Cách đó vài cây số về phía Nam, cái bóng khổng lồ của một chiếc ô tô hai cầu nhãn hiệu Land Rover đang băng qua bãi đậu xe vắng tanh của nghĩa trang Brooklyn Hill.

Ở góc phải kính chắn gió có một tấm thẻ bọc nhựa cho biết tên và nghề nghiệp của người điều khiển xe:

Chiếc xe đậu lại gần lối vào. Người đàn ông từ trong xe bước ra chỉ mới ba mươi tuổi. Với thân hình vạm vỡ, chiếc áo măng tô vạt thẳng và bộ com lê cắt rất khéo, ở anh toát ra vẻ vững chãi và lịch lãm, song ánh mắt đặc biệt của anh – một mắt xanh lơ và một mắt xanh ve – lại vương vấn nỗi buồn man mác.

Không khí lạnh và buốt. Sam Galloway thắt lại khăn và thổi thổi lại hai bàn tay cho ấm. Anh bước trên lớp tuyết đi về phía cổng. Vào giờ này, cổng nghĩa trang vẫn còn đóng kín. Nhưng năm ngoái Sam đã tặng nghĩa trang một khoản tiền để tu bổ các ngôi mộ, nhờ vậy mà anh có một chiếc chìa khoá cổng riêng.

Từ một năm nay, anh đến đây mỗi tuần một lần, bao giờ cũng vào buổi sáng, trước khi đến bệnh viện làm việc. Một nghi lễ đã trở thành thói quen khó bỏ.

Cách duy nhất để được ở bên cô ấy đôi chút…

Sam mở thanh chắn bằng gang – thông thường chỉ bảo vệ mới được làm như vậy – và bật hệ thống đèn chiếu rồi máy móc bước qua các lối đi.

Đó là một nghĩa trang rộng lớn nhiều thung lũng, nom như một công viên. Mùa hè, rất nhiều người đến đây đi dạo và tận hưởng sự đa dạng của cây cối cùng những con đường rợp bóng mát. Nhưng sáng nay, không một tiếng chim hót hay một động tĩnh nào khuấy đảo bầu không khí yên ắng chốn này, ngoài những bông tuyết lặng lẽ đóng dần thành từng lớp.

Đi được khoảng ba trăm mét, Sam tới trước ngôi mộ của vợ anh.

Tuyết đã phủ kín hoàn toàn tấm bia mộ bằng đá granit màu hồng. Sam lấy tay áo măng tô phủi lớp tuyết bên trên đi làm hiện ra hàng chữ:

Không thể nắm bắt được.

– Chào em, – anh nói bằng giọng nhẹ nhàng, – sáng nay lạnh quá, phải không?

Một năm nay kể từ ngày Federica qua đời, Sam vẫn tiếp tục nói chuyện với cô như thể cô còn sống.

Thế nhưng Sam Galloway chẳng có vẻ gì là một người cuồng tưởng. Anh không tin vào sự tồn tại của Chúa cũng chẳng tin vào giả thiết về một cuộc sống ở thế giới bên kia. Nói đúng hơn, Sam chẳng tin điều gì khác ngoài y học. Anh là một bác sĩ nhi xuất sắc và tất cả mọi người đều công nhận rằng anh luôn tỏ ra hết sức đồng cảm với các bệnh nhân của mình. Dù còn khá trẻ, nhưng anh đã có nhiều bài viết được đăng trên các tạp chí y khoa và ngay khi vừa tốt nghiệp khoá đào tạo chủ nhiệm khoa, anh đã nhận được lời mời của khá nhiều bệnh viện tên tuổi.

