Dạy Con Làm Giàu – Tập 7
CHƯƠNG 2
Hãy hỏi một chủ trang trại
“Khung thời gian để giữ một cổ phần của tôi không bao giờ thay đổi”.
– Warren Buffett.
Sau khi khiển trách tôi vì đã vội vã nhảy vào đầu tư quỹ hỗ tương, Người cha giàu nhắc tôi nhớ lại một cuộc nói chuyện trước đây về phương pháp đầu tư của ông. Ông nhắc lại bài học tài chính về sự khác biệt giữa một chủ trại bò thịt và một chủ trại bò sữa.
HÒN ĐẢO LỚN XINH ĐẸP
Trên Đảo Lớn của Hawaii, nơi tôi lớn lên, có một trại nuôi bò tên là Trại Parker. Khi tôi còn học trung học, Trại Parker là trại chăn nuôi tư nhân lớn nhất của Mỹ. Năm tôi 16 tuổi, Người cha giàu dẫn tôi và con trai ông đến thăm trang trại này. Trang trại là một nơi xinh đẹp. Khác hẳn những đám đông điên cuồng ở bãi biển Wakiki, trang trại được bao quanh bởi những ngọn núi cao, những ngọn đồi xanh thẳm và những khu đất rộng vươn đến tận vùng nước xanh ngoạn mục của Thái Bình Dương, nơi sinh sống của những chú cá marlin lớn nhất thế giới. Hôm nay, thị trấn Kamuela nhỏ bé ở trung tâm trang trại chính là nơi tôi mơ ước được trải qua những ngày cuối cuộc đời mình.
Trong chuyến viếng thăm đó, chúng tôi tình cờ gặp các chàng cao bồi đang dồn bò từ đồng cỏ chăn nuôi về lò mổ. Dù Người cha giàu dẫn chúng tôi đi chỗ khác trước khi chúng tôi nhìn thấy những con bò bị mổ thịt nhưng chúng tôi vẫn biết điều gì sẽ xảy ra và những con vật đáng thương kia cũng vậy. Đó là một điều mà tôi không thể quên được.
Vài tháng sau, Người cha giàu dẫn chúng tôi đi thăm một nông trại bò sữa. Ngay từ sáng sớm, chúng tôi đã thấy người nông dân lùa bò vào chuồng để vắt sữa. Những con vật này có thái độ hoàn toàn khác hẳn.
Bài học tài chính mà Người cha giàu muốn chúng tôi phải học là dù người chủ trại bò thịt và người chủ trại bò sữa đều xem những con bò của họ là tài sản, nhưng họ đối xử với tài sản của mình theo những cách khác nhau và họ hoạt động theo những mô hình kinh doanh khác nhau.
Chuyến viếng thăm hai trang trại này của Người cha giàu nhằm mục đích nhấn mạnh sự khác biệt rất quan trọng giữa: Lãi vốn &òng lưu kim.
Nói một cách đơn giản, người chủ trại bò thịt có thể được so sánh với một người đầu tư lớn để kiếm lời. Còn người chủ trại bò sữa thì giống như một nhà đầu tư, đầu tư cho dòng lưu kim.
Một trong những lý do khiến nhiều người thua lỗ nhiều tiền khi đầu tư, lý do khiến họ nghĩ rằng đầu tư là mạo hiểm, chính là vì họ đã đầu tư như những người chủ trại bò thịt. Họ đầu tư để giết thịt chứ không phải để vắt sữa.
NÓI CHUYỆN VỚI MỘT NHÀ ĐẦU TƯ VÌ LÃI VỐN
Ta có thể phân biệt được một nhà đầu tư vì lãi vốn qua những điều họ nói và những từ ngữ mà họ sử dụng, chẳng hạn như:
1. Giá trị thuần của tôi đang tăng lên cao.
2. Ngôi nhà của tôi được định giá cao.
3. Tôi trả 10 đôla mua một cổ phiếu, khi giá lên đến 15 đôla thì tôi bán nó đi.
4. Tôi mua một ngôi nhà, sửa chữa rồi bán nó đi và tôi lời được 23.000 đôla.
5. Công ty đang thu được nhiều lợi nhuận, vì vậy nên tôi hy vọng giá cổ phiếu cũng sẽ tăng theo.
NÓI CHUYỆN VỚI MỘT NHÀ ĐẦU TƯ CHO DÒNG LƯU KIM
Khi bạn nói chuyện với các nhà tư vấn tài chính, hầu hết đều bảo rằng: “Nếu anh còn trẻ, tôi xin giới thiệu một quỹ phát triển nhanh. Sau khi anh về hưu, tôi đề nghị anh nên chuyển sang quỹ thu nhập”.
