Chúng ta phải làm quen với điều này: vào những thời điểm quan trọng nhất trong cuộc đời, không có dấu hiệu báo trước.
Ernest HEMINGWAY
THÁNG MƯỜI HAI 2006
Đêm Giáng sinh, trung tâm Manhattan…
Tuyết không ngừng rơi từ buổi sáng. Đờ đẫn vì lạnh, “thành phố không bao giờ ngủ” dường như quay chậm lại, bất kể ánh đèn vẫn luôn ngập tràn.
Đối với một đêm Giáng sinh, giao thông thuận lợi một cách đáng ngạc nhiên, bởi màn tuyết cùng lớp tuyết dày khiến việc di chuyển nhỏ nhất cũng gặp khó khăn.
Tuy vậy tại góc Đại lộ Madison và Phố 36, những chiếc limousine vẫn nối đuôi nhau theo một nhịp điệu ổn định. Chúng thả những vị khách trong xe xuống hiên một công trình mang phong cách Phục hưng, trụ sở của Morgan Library, một trong những tổ chức văn hóa nổi tiếng nhất New York, hôm nay trung tâm này sẽ kỷ niệm 100 năm ngày thành lập.
Trên cầu thang lớn là một cơn lốc smoking, áo váy lộng lẫy, áo da lông thú và đồ trang sức. Đám đông tập trung về phía chái nhà được xây bằng thủy tinh và thép chạy dọc theo tòa nhà để gắn kết công trình với thế kỷ XXI một cách hài hòa. Ở tầng trên cùng, một hành lang dài dẫn đến căn phòng rộng, nơi có tủ kính trưng bày một vài báu vật của trung tâm: cuốn Kinh thánh của Gutenberg, bản thảo viết tay có minh họa thời Trung Cổ, những bức họa của Rembrandt, Léonard de Vinci và Van Gogh, những bức thư của Voltaire và Einstein, và thậm chí một mẩu khăn giấy mà trên đó Bob Dylan đã viết lời cho bài hát Blowin’in the Wind.
Dần dần, trật tự được thiết lập, những người đến muộn bước nhanh vào chỗ của mình. Tối nay, một phần của phòng đọc đã được sắp xếp thật đặc biệt để cho phép một vài người được hưởng đặc ân nghe nữ nghệ sĩ violon Nicole Hathaway chơi những bản sonat của Mozart và Brahms.
Nữ nghệ sĩ violon bước lên sân khấu trong tiếng vỗ tay nhiệt liệt. Đó là một phụ nữ khoảng ba mươi tuổi, dáng vẻ thanh lịch và mực thước. Búi tóc theo kiểu Grace Kelly[1] tạo cảm giác cô giống như vai nữ chính trong các bộ phim của đạo diễn Alfred Hitchcock… Được đánh giá cao trên các sân khấu quốc tế, cô đã từng chơi với những dàn nhạc lớn nhất thế giới, và kể từ khi đĩa nhạc đầu tiên của cô được thu âm vào năm mười sáu tuổi, cô đã nhận được vô số lời khen tặng. Năm năm trước, một tấm thảm kịch đã tàn phá cuộc sống của cô. Báo chí và truyền hình đã nhắc đi nhắc lại sự kiện này và kể từ đó, sự nổi tiếng của cô đã vượt xa khỏi phạm vi những người yêu nhạc cổ điển.
Nicole chào khán giả và đặt nhạc cụ của mình xuống. Vẻ đẹp cổ điển của cô hoàn toàn phù hợp với nét duyên dáng quý tộc của không gian nơi đây, như thể nữ nghệ sĩ được đặt một cách rất tự nhiên vào giữa những bức điêu khắc cổ và bản thảo viết tay thời Phục hưng. Bằng một khởi đầu mạnh dạn và có chiều sâu, cây vĩ cầm ngay lập tức hòa hợp với dây đàn và sẽ duy trì như vậy trong suốt buổi trình diễn.
