THÁI ĐỘ

Khi diễn thuyết tại một hội nghị về kỹ năng lãnh đạo, tôi thường yêu cầu mọi người trả lời hai câu hỏi sau:

Hãy viết tên người bạn mà bạn ngưỡng mộ nhất.

Hãy viết bạn ngưỡng mộ nhất điều gì ở người bạn đó.

Tôi muốn bạn dành vài giây suy ngẫm hai câu hỏi trên trước khi đọc tiếp. Bạn sẽ có một sự khám phá thú vị và quan trọng. Điều bạn ngưỡng mộ nhất về người bạn của mình có thể liên quan đến thái độ. Khi mọi người tham dự hội nghị trả lời xong, tôi liệt kê 25 câu trả lời đầu tiên lên máy chiếu cho họ xem. Những câu trả lời đề cập đến thái độ được tôi dánh dấu chữ A bên cạnh, những câu trả lời liên quan đến kỹ năng được đánh chữ S, những câu trả lời liên quan đến ngoại hình được đánh chữ L. Kết quả có tới 95% câu trả lời chọn “thái độ” là yếu tố mà mọi người ngưỡng mộ về bạn của mình.

Mục sư đạo Cơ đốc Charles Swindoll đã nói: “Càng sống lâu, tôi càng nhận ra sự ảnh hưởng của thái độ trong cuộc sống. Đối với tôi, thái độ quan trọng hơn sự thật, quan trọng hơn quá khứ, giáo dục, tiền bạc, hơn cả hoàn cảnh, hơn những lần thất bại và thành công, hơn cả những gì người khác nghĩ, nói hoặc làm. Nó còn quan trọng hơn ngoại hình, năng khiếu hoặc kỹ năng. Thái độ sẽ xây dựng hoặc sẽ phá hủy một công ty, một nhà thờ hay một gia đình. Mỗi ngày, chúng ta có một sự chọn lựa về thái độ của mình cho ngày hôm đó. Chúng ta không thể thay đổi quá khứ, cũng không thể thay đổi sự thật rằng mọi người sẽ hành động theo cách của họ. Chúng ta cũng không thể thay đổi được những điều chắc chắn xảy ra. Chúng ta chỉ có thể “tấu lên” một “giai điệu” mà chúng ta có, đó chính là thái độ. Tôi tin rằng cuộc sống là 10% những gì xảy ra với tôi, 90% còn lại là cách tôi phản ứng với nó. Bạn cũng thế − chúng ta chịu trách nhiệm về thái độ của chính mình”.

Thái độ là điểm tạo nên sự khác biệt trong việc lãnh đạo người khác. Tâm tính của một nhà lãnh đạo rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến suy nghĩ và cảm xúc của những người đi theo anh ta. Những nhà lãnh đạo tầm cỡ hiểu rằng thái độ đúng đắn sẽ tạo nên một môi trường chuẩn mực, khuyến khích những người đi theo có những phản ứng tích cực.

THÁI ÐỘ LÀ TÀI SẢN QUÝ NHẤT CỦA CHÚNG TA

Thái độ có thể không phải là tác nhân giúp chúng ta trở thành nhà lãnh đạo tầm cỡ. Nhưng nếu không có thái độ tích cực, chúng ta sẽ không bao giờ phát triển hết khả năng của mình. Thái độ là một tài sản lớn giúp chúng ta có được lợi thế lớn hơn những người có suy nghĩ tiêu cực. Nhà văn Walt Emerson đã nói: “Những gì tồn tại trước và sau chúng ta là những vấn đề rất nhỏ so với những gì tồn tại trong chúng ta”.

Theo báo cáo Cos Report về doanh nghiệp tại Hoa Kỳ năm 1983 thì có tới 94% trong tổng số 500 nhà lãnh đạo doanh nghiệp thành đạt cho biết chính thái độ là yếu tố quyết định sự thành công của họ nhiều hơn bất kỳ phẩm chất nào khác.

Trong một lần khảo sát, Công ty Tư vấn Robert Half International tại San Francisco đã yêu cầu các phó chủ tịch và giám đốc nhân sự của 100 công ty lớn nhất Hoa Kỳ nói rõ lý do quan trọng nhất để sa thải một nhân viên. Những câu trả lời của họ rất thú vị, trong đó khẳng định tầm quan trọng của thái độ đối với công việc kinh doanh:

• Trình độ kém: 30%

• Không có khả năng hợp tác với đồng nghiệp: 17%

• Nói dối hoặc không trung thực: 12%

• Có thái độ tiêu cực: 10%

• Thiếu động cơ làm việc: 7%

• Không thực hiện hoặc từ chối làm theo chỉ dẫn: 7%

• Những nguyên nhân khác: 8%

Mặc dù “trình độ kém” đứng ở vị trí đầu tiên trong bảng liệt kê, song năm vị trí tiếp theo đều là các vấn đề về thái độ.

