chưa có dịp gặp lại ông thanh tra cảnh sát này. Poirot bảo tôi : 

– Ôi, ông Japp tốt bụng! Không hiểu có việc gì? 

Tôi đáp : 

– Chắc có vụ nào gay cấn quá, ông ta đến nhờ anh hỗ trợ chứ gì! 

Tôi nhìn viên thanh tra này bằng con mắt không dễ tính như Poirot. Tôi cho rằng đó là một con người giả dối, thường không chịu thú nhận những yếu kém của mình. Tôi nói điều đó với Poirot, thấy anh ta cười vang : 

– Hastings, anh nên thông cảm. Sĩ diện là bệnh thông thường của rất nhiều con người. Japp lại là người có quá nhiều tự ái, cho nên ông ta giữ thể diện một chút có sao đâu? 

Thanh tra Japp bước vào, chào chúng tôi rất thânái : 

– Hình như hai ông vừa ăn điểm tâm xong phải không? Hiện khoa học chưa lấy được giống gà đẻ ra những quả trứng to và đều tăm tắp đúng như ông Poirot mong muốn. 

Câu nói đùa nhằm chế giễu tính quá coi trọng trật tự, ngăn nắp của anh bạn tôi vì có lần Poirot nhăn mặt khi nhìn thấy hai quả trứng luộc bầy trên đĩa, một quả to một quả nhỏ. Nhưng Poirot chỉ cười vui vẻ : 

– Tôi đang tự hỏi sao có sự hân hạnh lớn đến thế: thanh tra Japp tìm gặp tôi vào lúc này. 

– “Lúc này” nghĩa là sớm quá hay sao? Nhưng hai ông biết không, suốt từ rạng sáng đến giờ tôi liên tục làm việc. Nội dung là vừa xảy ra một án mạng. 

– Án mạng? 

– Đúng thế. Huân tước Edgware vừa bị giết tối hôm qua tại nhà riêng của ngài ở đại lộ Regent Gate. Huân tước bị bà vợ đâm một nhát dao vào sau gáy. 

Tôi kêu lên : 

– Bà vợ? 

Tôi chợt nhớ câu ngôi sao điện ảnh Bryan Martin nói sáng hôm qua. Vậy là anh ta linh cảm thấy trước chuyện này? Tôi nhớ lại cả câu nói của bà Jane Wilkinson, rằng bà ta muốn loại bỏ ông chồng đang làm vướng chân bà ta. 

Thanh tra Japp nói : 

– Đúng thế. Bà vợ Huân tước, một nữ nghệ sĩ rất nổi tiếng, chính là bà Jane Wilkinson. Huân tước cưới bà ta cách đây ba năm, nhưng hai người không hợp nhau và bây giờ bà ta loại bỏ ông chồng. 

Poirot hỏi : 

– Căn cứ vào đâu ông nghi bà ấy là thủ phạm? 

– “Đây không phải chuyện “nghi”. Có người nhìn thấy. Và chính bà ta cũng không giấu diếm. Bà ta đi taxi đến nhà ông chồng… Bấm chuông và bảo muốn gặp Huân tước Edgware. Lúc đó là mười giờ tối. Viên quản gia bảo để anh ta lên gác hỏi xem ông chủ có bằng lòng tiếp vợ không, nhưng bà ta rất điềm tĩnh nói ngay: “Sao lại phải hỏi? Tôi là Huân tước phu nhân Edgware, là bà chủ tòa nhà này kia mà! Chắc chồng tôi đang trong phòng đọc sách”. Nói xong bà ta đi thẳng lên phòng đọc sách, mở cửa, vào, rồi đóng cửa lại. 

Viên quản gia thấy thái độ bà ta có gì đó không bình thường. Anh ta xuống tầng hầm và mười phút sau nghe thấy tiếng đóng cửa chính. Có nghĩa “bà chủ” không ở lại lâu. Khoảng gần mười một giờ, anh ta đi đóng cửa các phòng. Lúc đến phòng đọc sách, thấy tối om, anh ta nghĩ chắc ông chủ đã lên phòng đi ngủ. Sáng sớm hôm nay, chị hầu phòng phát hiện thấy ông Huân tước đã chết, bị một vết chém sau gáy”. 

