Carlo Maldini đứng bên cạnh ô cửa kính đã bể nát nhìn xuống con đường phía dưới, ông dốc ngược chai rượu tu một ngụm lớn. Nhìn ngọn lửa lem lém cháy giật đổ những bức tường của một toà nhà trước đây từng là nhà thờ ông hay đến cầu nguyện. Trong lòng ông không một chút xáo động. Ông đã quá quen với những cảnh tàn bạo xảy ra như cơm bữa ở nơi đây. Ông Maldini đã năm mươi sáu tuổi, tóc ông màu đen, hai bên thái dương đã lốm đốm vài sợi bạc. Ông không cao lớn nhưng thân hình rắn chắc tráng kiện. Quần áo của ông đều đã cũ và rách nát cả rồi. Ngày này sang ngày khác ông thả mình trong những cơn say đến độ không còn nhận ra quần áo của mình đã rách bươm.

Những tổn thất của chiến tranh làm cho ông ngày càng tàn tạ, ban cho ông một khuôn mặt ủ dột. Những giấc mơ của Benito Mussolini về một đế quốc Ý hùng mạnh đã cướp đi của ông Maldini một người vợ và hai đứa con trai, đã lấp đầy tâm trí ông cơn thịnh nộ khủng khiếp. Đã khiến ông có lúc gần như mất trí. Ông Maldini tu ừng ực thứ nước cay nồng xuống cổ họng. Biết bao nhiêu ngày Chủ nhật ông đã đến nhà thờ kia, kề cận bên những người thân, cúi đầu trong lời cầu nguyện thành kính.

Ông nhìn chăm chăm xuống đường thấy một đám đông trẻ con đang đi dọc theo con đường chính. Ông quay đầu nhìn sang cô gái đứng bên cạnh. Cô khoanh tay trước ngực quan sát đường phố bên dưới. Trong ánh nắng buổi sớm trông cô thật xinh đẹp. Nắng đang xuyên vào những lỗ hổng lớn trên trần nhà, toả sáng cái nơi trước đây từng là tổ ấm của hai bố con. Từ nơi ông đứng, Maldini nhìn cô con gái qua cặp mắt đỏ ngầu vì rượu. Con bé giống hệt mẹ nó, mái tóc màu đen nhẹ nhàng thả xuống bờ vai. Khuôn mặt tròn trịa đầy sức sống và đầy xúc cảm của tuổi trẻ. Cặp mắt to tròn có thể làm đứng tim bất cứ chàng trai trẻ nào. Con bé tên là Nunzia, nó là con gái ông. Năm nay nó hai mươi tuổi. Nó là đứa con duy nhất mà chiến tranh chưa cướp mất của ông. Khi bọn Đức ra lệnh dân chúng phải tản cư khỏi thành phố, ông Maldini không thể rời thành phố được. Lúc đó cơ thể ông mềm nhũn vì rượu, tâm trí đầy ắp hận thù. Ông trốn trong tầng hầm toà nhà ông đang ở cùng với Nunzia không rời ông nửa bước. Cô gái nói với cha:

Chúng ta phải đi thôi. Chúng ta sẽ trốn trên núi sau đó tìm đường đến với quân Đồng minh Hoa kỳ.

Ông Maldini lẩm bẩm những câu không đầu không đuôi về một gia đình đã không còn tồn tại, về những ngày vui đã kết thúc từ lâu. Ông cố thuyết phục con gái ra đi một mình, nhưng Nunzia bảo:
Nhưng con không thể bỏ cha ở đây một mình được.

Thiên thần nhỏ bé của cha, cha chẳng còn gì nữa. Bây giờ cha chỉ còn ký ức và rượu mà thôi.

Đối với một lão già như cha, như thế là quá đủ. Nunzia nói:

Cha à, con sẽ luôn ở bên cha.

Ông Maldini mắng:

Mẹ con cũng bướng bỉnh lắm cơ. Bà ấy cũng không chịu tản cư, giờ thì bà ấy chết rồi. Mọi người đều chết hết. Những người còn chưa chết chẳng mấy chốc cũng về nơi suối vàng mà thôi. Nunzia nói:

Nếu vậy cha à, cha con ta sẽ chết ở đây, ở Naples này, nơi chôn nhau cắt rốn của chúng ta. Chúng ta sẽ gắn bó mãi với nơi này.

Ông Maldini bảo:

Con không thể gắn bó với một đệ tử của lưu linh.

Nunzia bình thản trả lời:

– Con không thể rời xa cha của con được.

Ông Maldini tu rượu ừng ực và nhìn con gái. Cô nhìn lại cha. Nunzia hỏi:

Mấy đứa trẻ kia định làm gì thế?

Lại còn phải hỏi. Tính giở trò ngu xuẩn chứ gì.

Ngày hôm qua ở quảng trường con có nghe một tin đồn, bà Matturano có nói với con, bà ấy bảo bọn Đức sẽ quay trở lại.

Maldini nhún vai:

Cứ để bọn chúng đến. Còn gì nữa đâu mà cướp bóc cơ chứ.