Học viện Carnegie có lần đã nghiên cứu lý lịch của 10 nghìn người, và kết luận rằng 15% thành công của những người thành đạt là nhờ kỹ năng chuyên môn, còn lại 85% là do tính cách. Nghiên cứu cũng đã chỉ ra nét tính cách quan trọng nhất là thái độ.

Thái độ của chúng ta quyết định những gì chúng ta nhìn thấy và cách chúng ta chế ngự cảm xúc bản thân. Đó là hai nhân tố quan trọng định đoạt thành công của chúng ta.

Những gì chúng ta nhìn thấy. Tâm lý 101 đã dạy tôi rằng, chúng ta nhìn thấy những gì chúng ta sẵn sàng nhìn thấy. Một người đàn ông không tìm thấy cái cưa tốt nhất của mình đâu, nên nghi ngờ cậu con trai nhà hàng xóm thích đục đẽo những mẩu gỗ đã lấy cắp nó. Cả tuần sau đó, ông ta thấy hoạt động nào của cậu bé cũng đều đáng ngờ, từ cử chỉ, giọng nói đến cách đi đứng. Đến khi ông vô tình đụng phải cái cưa nằm sau chiếc bàn bào, thì ông không còn thấy cậu bé đáng ngờ chút nào nữa.

Cuốn Beliefs Can Influence Attitude (Niềm tin có thể ảnh hưởng đến thái độ) của Nell Mohney đã minh chứng sâu sắc sự thật này. Mohney kể về một cuộc thử nghiệm được tiến hành tại khu vực vịnh San Francisco. Hiệu trưởng một trường học nọ mời ba giáo sư cùng đến và nói: “Vì ba thầy là những giáo viên ưu tú nhất trong trường, chúng tôi sẽ giao 90 sinh viên có chỉ số IQ cao nhất cho các thầy giảng dạy đến hết năm tới, xem các em có thể tiếp thu được bao nhiêu”. Toàn bộ cán bộ giảng dạy của khoa và sinh viên đều rất vui mừng.

Một năm trôi qua, cả giảng viên và sinh viên đều làm việc rất tích cực. Các giáo sư thì dạy cho những sinh viên giỏi nhất, còn những sinh viên thì nhận được sự quan tâm gần gũi và được hướng dẫn từ những giáo viên có trình độ chuyên môn cao nhất. Kết thúc cuộc thử nghiệm, những sinh viên này tiến bộ hơn những sinh viên khác từ 20-30%.

Thầy hiệu trưởng lại mời ba giáo sư đến văn phòng và ôn tồn nói: “Tôi xin nói thật rằng, 90 sinh viên mà các thầy giảng dạy năm qua không phải là những sinh viên thông minh nhất. Họ là những sinh viên bình thường mà chúng tôi đã chọn ngẫu nhiên trong trường”.

Ba giảng viên đồng thanh: “Vậy ra chúng tôi là những giáo viên rất xuất sắc”.

Thầy hiệu trưởng tiếp tục: “Tôi cũng xin thú nhận rằng, các thầy cũng không phải là những giáo viên giỏi nhất. Tên của các thầy được lựa chọn ngẫu nhiên trong danh sách giảng viên mà thôi”.

“Điều gì đã tạo nên sự khác biệt này?”, các thầy thắc mắc, “Vì sao 90 sinh viên đó đã rất xuất sắc trong suốt cả năm?”

      Sự khác biệt đó nằm ở kỳ vọng của các giảng viên. Kỳ vọng của chúng ta liên quan mật thiết đến thái độ của chúng ta. Có thể những điều mong đợi đều không thành, nhưng chúng sẽ quyết định thái độ của chúng ta.

Cách chúng ta chế ngự cảm xúc của mình. Tôi không có ý cho rằng, thái độ của chúng ta quyết định xúc cảm của chúng ta. Có một sự khác biệt lớn giữa cảm xúc của chúng ta và cách chúng ta làm chủ cảm xúc đó. Ai cũng phải trải qua những giây phút tồi tệ trong đời. Thái độ của ta không thể ngừng được cảm xúc của ta, nhưng nó sẽ ngăn không cho cảm xúc chế ngự chúng ta.

Một cuộc điều tra chỉ ra rằng, những người có vấn đề về cảm xúc có thể bị tai nạn giao thông nhiều hơn 114% so với những người có cảm xúc ổn định. Cuộc điều tra đưa ra cảnh báo: cứ năm nạn nhân bị tai nạn chết người, thì một trong số họ đã có cãi vã trước đó khoảng sáu giờ đồng hồ.