– Không ai nghe thấy tiếng động lạ hay sao? 

– Mọi người trong nhà đều bảo không nghe thấy. Cánh cửa phòng đọc sách nhồi bông bên trong, bên ngoài bọc da cho nên tiếng động trong phòng rất khó lọt ra ngoài. Thêm vào đó tiếng xe cộ ngoài phố át đi. Xem xét vết thương, thấy nạn nhân chết ngay lập tức. Theo bác sĩ pháp y thì lưỡi dao đã chặt đứt tủy sống. Đó là chỗ hiểm, chỉ cần đụng mạnh vào tủy sống là có thể kết liễu tính mạng con người ta trong tích tắc. Hung thủ hẳn biết rõ điều này. Chính đó là chi tiết tạo thuận lợi cho việc điều tra: hung thủ phải là người có hiểu biết đôi chút về y học. 

– Đúng thế… Chi tiết đó có thể biện hộ cho bà vợ. Nhưng rất có thể bà ta chỉ là ngẫu nhiên. Một số người chỉ do ngẫu nhiên mà đánh trúng, chứ không phải do hiểu biết. 

Poirot nói : 

– Nhiều trường hợp chỉ do ngẫu nhiên mà con người ta phải lên giá treo cổ đấy, ông bạn ạ. 

– Nhưng nếu định giết chồng, tại sao bà ta lại đàng hoàng vào nhà, xưng tên hẳn hoi. Hay lúc đầu bà ta không định gây án? Mãi khi gặp nhau, hai vợ chồng to tiếng, bà ta mới nổi cơn điên lên và chém vào gáy chồng? 

– Con dao thế nào? 

– Một con dao díp. Nói cho chính xác hơn thì là một lưỡi dao nhỏ, theo lời nhận xét của bác sĩ pháp y. Hẳn bà ta mang sẵn trong người. Lưỡi dao không được để lại nơi vết thương. 

Vẻ không tán thành, Poirot lắc đầu : 

– Không đâu, ông đi theo hướng điều tra sai rồi, ông bạn ạ. Tôi biết bà Jane Wilkinson, và tôi không tin bà ta hành động trong một lúc mất bình tĩnh. Và tôi cũng không tin bà ta đi đâu lại mang dao trong người, dù là dao díp. Phụ nữ có mấy ai mang dao trong người đâu, nhất đó lại là Huân tước phu nhân Edgware! 

– Vậy là ông biết bà ta, ông Poirot? 

– Hoàn toàn đúng. 

Thấy Poirot im lặng, thanh tra Japp nhìn anh, vẻ dò xét : 

– Ông đang nghĩ gì phải không, Poirot? 

– Tôi chưa hiểu ông còn cần đến tôi làm gì? Ông đã biết được hung thủ là ai… thậm chí biết cả động cơ gây án của hắn… Mà động cơ ấy đúng ra là gì nhỉ? 

– Jane Wilkinson muốn kết hôn với một người khác. Bà ta đã nói như thế trước mặt một nhân chứng cách đây vài hôm. Hình như bà ta còn nói những câu đe dọa và còn tuyên bố sẽ đi taxi đến nhà ông chồng để giết ông ấy. 

– Vậy là mới bắt tay vào điều tra, ông đã thu thập được rất nhiều thông tin rồi đấy, ông Japp. Mọi người thi nhau cung cấp thông tin cho ông. 

– Đúng thế. Chúng tôi đã biết được rất nhiều thứ. 

Poirot cầm tờ báo thanh tra Japp mang đến, hờ hững lật xem. Mắt đưa theo dòng chữ nhưng đầu óc anh để tận đâu đâu. 

Cuối cùng Poirot nói : 

– Ông vẫn chưa trả lời câu tôi hỏi: ông tìm tôi để làm gì? 

– Vì tôi nghe nói ông có mặt tại đại lộ Regent Gate trưa hôm qua. 

