Con người không phải bẩm sinh đã có lòng can đảm, nhưng ắt có tiềm năng từ khi cất tiếng chào đời. Nếu không có lòng can đảm, chúng ta không thể rèn luyện đức tính một cách nhất quán, chúng ta cũng không thể có sự tử tế, chân thành, khoan dung, quảng đại và trung thực.

– Maya Angelou

Bạn nghĩ gì về lòng can đảm? Một đứa trẻ khi được hỏi câu này sẽ hình dung ra ngay con sư tử, biểu tượng của sức mạnh, sự dũng cảm và gan dạ, bởi vì hầu hết trẻ em được dạy rằng sư tử là chúa tể của muôn loài. Ngay cả trong Phù thủy xứ Oz, một truyện thiếu nhi nổi tiếng của L. Frank Baum xuất bản năm 1900 và được MGM chuyển thể thành phim năm 1939, nhân vật sư tử đã mất đi phẩm chất đặc trưng mà một con sư tử phải có: đó chính là sự can đảm. Đến cuối bộ phim, con sư tử mới khám phá ra rằng lúc nào lòng can đảm cũng tồn tại bên trong nó – chỉ là nó không biết thể hiện phẩm chất đó thôi.

Sự sợ hãi đã làm tê liệt khả năng nhận thức của sư tử đến nỗi nó sống như một kẻ hèn nhát, chứ không phải là một con thú dũng mãnh mà động vật nào cũng khiếp sợ. Chúng ta luôn nghĩ rằng đã là sư tử thì phải dũng cảm dù gặp bất kỳ trở ngại nào. Vua sư tử,bộ phim hoạt hình có doanh thu khổng lồ đứng thứ ba tại Mỹ, đã phác họa thành công hình ảnh sư tử Mufasa, vua của vùng đất đầy tự hào và cậu con trai Simba.

Mufasa là một sư tử gan dạ có vai trò bảo vệ gia đình và lãnh địa. Tuy nhiên, lòng dũng cảm và sự gan dạ của nó không dễ dàng truyền lại cho Simba bởi cậu còn quá nhỏ và vẫn đang học hỏi ý nghĩa thật sự của lòng can đảm. Nhưng Scar, chú của Simba, ngay lập tức tìm mọi cách đảo ngược tất cả những gì Mufasa đã dạy bằng cách gieo rắc nỗi sợ hãi vào đầu chú sư tử con. Có lẽ bạn chưa nhận ra rằng chính bạn cũng là một con sư tử, ít ra là theo lối nói hình tượng. Bạn hoàn toàn có lòng can đảm, nhưng liệu bạn có biết thể hiện nó hay không?

Bạn giống Mufasa hay giống Simba ở đoạn đầu bộ phim? Người bình thường không dám chấp nhận rủi ro và họ biết rõ điều đó. Họ chọn cảm giác thoải mái và an toàn, thay vì chọn cơ hội. Người bình thường tiếp tục làm công việc mà mình không thích vì họ sợ phải thay đổi. Người bình thường sợ phải đề cập đến một số vấn đề trong mối quan hệ của mình. Họ đi nhà thờ, nhưng nếu có thắc mắc gì thì cũng không dám hỏi vì sợ bị người khác đánh giá thấp và tẩy chay.

Trong công việc, người bình thường không dám lơ là và thường cố gắng làm mọi việc. Họ giống như nhân vật sư tử trong bộ phim Phù thủy xứ Oz, luôn run rẩy sợ sệt và mải miết đi tìm sự can đảm mà nó tưởng rằng đã mất. Thật ra bạn luôn có lòng can đảm! Cũng như sư tử Oz và Simba, bạn luôn có lòng can đảm. Hãy khoan vui mừng, vì nhiều thử thách sẽ xuất hiện và bạn phải đương đầu với chúng để thể hiện lòng can đảm của mình.