Bên ngoài, tuyết vẫn tiếp tục rơi trong đêm giá lạnh.
Nhưng ở đây, chỉ có tiện nghi, sang trọng và sự tinh tế.
o O o
Cách đó chưa đầy năm trăm mét, không xa trạm tàu điện ngầm Grand Central, một nắp cống từ từ được mở ra, một cái đầu bù xù nhô lên, ánh mắt trống rỗng, khuôn mặt bầm dập vì những cú đánh…
Sau khi thả con chó săn Labrador lông đen tuyền đang ôm trên tay ra, người đàn ông khó nhọc leo lên vỉa hè phủ đầy tuyết trắng. Anh ta băng qua đường, bước thấp bước cao trên mặt đường, chỉ thiếu điều bị cán nát giữa dàn hợp âm còi xe inh ỏi.
Gầy gò và ốm yếu, kẻ vô gia cư mặc chiếc áo măng tô bẩn thỉu đã sờn rách. Khi anh ta gặp người qua đường, những người này rảo bước nhanh hơn và theo bản năng, tránh xa anh ta.
Điều đó hoàn toàn bình thường. Anh biết rằng anh khiến họ sợ, rằng anh bốc mùi cáu ghét, nước đái và mồ hôi.
Anh chỉ mới ba lăm tuổi, nhưng trông như năm mươi. Ngày trước, anh cũng có một công việc, một người vợ, một đứa con và một ngôi nhà. Nhưng điều đó đã xảy ra lâu lắm rồi. Ngày hôm nay, anh chỉ còn là một cái bóng lang thang, một bóng ma được bao bọc bằng đống quần áo nhàu nát như giẻ rách và lẩm bẩm những lời lẽ rời rạc.
Anh khó nhọc đứng thẳng người lên, bò lê thì đúng hơn là bước đi, loạng choạng.
Hôm nay là ngày bao nhiêu? Mấy giờ rồi? Giờ là tháng mấy?
Anh không còn biết nữa. Trong đầu anh mọi thứ lẫn lộn hết cả. Trước mắt anh, ánh sáng thành phố dường như nhòa đi. Những bông tuyết lạnh giá do gió thổi tới rạch xé khuôn mặt anh như từng nhát dao cứa. Bàn chân lạnh cóng, dạ dày đau quặn, xương cốt như muốn sụm xuống.
Đã hai năm kể từ ngày anh rời bỏ xã hội loài người để chui xuống lòng thành phố. Như hàng nghìn kẻ vô gia cư khác, anh đã tìm đến dưới bến tàu điện ngầm, ống cống và hệ thống đường sắt. Những công dân trung thực và du khách đã được an lòng biết mấy: chính sách không khoan hồng[2] được thành phố thực hiện mang lại nhiều thành quả, góp phần dọn sạch bề mặt Manhattan một cách triệt để. Nhưng dưới những tòa nhà chọc trời rực rỡ ánh đèn còn ẩn giấu một thế giới song song: một New York của những con người thân tàn ma dại hoạt động trong mạng lưới cống ngầm, hốc tường và các lỗ hổng. hàng nghìn “người-chuột”, bị đẩy vào những khu dành cho người nghèo, trốn chạy sự trấn áp của cảnh sát, nêm chặt trong những ống cống bẩn thỉu giữa nhung nhúc chuột và phân cứt.
Thực tế là như vậy đấy.
Người đàn ông lục tìm trong túi áo lôi ra một chai đựng loại rượu kém chất lượng. Hiển nhiên là anh ta uống. Làm sao có thể khác được cơ chứ?
Một cốc đầy tràn, rồi lại một cốc nữa.
Để quên đi giá lạnh, sợ hãi, và bẩn thỉu.
