Một đôi vợ chồng trẻ quyết định đổi xe. Người vợ, theo cách trừu tượng của mình, hào hứng nói: “Mình nên đến nơi bán xe xem một vòng.” Người chồng, một người trừu tượng-theo trình tự, ngần ngại nhìn vợ. “Nhưng chúng ta đã biết mình cần tìm loại xe nào đâu?” Người vợ nhún vai: “Khi nào nhìn thấy nó, chúng ta sẽ biết.”

Ba tuần sau, sau khi đã tìm hiểu các bản báo giá, xem xét các mẫu xe thịnh hành và đã lái thử những chiếc xe hàng đầu vài lần, người vợ nhận ra rằng việc chọn mua xe đã khác hẳn so với lúc họ còn chưa cưới. Người chồng đã gác yếu tố lãng mạn sang một bên. Họ mua được một chiếc xe tiết kiệm hơn nhiều so với chiếc xe trước. Giờ thì người chồng chỉ tiếc là họ mua xe chưa thực sự đúng thời điểm.

NHỮNG NGƯỜI THUỘC PHONG CáCH HỌC TRỪU TƯỢNG-THEO TRìNH TỰ

Khi phải đưa ra quyết định, những người trừu tượng-theo trình tự luôn xem xét kĩ các lựa chọn. Quá trình thu thập thông tin quan trọng với người trừu tượng-theo trình tự khiến họ thường xuyên cân nhắc và suy nghĩ kĩ càng. Họ có khả năng logic và suy luận bẩm sinh. Họ xem xét kĩ mọi thứ, từ những quyết định lớn trong cuộc đời đến việc gọi món cho bữa trưa. Điều đặc biệt độc đáo trong quá trình đánh giá của người trừu tượng-theo trình tự là họ vẫn tiếp tục đánh giá, phân tích sau khi quyết định đã được đưa ra. Cho dù quá trình đó diễn ra không tích cực bằng trước lúc đưa ra quyết định, người trừu tượng-theo trình tự vẫn thừa nhận rằng họ không ngừng trấn an mình rằng không còn giải pháp nào tốt hơn được nữa.

Nếu người trừu tượng-theo trình tự đã mua một món đồ nhưng sau đó lại tìm thấy một món đồ khác tốt hơn, đối với họ, chỉ có hai lựa chọn. Nếu không quá muộn, món đồ sẽ được mang đổi. Nhưng nếu đã quá muộn, họ sẽ tự than thân trách phận một thời gian dài, và chẳng có cách gì làm họ bớt cắn rứt.

Bản năng của người trừu tượng-theo trình tự là phân tích, và đa số họ tin rằng mình không bao giờ có đủ thông tin. Họ dường như luôn trên một hành trình tìm kiếm tri thức vô tận.

Hầu hết người trừu tượng-theo trình tự cho rằng mọi người đều có nhu cầu tìm hiểu thông tin, nên dù bạn hỏi một câu hỏi ngắn, họ vẫn sẽ đưa ra câu trả lời rất dài. Người trừu tượng-theo trình tự không thể nào ngừng thao thao bất tuyệt về một vấn đề mà họ quan tâm. Và dù bạn đã chán ngấy, họ cũng không hề nhận ra.

Người trừu tượng-theo trình tự luôn nghĩ rằng tình cảm phải được chứng minh bằng những việc làm thực tế. Nhiều người trừu tượng-theo trình tự rất lí trí khi yêu. Hầu hết họ có thể yêu cuồng nhiệt, nhưng hiếm khi tiến tới những ràng buộc tình cảm trừ phi thực tế làm họ cảm thấy chắc chắn về mối quan hệ của mình. Họ hiếm khi thể hiện tình cảm, trừ phi đã biết chắc chắn tại sao họ lại có tình cảm như vậy. Và họ cũng muốn bạn phải chắc chắn được tình cảm của mình.

Tôi đã có vài kinh nghiệm về những người trừu tượng-theo trình tự từ chồng tôi. Lúc hẹn hò được ba tháng, giữa chúng tôi nổ ra một cuộc tranh cãi gay gắt. Khi về nhà, tôi bực bội viết ngay những ý nghĩ lộn xộn của mình lên một tờ giấy. Ban đầu, tôi ngần ngừ không dám gửi. Nhưng sau đó, tôi đã gửi đi.