Sam từng chuyên về một trong các lĩnh vực thuộc ngành tâm thần học, sức bền va, vốn bắt nguồn từ nguyên tắc ngay cả những người từng gục ngã trước những khủng hoảng ghê gớm cũng vẫn có thể tìm được nghị lực để đứng dậy chứ không cam chịu khuất phục số phận bất hạnh. Như vậy một phần công việc của anh là phục hồi những tổn thương tinh thần nặng nề nhất mà một số đứa trẻ phải gánh chịu: bệnh tật, bạo hành, hiếp dâm, một người thân qua đời sớm…

Song cho dù anh rất thành công trong việc giúp đỡ các bệnh nhân của mình vượt qua nỗi đau để tìm lại tự chủ trong cuộc sống, nhưng dường như Sam lại không thể áp dụng được những lời khuyên mà anh vẫn dùng với họ cho chính bản thân mình. Quả thực là anh đã suy sụp trước sự ra đi của vợ anh cách đây một năm.

Giữa Federica và anh là một câu chuyện phức tạp. Họ quen biết nhau từ lúc bắt đầu bước vào tuổi thiếu niên và cả hai cùng lớn lên tại Bedford-Stuyvesant, một khu phố tệ nạn của Brooklyn nổi tiếng với những tên bán ma tuý hạng nặng và số vụ giết người kỷ lục.

Xuất thân từ Colombia, cha mẹ của Federica đã bỏ trốn khỏi những con phố Medellìn khi cô mới lên sáu mà không hề biết rằng họ đang chạy từ một địa ngục này sang một địa ngục khác. Họ đặt chân lên đất Mỹ chưa được một năm thì người cha qua đời vì một viên đạn lạc từ một trận đấu súng giữa hai băng đảng của khu phố. Federica còn lại một mình với người mẹ chìm dần trong rượu, bệnh tật và nghiện hút.

Cô đi học ở một trường tồi tàn, giữa những đống rác rưởi và xác những chiếc xe bị thiêu cháy. Không khí gần như nghẹt thở, xung quanh như có lửa điện và những ta bán lẻ ma tuý luôn rình rập ở mọi góc đường.

Năm mười một tuổi, ăn mặc như một thằng con trai, chính bản thân cô cũng từng đi bán lẻ ma tuý trong các khu crack house[1] bẩn thỉu trên đại lộ Bushwick. Vì lúc đó cô đang sống ở Brooklyn giữa những năm 1980 và đây là cách duy nhất để có được lượng ma tuý mà mẹ cô cần. Chính mẹ cô là người đã dạy cô quya tắc bán chác cơ bản: không bao giờ được rời tay khỏi hàng khi chưa cầm được những đồng đô là từ tay khách.

Ở trường, cô đã gặp hai cậu con trai nhỏ tuổi hơn cô một chút và có vẻ khác với những đứa trẻ khác: Sam Galloway và Shake Powell. Lúc nào cũng ôm một cuốn sách trong tay, Sam là cậu học trò thông minh trong lớp, một cậu bé cô đơn được và nuôi dưỡng. Cậu cũng là đứa “Trắng” duy nhất ở trường, điều mang lại cho cậu khá nhiều phiền phức trong cái môi trường mà đa số là người Mỹ gốc Phi này.

Shake là hiện thân của sức mạnh tự nhiên. Mới mười ba tuổi, trông cậu đã cao to và vạm vỡ chẳng kém gì đám thanh niên trong khu, song dưới lớp vỏ bọc của một tên nhóc càn quấy lại ẩn giấu một tâm hồn nhạy cảm thực sự.

Cả ba đứa trẻ đã cùng hợp sức để có thể tồn tại được trong môi trường điên loạn bao quanh chúng. Sự tương hỗ và tình bạn của chúng dần được xây dựng nhờ vào những tính cách bổ sung cho nhau và mỗi đứa đều tìm được cân bằng nhờ vào hai đứa còn lại. Con bé người Colombia, thằng bé da Trắng và thằng bé da Đen: Trái tim, Trí tuệ và Sức mạnh.

Cùng lớn lên, họ vẫn tiếp tục tránh xa tối đa vòng quay điên cuồng của khu phố. Họ đã chứng kiến quá đủ những tàn phá của ma tuý đối với những người sống quanh họ để không bao giờ muốn đụng vào nó.