Câu này có nghĩa là: “Khi anh còn trẻ, hãy đầu tư cho lãi vốn, còn khi anh đã già, hãy đầu tư cho dòng lưu kim”.
NHỮNG KẺ ĐIÊN RỒ NHẤT
Một trong những lý do chính ngoài lòng tham và sự tham nhũng khiến rất nhiều người thua lỗ rất nhiều tiền trong những năm 1990 là vì họ đầu tư cho lãi vốn. Thật tệ hại khi các nhà đầu tư bỏ tiền vào các công ty không thu được lợi nhuận. Họ không sử dụng phương pháp đầu tư vào những kẻ điên rồ, nghĩa là họ đặt hy vọng vào những kẻ còn điên rồ hơn họ nữa. Đến khi mọi chuyện vỡ lở, tiền bạc bốc hơi thì những kẻ điên rồ nhất mới lòi đuôi.
Ngày nay có còn tình trạng này nữa không? Chắc chắn là còn.
TRUYỀN HÌNH QUỐC GIA
Tháng 9-2003, khi đang ở New York, tôi tham dự một cuộc phỏng vấn tài chính được truyền hình toàn quốc. Nhà bình luận tài chính nổi tiếng bước ngay đến tôi và chất vấn về chiến lược đầu tư của tôi. Với một nụ cười tự mãn, anh ta hỏi: “Chỉ số Down Johns đang tăng lên gần 50%, anh có ý kiến gì không?”
Trước thái độ gây hấn của anh ta, tôi trả lời: “Thì sao?”
Rõ ràng anh ta là một nhà đầu tư vì lãi vốn còn tôi là một nhà đầu tư cho dòng lưu kim. Anh ta đầu tư như một chủ trại bò thịt còn tôi thì đầu tư như một chủ trại bò sữa. Và tất nhiên, phần còn lại của cuộc phỏng vấn không được suôn sẻ lắm.
Warren Buffett nói: “Lý do ngớ ngẩn nhất để mua được chứng khoán là vì nó đang tăng giá”.
MỘT KHÁC BIỆT QUAN TRỌNG
Mỗi khi nghe có người nói “Hãy đầu tư dài hạn”, tôi thường hỏi lại “Anh đầu tư cho cái gì? Anh đầu tư cho lãi vốn hay cho dòng lưu kim? Nếu tôi đầu tư cho dòng lưu kim, tôi thật sự không quan tâm đến giá cả. Tôi sẽ trả tiền nếu tôi có dòng lưu kim… lợi nhuận từ số tiền của tôi… ngay lúc này chứ không phải ngày mai… không phải dài hạn”.
MỘT VÍ DỤ BUỒN CƯỜI
Câu hỏi đặt ra là: nếu hôm nay bạn đưa tôi 10 đôla, và mỗi tháng tôi đưa lại cho bạn 1 đôla nhiều năm, thì liệu bạn có cho rằng đó là một khoản đầu tư tốt không? Tôi nghĩ là có. Nói cách khác, bạn có thể thu lại 10 đôla của mình trong 10 tháng, còn sau đó trở đi sẽ là tiền lời.
Một trong những lý do khiến nhiều nhà đầu tư bị thua lỗ nhiều tiền là vì họ bỏ vào quỹ 10 đôla một tháng trong suốt 40 năm và chẳng biết chúng có còn nằm yên ở đó hay không. Dĩ nhiên trong hầu hết trường hợp, số tiền vẫn sẽ còn đó, nhưng vấn đề là còn bao nhiêu? Có còn đủ nguyên vẹn hay không?
Có thể bạn sẽ bảo rằng: “Đầu tư 10 đôla để thu tiền về 1 đôla một tháng là một ví dụ thật buồn cười”. Xin cam đoan với bạn là không có gì buồn cười cả. Vì hầu hết mọi người đều được học để đầu tư vì lãi vốn nên họ thường không thấy được sức mạnh của việc đầu tư cho dòng lưu kim.
“LÀM THỊT” THỊ TRƯỜNG
Một trong những lý do khiến Người cha giàu không hài lòng khi tôi đầu tư vào quỹ hỗ tương là vì tôi đã bị dụ đầu tư vì lãi vốn. Ông dẫn tôi và con trai ông đến thăm một trại nuôi bò thịt và một nông trại bò sữa vì ông muốn dạy chúng tôi sự khác biệt giữa mổ thịt và vắt sữa. Ông thường nói: “Khi một người nói rằng họ đang ‘làm thịt’ thị trường thì họ thật sự đang làm thế đấy. Một số nhà đầu tư nhỏ bị ‘làm thịt’. Những nhà đầu tư chậm chạp bị thua lỗ, còn tiền bạc thì bốc hơi. Điều này xảy ra mọi nơi mọi lúc, trên mọi thị trường chứ không chỉ trên thị trường chứng khoán.