Vài ngày sau, John gọi cho tôi, mời tôi đi ăn trưa để nói chuyện về bức thư. Khi chúng tôi đang ngồi trong xe, anh lấy bức thư của tôi ra. Anh đã sắp xếp lại nó theo dàn bài chi tiết với những chương mục được đánh số La Mã I, II, III và các tiểu mục đánh dấu a, b, c. Tôi kinh ngạc không thốt lên được lời nào. Anh nhận thấy thái độ của tôi và vội vàng giải thích: “Cindy, anh yêu em. Những gì em viết rất có ý nghĩa với em. Nếu trả lời em ngay lúc đó, anh sẽ bỏ sót nhiều điều quan trọng với em. Anh viết lại để chắc chắn rằng tất cả những gì em quan tâm đều được trả lời.”

Làm sao tôi có thể tranh cãi được với anh về điều này? Anh ấy dường như có vẻ quá lạnh lùng và tính toán, nhưng thực ra nó xuất phát từ tình yêu.

CáC BẬC PHỤ HUYNH THUỘC PHONG CáCH HỌC TRỪU TƯỢNG-THEO TRìNH TỰ

Phụ huynh trừu tượng-theo trình tự rất muốn con mình có suy nghĩ logic và khả năng phân tích. Do khuynh hướng tư duy này, đôi khi họ quên mất rằng họ đang nói chuyện với một đứa trẻ, và chúng có thể không cùng phong cách học tập với mình. Các phụ huynh trừu tượng-theo trình tự thường mong đợi rất nhiều ở con mình. Hãy nhớ rằng, họ tin tưởng vào những cân nhắc thấu đáo và các phân tích cẩn thận trong gần như tất cả các tình huống. Chỉ cần một câu hỏi đơn giản như: “Con nuôi một con chó con có được không ạ?” cũng có thể mang đến cho đứa trẻ hàng loạt câu hỏi khác. Các phụ huynh trừu tượng-theo trình tự sẽ trả lời con bằng những câu hỏi như: “Đó là loại chó gì? Con sẽ để nó ngủ ở đâu? Con sẽ cho nó ăn gì? Con sẽ vệ sinh cho nó như thế nào? Tiền chăm sóc sức khỏe cho nó là bao nhiêu?” Phụ huynh trừu tượng-theo trình tự có khi còn yêu cầu đứa trẻ phải ghi chép cẩn thận quá trình nuôi con chó, hoặc ngay từ đầu phải có một bản xin phép viết tay.

Đối với các phụ huynh trừu tượng-theo trình tự, việc tập cho con biết suy nghĩ logic rất quan trọng. Họ tự thấy mình bắt buộc phải nhìn xa hơn những gì trước mắt và tìm ra những ý nghĩa tiềm ẩn. Phụ huynh trừu tượng-theo trình tự luôn muốn con mình hiểu được ý nghĩa nhân văn của các câu chuyện. Họ luôn quan tâm đến đoạn kết của câu chuyện, và không ngừng hỏi: “Con đã học được gì từ câu chuyện này nào?” Một đứa trẻ ngẫu nhiên sẽ luôn làm cho cha mẹ trừu tượng-theo trình tự bực mình, vì việc chỉ dẫn cho một người có đầu óc ngẫu nhiên có được lối phân tích có cấu trúc, lớp lang gần như là một nhiệm vụ bất khả thi.

Tôi có một lời gợi ý tuyệt vời từ một giáo sư. Người chồng trừu tượng-theo trình tự của bà rất quan tâm đến việc dạy dỗ đứa con gái thiếu kiên nhẫn và mạnh mẽ tuổi teen của họ. Cô bé ghét những bài giảng dài dòng, và ông bố thấy khó chịu bởi sự thiếu tập trung của con. Sau một vài lần không thành công, họ nghĩ ra một quy ước độc đáo. Khi bố bắt đầu thuyết giảng, cô có thể ngắt lời bố ở bất cứ thời điểm nào để nói ra điều cô nghĩ bố định nói. Nếu cô nói đúng, ông bố sẽ phải dừng bài thuyết giảng lại. Nếu cô nói sai, bố cô sẽ tiếp tục bài thuyết giảng cho tới khi cô hiểu bài. Giờ thì bố cô bé hài lòng vì con chú ý lắng nghe, và cô bé biết rằng sẽ không phải chịu đựng một bài thuyết giảng dài dòng.

Đây là kiểu thỏa hiệp có thể giúp được các phụ huynh trừu tượng-theo trình tự dạy những đứa trẻ không có chung cách phân tích, cách nói và cách lập luận với họ.