Sam và Federica chẳng bao giờ mơ tưởng có ngày học sẽ thoát ra khỏi vũng bùn của nhân loại ấy. Ở đó, mạng sống của con người chỉ treo trên đầu sợi chỉ. Tính mạng lúc nào cũng bị đe doạ khiến người ta chẳng bao giờ nghĩ đến những dự định dài hạn. Họ hầu như chẳng có tham vọng gì vì mọi người xung quanh cũng chẳng ai có cả.

Vậy mà trái với mọi mong đợi và nhờ vào những hoàn cảnh thuận lợi, cả hai đã cùng thoát ra khỏi nơi đó. Trở thành bác sĩ, Sam đã kéo luôn cô bạn thời thơ ấu theo mình và kết hôn với cô như một lẽ tự nhiên.

Những bông tuyết nặng và dày vẫn tiếp tục rơi trên nghĩa trang. Sam không rời mắt khỏi tấm ảnh người vợ. Trong ảnh, Federica cuộn tóc thành một búi tròn quanh một cây bút lông dài. Cô đeo tấm tạp dề muôn thuở mà cô vẫn đeo mỗi khi vẽ tranh. Chính Sam đã chụp tấm ảnh này. Nó hơi mờ. Dễ hiểu thôi: Federica chẳng bao giờ để cho ai chụp mình.

Ở bệnh viện, không ai biết nguồn gốc xuất thân của Sam và anh cũng chẳng bao giờ nói với ai về điều đó. Ngay cả lúc còn sống với cả Federica, rất ít khi anh quay trở lại nơi mà họ đã rời bỏ. Phải nói thêm rằng giao tiếp không phải thế mạnh lớn nhất của vợ anh. Để tự bảo vệ mình chống lại tuổi thơ đen tối, ngay từ khi còn nhỏ, cô đã thông qua hội hoạ để xây cho mình một thế giới nơi chẳng có gì có thểm xâm phạm được tới cô. Cái lớp vỏ ấy dày tới mức khi đã rời Bed-Stuy rất lâu, cô vẫn khôgn cởi bỏ nó. Cùng thời gian, Sam từng tự nhủ rằng rồi anh cũng “chữa lành” được cho cô, giống như anh đã chữa khỏi cho rất nhiều bệnh nhân. Song mọi thứ không diễn ra như vậy. Những tháng trước khi qua đời, càng ngày Federica càng thu mình vào thế giới của hội hoạ và yên lặng.

Rồi khoảng cách giữa cô và Sam càng ngày cang tăng lên.

Cho tới cái buổi tối tàng tóc ấy, khi mở cửa nhà, anh bác sĩ trẻ phát hiện ra rằng vợ mình đã quyế định rời xa cõi đời vì cuộc sống đối với cô đã trở nên không thể chịu đựng nổi.

Sam đột ngột bị rơi vào trạng thái thẫn thờ. Chưa bao giờ Federica gửi cho anh một tín hiệu thực sự nào chứng tỏ cô muốn tự tử. Thậm chí anh còn nhớ những ngày gần đây cô có vẻ rất thanh thản. Giờ thì anh hiểu, đó chỉ là vì cô đã quyết định từ trước và bằng cách nào đó, cô đã buông mình theo giải pháp tuyệt mệnh này như một sự giải thoát bản thân.

Sam đã trải qua đủ mọi tâm trạng: tuyệt vọng, xấu hổ, bất mãn… Và đến tận hôm nay, không một ngày nào trôi qua mà anh không tự hỏi:

Có điều gì lẽ ra mình phải làm mà mình lại bỉ qua chăng?

Cảm giác ân hận giày vò anh khiến anh không thể nào chôn vùi quá khứ. Nhất định không thể có chuyện anh “làm lại cuộc đời”. Anh vẫn đeo nhẫn cưới ở ngón tay, làm việc bảy mươi tiếng đồng hồ mỗi tuần và thường xuyên ở lại nhiều đêm liên tục trong bệnh viện.