Để quên đi cuộc sống trước kia.
o O o
Tiếng vĩ cuối cùng của Nicole Hathaway. Khoảng thời gian giữa hai khuôn nhịp, không khí im ắng trầm lắng bao trùm khắp cử tọa. Sự im lặng tuyệt vời dõi theo Mozart, như vẫn đang còn dư âm bản nhạc của Mozart, ngay lập tức bị những tràng pháo tay rôm rả đẩy lui.
Nữ nghệ sĩ violon nghiêng đầu cúi chào, đón nhận những bó hoa rồi bước qua khán phòng để nhận những lời chúc mừng không dứt. Khán giả phấn khởi cũng vô ích. Nicole biết rõ rằng màn trình diễn của cô chẳng phải là điều gì đó vĩ đại. Cô đã chơi những bản sonat với một kỹ thuật hoàn hảo, sự tập trung tuyệt đối và dồn vào đó nhiều công sức.
Nhưng không phải với tình cảm của cô.
Lơ đễnh, cô máy móc bắt tay một vài người, nhấp môi một cốc sâm banh, rồi tìm cách trốn đi.
– Em muốn chúng ta về không, em yêu?
Cô từ từ quay người về phía giọng nói làm yên lòng đó. Eriq, người bạn trai sống cùng cô, đang đứng trước mặt với ly Martini trong tay. Anh chàng luật sư thương mại này ít nhiều cũng đã cùng chia sẻ cuộc sống với cô từ vài tháng nay. Vẫn luôn ân cần, anh ta biết có mặt ở đó vì cô vào thời điểm cô cần.
– Vâng. Đầu em đang quay cuồng. Đưa em về nhà đi.
Tiên liệu trước được câu trả lời của cô, anh ta vội vàng chạy về phía phòng treo áo và dang rộng chiếc áo bằng vải flanen màu ghi để cô mặc vào trước khi kéo khóa che kín cổ.
Sau khi chào tạm biệt ngắn gọn các vị khách mời, họ đi xuống cầu thang lộng lẫy bằng đá cẩm thạch, trong khi đó, ở trên tầng, buổi lễ vừa mới bắt đầu bước vào giai đoạn cao trào.
– Anh sẽ gọi taxi cho em, Eriq đề nghị khi cả hai bước vào sảnh lớn. Anh đi lấy xe của mình ở văn phòng và sẽ gặp lại em sau.
– Em đi cùng anh, chỉ cách đây chưa đầy năm phút mà.
– Em đùa chắc! Thời tiết đang tệ lắm.
– Em cần đi bộ và hít thở chút không khí trong lành.
– Nhưng điều đó có thể sẽ nguy hiểm!
– Đi bộ ba trăm mét trở nên nguy hiểm từ khi nào vậy? Vả lại còn có cả anh đi cùng nữa chứ.
– Tùy em thôi.
Họ bước ra vỉa hè trong im lặng và rảo bước trở về Đại lộ 5 trong cái lạnh cắt da cắt thịt. Giao thông vẫn luôn thưa thớt; những bông tuyết nặng nề và lặng lẽ tiếp tục chất đống trên thành phố.
Hiện giờ chiếc ô tô chỉ còn cách chưa đầy một trăm mét, ngay sau công viên Bryant. Trong những ngày đẹp trời, nơi đây là một khoảnh đất tuyệt vời nằm lọt thỏm giữa thảm xanh cây cối, địa điểm lý tưởng để tắm nắng, dã ngoại hay chơi cờ gần đài phun nước. Nhưng vào tối nay, nơi này trở nên đầy nguy hiểm, chìm trong bóng tối, vắng tanh vắng ngắt…
– ĐƯA TIỀN ĐÂY!
Nicole hét lên một tiếng khô khốc.
Một lưỡi dao vừa lóe lên trước mắt cô, sáng chói như tia chớp.
– TIỀN ĐÂU, TAO NÓI MÀY ĐẤY! tên cầm dao ra lệnh.