NGƯỜI CÓ THÁI ĐỘ TIÊU CỰC KHÓ CÓ THỂ THÀNH CÔNG

Trong cuốn Power of the Plus Factor (Sức mạnh của hệ số cộng), tác giả Norman Vincent Peale kể lại: “Có lần, tôi dạo bước trên những con đường nhỏ quanh co của thành phố Cửu Long ở Hong Kong và đến một tiệm xăm hình. Cửa sổ của tiệm giăng đầy những mẫu hình xăm. Ở đây, bạn có thể xăm mỏ neo, lá cờ, người cá hay bất cứ hình gì trên ngực, trên cánh tay. Nhưng mẫu xăm khiến tôi chú ý nhất là dòng chữ “Sinh ra để thất bại”. Tôi ngạc nhiên bước vào, chăm chú nhìn dòng chữ và hỏi nghệ nhân xăm hình người Trung Quốc: “Đã có ai nhờ anh xăm dòng chữ kinh khủng này trên người chưa”

“Có, cũng thỉnh thoảng”, nghệ nhân trả lời. Tôi liền bảo: ”Nhưng tôi thật không thể tin một người đầu óc bình thường lại làm việc đó”.

Người Trung Quốc này vỗ nhẹ lên trán của anh ta rồi bập bõm nói câu tiếng Anh: “Xăm trong đầu trước khi xăm trên người”.”

Một khi tư tưởng của chúng ta bị “xăm hình” với những suy nghĩ tiêu cực, thì cơ hội cho sự thành công lâu dài của chúng ta cũng sẽ giảm đi. Chúng ta không thể nào tiếp tục sống mà không thật sự tin tưởng vào chính mình. Nhiều người tự hủy hoại bản thân mình bởi những suy nghĩ tiêu cực.

Thế giới thể thao luôn ca ngợi Arnold Palmer − thành viên của đội golf Arnie. Ông được xem là ngôi sao của mọi thế hệ nhưng chưa bao giờ khoe khoang thành tích của mình. Mặc dù đã giành hàng trăm chiếc cúp và giải thưởng, nhưng trong phòng làm việc của ông chỉ trưng bày duy nhất chiếc cúp méo mó mà lần đầu tiên ông giành được trong giải Golf Canada mở rộng năm 1955. Ngoài ra, còn có một khung chữ treo trên tường với những dòng chữ lý giải vì sao ông thành công cả trên sân golf và trong cuộc sống:

Nếu bạn nghĩ bạn sẽ bị đánh bại, thì bạn sẽ bị đánh bại.

Nếu bạn nghĩ bạn không can đảm, thì bạn sẽ là kẻ nhát gan.

Nếu bạn muốn chiến thắng, nhưng lại nghĩ mình không thể,

thì gần như chắc chắn bạn sẽ không giành được chiến thắng.

Nhưng trận chiến của cuộc đời không phải luôn luôn

thuộc về kẻ mạnh hơn hay nhanh hơn.

Sớm hay muộn người chiến thắng,

sẽ là người nghĩ rằng anh ta có thể.

Có gì khác nhau giữa một tay golf chiến thắng trong một trận đấu và Arnold Palmer? Năng lực hay may mắn? Tuyệt đối không! Sự khác biệt phải là một cái gì đó hơn hẳn năng lực. Đó là chính là thái độ. Những người có suy nghĩ tiêu cực có thể bắt đầu một công việc trôi chảy, có thể có một vài ngày may mắn và thắng một trận đấu. Nhưng không sớm thì muộn (thường là sớm), thái độ tiêu cực sẽ nhấn chìm họ.

CHÚNG TA CHỊU TRÁCH NHIỆM VỀ THÁI ĐỘ CỦA MÌNH

Cuộc đời luôn đầy ắp sự bất ngờ. Việc điều chỉnh thái độ của chúng ta là dự án cho cả cuộc đời.

Kẻ bi quan phàn nàn về gió.

Người lạc quan mong đợi gió đổi thay.

Nhà lãnh đạo khéo léo điều chỉnh cánh buồm.

Cha tôi, Melvin Maxell, luôn là người hùng của tôi. Một trong những điểm mạnh của ông là luôn có thái độ tích cực. Một lần đến thăm gia đình tôi, cha tôi mở vali của mình ra, tôi thấy có hai quyển sách nói về thái độ.

Tôi hỏi ông: “Cha à, cha đã 70 tuổi rồi và luôn có thái độ tuyệt vời. Sao cha vẫn đọc những cuốn sách này?”

Cha nhìn vào mắt tôi và nói: “Con trai, cha vẫn phải tiếp tục tư duy. Cha có trách nhiệm học tập để có và duy trì được thái độ đúng đắn. Điều này không tự nhiên mà có đâu con”.

Đó là bài học cho tất cả chúng ta. Chúng ta lựa chọn thái độ mà chúng ta đang có. Tôi rất ngạc nhiên khi nhiều người trưởng thành không chịu trách nhiệm về thái độ của họ. Nếu họ cáu gắt hay có thái độ cục cằn, họ đổ tội rằng “Vì tôi thức dậy bên trái giường”. Khi thất bại ám ảnh cuộc sống của họ, họ liền bảo “Số tôi là số khổ”. Khi mọi người trong gia đình thành công, còn họ thì không, họ bảo “Tôi lẽ ra phải được sinh ra sớm hơn (hay muộn hơn)”. Khi hôn nhân đổ vỡ, họ tin rằng họ đã cưới nhầm người. Khi ai đó giành mất vị trí họ mong muốn, họ cho rằng vì họ không có thiên thời, địa lợi. Họ đổ lỗi cho mọi người về những vấn đề của họ.