“VẮT SỮA” THỊ TRƯỜNG
Khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ thấy việc đầu tư 10 đôla để nhận được 1 đôla một tháng là một ví dụ rất khả thi… nhưng bạn phải suy nghĩ như một chủ trại bò sữa chứ đừng nghĩ như một chủ trại bò thịt.
Và khi đọc cuốn sách này, có thể bạn sẽ bắt đầu hiểu được tại sao Warren Buffett lại nói: “Khung thời gian để giữ một cổ phần của tôi không bao giờ thay đổi”.< />
Warren Buffett suy nghĩ và đầu tư như một chủ trại bò sữa. Tôi biết Người cha giàu cũng thế. Vấn đề không phải là bạn đầu tư vào loại tài sản nào. Nhiều người đầu tư vào một doanh nghiệp chỉ để vỗ béo nó lên rồi làm thịt nó, bán nó cho một người khác. Với bất động sản và chứng khoán cũng vậy. Để hiểu được những điều mà tôi muốn nói qua cuốn sách này, bạn hãy cố gắng suy nghĩ như một chủ trại bò sữa chứ đừng nghĩ như một chủ trại bò thịt.
LÒ MỔ VẪN TIẾP TỤC MỔ
Một trong những lý do khiến tôi không đặc biệt chú ý đến các quỹ hỗ tương là vì chúng gợi cho tôi nhớ đến những đồng cỏ chăn nuôi, nơi mà những con bò được vỗ béo trước khi bị đem đi mổ thịt. Khác biệt là ở chỗ đồng-cỏ-quỹ-hỗ-tương đầy những nhà đầu tư bé nhỏ – họ “mập” lên khi giá trị danh mục tài khoản đa dạng của họ tăng lên. Và sau đó thì các chàng cao bồi phi ngựa đến thu hết tiền bạc của họ.
CÔNG BẰNG VÀ CÂN BẰNG
Nhiều người nghĩ tôi là một kẻ chuyên chống quỹ hỗ tương và thị trường chứng khoán. Thật ra thì không phải thế. Tôi chỉ chống sự thiếu hiểu biết và chống sự tham nhũng quá độ. Những nhà đầu tư bé nhỏ luôn được “vỗ béo” trên mọi thị trường. Mỗi ngày tôi đều chứng kiến điều đó trên thị trường bất động sản. Hôm nay ở Phoenix, Arizona, thị trường phát triển nhanh nhất nước Mỹ, ngày càng nhiều người bị tịch thu tài sản để thế nợ. Nhiều người đang mất hết nhà cửa. Các nhà đầu tư đang phải bán đổ bán tháo những ngôi nhà mà họ phải bỏ ra rất nhiều tiền để mua. Tại Úc, lãi suất lại đang tăng cao – điều này có nghĩa là không lâu nữa, những kẻ điên rồ của thị trường bất động sản sẽ bị dắt vào lò mổ.
Trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình, tôi đã bày tỏ thái độ hờ hững qua câu hỏi “Thì sao?” bởi vì tôi không muốn mình bị dắt vào lò mổ. Tôi không muốn lao đầu vào thị trường chỉ vì giá cổ phần hay giá bất động sản đang tăng lên hoặc vì lãi suất đang hạ xuống.
TIN TỨC
Vài tháng cuối năm 2003, tôi có nghe một báo cáo của thị trường chứng khoán như sau:
Ngày thứ 1: “Thị trường chứng khoán hôm nay đang tăng giá. Có vẻ như một cuộc đua tuyệt vời đang bắt đầu”.
Ngày thứ 2: “Thị trường chứng khoán hôm nay đang hạ giá. Dường như các nhà đầu tư đang thu lợi nhuận từ cuộc đua ngày hôm nay”.
Ngày thứ 3: “Thị trường chứng khoán hôm nay đang tăng giá. Có lẽ đây mới chính là cuộc đua mà chúng ta đang chờ đợi”.
Ngày thứ 4: “Thị trường chứng khoán hôm nay đang hạ giá. Các tay chơi đang bán bớt cổ phiếu”.
Ngày thứ 5: “Thị trường chứng khoán đang tăng giá với những số lời mới”.
Ngày thứ 6: “Thị trường chứng khoán đang hạ giá với tin đồn là Fed sẽ tăng lãi suất”.