Giống các chú sư tử kia, bạn sẽ phải đối mặt trực tiếp với những sự thật khó chấp nhận của chính mình. Trước tiên, bạn là một chiến binh và bạn phải giành chiến thắng trong những trận chiến quan trọng của cuộc sống. Bạn sẽ phản ứng ra sao? Bạn sẽ bỏ chạy hay đối mặt với hiểm nguy khi biết rõ mình có khả năng thiên bẩm để vượt qua bất cứ trở ngại nào?

Chiến binh nhân từ luôn thể hiện lòng can đảm trong mỗi khoảnh khắc cuộc đời.

Chiến binh nhân từ xem xử lý vấn đề như những công việc thường ngày. Họ tìm thấy niềm vui trong đó. Họ coi đó là một phần con người mình. Mỗi vấn đề lại như một đôi tạ giúp họ rèn luyện để mạnh mẽ hơn. Chiến binh nhân từ luôn thể hiện lòng can đảm trong mỗi khoảnh khắc cuộc đời.

Hiểm nguy đánh thức lòng can đảm

Trong cuộc đời mỗi người lại có những sự kiện khác nhau và những trải nghiệm khó khăn khiến họ phải đương đầu đã đánh thức lòng can đảm vốn ngủ yên đâu đó ở sâu trong con người. Chiến binh nhân từ tìm kiếm hiểm nguy và xem đó là cơ hội để đánh thức lòng can đảm.

Vài năm trước, có một pho tượng Phật đắp bằng thạch cao nằm ngay trung tâm một thị trấn nhỏ ở Thái Lan. Khi cần xây dựng nhà cửa, người ta phải di dời bức tượng đi nơi khác. Nhưng pho tượng nặng hơn mọi người tưởng. Công nhân phải dùng dây xích cột pho tượng vào xe và cố gắng kéo đi. Thế là lớp vỏ bên ngoài nứt ra, hé lộ phần cốt bên trong.

Bên dưới lớp vỏ thạch cao được sơn phủ cẩn thận là pho tượng Phật bằng vàng khối. Pho tượng đã đứng trong thị trấn hàng trăm năm qua, vậy mà không ai biết giá trị thật của nó. Nghe nói nhiều thế kỷ trước, nơi đây đã bị một bộ lạc hiếu chiến tấn công. Dân làng muốn bảo vệ bức tượng quý nhưng không kịp di chuyển, nên họ phủ lên pho tượng vàng một lớp thạch cao và sơn – và giải pháp này đã thành công.

Pho tượng Phật ấy cũng như bạn và tôi vậy. Đôi khi, chúng ta không hành động như sư tử, mà để cho những sự việc bên ngoài che khuất con người thật của mình. Một số người quên mất họ đã từng là sư tử, rằng bản thân cũng có lòng can đảm. Để làm phát lộ phần lõi vàng bên trong, người ta phải dùng đến sợi dây xích để kéo nó đi. Chiến binh nhân từ xem sức ép, áp lực như một cơ hội để bộc lộ vẻ đẹp tiềm ẩn và đánh thức lòng can đảm đang ngủ quên trong mỗi người.

Tự ti và can đảm

Đôi khi, tính tự ti gắn liền với sự thiếu can đảm. Chúng ta thất bại trong học hành hoặc công việc, trong tình yêu, hoặc chúng ta ăn uống quá mức… Còn nhiều và rất nhiều những sự việc và khả năng khác nữa. Cách chúng ta diễn giải các sự việc cho thấy chúng ta thiếu lòng can đảm. Nếu tính tự ti có mối tương quan trực tiếp với sự thiếu can đảm, thì thể hiện sự can đảm chính là công nhận tiềm năng của bản thân. Đó là khi bạn phát hiện ra tiềm năng và giá trị của mình đã giúp bạn đối mặt với mọi kẻ thù đang tìm đủ mọi cách làm nhụt chí bạn trong quá trình khai phá tiềm năng ấy. Những người không nhận ra tiềm năng của mình thường bị trói buộc bởi nỗi sợ hãi – họ sợ những điều họ không biết. Nỗi sợ hãi đó thường cản trở khả năng đấu tranh, khiến họ trở nên thấp kém, vô giá trị. Hãy cùng xem định nghĩa của từ “can đảm” trong Từ điển Webster:

Can đảm là thái độ đối mặt và xử lý bất cứ điều gì được xem là nguy hiểm, khó khăn, hoặc đau đớn, thay vì rút lui; là đức tính không sợ hãi; là lòng dũng cảm.