Khi ta biết chịu trách nhiệm toàn bộ về thái độ của mình, khi đó chúng ta thật sự trưởng thành.

Cố vấn của Tổng thống Lincoln có lần đã giới thiệu một ứng cử viên vào nội các của ông. Nhưng Lincoln đã từ chối và nói: “Tôi không thích khuôn mặt anh ta”.

“Nhưng, thưa Tổng thống, anh ta không thể chịu trách nhiệm cho khuôn mặt của mình được”, người cố vấn khăng khăng nói.

“Tất cả những người đàn ông ngoài 40 tuổi đều phải có trách nhiệm với khuôn mặt của anh ta”, Lincoln đáp và chủ đề này được chấm dứt. Bất kể bạn nghĩ gì về thái độ của mình, nó đều biểu hiện trên khuôn mặt của bạn.

Một lần, tôi nhìn thấy dòng chữ “Đau khổ là một lựa chọn” dán trên cửa kính một chiếc xe hơi. Tôi tin điều này. Nó cũng giống câu chuyện về hai mẹ con nhà nọ cùng đi mua sắm trong dịp lễ Giáng sinh. Dòng người đông nghìn nghịt. Người mẹ bỏ cả bữa trưa vì phải mua sắm nhiều thứ. Bà thấm mệt và đói, chân lại đau ê ẩm khiến bà phát cáu.

Khi hai mẹ con rời gian hàng cuối cùng, bà hỏi con gái: ”Con có nhìn thấy người bán hàng kia đang nhìn mẹ khó chịu thế nào không?” Cô con gái đáp: “Ông ấy không nhìn mẹ khó chịu đâu. Mẹ đã nhìn ông ta như vậy khi mẹ bước vào”.

Chúng ta không thể lựa chọn sống bao nhiêu năm, nhưng có thể lựa chọn cách sống cho những năm ấy.

Chúng ta không thể làm chủ vẻ đẹp trên khuôn mặt mình, nhưng có thể làm chủ được nét mặt của mình.

Chúng ta không thể kiểm soát những giây phút khó khăn trong cuộc sống, nhưng có thể lựa chọn làm cho cuộc sống bớt khó khăn hơn.

Chúng ta không thể kiểm soát bầu không khí tiêu cực trên thế giới, nhưng có thể kiểm soát ”bầu không khí” trong suy nghĩ của mình.

Rất nhiều lần, chúng ta cố gắng kiểm soát những điều mà ta không thể. Trong khi đó, hiếm khi ta kiểm soát những gì ta có thể về thái độ của chúng ta.

VẤN ĐỀ KHÔNG PHẢI LÀ NHỮNG GÌ XẢY ĐẾN VỚI TÔI, MÀ LÀ NHỮNG GÌ DIỄN RA TRONG TÔI

Nhà sản xuất truyền hình Hugh Downs nói rằng, một người hạnh phúc không nhất thiết là người có hoàn cảnh tốt đẹp, mà là có thái độ nào đó. Rất nhiều người tin rằng, hạnh phúc là một điều kiện. Khi mọi chuyện tốt đẹp, họ vui vẻ. Ngược lại, khi mọi thứ tồi tệ, họ buồn rầu. Một số người cho rằng, hạnh phúc có thể được tìm thấy ở một địa điểm hoặc một địa vị nào đó. Một số khác cho rằng, hạnh phúc có được từ việc quen biết hoặc kết thân với một người đặc biệt nào đó.

Có một câu nói đầy triết lý khắc sâu trong tâm trí tôi: “Chúa chọn con đường chúng ta phải đi qua. Chúng ta chọn cách để đi qua con đường đó”. Câu nói này đã miêu tả thái độ của Viktor Frankl − chuyên gia tâm thần học người Australia − khi ông bị ngược đãi dã man trong trại tập trung của Đức quốc xã. Lời ông nói với những kẻ hành hạ mình đã truyền cảm hứng mãnh liệt đến hàng triệu người: “Có một thứ các người không thể lấy đi ở ta. Đó là cách ta lựa chọn thái độ để đáp lại những gì các người làm với ta. Tự do cuối cùng của một người là lựa chọn thái độ của mình trong mọi hoàn cảnh”.

Clara Barton, người sáng lập Hội Chữ thập đỏ Hoa Kỳ, thấu hiểu tầm quan trọng của việc lựa chọn thái độ đúng đắn ngay cả trong những tình huống tồi tệ. Bà không bao giờ cằn nhằn với bất kỳ ai. Có lần, một người bạn gợi lại một sự việc tàn nhẫn đã xảy ra với bà vài năm trước đó, nhưng Clara dường như không nhớ đến nó.