Đó là một gã đàn ông không đoán định được tuổi, trông thô lỗ và lực lưỡng. Cái đầu cạo nhẵn thín của hắn lộ ra khỏi tấm áo gió tối màu dài tới tận đầu gối. Khuôn mặt hắn, bị xuyên thủng bởi hai con mắt nhỏ tí ánh lên tia nhìn điên cuồng, có một vết sẹo lồi chạy dọc theo suốt chiều dài.
– NHANH LÊN!
– ĐƯỢC RỒI! ĐƯỢC RỒI! Eriq đầu hàng bằng cách đưa ví rồi đưa luôn cả chiếc đồng hồ Breitling cùng điện thoại di động của mình.
Gã đàn ông cướp tất cả rồi tiến lại gần Nicole để giật túi xách cùng túi đàn violon của cô.
Nữ nhạc công cố gắng che giấu nỗi sợ hãi của mình, nhưng cô không thể đối mặt với ánh mắt của kẻ cướp và không thể làm gì khác ngoài việc nhắm mắt lại. Trong khi một bàn tay giật lấy chiếc vòng ngọc trai của cô, cô đọc nhẩm bảng chữ cái ngược từ cuối lên. Rất nhanh. Như cô vẫn thường làm lúc còn nhỏ, để chế ngự nỗi sợ hãi.
Z Y X W V U…
Đó là cách duy nhất cô tìm được để tập trung chú ý vào một cái gì đó, đồng thời hy vọng giây phút này từ giờ trở đi chỉ còn là một kỷ niệm tồi tệ.
T S R Q P O…
Hắn sẽ bỏ đi, hắn đã có cái hắn muốn: tiền, điện thoại, đồ trang sức…
N M L K J I H…
Hắn sẽ bỏ đi. Giết chúng ta hắn chẳng được lợi lộc gì cả.
G FE D C B A…
Nhưng, khi cô choàng mở mắt, gã đàn ông vẫn luôn ở đó và hắn đưa tay ra trước với ý định đâm cô một nhát.
Eriq đã nhìn thấy con dao vung lên phía trước, nhưng anh ta đông cứng lại vì sợ và không thực hiện bất kỳ hành động nhỏ nhất nào để bảo vệ cô.
Tại sao cô không ngạc nhiên về thái độ của anh ta?
Dù sao đi nữa, cô cũng không có thời gian để nhúc nhích. Là nữ khán giả bất lực, cô nhìn như thôi miên con dao sẽ cắt đứt cổ họng mình.
Vậy là cuộc đời cô sẽ chỉ có như vậy thôi sao? Một khởi đầu đầy triển vọng, một môi trường xán lạn sau đó là tụt dốc xuống địa ngục rồi đến một kết cục lãng xẹt xảy đến mà không hề báo trước. Với cảm giác xót xa là nhân vật nữ chính trong một câu chuyện vẫn còn dang dở…
Thật lạ lùng. Người ta thường nói rằng vào thời điểm cận kề cái chết, bạn có thể thấy lại những thời điểm quan trọng của cuộc đời mình dần dần hiện lên như đoạn phim quay chậm. Đối với Nicole, cô chỉ thấy một cảnh duy nhất: một bãi biển trải dài xa ngút tầm mắt, không một bóng người, ngoại trừ hai người đang vui mừng vẫy tay chỉ về hướng cô. Cô thấy rõ ràng khuôn mặt hai người ấy. Khuôn mặt thứ nhất là của người đàn ông duy nhất mà cô mãi yêu và là người cô không thể giữ lại bên mình. Khuôn mặt thứ hai là của con gái cô, người mà cô không thể bảo vệ.
o O o
Mình đã chết.
Không. Mình chưa chết. Tại sao vậy?
Ai đó đột nhiên xuất hiện như từ trên trời rơi xuống.
Một kẻ vô gia cư.