Lấy ví dụ về câu chuyện trong Kinh thánh liên quan đến trận đấu giữa David và Goliath. Tôi không tin David có lòng can đảm bẩm sinh để chiến đấu chống lại người khổng lồ mà tất cả những vị tiền bối đều sợ hãi. Thật ra, có nhiều bản dịch của Kinh Thánh kể rằng khi Goliath xuất hiện, tất cả mọi người đều bỏ chạy. Bạn hãy tưởng tượng xem, họ là những chiến binh kỳ cựu đã được huấn luyện để sẵn sàng hy sinh, vậy mà họ vẫn khiếp sợ!

Can đảm là thái độ dám đối mặt với hiểm nguy hay với nỗi sợ hãi lớn nhất của bạn. Nhưng làm một điều mà bạn biết rõ những rủi ro liên quan cũng không phải là can đảm. Can đảm là hành động khi cảm thấy sợ hãi, là sự đối diện trực tiếp với nỗi sợ hãi và xem thường nó. Điều đó hoàn toàn tự nhiên. Khi vô số doanh nghiệp thất bại thì việc khởi đầu hoạt động kinh doanh của chính bạn thật đáng sợ. Trở nên già nua và mất dần những khả năng vật lý của cơ thể cũng thật đáng sợ. Nhưng sự can đảm sẽ xuất hiện. Can đảm là phản ứng chống lại nỗi sợ.

David tuy sợ hãi, nhưng chàng đã dám chống lại Goliath. Vậy điều gì đã khiến David trở nên can đảm như vậy? Có một số khả năng sau:

1. David đã rèn luyện lòng can đảm trước khi đối đầu với Goliath.

2. David “thấy” mình sẽ được gì nếu chiến thắng.

3. David có nhóm chiến binh hỗ trợ.

4. David vận dụng thế mạnh của mình chứ không sao chép của người khác.

5. David tin rằng Thượng đế sẽ giúp chàng vượt qua nỗi sợ hãi.

Bất kể niềm tin tôn giáo của bạn là gì, đây vẫn là một câu chuyện đầy ý nghĩa.

1. Luyện tập

David đã chống lại sự tự ti bằng cách luyện tập thường xuyên. Chàng chỉ là một người chăn cừu bình thường. Đã bao nhiêu lần chúng ta tự hỏi: “Mình là ai mà lại làm việc này?”. Trước khi hạ Goliath, David đã hạ được gấu và sư tử. Chàng đã từng bước tôi luyện lòng can đảm. Đôi khi người ta bỏ qua vài bậc thang để lên đỉnh cho nhanh. Nếu bạn sở hữu một ngôi nhà, nhưng bạn không có một tài khoản đầu tư nào, thì đừng trút toàn bộ vốn liếng vào thương vụ đầu tiên. Hãy “hạ con gấu” trước đã. Hãy lấy một phần tiền để đầu tư vào một thương vụ nhỏ, rồi đến thương vụ lớn hơn.

Có lần Tom, người thầy hướng dẫn tôi, gọi tôi vào văn phòng. Ông hỏi: “Thất bại lớn nhất trong mấy tuần làm việc ở đây là gì?”. Trong phút chốc tôi đoán chắc mình đã làm sai điều gì. Rồi sau đó, vì chẳng nghĩ ra được gì cả nên tôi tự hào nói bản thân chưa phạm phải sai lầm nào cả.

Ông nói rằng: “Ồ, vậy thì chúng ta có một vấn đề nghiêm trọng đây. Anh nên biết là tôi chưa bao giờ sa thải bất kỳ ai vì họ phạm phải sai sót, ngay cả những sai sót có thể làm tôi thiệt hại đến 10.000 đô-la. Nhưng tôi đã sa thải rất nhiều người không dám mạo hiểm. Nếu anh chưa từng thất bại nghĩa là anh chưa thật sự mạo hiểm. Trong hai tuần tới, bài tập của anh sẽ là phạm phải một sai lầm lớn nhất có thể”.