THỰC TẾ
Những tin tức này toát lên một thực tế: những nhà đầu tư chậm chạp đang tiếp tục đổ tiền vào thị trường với hy vọng giá cả sẽ tăng lên. Mỗi lần giá tăng, tiền bạc của họ lại biến mất khỏi thị trường.
ĐẦU TƯ VÌ LÃI VỐN MỚI CHÍNH LÀ ĐÁNH BẠC
Bất cứ lúc nào bạn đầu tư với hy vọng trong tương lai sẽ có một bất ngờ ngọt ngào nào đó xảy ra thì nghĩa là bạn đang chơi đánh bạc đấy – và đó chính là đầu tư vì lãi vốn. Điều quan trọng là phải nhận ra mục đích đầu tư của bạn và đừng lừa gạt chính mình.
CÁ CƯỢC VỚI BÓNG ĐÁ
Đầu tư cho lãi vốn cũng giống như đánh cá ngay t đầu mùa giải xem đội nào sẽ đoạt cúp. Thật ra thì một trò cá cược bóng đá như thế thậm chí còn ít rủi ro hơn là đầu tư vì lãi vốn. Tại sao vậy? Bởi vì trong một giải bóng đá chỉ có một số đội nhất định mà thôi. Còn trong thị trường thì có hàng ngàn chứng khoán hay quỹ hỗ tương mà bạn phải lựa chọn.
VẤN ĐỀ ƯU TIÊN
Dù vậy, tôi cũng có đầu tư vì lãi vốn. Tôi cũng bỏ tiền vào một số quỹ được quản lý tốt. Thỉnh thoảng tôi cũng đánh bạc và thỉnh thoảng cũng có đầu tư vào những “chứng khoán nóng” trên thị trường. Điểm khác biệt ở đây chính là sự ưu tiên. Trong cuốn sách này, bạn sẽ thấy phương pháp đầu tư của Người cha giàu tuân theo một thứ tự ưu tiên như sau:
1. Dòng lưu kim.
2. Sức bật đòn bẩy
3. Lợi thế thuế vụ
4. Lãi vốn
Đa số các nhà đầu tư chỉ đầu tư vì lãi vốn. Trong hầu hết các tài khoản hưu trí, bạn sẽ bắt gặp những nhà đầu tư trung bình với dòng tiền mặt đổ ra sông ra biển, họ không có một đòn bẩy nào, không lợi dụng được những lợi thế thuế vụ, và số tiền của họ cố gắng nở ra được bao nhiêu hay bấy nhiêu. Nhưng đến khi thị trường thay đổi thì các chàng cao bồi xuất hiện thu gom mọi thứ và chính những người chủ các tài khoản hưu trí mới là những người bị thua lỗ nhiều nhất.
CẢ THÁI TỬ XỨ WALES CŨNG SỚM RỜI CUỘC CHƠI
Thứ Ba, 27-05-2003, tờ Sydney Morning Herald đăng một bài báo có tựa đề THÁI TỬ THẮNG ĐẬM VỚI MỘT NƯỚC CỜ KHÔN NGOAN LẶNG LẼ. Bài báo viết:
London: Vào tháng sau, Thái tử xứ Wales sẽ tiết lộ số lợi nhuận thu được từ điền trang 700 năm tuổi của ông sau khi kịp lúc chuyển thể kinh doanh từ các cổ phần sang thị trường bất động sản.
Thái tiển nhiên sẽ được xem như “vua bất động sản” khi ông tuyên bố rằng Lãnh địa Cornwall, điền trang mang lại thu nhập cho người thừa kế ngôi báu này, đã sinh ra một lợi nhuận gần 25 tỷ đôla trong năm tài chính vừa qua, tăng gần 25% so với năm trước, trong khi nhiều doanh nghiệp đang thua lỗ hàng năm vì suy thoái kinh tế.
Bài báo này minh họa cho một trong những nguyên nhân tại sao người giàu ngày càng giàu hơn. Trong khi những người giàu lặng lẽ chuyển tiền đi thì những con bò khờ khạo vẫn ở lại đồng cỏ chờ bị làm thịt.
Ở lại đồng cỏ để vỗ béo mình không có gì sai cả. Nhưng phải nhớ rằng hãy rời khỏi nơi đó kịp lúc trước khi những chàng cao bồi phi ngựa đến.
Thay vì dạy tôi làm thịt những tài sản của mình, Người cha giàu đã dạy tôi phát triển chúng bằng cách sử dụng dòng lưu kim để cho chúng sinh sôi nảy nở. Thay vì dạy tôi dẫn đàn bò ra chợ bán, Người cha giàu dạy tôi cách làm cho chúng sinh ra những con bê con mỗi năm và dòng lưu kim tiếp tục tăng lên.