“Chị không nhớ những đau buồn đã xảy ra cho chị sao?” người bạn hỏi. Bà điềm tĩnh đáp: “Không, tôi nhớ rất rõ là tôi đã quên nó rồi”.

Nhiều người vì chịu đựng đau khổ và sự hận thù trong cuộc sống đã trở nên chua cay và cáu giận. Cuộc sống của họ đầy rẫy tiêu cực, thậm chí đối xử nhẫn tâm với người khác. Họ có khuynh hướng trở lại với nỗi đau đã qua, và cho rằng “Nó đã hủy hoại cuộc đời tôi”. Họ không nhận ra nỗi đau đó cần một thái độ ứng xử như thế nào. Chính thái độ sai lầm đã hủy hoại cuộc đời họ.

Học giả, tiểu thuyết gia C.S. Lewis từng nói: “Mỗi lần chọn lựa là mỗi lần bạn biến đổi bộ phận điều khiển trong mình. Cuộc đời có vô vàn lựa chọn. Điều bạn lựa chọn điều khiển có thể đưa bạn lên “thiên đường” hay xuống “địa ngục”.

THÁI ĐỘ CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO QUYẾT ĐỊNH THÁI ĐỘ CỦA NHỮNG NGƯỜI ĐI THEO HỌ

Lãnh đạo là sự ảnh hưởng. Mọi người có thể “nhiễm” thái độ của chúng ta khi tiếp xúc với chúng ta. Tôi hay nghĩ về sự ảnh hưởng của mình với tư cách một nhà lãnh đạo. Điều quan trọng là tôi luôn có thái độ tích cực, không chỉ vì thành công của chính mình, mà còn vì lợi ích của mọi người. Trách nhiệm của tôi phải được xem xét trên quan điểm của nhiều người, chứ không chỉ là suy nghĩ chủ quan.

Tiến sĩ Frank Crane nhắc chúng ta rằng, quả bóng sẽ bật trở lại một lực đúng bằng lực nó đã bị ném vào tường. Một định luật vật lý về lực tương tác: lực tác động bằng lực phản hồi cũng rất đúng trong sự ảnh hưởng. Lực tương tác sẽ tăng lên theo cấp số nhân với tầm ảnh hưởng của nhà lãnh đạo. Hành động của nhà lãnh đạo làm sự tác động trở lại tăng gấp nhiều lần vì có nhiều người đi theo họ. Hãy mỉm cười với mọi người, chắc chắn bạn sẽ nhận được nhiều nụ cười. Nóng giận với người khác thì bạn cũng sẽ nhận nhiều giận dữ như vậy.

Vào thời cổ đại, người Hy Lạp đã cố gắng đạt kỷ lục chạy “một dặm trong bốn phút”. Truyện dân gian Hy Lạp kể rằng, người Hy Lạp cho những con sư tử đuổi bắt các vận động viên đang chạy. Theo họ, làm vậy vận động viên sẽ chạy nhanh hơn. Vận động viên còn uống sữa cọp, tẩm bổ sức khỏe, cố gắng luyện tập, nhưng vẫn không thành công. Cuối cùng, họ kết luận là con người không thể chạy một dặm trong bốn phút hoặc ít hơn. Trong hơn 1.000 năm, mọi người ai cũng tin như thế. Kết cấu xương của con người không phù hợp, sức cản của gió quá lớn, phổi của chúng ta quá nhỏ và hàng trăm nguyên nhân khác.

Thế nhưng, như có phép lạ, vận động viên Roger Bannister đã chứng minh cho các bác sỹ, huấn luyện viên và hàng triệu vận động viên điền kinh khác − những người đã cố gắng và đã thất bại − thấy rằng tất cả đã sai. Anh đã phá kỷ lục chạy một dặm trong bốn phút. Kỳ lạ hơn là sau đó một năm, có đến 37 vận động viên đạt kỷ lục này. Năm sau nữa, số vận động viên phá vỡ kỷ lục đó lên đến con số 300. Trong một giải điền kinh đơn ở New York, 13/13 vận động viên tham gia đều đạt được tốc độ bốn phút/dặm.

Chuyện gì đã xảy ra khi không có đột phá trong huấn luyện; không ai tìm ra phương pháp để chế ngự “sức cản gió”; cấu trúc xương con người và sinh lý học không thể tiến hóa trong một thời gian ngắn như vậy? Chỉ có thái độ của con người đã thay đổi.

Bạn có thể hoàn thành mục tiêu đặt ra. Nếu ai nói bạn không kiên nhẫn, không thông minh, không làm việc chăm chỉ, không giỏi hơn đối thủ cạnh tranh của bạn, thì cũng không thành vấn đề. Nhưng sẽ là vấn đề nghiêm trọng nếu những lời nói đó xuất phát từ chính bản thân bạn.