Ban đầu Nicole nghĩ đến một vụ tấn công mới, trước khi kịp hiểu ra là kẻ mới đến đang cố gắng cứu cô. Trên thực tế, chính anh ta vừa mới nhận một nhát dao vào bả vai. Bất chấp vết thương, anh ta nhanh nhẹn nhỏm dậy và tức giận lao vào tên cướp, tước vũ khí của hắn và khiến hắn phải buông chiến lợi phẩm ra. Kết quả là một cuộc chiến tay không, quyết liệt và bất phân thắng bại. Thân hình kém vạm vỡ hơn không ngăn cản anh chàng vô gia cư giữ thế thượng phong. Được con chó của mình, một chú Labrador sẫm màu giúp sức, cuối cùng anh đã khiến đối thủ buộc phải bỏ chạy.
Nhưng chiến công của anh cũng để lại những hậu quả. Kiệt sức, anh ngã vật xuống nền tuyết, mặt úp xuống vỉa hè đóng băng.
Ngay lập tức, Nicole lao về phía anh, một trong hai chiếc giày cao gót bóng láng của cô văng ra.
Cô ở đó, đầu gối quỳ trên lớp băng lạnh giá, bên đầu người đàn ông vừa mới cứu mạng mình. Cô nhận thấy vết máu trên tuyết. Tại sao kẻ vô gia cư này lại chấp nhận mạo hiểm vì cô?
– Chúng ta sẽ đưa anh ta hai mươi đô la để cám ơn anh ta, Eriq vụng về đề nghị trong khi thu lượm ví và điện thoại của mình dưới lớp tuyết lạnh giá.
Giờ thì nguy hiểm đã qua, luật sư đã tìm lại được vẻ cao ngạo vốn có.
Nicole nhìn anh ta trừng trừng vẻ khinh bỉ.
– Anh không thấy anh ta bị thương à?
– Trong trường hợp này, anh sẽ gọi cảnh sát.
– Không phải gọi cho ảnh sát mà là gọi xe cứu thương!
Khó nhọc lắm rốt cuộc cô cũng lật được người đàn ông xa lạ nằm ngửa ra. Cô đặt bàn tay lên bờ vai anh giờ đang chảy máu xối xả, rồi cô ngắm gương mặt anh, phủ đầy râu ria.
Ban đầu cô không nhận ra anh, cho đến khi cô nhìn thấy đôi mắt anh đang chăm chăm nhìn cô đầy lo lắng.
Vậy là có thứ gì đó trong cô bỗng nhiên vỡ òa. Một luồng hơi nóng tràn ngập khắp cơ thể cô. Cô còn chưa biết đó là nỗi đau hay sự thở phào nhẹ nhõm. Cảm giác đau đớn hay niềm hy vọng đã trỗi dậy trong đêm đen.
Cô nghiêng người về phía anh, cúi sát vào mặt anh để bảo vệ anh trước cơn lốc tuyết đang vây lấy anh.
– Em làm gì vậy? Eriq lo lắng hỏi.
– Tắt điện thoại và đi lấy xe của anh đi, cô vừa đứng lên vừa ra lệnh cho Eriq.
– Tại sao?
– Người đàn ông này… em có quen anh ta.
– Sao cơ, em có quen anh ta à?
– Hãy giúp em đưa anh ta về nhà, cô yêu cầu mà không trả lời câu hỏi của Eriq.
Eriq gật đầu, rồi thở dài:
– Chết tiệt, nhưng gã này là ai mới được chứ?
Mắt nhìn xa xăm, Nicole im lặng một lúc trước khi thì thầm:
– Đó là Mark, chồng em.
Chú thích
[1] Nữ diễn viên nổi tiếng người Mỹ gốc Ireland sau trở thành bà hoàng Monaco (Những chú thích nếu không có lưu ý gì thêm đều là của người dịch).
[2] Chính sách nhằm trừng phạt nghiêm khắc những tội phạm mắc lỗi nhỏ nhất do thành phố New York áp dụng. Không có bất kỳ sự dung thứ cũng như tình tiết giảm nhẹ nào.