MỘT VÍ DỤ MÀ AI CŨNG BIẾT
McDonald’s chính là một ví dụ mà ai cũng biết về công thức của ba loại tài sản. Không lâu trước đây, Ray Kroc bắt đầu bằng một kế hoạch kinh doanh mà trong đó, kinh doanh bánh mì hamburger đã giúp mua được một số bất động sản tốt nhất thế giới. Sau khi công ty bắt đầu phát triển, ổn định và mua được một số bất động sản tốt nhất thế giới – các góc phố ở những giao lộ nhộn nhịp – công ty bắt đầu được cổ phần hóa. Mỗi khi bạn thấy McDonald’s chễm chệ ở một góc phố đông đúc, hãy nhớ đến việc kinh doanh bánh mì hamburger, mua bất động sản, mua các góc phố và bán ra hàng triệu cổ phiếu trên toàn thế giới. Đó mới là cách đầu tư thật sự của một người giàu.
Năm 2003, vợ Ray Kroc, bà Joan, qua đời. Doanh nghiệp mà họ xây dựng nên đã mở rộng khắp thế giới, đem đến hàng triệu việc làm và làm giàu cho rất nhiều người.
Không chỉ nổi tiếng về sự giàu có, bà Joan Kroc còn nổi tiếng về sự rộng lượng. Ước tính bà đã dành hàng tỷ đôla cho những mục đích nhân ái và các tổ chức từ thiện. Mỗi khi nghe có người nói rằng người giàu thường tham lam và keo kiệt, tôi lại bảo họ hãy tìm đọc câu chuyện về McDonald’s>
KHÔNG PHẢI MỘT CON ĐƯỜNG DỄ DÀNG
Đó là cách đầu tư dễ nhất ư? Không phải thế. Đó là cách đầu tư có lời nhất ư? Theo tôi thì đúng vậy. Bản thân tôi cũng đi theo con đường này, nói thật là từ tuổi 25. Như nhiều bạn đã biết, tôi thất bại nặng nề cho mãi đến năm 35 tuổi. Nhưng kể từ đó trở đi, việc xây dựng đường dây liên kết giữa tài sản của tôi đã trở nên dễ dàng hơn và cũng thú vị hơn. Ngày nay, khi tôi đã bước sang hiệp 4 của Trò chơi Tiền bạc, những đường dây liên kết này ngày càng chặt chẽ, bền vững hơn, và qua đó, tiền bạc cũng luân chuyển nhiều hơn. Với tôi, đó mới là đầu tư dài hạn. Như Người cha giàu từng nói: “Có hai loại vấn đề với tiền bạc. Một là không có đủ tiền và hai là có quá nhiều tiền”. Bạn muốn gặp phải loại vấn đề như thế nào?
Warren Buffett nói: “Người ta thường thích có cơ hội trúng số độc đắc hơn là cơ hội làm giàu từ từ”.
TẠI SAO KHÔNG CÓ NHIỀU NGƯỜI ĐẦU TƯ CHO DÒNG LƯU KIM?
Trong các hội nghị chuyên đề, tôi thường được hỏi: “Tại sao lại không có nhiều người đầu tư vào dòng lưu kim?” Dù biết chắc sẽ có nhiều câu trả lời, tôi vẫn tin rằng có một lý do chính… và lý do đó là: một dòng lưu kim tốt với một cái giá tốt là rất khó hiếm.
Nếu bạn hỏi hầu hết các nhà tư vấn đầu tư, dù họ rao bán doanh nghiệp, bất động sản hay chứng khoán, họ sẽ nói điều đó không thể thực hiện được, bởi vì có lẽ họ không thể làm được. Nếu có thể, họ sẽ làm. Công việc của họ không phải là đầu tư. Công việc của họ là bán hàng để có thể thu lợi nhuận về cho mình. Khi số lợi nhuận của họ dựa trên “mua và bán” tài sản, họ đang kinh doanh những tài sản phát sinh lãi vốn chứ không phải những tài sản phát sinh dòng lưu kim. (Thật ra, họ được hưởng hoa hồng ngay cả khi nhà đầu tư bị lỗ vốn khi bán những tài sản cơ sở.)