Có những lúc, anh nuôi dưỡng trong tâm trí một cảm giác giận giữ đối với Federica, trách móc cô đã bỏ đi mà không để lại bất cứ một thứ gì cho anh bấu víu: không một lời từ biệt, không một lời giải thích. Chẳng bao giờ anh biết được chính xác điều gì đã đưa cô tới hành động bí ẩn và riêng tư ấy. Nhưng cuộc sống là như vậy. Có những câu hỏi chẳng bao giờ tìm được câu trả lời và anh buộc phải chấp nhận điều đó.

Tất nhiên, tự đáy lòng, anh vẫn biết vợ mình chưa bao giờ chữa khỏi vết thương thời thơ ấu. Trong tâm trí, cô vẫn sống giữa những chung cư tồi tàn tại Bed-Stuy, bị bao vây bởi bạo lực, sợ hãi và những mảnh vỡ của lọ đựng ma tuý.

Có những vết thương không bao giờ vãn hồi hay chữa lành được. Anh phải thừa nhận điều này dù hàng ngày anh vẫn khẳng định với các bệnh nhân của mình điều ngược lại.

Ở cuối nghĩa trang, một thân cây già oằn mình dưới sức nặng của tuyết.

Sam châm một điếu thuốc và như mỗi tuần, anh kể cho vợ nghe những sự kiện quan trọng xảy ra trong những ngày vừa qua.

Một lúc sau, anh thôi không nói nữa. Anh chỉ đứng đó, ở bên cô, để cho mình bị xâm chiếm bởi những kỷ niệm đang trào dâng. Cái lạnh giá buổt khiến mặt anh cứng đờ lại. Được những bông tuyết xoáy tròn bao bọc, bám đầy trên tóc và trên bộ râu mới mọc, anh cảm thấy rất dễ chịu. Ở bên cô.

Đôi khi, giữa đêm, sau những phiên trực mệt nhoài, anh thấy mình có một khả năng cảm nhận rất lạ, gần như một thứ ảo giác: dường như anh nghe thấy tiếng của Federica và thoáng thấy bóng cô trong một góc phòng hoặc trên hành lang bệnh viện. Anh biết rất rõ tất cả những điều đó đều không có thực, nhưng anh vẫn chấp nhận chúng như thể đó là một cách giúp anh còn được ở bên cô đôi chút.

Khi cái lạnh trở nên khó chịu, Sam quyết định trở ra chỗ đậu xe. Nhưng đang đi nửa chừng thì đột nhiên anh quay lại.

– Em biết không, đã từ lâu anh muốn nói với em một điều, Federica…

Giọng anh lạc hẳn đi.

– Một điều mà anh chưa bao giờ thú thực với em… một điều anh chưa bao giờ nói với bất kỳ ai…

Anh dừng lại trong giây lát, như thể chính anh cũng không tin chắc mình muốn tiếp tục lời xưng tội.

– Anh chưa bao giờ nói với em điều đó bởi vì… nếu thực sự em đang ở trên kia, có lẽ em đã biết cả rồi.

Chưa bao giờ anh cảm nhận rõ rệt sự hiện diện của vợ mình như buổi sáng hôm nay. Có thể là do khung cảnh không thực, do màu trắng toát bao trùm quanh anh và mang lại cho anh cảm giác như anh đang ở giữa lưng chừng trời.

Rồi anh nói rất lâu, không hề dừng lại, và anh thú nhận với cô điều đã xé nát trái tim anh từ bao năm nay.

Đó không phải một lời tự thú về chuyện ngoại tình, không phải vấn đề tình cảm vợ chồng, không phải chuyện tiền bạc. Đó là một chuyện khác.

Nghiêm trọng hơn nhiều.

Nói xong, anh cảm thấy trống rỗng và mệt mỏi.

Trước khi quay bước, anh dồn hết sức lực thì thầm:

– Anh chỉ hy vọng em vẫn yêu anh…