Tôi kinh ngạc. Cả đời tôi luôn tìm mọi cách để tránh thất bại, vậy mà Tom lại bảo tôi phải cố để thất bại. Nhưng tôi hiểu ông muốn nhắc tôi cần phải mạo hiểm hơn nữa. Nếu có nỗi sợ hãi nào ngăn cản bước tiến của bạn đến những điều thật sự có ý nghĩa, hãy rèn luyện để đối mặt với nó. Đừng đối mặt một cách thiếu suy nghĩ mà hãy tiếp cận nó từng bước, từng bước, với thái độ tích cực. Hãy luyện tập! Hãy trở nên chai lì trước thất bại. Sự can đảm chính là chiến lược vươn tới thành công.

2. Phần thưởng

Trong câu chuyện David và Goliath, David đã hỏi nhà vua rằng mình sẽ nhận được phần thưởng gì nếu hạ gục Goliath. Nhà vua hứa sẽ miễn thuế suốt đời cho chàng (và cả các thế hệ con cháu sau này) và gả công chúa xinh đẹp cho chàng. David luôn nghĩ đến phần thưởng này và xem đây là một nhân tố khống chế nỗi sợ hãi, giúp mình chiến đấu và giành chiến thắng. Khi bạn liên tục nghĩ đến phần thưởng sẽ nhận được, bạn sẽ vượt lên mọi nỗi sợ hãi. Chiến binh nhân từ thể hiện lòng can đảm đơn giản chỉ vì đó là bản chất của họ, nhưng bạn có khả năng thể hiện lòng can đảm hơn nữa khi tự vẽ nên trong tâm trí những phần thưởng hữu hình.

3. Sử dụng nhóm hỗ trợ

Hãy học cách bộc lộ sự can đảm, đương đầu và vượt qua bất kỳ cuộc tấn công nào. Sự hỗ trợ từ bên ngoài sẽ giúp bạn thực hiện điều đó. Đừng đơn độc đối mặt với hiểm nguy. Trong một trận chiến giữa sư tử và cọp, cọp thường thắng bởi nó hung dữ hơn và can đảm hơn. Nhưng nếu đàn cọp đấu với đàn sư tử, lũ sư tử sẽ giành phần thắng bởi vì chúng biết phối hợp với nhau, còn cọp chỉ biết chiến đấu đơn lẻ. David cũng có những người lính ủng hộ và hỗ trợ mình. Khi đối mặt với nỗi sợ hãi và tiêu cực, chiến binh nhân từ thường tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người dám khẳng định giá trị của chính họ và can đảm tiến về phía trước.

Sau khi Tom qua đời, tôi vẫn tiếp tục cống hiến trong nhiều năm sau đó. Rồi vợ tôi động viên tôi tự mình khởi nghiệp. Sự ủng hộ của cô ấy đã cho tôi sự can đảm mà tôi cần. Tôi rời công ty khi chưa có kế hoạch kinh doanh nào, và tôi cũng không kéo ai đi cùng. Tôi bắt đầu từ một vũ đài với đối tượng là các công ty chứ không phải những hội thảo dành cho công chúng, và ngay từ ngày đầu tiên chúng tôi đã kiếm được tiền. Chuyện xảy ra cũng đã 11 năm rồi.

Nếu bạn không có được sự ủng hộ từ phía gia đình, hãy tập trung thuyết phục họ, đồng thời tích cực tìm kiếm sự ủng hộ từ những nơi khác. Chiến binh nhân từ là người biết trao tặng. Hãy trao cho người thân những thứ mà họ muốn – lòng tin, sự chân thành, thái độ trung thực, tình yêu – và bạn sẽ nhận được sự ủng hộ từ họ. Hãy tham gia các cuộc họp và gặp gỡ những chiến binh thành công khác giống như bạn. Hãy kết bạn và giúp đỡ họ. Hãy tạo cho mình niềm tự hào như những mãnh sư.

