Giéc trốn thoát. Lũ cá kình áp dụng những mưu mẹo đã được thử thách của chúng. Thay đổi hướng vài lần, trừ độ mươi con, còn tất cả lao chạy tán loạn. Chúng kéo những kẻ đi truy nã đuổi theo dấu vết giả đến nửa tiếng đồng hồ. Sau đó xông vào tấn công các đenphin. Trong trận giao chiến sáu cá kình và bốn đenphin bị chết.

suốt mấy ngày sau bặt tin về Giéc Đen. Bất thình lình cơ quan thông tấn về biển thông báo rằng nó đã tấn công khu chăn nuôi thí nghiệm giống cá chim hoa khổng lồ không được bảo vệ cẩn thận và lại biến mất trong đại dương bao la.

Những cuộc đột nhập có tính chất ăn cướp của Giéc Đen làm náo động cuộc sống khá đơn điệu trên đảo. Những quan tâm mới xuất hiện. Thí dụ: trong vài ngày toàn bộ nhân viên của đảo đặt thêm những phao hiệu bảo vệ ở ranh giới của vùng chăn các loài cá và cá voi. Tàu lượn trước đó đậu yên lành ở các trạm để máy bay, đến nay suốt ngày bay lượn trên đại dương. Ai cũng phải bay trừ Paven Mêphôđiêvích. Một cảm giác kỳ lạ chế ngự suốt trong chuyến bay. Chỉ khi nào lên cao mới mở hai động cơ điện. Sau đó tiếng vù vù của máy lặng đi và tàu lượn giương đôi cánh khổng lồ lặng lẽ lượn lờ trên mặt đại dương phẳng lặng. Chiếc tàu lượn này hệt như một con chim. Cung lượn các cánh của nó hệt như của con chim báo bão. Không khí cũng sâu lắng như nước đại dương, nhưng có chiều gần gũi và thân thuộc.

đối với đại dương và vũ trụ tôi đều có một thái độ thành kính. Những tin tức chúng tôi nhận được từ độ sâu của biển cả còn nhiều hơn từ vũ trụ bao la; thậm chí chúng tôi không có sức để phân tích mớ tài liệu phong phú đó mà chỉ kịp sắp xếp chúng theo từng ngăn, tập hợp, so sánh, tìm tòi phương hướng để giải đáp các điều bí ẩn. Ở đây, trên tầng cao này mọi cái đều dễ hiểu, đều rõ ràng. Đường lượn cong của mặt đại dương xanh lơ, nhìn từ trên cao xuống mới đẹp làm sao. Những hòn đảo san hô ở phía đông trông giống như những chuỗi hạt màu xanh. Cái hòn đảo của chúng tôi xem chừng xinh xắn và thuận tiện. Bao quanh hòn đảo là một cái nền sặc sỡ gồm các cánh đồng của chúng tôi giữa bãi sa mạc màu xanh lơ vô tận. Còn phải tốn khá nhiều công sức vùng ốc đảo này mới lớn thêm lên được.

Côxchia vừa huýt sáo vừa nhìn vào mặt kính của những máy đo quang học. Một trong những kính đó là máy ngắm để ném bom. Máy đo nhạy và chính xác lạ thường. Đã có lúc chúng được đặt trên những tàu lượn chở bom. Hễ trông thấy bày cá kình là chúng tôi dùng máy ngắm này ném vào đàn cá hàng ngàn ống rượu cực mạnh cất từ những loài tảo đỏ xẫm. Cá kình bị tê liệt và sẽ ngoan ngoãn rơi vào tay những đội tuần tiểu và chúng sẽ được chở đến trại thí nghiệm đại dương để cải huấn.

– Thật là tai bay vạ gió, – Côxchia bực dọc nói. – Trinh sát của chúng lại xuất hiện. Chẳng lẽ Giéc không biết rằng nó không nên có mặt ở vùng nước này à!

Tôi cũng không muốn Giéc bị bắt và bị giam trong trại thí nghiệm đại dương. Vì khi đó sẽ bị mất đi cùng với nó trang sử trữ tình rực rỡ về chinh phục đại dương. Có khả năng chúng tôi sẽ tìm ra cách biến nó thành đồng minh của mình mà không cần đến chất độc gây choáng.

May sao ở phía dưới thấy có một trong những con cá nhám voi đã quay về “ vùng rào chắn “ của mình.

– Không, Giéc không đến nổi ngu ngốc, – Côxchia nói. – Nó còn đủ cá chim hoa để ăn trong một thời gian dài. Nếu Giéc dồn cá chim hoa vào vùng quần đảo san hô có phóng xạ và bắt đầu kinh doanh theo lối tự nhiên thì sẽ thế nào? Nó không thể không biết những vùng trước đây đã thử hạt nhân. Độ phóng xạ ở đó bây giờ không cao.