Trong câu chuyện trên, rõ ràng là mọi người đều tin vào các chuyên gia cho đến khi vận động viên Roger Bannister xuất hiện. Tại sao các chuyên gia lại kiềm chế khả năng vươn lên của mọi người. Vì họ có sự ảnh hưởng với mọi người. Tôi tin là thái độ của một nhà lãnh đạo lan sang những người đi theo họ nhanh hơn hành động của họ. Thái độ biểu lộ ở nhân viên ngay cả khi họ không làm theo hành động của nhà lãnh đạo. Thái độ có thể được biểu lộ mà không cần diễn đạt bằng ngôn từ.

Thái độ của một nhà lãnh đạo tác động đến nhiều người. Đây là lý do giải thích tầm quan trọng của việc xem xét thái độ ứng viên vào chức danh quản lý. Khi tuyển chọn, các chuyên gia tâm lý đã chỉ ra những mặt cần phải được đánh giá kỹ: tham vọng, thái độ của họ đối với chính sách của công ty, thái độ với đồng nghiệp, kỹ năng giám sát, thái độ trước những yêu cầu quá mức về thời gian và sức lực. Một ứng viên không có sự cân bằng trong ít nhất một lĩnh vực trên có thể có thái độ tiêu cực. Điều này chứng tỏ ứng viên đó không đủ năng lực làm lãnh đạo.

Hãy liệt kê những thái độ tiêu cực của bạn có ảnh hưởng đến người khác.

 1.

 2.

 3.

 4.

LÀM THẾ NÀO THAY ĐỔI THÁI ĐỘ CỦA BẠN

Rất nhiều người dường như bị rơi vào trạng thái mà nhà nhân loại học vĩ đại Ashley Montagu gọi là chứng xơ cứng tâm lý (psychosclerosis). Giống như chứng xơ cứng động mạnh, đây là hiện tượng xơ cứng thái độ.

David Neiswanger (thuộc Tổ chức Menninger) cho rằng, nếu mỗi người có thể kéo dài tuổi thọ đến 100 năm, chúng ta sẽ được lợi gì nếu cứ phải sống trong sợ hãi, trong sự cô đơn, hối tiếc, căm ghét cuộc sống và không thể hưởng thụ được cuộc sống?

Những điều dưới đây sẽ giúp bạn thay đổi thái độ của mình.

ĐÁNH GIÁ

Nhiều năm trước, vợ chồng tôi đã mua ngôi nhà đầu tiên. Khả năng tài chính eo hẹp lúc đó buộc chúng tôi phải tìm nhiều cách để có được những gì chúng tôi muốn mà không phải tiêu tốn quá nhiều tiền. Để tiết kiệm chi phí thuê thợ, chúng tôi nhất trí là sẽ tự làm sân trước mà vẫn tạo ra một không gian thích hợp với ngôi nhà. Nó thật tuyệt.

Một hôm, khi đang quanh quẩn ở sân sau, tôi nhận thấy cái sân không dễ coi chút nào. Vợ chồng tôi đã không dành thời gian hay tiền bạc sửa lại nó, vì cho rằng chẳng có ai nhìn thấy phía sau khi đi ngang qua nhà tôi. Chúng tôi đã không quan tâm đến phần bị che khuất.

Đó cũng là điều mà nhiều người thường làm trong cuộc sống cá nhân. Ngoại hình là những gì có thể nhìn thấy được thì họ đầu tư không tiếc tiền tài, sức lực. Nhưng thái độ thì bị lãng quên và không phát triển. Bạn còn nhớ phần mở đầu của chương này? Hãy đọc lại nó một lần nữa. Sau đó, hãy cố gắng thay đổi những vấn đề bên trong cuộc sống của bạn.

SÁU GIAI ĐOẠN ĐỂ THAY ĐỔI THÁI ĐỘ

 1. Nhận biết những cảm xúc có vấn đề

Đây là giai đoạn đầu tiên của nhận thức và là giai đoạn dễ dàng nhất để bày tỏ.

 2. Nhận biết những hành vi có vấn đề

Hãy nhìn sâu vào bên trong bề mặt. Điều gì gây ra cảm giác tiêu cực? Viết ra những hành động dẫn đến cảm giác tiêu cực.

 3. Nhận biết suy nghĩ có vấn đề

Nhà tâm lý học William James nói: “Điều gì thu hút sự chú ý của chúng ta sẽ quyết định hành động của chúng ta”.

 4. Nhận biết suy nghĩ tích cực

Hãy viết ra những suy nghĩ tích cực và những suy nghĩ bạn mong muốn. Vì cảm xúc xuất phát từ suy nghĩ, nên bạn có thể kiểm soát được cảm xúc bằng việc thay đổi suy nghĩ của mình.

 5. Công khai cam kết suy nghĩ tích cực

Cam kết công khai là sự cam kết rất có sức mạnh.