4. Vận dụng thế mạnh của mình

David đã thử loại vũ khí nhà vua ban tặng, nhưng nó không phù hợp với vóc dáng nhỏ bé của chàng. Vì thế, chàng quay lại với kỹ năng thành thục của mình: dùng ná cao su. Mặc dù đây là một loại vũ khí chưa từng được sử dụng trong các cuộc quyết đấu, nhưng chàng vẫn chọn nó để tận dụng thế mạnh của mình. Nhờ đó, David trở nên can đảm hơn.

Việc kinh doanh cũng giống như vậy. Đâu là điểm mạnh của bạn? Kiến thức, kỹ năng tổ chức, tính sáng tạo hay là động lực? Bạn có thể vận dụng và phát huy các điểm mạnh đó ra sao? Điều này không có nghĩa là bạn nên tự dối bản thân rằng mình không có điểm yếu. Ngược lại, bạn cần hiểu rõ cả điểm mạnh lẫn điểm yếu của mình – và bạn phải phấn đấu để vượt qua những điểm yếu đó. Việc nhận biết ưu điểm của bản thân sẽ giúp bạn thêm tự tin và can đảm.

5. Nếu Thượng đế ủng hộ bạn thì còn ai có thể chống lại bạn chứ?

Hãy tạm gác niềm tin và học thuyết tôn giáo sang một bên. Trong câu chuyện trên, Goliath là một chiến binh lão luyện, được đào tạo thuần thục trước khi đấu với David. Goliath có vũ khí tốt hơn: một ngọn giáo và một cái khiên. Hắn ta cũng vượt trội hơn David về cả tầm vóc lẫn sức mạnh. Tuyến phòng thủ duy nhất của David chính là Thượng đế. Nhưng chỉ bấy nhiêu là đủ.

Chúng ta có thể đạt được thành công về tài chính mà không cần đến Thượng đế hay không? Có chứ! Ý thức của bạn rất mạnh mẽ, tại sao bạn lại bỏ nó đi? Thật không hợp lý chút nào vì ý thức là phần lớn nhất trong bạn. Bạn là một linh hồn bên trong một thể xác cụ thể. Chiến binh nhân từ thường khám phá bản chất tâm linh của mình. Họ thấy thoải mái với phần tâm linh đó và tin rằng nó sẽ dẫn đường chỉ lối cho họ. Bạn có thể gánh vác bất cứ điều gì như một chiến binh nhân từ vậy.

Đối với chiến binh nhân từ, lòng can đảm không phải là thứ có thể lựa chọn.

Một trong những lý do mà chiến binh nhân từ không hề tỏ ra sợ sệt trong mọi tình huống là họ sống với tư tưởng rằng bản thân họ đã chết. Đây không phải là một viễn cảnh bi quan và tuyệt vọng, mà thực sự là điều mang tính giải phóng. Một người không có gì để mất sẽ tận tâm một cách hào phóng.

Đối với chiến binh nhân từ, lòng can đảm không phải là thứ có thể lựa chọn. “Không can đảm” mới là một lựa chọn, nhưng các chiến binh nhân từ không muốn phải trả giá cho việc đánh mất lòng can đảm. Thân thể còn sống – nhưng linh hồn đã chết. Khi bạn không bộc lộ lòng can đảm, một phần trong con người bạn đã chết đi. Bạn không có sự lựa chọn trong vấn đề này – nếu bạn muốn sống một cuộc đời đầy ý nghĩa.

Tóm lại, bạn cần thể hiện lòng can đảm. Nếu bạn vẫn còn thiếu phẩm chất này, hãy làm tất cả những điều cần thiết để rèn luyện lòng can đảm. Những người bình thường chỉ vươn lên khi họ có đủ mọi điều kiện tối ưu. Vấn đề là hoàn cảnh lại chẳng mấy khi có lợi cho việc tiến bước. Điều gì sẽ xảy ra nếu Mẹ Teresa cứ chờ cho các điều kiện ở những khu ổ chuột được cải thiện rồi mới quyết định chăm sóc những bệnh nhân nghèo hèn và túng quẫn trong vùng?