Gần đây, một người bạn nói chuyện với tôi về những tai tiếng của quỹ hỗ tương. Anh ta nói: “Công nghiệp quỹ hỗ tương là một dạng quỹ hớt váng vĩnh viễn mà các nhà đầu tư trung bình không nhận ra. Giờ thì mọi chuyện bắt đầu được đưa ra ánh sáng rồi”. Dù chữ “hớt váng” nghe có vẻ hơi nghiêm tr nhưng thật sự quỹ hỗ tương luôn buộc bạn phải thanh toán chi phí bất kể giá thị trường đang tăng hay giảm. Dù Ủy ban Chứng khoán và Thị trường yêu cầu tất cả các cơ quan những tờ quảng cáo nhưng liệu bạn đã xem xét bao nhiêu bảng chi phí này rồi? Nếu bạn đầu tư qua một nhà môi giới, hãy hỏi xem anh ta được trả công như thế nào. Có thể anh ta được hưởng hoa hồng qua các giao dịch, và vì thế nên bạn cũng phải trả chi phí cao hơn để bù vào khoản hoa hồng này. Hoặc có thể nhà môi giới này được hưởng chi phí quản lý nhờ công quản lý tiền bạc của bạn, thường là từ 1% đến 1,5% giá trị tài khoản của bạn hàng năm. Ngoài ra, bạn còn phải trả tiền cho những người trung gian tài chính, chẳng hạn như trả chi phí duy trì tài khoản cho công ty môi giới, chi phí tư vấn cho các nhà tư vấn đầu tư. Những chi phí này thường không được ghi rõ trên bảng chi phí của quỹ hỗ tương.
CÁC CHI PHÍ CỦA QUỸ HỖ TƯƠNG
Chi phí cho các cổ đông – tính trực tiếp vào chi phí giao dịch của nhà đầu tư:
– Phí bán – được tính trên mỗi lần mua.
– Phí bán trả sau – được tính trên mỗi cổ phần được bán hay thu hồi.
– Phí bán trên cổ tức tái đầu tư – được tính trên phần cổ tức đầu tư lại khi mua thêm cổ phần.
– Phí thu hồi – được tính khi nhà đầu tư thu hồi cổ phần.
– Phí giao dịch – được tính mỗi khi nhà đầu tư chuyển tiefn từ quỹ nàng sang quỹ kia trong cùng một họ.
Chi phí hoạt động quỹ hàng năm – được trừ ngay trên tài sản trong quỹ trước khi nhà đầu tư được phân phối lợi nhuận:
– Phí quản lý – chi phí quản lý quỹ phải trả cho các nhà tư vấn đầu tư cho quỹ hỗ tương.
– Phí phân phối – chi phí phải trả cho các chuyên gia tiếp thị, quảng cáo và kinh doanh. Theo luật, chi phí này không được vượt quá 1% tài sản thực trung bình của ngân quỹ một năm. Chi phí này còn có thể bao gồm phí dịch vụ lên đến 0,25% tài sản thực trung bình để trả cho dịch vụ tài khoản đầu tư.
– Các chi phí khác – ví dụ như phí chuyển khoản, dịch vụ điện thoại miễn thuế, thông tin website, lưu hồ sơ, in ấn, thư từ
– Tổng chi phí hoạt động quỹ hàng năm (Tỷ lệ chi phí)
– Tổng tất cả các chi phí hoạt động thật sự của quỹ, tính theo phần trăm tài sản thực trung bình.
TÀI NĂNG VÀ VẬN MAY
Dù có nhiều nhà đầu tư lãi vốn có những kỹ năng tuyệt vời nhưng hầu hết chỉ đều dựa vào vận may. Tuy nhiên, nếu bạn muốn thành công trong việc đầu tư vài lãi vốn, bạn cần có những kỹ năng và những kiến thức tuyệt vời này. Ngay khi bắt đầu đầu tư vào dòng lưu kim, bạn sẽ nhanh chóng thấy rằng hầu hết các khoản đầu tư đều không phát sinh dòng lưu kim. Khi bắt đầu tìm kiếm dòng lưu kim, bạn sẽ bắt đầu thấy rằng hầu hết đều là những khoản đầu tư tồi tệ.
Không có gì khó khi bước vào văn phòng của một nhà kế hoạch tài chính để bỏ tiền ra mua một danh mục đầu tư đa dạng. Cũng chẳng có gì khó khăn khi bỏ tiền ra mua một bất động sản. Bạn không cần phải là một nhà khoa học tên lửa thì mới bắt đầu được một doanh nghiệp rồi để cho nó phá sản. Song kỹ năng thật sự của một nhà đầu tư là phải tìm được một tài sản làm phát sinh dòng lưu kim – nghĩa là làm sao cho tiền chảy vào túi mình chứ không phải để tiền từ trong túi chảy ra.
Việc tìm kiếm một tài sản có thể phát sinh dòng lưu kim đòi hỏi nhiều kỹ năng và một chút may mắn. Dù rất thích may mắn nhưng tôi vẫn muốn dựa vào những kỹ năng tài chính hơn là dựa vào may mắn, để tương lai tài chính của mình có thể được đảm bảo.