– Tôi hiểu. 

– Nghe thấy thế, tôi liền nghĩ: Huân tước Edgware mời Poirot đến gặp để làm gì? Hay Huân tước linh cảm thấy điều gì làm ngài lo lắng? Cho nên trước khi tiến hành công việc, tôi muốn gặp ông bàn bạc đã. 

– Ồng bảo “tiến hành công việc” nghĩa là sao? Là bắt bà Huân tước phu nhân chăng? 

– Đúng thế. 

– Ông chưa gặp bà ấy chứ? 

– Gặp rồi. Ngay khi ở hiện trường vụ án mạng ra, tôi lập tức đến khách sạn Savoy để bà ta không kịp tẩu thoát. 

– Vậy là ông… 

Poirot ngừng nói. Mắt đang hờ hững nhìn vào tờ báo, đột nhiên anh bạn tôi nhận ra một mẩu tin, và nét mặt anh lập tức biến đổi. Anh ngẩng đầu hỏi viên thanh tra : 

– Thế phu nhân Edgware khai những gì với ông? 

– Thoạt đầu tôi làm theo đúng thông lệ, tôi nói tôi cần nghe lời khai của bà ta và xin bà ta làm theo điều chúng tôi yêu cầu… cảnh sát Anh bao giờ cũng làm theo đúng bổn phận và nghĩa vụ. 

– Bà ta nói sao? 

– Bà ta choáng váng! Đúng là một nghệ sĩ có tài: giả vờ y như thật. 

– Có nghĩa ông cho rằng cơn choáng váng ấy là giả tạo? 

Thanh tra Japp nháy mắt nói : 

– Ông không cho là như thế à, Poirot? Với tôi thì đừng hòng giở trò vờ vĩnh. Bà ta không hề ngất đi một giây đồng hồ nào. 

– Có thể lắm. Rồi bà ấy bảo sao? 

– Bà ấy tỉnh lại… nói đúng hơn là bà ấy giả vờ tỉnh lại. Khóc lóc, rên rỉ. Chị đầy tớ vẻ mặt cau có cho chủ uống thứ thuốc gì đấy. Cuối cùng bà ấy đòi mời luật sư. Bảo không chịu nói gì với ai ngoài luật sư. Một phụ nữ khi qua cơn đau đớn đòi ngay gặp luật sư. Ông thấy chuyện ấy là bình thương? 

– Tùy theo hoàn cảnh. 

– Hoàn cảnh nào? Biết mình có tội và muốn nhờ một luật sư? 

– Không phải. Mà thái độ đó phù hợp với tính cách của Jane Wilkinson. Thoạt đầu bà ấy đóng vai một người vợ khi đột ngột được tin chồng chết. Niềm thích thú đóng kịch đã thỏa mãn, bà ta nhận ra cần một luật sư để bảo vệ. Tính thích đóng kịch hoàn toàn không có nghĩa là bà ấy can phạm, chỉ chứng tỏ bà ấy có tính thích biểu diễn từ trong máu. 

– Tôi xin mất cánh tay này nếu bà ấy vô tội. 

– Có thể ông nghĩ đúng. Dù sao theo tôi, nhận định như thế lúc này còn quá sớm. Bà ấy chưa thú nhận… cũng chưa tuyên bố gì phải không? 

– Khi luật sư chưa đến, bà ấy nhất định không chịu khai gì hết. Tôi để lại hai nhân viên cảnh sát ở đó canh chừng bà ấy, rồi chạy đến đây. Tôi nghĩ hãy gặp ông hỏi ý kiến đã, trước khi quyết định tiến hành một biện pháp nào. 

– Nhưng ông đến đây là trong óc đã khắng định bà Jane Wilkinson có tội? 

– Tất nhiên! Nhưng tôi muốn thu thập đầy đủ các sự kiện. Vụ án này khiến báo chí làm ầm ĩ cả lên. 

– Nhân nói đến báo chí, ông thấy bài báo này thế nào? Ông đọc hết các tờ báo ra sáng hôm nay rồi chứ, ông thanh tra? 