Phần thưởng hấp dẫn thường ẩn sau những thử thách lớn lao. Bạn không thể chiến thắng mà không phải chiến đấu và đổ máu. Điều này liên quan đến yếu tố tổn thất. Người bình thường vì sợ hãi, không muốn thiệt thòi nên không muốn làm một việc nào đó. Họ quan tâm tới phí tổn đến nỗi họ không thể nhìn thấy phần thưởng nằm phía sau đó.

Tôi cũng biết những người thông minh và tài năng nhưng lại trắng tay, mặc dù họ có tất cả những bí quyết để điều hành một tập đoàn thành công. Họ cam chịu bất mãn đơn giản chỉ vì họ sợ tổn thất. Họ nghĩ rằng: Nếu việc kinh doanh thất bại thì sao? Nhỡ mình phá sản thì sao? Nhỡ chẳng ai cần đến dịch vụ mà mình cung cấp thì làm thế nào? Hoặc họ tự hỏi rằng: Làm sao mình biết chắc rằng đây là điều đúng đắn phải làm? Tất cả đều là những câu hỏi bình thường của những con người bình thường. Chiến binh nhân từ sẽ hỏi khác: “Chuyện gì xảy ra nếu tôi không mạo hiểm?”.

Hoàn cảnh không phải là vấn đề. Cho dù bạn e ngại đầu tư vào bất động sản hay mua một chiếc xe hơi mới, kết hôn, khởi nghiệp kinh doanh, gia nhập tôn giáo, tham gia hội đoàn, hay bước chân vào thị trường chứng khoán, bạn quyết định không làm những điều cần làm là do bạn không hiểu rằng bạn đủ dũng khí để vươn lên và vượt qua mọi ảo tưởng mà bạn tự dựng lên trong tâm trí mình. Giải pháp chính là: Hãy hành động bất chấp nỗi sợ hãi! Bản thân nỗi sợ hãi cũng không phải là vấn đề. Vấn đề là bạn không dám đối mặt với nỗi sợ hãi của chính mình.

Ngay trước điểm đột phá lớn nhất

Bạn đã bao giờ nghe đến câu chuyện của Chuck Yeager về việc phá vỡ giới hạn âm thanh chưa? Đó là một minh họa hùng hồn cho yếu tố này. Yeager là thành viên của Hiệp hội Diễn giả Quốc gia. Trong các bài nói chuyện của mình, ông thoải mái thừa nhận rằng mình cũng có những lúc sợ hãi. Là phi công thử nghiệm của Không quân Mỹ, Yeager là người đầu tiên bay nhanh hơn tốc độ âm thanh. Ông đã vận hành máy bay với sự can đảm tuyệt vời. Tất cả những phi công từng cố gắng phá vỡ giới hạn âm thanh đều biết rằng họ có thể chết trong giai đoạn tăng tốc, nếu không thể kiểm soát được máy bay khi nó bắt đầu rung lắc dữ dội.

Đối với chiến binh nhân từ, cuộc sống phải gắn liền với việc phá vỡ các giới hạn và vươn tới đẳng cấp cao hơn, xa hơn. Một khi đã thể hiện được lòng can đảm để tiến đến được đẳng cấp, bạn sẽ phải chuẩn bị một lần nữa và tiếp tục tiến lên. Sự can đảm có rất nhiều đích đến. Đó là một hành trình liên tục, xuyên suốt, không ngừng nghỉ, buộc bạn phải luôn hành động.