CẢI THIỆN VẬN MAY CỦA MÌNH
Hầu hết mọi người đều tin là mình may mắn – cho đến chừng nào họ gặp xui xẻo. Hầu hết mọi người đều có khuynh hướng tin rằng: “Cái điều xui xẻo đó sẽ xảy ra với người khác chứ không xảy ra với tôi đâu”.
Dù tôi cảm thấy mình thật may mắn với một món quà gọi là cuộc sống nhưng tôi vẫn không thể dựa vào vận may trong những vấn đề liên quan đến an toàn và tự do tài chính của mình. Trong những chương sau của Phần 1, bạn sẽ biết để không chỉ gia tăng và bảo vệ dòng lưu kim của mình mà còn để cải thiện vận may của mình hơn, bằng trí tuệ chứ không chỉ bằng hên xui. Và bạn sẽ bắt đầu khôn ngoan hơn nếu bạn tìm kiếm những lời khuyên thích hợp từ những nhà tư vấn thích hợp.
NHỮNG LỜI KHUYÊN THÍCH HỢP TỪ NHỮNG NHÀ TƯ VẤN THÍCH HỢP
Có lần tôi xem một chương trình truyền hình, trong đó một phụ nữ đau khổ tâm sự: “Hình như tôi luôn thu hút những người đàn ông không thích hợp với mình”. Người nữ dẫn chương trình mỉm cười nói: “Thu hút được đàn ông là một điều tốt. Nhưng vấn đề của chị là chị đã trao số điện thoại của mình cho những người đàn ông không thích hợp”.
Người cha giàu bảo: “Nếu chỉ vì người ta có tấm danh thiếp với cái tên của một tập đoàn tài chính lớn và một chức danh lớn, chẳng hạn như Phó Chủ tịch, cũng không có nghĩa là họ biết tất cả về đầu tư. Rất nhiều người đã gọi điện cho những người không thích hợp và cho họ số điện thoại của mình”.
Mục đích của cuốn sách này không phải để đổ thừa cho ai đó đã làm bạn thua lỗ. Thay vì ngồi đổ thừa hay cãi nhau, tôi cho rằng tốt hơn chúng ta nên tự chịu trách nhiệm những gì đã xảy đến cho mình, rút kinh nghiệm, và tìm kiếm những lời khuyên thích hợp từ những nhà tư vấn thích hợp. Đó là việc mà Người cha giàu đã làm sau khi tôi đầu tư vào quỹ hỗ tương. Ông đưa tôi đến một nhà tư vấn thích hợp. Song ông cũng dạy tôi rằng mỗi nhà tư vấn đều có quan điểm riêng, và chúng ta cần phải học cách phân biệt lời khuyên nào là thích hợp.
MỘT LỜI ĐỘNG VIÊN
Hầu hết mọi người đều cố gắng làm việc chăm chỉ, sau đó họ trao những đồng tiền xương máu của mình cho một nhà quản lý và ngồi hy vọng hoặc cầu trời cho viên quản lý này sẽ là một nhà đầu tư khôn ngoan. Tôi cho rằng đó là một điều thích hợp đối với hầu hết những nhà đầu tư lười biếng và không sẵn lòng học hỏi, nhưng với sự thật thì như thế không những đầy rủi ro mà còn chẳng có gì vui vẻ hay chẳng có khả năng đem lại lợi nhuận gì cả.
Trước khi tiếp tục, tôi muốn đem đến cho bạn vài lời động viên. Khi tôi bắt đầu thấy rõ là chẳng thể giàu có nhanh chóng được và mình cần phải bắt đầu tự xây dựng hoặc mua sắm tài sản cho mình, tôi cảm thấy rất nản lòng. Vì vậy nên tôi hiểu rằng vào lúc này đây, bạn cũng đang nản lòng như thế khi nghĩ đến việc phải xây dựng hai hay ba loại tài sản khác nhau trong khi hiện nay bạn có thể chẳng có gì trong tay cả.
Bạn thân mến, tôi muốn gởi đến bạn vài lời động viên: Hãy nghĩ đến việc xây dựng hoặc tìm kiếm hai hay ba loại tài sản này như thể bạn đang bỏ thời gian ra để học chơi hai hay ba trò chơi khác nhau. Chẳng hạn như bạn hãy tự nhủ: “Tôi sẽ đầu tư mười năm để học chơi bóng bàn, quần vợt và đánh golf”. Dù lúc này bạn chẳng biết gì về những môn thể thao này cả nhưng rất có thể mười năm sau, bạn sẽ trở thành một vận động viên cừ khôi của cả ba môn. Bạn sẽ giỏi giang hơn nhiều so với bạn bè mình, nhất là khi họ chẳng buồn tập luyện gì cả trong suốt mười năm đó.