 6. Phát triển một kế hoạch để suy nghĩ tích cực

Kế hoạch nên bao gồm:

• Mô tả rõ thái độ tích cực bạn mong muốn

• Phương pháp đánh giá sự tiến bộ

• Đánh giá sự tiến bộ hàng ngày

• Một người buộc bạn giữ cam kết suy nghĩ tích cực

• Một kế hoạch sử dụng các tài liệu hỗ trợ phát triển cá nhân hàng ngày

• Gặp gỡ những người có suy nghĩ tích cực

Đây là một kế hoạch tổng quát để bạn tự cải thiện thái độ của mình. Thực hiện các bước sau sẽ tăng khả năng thành công của bạn.

QUYẾT TÂM

Bất cứ khi nào nhà lãnh đạo cần mọi người thực hiện cam kết về thời gian, anh ta sẽ đưa ra hai câu hỏi: “Họ có thể thực hiện được không?” (đề cập đến khả năng), và “Họ sẽ thực hiện chứ?” (đề cập đến thái độ). Câu hỏi thứ hai quan trọng hơn câu thứ nhất. Để trả lời câu thứ hai này, lại cần phải trả lời hai câu hỏi khác là: “Đây có phải thời điểm thích hợp không?” và “Nhiệt huyết của họ có cao không?” Thời điểm thích hợp là khi có đủ điều kiện chín muồi, xuất hiện cùng lúc với khao khát sẵn sàng trả giá để thực hiện những thay đổi cần thiết. Nếu bạn tự tin trả lời “Có” trong cả hai câu thì quyết tâm đã đủ mạnh và sự thành công nằm trong tầm tay của bạn.

ĐIỀU CHỈNH LẠI

Tác giả Dennis Waitley nói rằng, người thành công trong cuộc sống luôn suy nghĩ theo kiểu “tôi có thể”, “tôi sẽ” và “tôi là”. Ngược lại, người thất bại thì luôn nghĩ về những điều lẽ ra họ phải làm, hoặc những gì họ đã không làm. Nếu chúng ta không thích kết quả công việc mình làm, thì trước tiên, chúng ta phải thay đổi hình ảnh đó.

Các nhà nghiên cứu về bệnh ung thư tại trường King’s College ở London đã tiến hành thí nghiệm với 57 phụ nữ bị ung thư vú đã được mổ. Kết quả cho thấy những bệnh nhân có “tinh thần chiến đấu” đều sống thêm được 10 năm. Trong khi đó, những bệnh nhân luôn trong tâm trạng “tuyệt vọng” lúc chẩn đoán đều đã qua đời.

Ngành khoa học nghiên cứu về hy vọng vì có tác động đến sức khỏe con người, còn được gọi bằng một cái tên rất kêu − psychoneuroimmunology (ngành khoa học nghiên cứu sự tương thích giữa các chức năng kiểm soát hành vi, thần kinh, nội tiết và miễn dịch). Trung tâm Y khoa Harborview ở Seattle đang nghiên cứu ngành này. Những phát hiện của họ đã củng cố kết luận của các nhà nghiên cứu trường King’s College. Trong hai năm nghiên cứu về các nạn nhân bị bỏng, nhóm nghiên cứu Harborview đã khám phá ra rằng, những nạn nhân có thái độ tích cực hồi phục nhanh hơn những nạn nhân có thái độ tiêu cực.

Điều chỉnh lại thái độ của bạn nghĩa là: Có thể tôi không thay đổi được thế giới quanh mình, nhưng tôi có thể thay đổi cách nhìn của mình về thế giới.

VÀO CUỘC LẦN NỮA

Khi bạn bắt đầu thay đổi suy nghĩ, hãy nhanh chóng thay đổi luôn hành vi của bạn. Hãy cư xử như một người mà bạn muốn trở thành. Hãy biến hành vi mà bạn ngưỡng mộ thành hành vi của bạn.

Tôi đã đọc được những dòng này trong một tạp chí y khoa: “Hầu như ngày nào chúng ta cũng nghe thấy… tiếng thở dài… ‘Tôi không tìm thấy động lực để giảm cân, kiểm tra nồng độ đường trong máu, v.v…’ Chúng ta cũng nghe thấy không ít tiếng thở dài của các bác sĩ chữa bệnh tiểu đường. Họ không thể đốc thúc bệnh nhân thực hiện đúng chỉ dẫn điều trị để bảo vệ sức khỏe”.

Tôi muốn nói với bạn rằng động cơ thúc đẩy sẽ không tác động đến bạn trong nháy mắt. Đó không phải là điều mà người khác (như y tá, bác sỹ, thành viên trong gia đình) có thể áp đặt, hay cưỡng ép bạn. Động cơ thúc đẩy chỉ là một cái bẫy. Hãy quên nó đi và hãy hành động. Tập thể dục, giảm cân, kiểm tra nồng độ đường trong máu hoặc làm bất kể việc gì. Hãy thực hiện mà không nghĩ đến động lực. Khi bạn bắt đầu làm công việc nào đó, động lực sẽ tìm đến với bạn và làm cho công việc đó trở nên dễ thực hiện hơn.