NHỮNG ĐỨA TRẺ THUỘC PHONG CáCH HỌC TRỪU TƯỢNG-THEO TRìNH TỰ

Một bà mẹ dạy con học tại gia gặp rất nhiều rắc rối khi dạy đứa con trừu tượng-theo trình tự lớp một của mình học đọc. Cậu bé luôn cho rằng mình biết đọc rồi. Do đó, cậu né tránh tất cả các bài học đọc. Sau khi đọc về các phong cách học tập và khám phá ra rằng phong cách trừu tượng-theo trình tự của Jimmy luôn cần khoảng cách và tính khách quan, bà mẹ đã nghĩ ra một giải pháp độc đáo. Bà đưa Jimmy đến cửa hàng và chọn bất cứ con rối nào mà cậu thích. Cậu bé chọn chuột Mickey. Khi họ mang nó về nhà, hai mẹ con bắt đầu dạy nó đọc. Bây giờ đã có một khoảng cách khách quan, và cậu bé không còn nghĩ về khả năng đọc của mình nữa. Cậu đã nhanh chóng đọc thông thạo nhờ những bài giảng cho Mickey.

Những đứa trẻ trừu tượng-theo trình tự thường suy nghĩ có hệ thống và cẩn trọng như cha mẹ mình. Nhóm này thường cần nhiều thời gian hơn người khác để làm mọi việc theo đúng ý thích của mình. Cho dù có vẻ chậm, nhưng thường là chúng đang làm mọi việc rất cẩn thận. Các phụ huynh của những đứa trẻ này thường tỏ ra ngạc nhiên khi thấy con mình thà không làm bài tập còn hơn là làm sơ sài, cẩu thả. Thường thì trẻ đã gần như hoàn thành xong bài tập, nhưng khi được yêu cầu “cứ nộp những gì các em đã làm cũng được”, chúng lại quyết định không nộp gì.

Một đứa trẻ có phong cách trừu tượng-theo trình tự thường tỏ ra bình tĩnh và thu mình hơn những đứa trẻ khác. Đầu óc chúng luôn phân tích và đánh giá các quá trình, và chúng sẽ không nói gì cho tới khi đã hiểu vấn đề.

Một bà mẹ tính cách hướng ngoại tỏ ra rất lo lắng với đứa con gái ít nói của mình. Cô bé cứ ở trong phòng hàng giờ đồng hồ liền, để suy nghĩ và đọc. Cô bé ít khi tham gia vào các cuộc thảo luận trong gia đình hay trên lớp. Nhưng những bài viết của cô bé lại rất xuất sắc. Dự một buổi phân tích của tôi về phong cách học và nhận ra thế mạnh của con gái mình, bà mẹ này đã đánh giá cao lối suy nghĩ thấu đáo mà cô bé có được. Bà nhận ra rằng khi được làm việc trong môi trường không có áp lực, cô bé bắt đầu dễ dàng nói ra những gì mình cảm thấy.

Những đứa trẻ trừu tượng-theo trình tự được phú sẵn tính khách quan, và chúng thường tỏ ra không thoải mái với các câu hỏi có liên quan đến sự riêng tư. Trẻ rất khó chia sẻ cảm xúc, nhất là nếu cảm xúc đó không thể được giải thích một cách logic. Các buổi chia sẻ ở trường cũng có thể trở thành khó khăn đối với trẻ nếu trẻ bị bắt buộc phải nói ra những thứ chúng cho là riêng tư. Phụ huynh có thể giúp đỡ con em có thiên hướng trừu tượng-theo trình tự của mình đối mặt với cảm giác không thoải mái bằng cách động viên trẻ phân tích tầm quan trọng của việc chia sẻ.

ĐIỀU Gì LàM NGƯỜI TRỪU TƯỢNG-THEO TRìNH TỰ CĂNG THẲNG?

Các bậc phụ huynh trừu tượng-theo trình tự và những đứa trẻ trừu tượng-theo trình tự có rất nhiều điểm tương đồng về những yếu tố gây căng thẳng và cách giải toả được căng thẳng.

KẾT LUẬN

Những người trừu tượng-theo trình tự chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ trong dân số toàn cầu. Quan điểm của một người có phong cách học trừu tượng-theo trình tự không có ý nghĩa lắm với những người không có chung lối suy nghĩ logic và tính khách quan như họ. Cho dù dường như nhìn nhận cuộc sống quá nghiêm túc và rạch ròi, họ cũng có tình cảm, thứ tình cảm mà đôi khi những người không đánh giá cao cách tiếp cận sự việc của họ không thấy được. Giữa các phong cách học luôn có sự giao thoa. Cho dù xu hướng trừu tượng-theo trình tự của bạn còn ở dạng tiềm ẩn, khuất lấp ở đâu đó, hãy học cách nhận ra và áp dụng nó.