Yeager biết rằng trước đó đã có hai người phi công cũng bay cùng loại máy bay này và họ đã chết khi cố vượt qua tốc độ âm thanh. Khi tăng tốc, máy bay mỗi lúc một rung lắc mạnh hơn. Vì cho rằng mình không thể bay nhanh hơn nên họ đã cố gắng giảm tốc độ và gặp nạn. Yeager cũng có trải nghiệm tương tự. Ông càng tăng tốc, máy bay càng rung lắc. Chỉ có một sự khác biệt duy nhất. Ông luôn nghĩ rằng: Nếu phải chết, mình sẽ chết một cách xứng đáng. Và ông tăng tốc hơn nữa. Bùm! Ông đã phá vỡ giới hạn âm thanh và chiếc máy bay gần như ngừng rung lắc ngay lập tức.

Ngay trước khi bạn bứt phá để vượt lên đẳng cấp kế tiếp, cơ thể của bạn cũng giống như chiếc máy bay kia – sẽ run bần bật. Hãy nghĩ đến lúc bạn mua ngôi nhà đầu tiên. Tay bạn có lẽ hơi run khi bạn ký giấy tờ để vay một khoản tiền lớn. Nhưng rồi sau đó, bạn bắt đầu thoải mái trở lại. Lòng can đảm trấn áp hoàn toàn nỗi sợ hãi và thúc đẩy bạn hành động. Chiến binh nhân từ hiểu nguyên tắc này và không tự biến mình thành kẻ ngốc chỉ biết rút lui khi cuộc sống trở nên khó khăn. Đó là lý do người bình thường không tạo được những thành quả phi thường như chiến binh nhân từ.

Khi bạn sợ hãi và muốn bỏ cuộc, bạn hãy hành động với tiến độ nhanh hơn, vươn xa hơn và nỗ lực nhiều hơn. Những người nhút nhát thường có khuynh hướng chậm lại với cảm giác mình sẽ không thể thực hiện được dự định. Và họ rút lui. Còn bạn, lúc sợ hãi, bạn hãy tìm cách “bật” một động cơ nội tại để có thể hành động nhanh hơn. Bạn tôi, Aaron D. Lewis, vẫn hay nói rằng: “Nỗi sợ hãi chạy nhanh hơn lòng can đảm, nhưng nó lại không bao giờ đủ sức hoàn thành cuộc đua”.

Muôn mặt của lòng can đảm

Can đảm là quyết tâm không để bất cứ đối tượng nào áp đảo. Sức mạnh tinh thần này có khả năng loại bỏ quá trình hình tượng hóa quá khứ.

– Martin Luther King, Jr.

Có nhiều kiểu can đảm và chúng xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau. Cha dượng tôi không phải là một doanh nhân hay một nhà văn nổi tiếng. Nhưng ông là một người vĩ đại, lúc nào cũng thể hiện lòng can đảm tuyệt vời. Cha đã chăm sóc mẹ tôi suốt hai năm cuối đời bà. Bệnh của mẹ nặng đến mức cần được chăm sóc như một đứa bé sơ sinh. Cha đã làm vệ sinh cho mẹ và luôn ở bên mẹ đến tận giây phút mẹ qua đời. Đúng ra nên đưa mẹ tôi đến nhà dưỡng lão, nhưng mẹ tôi không muốn vậy. Vì thế, cha dượng tôi đã tự tay làm mọi việc để chăm sóc bà. Ông đã can đảm đối mặt với công việc cực nhọc hàng ngày.

Ông làm tôi nhận ra rằng dù bạn là ai, bạn vẫn có khả năng thể hiện lòng can đảm theo một cách nào đó. Bởi lòng can đảm luôn tồn tại bên trong con người bạn.

Lòng can đảm không nhất thiết phải thể hiện thành lời với những ngôn từ lớn lao. Một sự việc có thể dễ dàng với người này, nhưng lại đáng sợ với người khác. Có người chịu đựng sự đau đớn thể xác một cách nhẹ nhàng, nhưng lại sợ hãi đến mức yếu đuối trong một mối quan hệ tinh thần. Có người thấy chia sẻ cảm xúc là việc dễ dàng, nhưng lại không đủ dũng khí để khởi nghiệp kinh doanh hay đảm nhận một công việc có áp lực cao. Trên đời ai cũng có nỗi sợ hãi, kể cả những người không dám thừa nhận nỗi sợ hãi của mình. Bản thân nỗi sợ hãi của bạn cũng là điều tự nhiên, đừng cố gắng suy luận ý nghĩa của nó hay so sánh bản thân với bất kỳ ai.