Ông nhìn qua cửa sổ, thấy đám trẻ sắp sửa đi khuất khỏi tầm nhìn, Nunzia thông báo:

Bà ấy bảo bọn chúng cho máy bay rải truyền đơn khắp nơi. Franco, cháu bà ấy, cho bà ấy xem một tờ truyền đơn, nó là một trong những đứa trẻ đang đi dưới kia. Để con đưa cha xuống gặp bọn chúng.

Ông Maldini rời cửa sổ, tròn mắt nhìn con gái. Ông hỏi:

Tại sao cha lại phải làm cái việc cực kỳ điên rồ đó?

Cha phải giúp chúng, cha ạ. Rất có thể bọn Đức sẽ quay lại.

Ông Maldini gào lên:

Giúp đẩy chúng vào chỗ chết sao? Chẳng lẽ cảnh đầu rơi máu chảy quanh đây còn chưa đủ sao?
Nếu như bọn trẻ cứ bám lấy thành phố trong lúc bọn Đức quay trở lại đây thì bắt buộc bọn chúng phải chiến đấu với quân thù. Và dù cha có giúp chúng hay không, chúng cũng sẽ vẫn làm như thế. Và nếu chuyện đó xảy ra e rằng lũ trẻ sẽ chết hết.

Ông Maldini nói:

Thì chúng đã quyết chí như vậy mà? Cha thì có thể làm gì được chứ, Nunzia, nhìn kỹ cha đi.

Mở to mắt mà nhìn xem cha con là một lão già khùng điên cỡ nào và nói cho cha nghe coi cái thân xác tàn tạ như thế này thì còn giúp đỡ ai gì được chứ.

Cha, cha vẫn có thể dạy bảo lũ trẻ những thứ chúng chưa được biết. Cha biết cách sử dụng súng ống và đạn dược kia mà.

*

Vincenzo đứng giữa quảng trường Plebiscito, quảng trường lớn nhất của thành phố Naples. Xung quanh quảng trường là những toà nhà lớn nổi tiếng như Royal Palace và nhà thờ San Francesco di Paola. Đám trẻ con đứng rải rác trên quảng trường chờ xem ai đó bảo chúng phải làm gì. Franco và Angela bước ngang qua đám đông, đến đứng đối diện với Vincenzo. Franco bảo:

Tớ đếm được hai mươi ba con dao với bốn khẩu súng ngắn. Vincenzo nói:

Nếu có được tấm bản đồ của thành phố thì hay biết mấy. Angela thêm vào:

Phải thêm mấy khẩu súng nữa mới đủ.

Chúng ta phải đưa những đứa trẻ nhỏ đi trốn. Chúng ta không biết chuyện gì sẽ xảy đến và xảy đến vào lúc nào. Nhưng chúng ta phải giữ cho bọn trẻ được an toàn. Bọn chúng phải đến dãy đồi xa kia ẩn náu trong một thời gian. Bất cứ khi nào cần bọn trẻ đều có thể làm liên lạc cho chúng ta được. Tuy nhiên ngoài việc đó ra chúng chẳng làm được gì khác cả.

Vincenzo đi một vòng quanh quảng trường, nó nhìn những tảng đá lát trên quảng trường rồi nói tiếp:

Không phải trái bom nào bọn Đức thả xuống đây cũng đều phát nổ. Chỉ riêng quảng trường này thôi cũng đã có cả chục trái chưa nổ đấy.

Franco bảo:

Nếu như mình tìm được một chiếc xe đẩy, mình sẽ gom đống bom đó lại. Angela hoi:

Tại sao các cậu biết đống bom đó có ích lợi cho chúng ta? Mấy trái bom đó rơi từ trên máy bay trên trời xuống còn không nổ nữa kia mà. Vậy thì chúng ta phải làm gì đây? Không lẽ ôm bom lao thẳng vào bọn Đức?

Vincenzo mệt mỏi nhăn nhó nói:

Tớ không biết. Tớ chỉ biết một điều là đã là bom thì sẽ nhất định phải nổ.

Angela quay gót, ngồi xuống dưới bóng bức tượng bằng đồng trên quảng trường. Đó là bức tượng của hoàng đế Ferdinand đệ nhất. Cô bé dựa lưng vào chân tượng bằng đá cẩm thạch mát rượi. Angela nhìn đám trẻ đang tụm năm tụm ba trên quảng trường và hỏi:

Làm thế nào để cứu sống chúng đây?

Vincenzo im lặng một vài phút trước khi trả lời:

Đường phố chính là những thứ vũ khí lợi hại nhất của chúng ta. Những con hẻm tối, những ống cống ngầm là điêu lợi thế. Chúng ta sẽ di chuyển bằng những lối đi bí mật xuyên qua các viện bảo tàng và nhà thờ, bên ngoài các nhà ga xe lửa còn có những đường hầm. Chúng ta có thể sử dụng mọi cách, Nhờ thế chúng ta chiến đấu mà không bị phát hiện. Chúng ta sẽ là một đội quân tàng hình. Chỉ có thế chúng ta mới đánh lại được bọn Đức mà thôi.