Và điều đó cũng diễn ra với tiền bạc và đầu tư. Tôi đã vất vả suốt nhiều năm. Sau 10 năm, tôi trở nên khá giỏi trong trò chơi này, dù số điểm của tôi chưa được tốt lắm. Sau 20 năm, tôi lại càng giỏi hơn và số điểm ghi được càng ngày càng cao hơn. Ngày nay, tôi kiếm được nhiều tiền hơn một số bạn bè của mình, những người từng kiếm tiền giỏi hơn khi chúng tôi còn trẻ.
Bạn không cảm thấy mình thông minh ư? Tôi cũng vậy. Tôi học hành chăm chỉ nhưng rất chậm, và tôi tìm cách tập trung quanh mình những người thông minh. Bạn sợ bắt đầu ư? Tôi cũng vậy. Và thế là một lần nữa, tôi tìm những người bạn có thể giúp tôi bắt đầu. Nếu bạn đã đọc cuốn Dạy Con Làm Giàu – tập 1, bạn sẽ thấy là tôi đã bắt đầu với những người bạn, Larry Clark và Kim, ngồi trong một cabin trơ trọi giữa trời tuyết để lên kế hoạch 10 năm cho cuộc đời mình. Mười năm sau, chúng tôi hoàn toàn tự do về tài chính.
Như Người cha giàu đã nói: “Bất cứ điều gì cũng có thể nếu chúng ta tự cho mình có đủ thời gian”.
ĐIỀU GÌ CÓ Ý NGHĨA HƠN VỚI BẠN
Nhiều người bảo: “Lời khuyên của anh thật quá mạo hiểm”.
Tôi trả lời: “Tôi không khuyên gì cả. Tôi chỉ giải thích cách làm thế nào mà những người giàu có thể ngày càng giàu hơn>
Rồi họ nói: “Với hầu hết mọi người, những gì anh viết đều không thể thực hiện được”.
Tôi đáp: Không phải là không thể thực hiện được mà là không chắc sẽ thực hiện được. Tôi đã làm được và rất nhiều người giàu có đã làm được. Tôi tin rằng mỗi cá nhân sẽ tự quyết định xem điều đó có thể thực hiện được hay không. Khi mới bắt đầu, tôi cũng đã nghĩ rằng điều đó là không thể và suốt nhiều năm, tôi đã cố gắng phấn đấu. Nhưng hôm nay thì chỉ trong một ngày, tôi kiếm được nhiều tiền hơn rất nhiều người khác kiếm được trong cả đời họ. Đó là vấn đề chọn lựa của mỗi cá nhân. Chúng ta đang sống trên một đất nước tự do mà”.
Điều gì có ý nghĩa hơn với bạn? Tôi biết rằng những gì tôi làm và những gì tôi viết ở đây không phải là một con đường bằng phẳng. Tôi đã chọn một con đường chông gai bởi vì đối với tôi, một con đường bằng phẳng chẳng có ý nghĩa gì cả. Với tôi, thật chẳng có ý nghĩa gì khi:
1. Có một công việc và là một nhân viên, làm việc chăm chỉ vì một cái không thuộc sở hữu của mình. Và nếu tôi ngưng làm việc thì dòng lưu kim của tôi cũng chấm dứt.
2. Bắt đầu bỏ tiền vào quỹ hưu trí từ năm 25 tuổi, ngâm nó trong đó và chẳng thấy mặt mũi nó đâu mãi cho đến khi 65 tuổi. Tôi muốn tiền bạc của mình quay lại với mình sau chưa tới 5 năm và tôi muốn giữ các tài sản. Tôi không muốn phải mổ thịt cái tài sản đó thì mới thu hồi tiền vốn về được.
3. Thả tiền trên đồng cỏ trong suốt 40 năm, bỏ mặc chúng trước sự cướp bóc của những kẻ chăn bò, những kẻ lừa đảo và những biến động thị trường. Khoan hãy nói đến những kẻ chăn bò và bọn lừa đảo, chỉ riêng các quỹ hỗ tương hầu hết đều bắt bạn phải thanh toán chi phí quản lý hàng tháng là 1,5% một năm, ngay cả khi họ bảo là không cần tốn kém gì cả. Suốt 40 năm cộng lại, thử nghĩ xem số tiền tích lũy đó sẽ lớn đến mức nào, bất kể bạn có thu được đồng nào từ nó hay không.
Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.