Làm sao để chiến thắng Trò chơi Cuộc đời?

Tìm cách giải thích sự việc thường làm chúng ta mất can đảm. Hầu hết các bậc phụ huynh đều dạy con cái kỹ năng sống, nhưng không nhận ra rằng chính quá trình này đang làm hại chúng. Người bình thường hay lo lắng về cảm xúc và tinh thần của bọn trẻ. Vì lo chúng bị tổn thương nên họ bảo bọc chúng quá mức. Lâu dần, đứa trẻ bắt đầu tin rằng mình chỉ cần tìm cách để không thua cuộc, chứ không cố gắng thể hiện năng lực một cách tối đa. Khi trở thành người lớn, chúng bắt đầu suy nghĩ: Mình chỉ muốn chắc chắn rằng mình sẽ không bị mất việc, hoặc Mình sẽ cởi mở với người nào mà mình chắc chắn họ không làm mình bị tổn thương.

Bạn cũng không thể chiến thắng khi cố tìm cách né tránh mọi nguy cơ bị tổn thương. Một số bậc cha mẹ còn khuyên những đứa con đã trưởng thành không nên tự khởi nghiệp, mà nên duy trì công việc hiện tại vì các khoản phúc lợi và khoản lương hưu mà chúng sẽ nhận được sau 30 năm.

Để giành chiến thắng trong cuộc sống, bạn phải có lòng can đảm. Bạn phải ra quyết định dựa vào quyết tâm và dũng khí của mình. Hãy tin tưởng vào bản thân để đến đúng nơi bạn cần đến.

Thực tế là bạn đã có sẵn những yếu tố cần thiết. Người luôn nỗ lực nhất định sẽ đạt mục tiêu. Người đó sẽ trở thành chiến binh nhân từ. Những người bình thường muốn rút lui và không làm gì cả sẽ luôn trụ lại ở tầng đáy của cuộc sống này. Người bình thường có thể được định nghĩa là người tốt nhất trong số những người xấu nhất, và là người xấu nhất trong số những người tốt nhất.

Bạn cần phải thật sự can đảm mới có thể chấp nhận thất bại và bắt đầu lại từ đầu. Những bài học thu được từ thất bại sẽ mở ra cho bạn một lối đi mới.

Lời khuyên thận trọng

Đôi khi, có những hành động tưởng chừng như thể hiện lòng can đảm nhưng thực chất chỉ là che đậy sự hèn nhát hoặc bất an. Tariq, con trai của bạn tôi, làm công việc giao bánh pizza để kiếm tiền trang trải học phí. Một đêm nọ, một băng đảng đường phố tấn công Tariq, bắt cậu đưa pizza cho chúng. Cậu từ chối. Tên cầm đầu bảo một đứa trẻ 14 tuổi trong nhóm bắn Tariq. Đứa bé nổ súng. Dường như đây là một hành động can đảm. Nhưng trên thực tế, nó sợ tên cầm đầu và sợ bị tẩy chay hơn sợ vào tù. Hành vi can đảm thật sự lẽ ra phải là từ chối và sẵn sàng chống lại áp lực từ đồng bọn.

Azim, bạn tôi, đã hành xử như một chiến binh nhân từ. Ông công khai tha thứ cho đứa trẻ kia. Sau đó, ông tìm đến người bảo hộ và ông của đứa trẻ, cùng chia sẻ nỗi đau mất con với họ. Họ đã cùng nhau lập một quỹ tài trợ với mục tiêu chấm dứt nạn trẻ em tàn sát nhau. Đây mới đúng là biểu hiện của lòng can đảm. Bạn có thể xem thêm chi tiết tại trang web www.tfk.org.

Chiến binh nhân từ thỏa mãn nhưng vẫn liên tục tiến bước.

Người bình thường dừng lại và cảm thấy bất mãn.