John Bruner nói: “Động cơ giống như tình yêu và hạnh phúc. Nó là một tác dụng phụ. Khi bạn chủ động thực hiện công việc nào đó, động cơ lặng lẽ tiến đến và hạ gục bạn khi bạn ít mong đợi nó nhất”.

Nhà tâm lý học trường Đại học Harvard, Jerome Bruner, đã nói bạn có thể hành động để tác động vào cảm xúc, hơn là đợi cảm xúc tác động đến hành động của bạn. Hãy hành động! Bất kể đó là việc gì, chỉ cần bạn biết bạn nên làm, hãy thực hiện.

Vợ chồng tôi rất coi trọng việc rèn luyện thái độ cho hai con. Chúng tôi hiểu rằng cách hiệu quả nhất để thay đổi thái độ của con là tác động lên hành vi của chúng. Nếu chỉ nói: “Con hãy thay đổi thái độ của mình đi!”, hiệu quả đạt được sẽ rất mờ nhạt. Tốt hơn là giải thích cho chúng hiểu những hành vi nào biểu thị thái độ không tốt. Thay vì nói các con là “hãy có thái độ biết ơn”, chúng tôi yêu cầu các con hàng ngày phải khen ngợi mỗi thành viên trong gia đình một lần. Khi điều này trở thành một thói quen trong cuộc sống bọn trẻ, chúng sẽ tự có thái độ biết ơn với mọi người.

LẶP LẠI

Tiến sĩ Paul Meier từng nói: “Thái độ chỉ là những thói quen suy nghĩ có thể học được. Một hành động lặp đi lặp lại trở thành một thái độ”. Có lần, khi nói chuyện tại một hội nghị, người ta yêu cầu tôi đưa ra một biện pháp đơn giản giúp một người thay đổi vài thái độ không tốt. Tôi đã gợi ý hai điều dưới đây. Thứ nhất:

Hãy nói những lời hay ý đẹp,

Hãy đọc những cuốn sách có ích,

Hãy nghe những cuốn băng chọn lọc,

Hãy làm quen và kết bạn với những người tốt,

Hãy làm những việc đúng đắn,

Hãy cầu nguyện chân thành.

Thứ hai: Hãy thực hiện điều thứ nhất nhiều lần mỗi ngày, và quan sát cuộc sống của bạn trở nên tốt đẹp hơn như thế nào.

LIÊN TỤC ĐỔI MỚI

Qua một thời gian, một thái độ tích cực có thể thay thế cho một thái độ tiêu cực. Tôi muốn nhấn mạnh rằng, cuộc chiến này sẽ không bao giờ kết thúc, nhưng sự nỗ lực của chúng ta sẽ được đền đáp xứng đáng. Những suy nghĩ tiêu cực càng được loại bỏ và được thay thế bởi những suy nghĩ tích cực, ta sẽ càng thấy rõ sự đổi mới tích cực trong mỗi cá nhân. Cô bạn Lena Walker của tôi đã viết những lời dưới đây để bày tỏ lòng tôn kính đối với ông ngoại và một thói quen mà ông đã truyền lại cho cô. Những dòng này miêu tả thực tế quá trình phát triển thái độ không ngừng nghỉ và giá trị của nỗ lực chiến thắng những suy nghĩ tiêu cực.

Mỗi khi mùa xuân đến, tôi thường nghĩ về việc ông mình đã liên tục chiến đấu như thế nào. Kẻ thù của ông không phải bằng xương bằng thịt, mà là những bông hoa vàng nhỏ của một loài cây được gọi là “cây mù tạt”. Người ta tưởng rằng loài hoa đó vô hại trên những cánh đồng. Thế nhưng, năm này qua năm khác, chúng cứ mọc lan rộng, và cuối cùng xâm chiếm toàn bộ cánh đồng. Mỗi mùa xuân đến, ông tôi lại đi khắp cánh đồng của mình để nhổ tận gốc những cây hoa vàng trên.

Khi tôi lấy chồng và sống ở một trang trại tại Ohio, mỗi mùa xuân về, tôi cũng nhìn ra cánh đồng và thấy những bông hoa vàng đó. Những năm đầu, tôi không làm gì cả. Cho đến khi chúng phát triển mạnh mẽ, tôi mới nhận ra sự thông thái của ông. Tôi đã quyết định làm những gì mà ông đã làm để chiến đấu với chúng. Mỗi lần dạo khắp cánh đồng và nhổ cây mù tạt, tôi có cảm giác mình đang hành động để tỏ lòng tôn kính với ông.

Với tôi, cây cỏ dại này giống như những thói quen xấu và những suy nghĩ tiêu cực của chúng ta. Chúng ta cần nhổ bỏ chúng thường xuyên để cuộc đời trở nên tươi đẹp hơn trên con đường tìm kiếm một cuộc sống hạnh phúc và hữu ích.