Ngón tay đặt lên một cột trên báo “Sinh hoạt giới thượng lưu”, Poirot đẩy tờ báo về phía thanh tra Japp. Ông này đọc lên thành tiếng: 

Tối hôm qua, Huân tước Montagu Comer tổ chức một bữa tiệc tại nhà riêng, biệt thự Chiswick, bên bờ sông Tamise. Trong số thực khách, có Huân tước Fisse và phu nhân, nhà soạn kịch nổi tiếng James Blunt, giám đốc hãng phim Ouerton Oscar Hammerfeldt, nữ nghệ sĩ Jane Wilkinson (Huân tước phu nhân Edgivare), vân vân… 

Thanh tra Japp sửng sốt trong một phút, rồi ông trấn tĩnh lại và nói : 

– Có gì lạ đâu? Bản tin này được gửi đến tòa soạn từ trước. Ông thấy đấy, bà Jane Wilkinson có được mời nhưng đã không đến dự bữa tiệc đó. Ông thừa biết không phải báo đăng gì chúng ta cũng tin tuyệt đốì như tin vào Kinh Phúc Âm. 

– Đúng là không nên tin tuyệt đối vào mọi thứ đăng trên báo! Tôi đưa ông xem mẩu tin đó chỉ do thấy sự lạ thôi. 

– Những chuyện như vậy thường xuyên xảy ra. Tôi biết ông kín tiếng như một con hến, nhưng tôi vẫn hy vọng ông vui lòng trả lời câu tôi hỏi: Huân tước Edgware mời ông đến gặp về chuyện gì? 

Poirot lắc đầu : 

– Không phải ông ta mời, mà chính tôi yêu cầu ông ta cho gặp. 

– Vậy ư? Ông gặp Huân tước để làm gì? 

Poirot do dự một chút rồi chậm dãi nói : 

– Tôi sẽ trả lời ông sau, nhưng theo cách của tôi. 

Thanh tra Japp thở dài. Tôi bỗng thấy thương hại ông ta. Anh bạn Poirot của tôi nhiều khi có những thái độ làm nguời ta rất khó chịu. 

– Ông Japu, ông cho phép tôi gọi điện mời một người đến đây nhé? 

– Ai? 

– Bryan Martin. 

– Tài tử điện ảnh ấy à? Nhưng ông ta dính dáng gì đến vụ án này? 

– Tôi hy vọng ông sẽ thấy lời khai của Bryan Martin rất bổ ích cho ông Hastings, anh vui lòng gọi cho Bryan Martin giúp tôi được không? 

Tôi giở danh bạ điện thoại. Nghệ sĩ điện ảnh Bryan Martin sống ở một căn hộ trong tòa nhà cao tầng đồ sộ gần Công viên Saint James. 

– V-49-499. 

Lát sau tôi nghe thấy giọng ngái ngủ của Bryan Martin : 

– A-lô! Ai đấy? 

Tôi che ống nói, khẽ hỏi Poirot : 

– Tôi phải nói thế nào? 

– Nói rằng Huân tước Edgware vừa bị ám sát và tôi đề nghị ông ấy đến đây gặp tôi ngay. 

Tôi nhắc lại đúng từng chữ của Poirot. Một tiếng kêu sửng sốt vang lên ở đầu dây bên kia. Bryan Martin thốt lên : 

– Lạy Chúa tôi! Thì ra bà ta giết chồng rồi? Vâng, tôi đến ngay bây giờ. 

Poirot hỏi : 

– Ông ta bảo sao? 

Tôi nhắc lại câu nói của Bryan Martin. Poirot reo lên hài lòng : 

– “Thì ra bà ta đã giết chồng rồi?” Tôi không ngờ ông ta lại thốt lên câu ấy đấy. 

Thanh tra Japp khó chịu nhìn Poirot : 

– Ông Poirot! Lạ thật, mới vừa rồi ông còn cãi cho bà ta là vô tội, nhưng bây giờ thì rõ ràng trong thâm tâm ông tin rằng thủ phạm chính là bà ta. 

Poirot chỉ nhe răng cười.