Nhóm người ngồi quanh lò sưởi hầu hết là luật sư hoặc những người quan tâm đến luật, trong đó có ông Rufus Lord, cố vấn pháp luật của Martindale, chàng trai trẻ Daniel, người đã tạo nên tên tuổi của mình trong vụ Carstairs, cùng một vài luật sư khác như ông Cleaver, Lewis dòng dõi Lewis, ông Trench và cụ Treves. Cụ Treves đã gần tám mươi tuổi, độ tuổi chín muồi và dày dạn kinh nghiệm, là thành viên của một công ty tư vấn pháp luật nổi tiếng, và là người nổi bật nhất của công ty đó. Cụ được cho là người biết nhiều về lịch sử ngầm hơn bất cứ người nào ở nước Anh, và cụ cũng là chuyên gia trong lĩnh vực tội phạm.

Những người thiếu thận trọng nói rằng cụ Treves nên viết hồi ký. Cụ Treves hiểu hơn cả. Cụ biết là mình biết quá nhiều.
Mặc dù cụ đã về hưu khá lâu, nhưng không ai trên đất nước Anh này lại được các thành viên trong hội kính nể như vậy. Bất cứ khi nào lời vàng ngọc của cụ cất lên, mọi người đều im lặng lắng nghe một cách tôn trọng.
Cuộc nói chuyện bây giờ xoay quanh vụ án khá nổi tiếng vừa mới kết thúc vào hôm đó ở Old Bailey. Đó là một vụ ám sát và tên tội phạm được tha bổng. Công ty hiện nay đang bận lật lại vụ án và đưa ra những lời nhận xét.
Bên nguyên đã sai lầm khi chỉ dựa vào một nhân chứng, ông Depleach đáng lẽ phải nhận ra kẽ hở trong lời bào chữa của mình. Anh Arthur đã dựng lên hầu hết bằng chứng của cô hầu gái đó. Trong phần kết luận, Bentmore đã đưa vấn đề vào đúng chỗ của nó, nhưng sai lầm cũng từ đó hình thành – bồi thẩm đoàn đã tin cô gái. Bồi thẩm đoàn thật nực cười – bạn không bao giờ biết họ chấp nhận hay bác bỏ cái gì. Nhưng một khi họ đã tin điều gì thì không ai có thể thay đổi được. Họ tin rằng cô gái đó nói thật về cái xà beng, và vậy là xong. Bằng chứng pháp y treo lơ lửng trên đầu họ. Tất cả những thuật ngữ và biệt ngữ khoa học dài dòng – các nhân chứng chết tiệt, những bằng chứng khoa học – luôn làm mất thời gian mà chẳng thể nói có hay không đối với một câu hỏi đơn giản, luôn luôn là “trong vài trường hợp nhất định có thể xảy ra…” và cứ vậy!
Họ nêu ý kiến của mình, từng chút một, và khi những nhận xét dần trở nên rời rạc và ít thống nhất thì cảm giác thiếu điều gì đó nổi lên trong họ. Lần lượt từng người hướng về cụ Treves vì cụ chưa đóng góp ý kiến gì. Rõ ràng là công ty đang đợi ý kiến cuối cùng của một đồng nghiệp đáng kính.
Cụ Treves tựa lưng vào ghế, lơ đễnh lau cặp kính. Trong sự im lặng có điều gì đó khiến cho cụ bất chợt nhìn lên.
“Sao?” cụ hỏi. “Có chuyện gì à? Các anh hỏi tôi chuyện gì à?”
Anh chàng Lewis nói:
“Thưa ông, chúng ta đang nói về vụ án Lamorne”.
Anh dừng lại chờ đợi.
“À vâng, đúng rồi” cụ Treves nói. “Tôi đang nghĩ về nó đây”.
Căn phòng chợt im phăng phắc.
“Nhưng tôi e rằng,” cụ Treves nói, vẫn tiếp tục lau cặp kính, “tôi thấy kỳ lạ. Vâng, thật kỳ lạ. Tôi cho là thành quả của nhiều năm trời. Vào cái tuổi của tôi, nếu thích người ta có thể tuyên bố quyền ưu tiên kỳ lạ đó”.
“Vâng, thật vậy thưa ông” Lewis nói, nhưng trông anh hơi bối rối.
“Tôi đang nghĩ,” cụ Treves nói, “không có nhiều điểm nghi vấn pháp lý – mặc dù chúng thú vị thật, rất thú vị – nếu phán quyết khác đi thì có đủ lý do để kháng cáo. Tôi nghĩ vậy, nhưng giờ thì tôi sẽ không bàn về nó đâu. Tôi đang nghĩ, như tôi đã nói rồi, không phải là các điểm pháp lý, mà là con người trong vụ án đó”.
Mọi người có vẻ hơi ngạc nhiên. Họ đã xem những người có liên quan trong vụ kiện là những người đáng tin cậy, hoặc là nhân chứng. Chẳng có ai bạo gan đưa ra suy đoán về việc tù nhân đó thật sự có tội hay vô tội như tòa đã tuyên bố.
“Con người, các anh biết đó,” cụ Treves trầm ngâm nói, “dù là chủng tộc nào đi nữa thì một số có đầu óc còn đa phần là không. Họ đến từ khắp mọi miền, Lancashire, Scotland, chủ nhà hàng Ý, và cả cô giáo viên ở đâu đó ngoài Trung Tây. Tất cả gặp nhau và bị cuốn vào việc đó để rồi cuối cùng đưa nhau ra tòa ở London vào một ngày tháng Mười một ảm đạm. Mỗi người ít nhiều đều có liên quan, và mọi việc lên tới cực điểm khi án mạng xảy ra”.
Cụ dừng lại, ngón tay gõ nhịp dồn dập trên đầu gối.
“Tôi thích một câu chuyện trinh thám hay” cụ nói. “Nhưng, các anh biết đó, điểm xuất phát của họ không đúng. Họ bắt đầu bằng một vụ giết người, nhưng kết thúc cũng là giết người. Câu chuyện bắt đầu trước đó rất lâu – có khi là nhiều năm trước – với tất cả các nguyên nhân và sự kiện đưa người nào đó đến một nơi nào đó tại thời điểm nào đó vào một ngày nào đó. Hãy xem những bằng chứng của cô hầu gái – nếu chị phụ bếp không giận người yêu thì đã không đẩy mình vào trường hợp đó và phải đến Lamornes để làm nhân chứng chính thức cho luật sư biện hộ. Rồi gã Guiseppe Antonelli – đến làm thay cho anh trai một tháng. Người anh của hắn cứ như một kẻ mù so với đôi mắt sắc sảo của Guiseppe, anh ta đã không nhìn thấy thứ mà Guiseppe thấy. Và nếu anh cảnh sát không bận bịu ở nhà số 48, anh ta đã không lỡ vụ này…”
Cụ khẽ gật đầu:
“Tất cả đều quy về một mối… Và rồi khi thời khắc đến – nói hơi quá là Thời khắc định mệnh. Vâng, tất cả những điều đó đều hướng đến thời khắc định mệnh…”
Cụ lặp lại: “Đến thời khắc định mệnh…”
Rồi thoáng rùng mình.
“Ông lạnh đấy, lại gần lò sưởi đi”.
“Không, không” cụ Treves nói. “Như kiểu người ta nói là có ai đó đang bước qua mộ của tôi vậy. Được rồi, được rồi. Tôi phải về nhà đây”.
Cụ khẽ lịch sự gật đầu, và cẩn thận, chậm rãi bước ra khỏi phòng.
Một khoảng lặng mơ hồ và rồi cố vấn pháp luật Rufus Lord nói rằng ông già đáng thương Treves đã lên xe.
Ngài Williams Cleaver nói:
“Một bộ óc sắc sảo – một bộ óc rất sắc sảo – nhưng cuối cùng cũng đến giới hạn rồi”.
“Còn một trái tim yếu đuối nữa” Lord nói. “Tôi tin nó có thể ngừng đập bất cứ lúc nào”.
“Ông cụ tự chăm sóc mình khá tốt đó chứ”. Lewis nói.
Vào lúc đó, cụ Treves cẩn thận bước lên chiếc xe Daimler chạy êm ru của cụ. Nó đưa cụ về ngôi nhà ờ một quảng trường yên tĩnh. Người quản gia tận tình giúp cụ cởi áo khoác ra. Cụ Treves đi thẳng tới thư viện nơi có sẵn lò sưởi đang cháy. Giường ngủ của cụ ở đằng kia, vì bệnh tim, cụ chẳng bao giờ đi lên lầu cả.
Cụ ngồi xuống trước lò sưởi và kéo xấp thư về phía mình.
Những suy nghĩ trong buổi họp vẫn còn in rõ trong tâm trí cụ.
“Thậm chí bây giờ,” cụ Treves nghĩ thầm, “vài tuồng kịch – vài vụ giết người – đều đang trong tiến trình chuẩn bị. Nếu tôi dự định viết một trong những câu chuyện thú vị về máu và tội ác, tôi sẽ bắt đầu câu chuyện ngay bây giờ với hình ảnh một ông già đang ngồi mở thư trước lò sưởi, không biết rằng chính mình đang tiến dần đến giờ định mệnh…”
Cụ xé bì thư và liếc nhìn xuống tờ giấy vừa rút ra.
Rồi đột nhiên sắc mặt cụ thay đổi. Ngay lập tức, cụ tập trung chú ý vào những gì đang diễn ra.
“Ôi trời ơi” cụ Treves nói. “Thật bực mình quá thể! Thật đấy, rất bực mình. Sau ngần ấy năm! Chuyện này sẽ thay đổi tất cả kế hoạch của tôi”.