Những con cá kình không còn bị bệnh máu trắng đe dọa, mặc dù chúng chẳng nghĩ được đến điều đó.

bất thình lình như mọi khi, Côxchia chuyển hướng câu chuyện sang vấn đề khác:

– Biata sắp xuống Mặt đất. Lúc đó chúng ta sẽ ghé vào quần đảo san hô và sống ở đây như những người nguyên thủy. Ở trong những căn nhà bằng lá dừa, câu cá trong vũng biển và uống nước dừa. Có thể là Vêra sẽ đến. Cậu hãy trả lời thật thẳng thắn: cậu có thích cô ta không?

– Cậu đã hỏi mình điều đó lần thứ bao nhiêu rồi? Một cô gái dễ thương. Một cô gái hiểu biết sâu sắc.

– điều đó thì không có cậu mình cũng biết. Mình muốn nói đến một mối tình cảm sâu sắc cơ.

Tôi thú nhận chỉ quý mến cô ta như bạn bè.

– Sự lạnh nhạt của cậu chẳng nói lên cái gì cả. ở cương vị cậu, mình sẽ không vô tình với cô ta như cậu đâu.

– Cậu thừa biết những tình cảm của mình đối với Biata rồi.

– Đúng! nhưng cậu cũng biết cô ta đối xử với cậu như thế nào. – Cậu ta chép miệng thở dài, biểu lộ sự thông cảm lẫn vẻ ái ngại và trầm ngâm đau khổ vì những hoài nghi. Bất thình lình cậu ta thú nhận: – Khi mình thấy Biata, thì ở cô ta đã tập trung mọi cái như ở tiêu điểm của biểu xích, nhưng sau khi Vêra xuất hiện, đôi lúc mình lại cảm thấy mình cũng không phải là hờ hững đối với cô ta.

Tôi thông cảm:

– Hoàn cảnh cậu thật khó xử.

Côxchia cười ồ:

– Nhưng mình đã tìm ra lối thoát.

luồng gió hanh nâng cánh tàu lượn của chúng tôi lên độ cao năm ngàn mét. Trên màn ảnh nhỏ xíu của điện thoại truyền hình hiện ra khuôn mặt vui vẻ của Giăng Lagơrănggiơ.

Cậu ta hỏi:

– Hi vọng rằng hôm nay các cậu không có ý định lập một kỷ lục bay cao trên chiếc tàu lượn cánh đơn đấy chứ?

Chúng tôi vui vẻ trả lời cậu ta rằng việc này không nằm trong nhiệm vụ hôm nay của chúng tôi và đây chỉ là do gió nâng lên thôi.

– Mình cũng nghĩ thế. Dù sao ở địa vị các cậu mình cũng sẽ cố giữ ở mức thấp hơn. – thế rồi cậu ta bảo tôi: – Đúng là Thêtits đang hướng về phóng xạ của vì sao Cực Mới. Điều phỏng đoán của cậu thế mà đúng. Chúng mình bắt đầu sửa đổi lại phương pháp làm việc và lập tức thu nhận được một loạt tin tức bất ngờ, thú vị. – Cậu ta gật đầu. – Chúc các cậu lượn nốt ba mươi phút thật may mắn.

Nửa giờ sau Côxchia phải hạ tàu lượn xuống cách bãi chăn cá voi chừng một dặm, và những nhà chọn giống đến thay chúng tôi: đó là Cô Rinhton người My và Nhicôlôsơ người Hy Lạp. Họ luôn luôn lúc thì tranh luận ầm ĩ, lúc thì bàn bạc thầm thì như những kẻ đồng mưu trong một bộ phim trinh thám; và họ cũng không rời nhau như Lagơrănggiơ và Trauri Xinkhơ.

– Cần nghe người có kinh nghiệm, – Côxchia thở dài và lái chiếc tàu lượn bổ nhào.

Đại dương lướt tới trước mặt.

Trong điện thoại truyền hình hiện lên khuôn mặt Lagơrănggiơ. lần này cậu ta không nói gì, chỉ lắc đầu và giơ ngón tay đe dọa.

Côxchia ngóc tàu lượn lên và lợi dụng tốc độ sẵn có lượn vài đường với kỹ thuật lái cao. Nhưng dù sao cũng vẫn bị phê phán. Sau đó cậu ta mạnh bạo hạ xuống nước suýt nữa chạm cánh vào chiếc tàu đưa những người đến thay phiên.

Chúng tôi xuống xuồng.

Người My vừa cười vừa giơ nắm đầm tỏ vẻ khen ngợi chúng tôi bay khá và vỗ vào vỏ chiếc máy ảnh luôn đeo cạnh người.

– Tôi sẽ in ra ảnh những đường lượn cao cấp của các anh. Xem chắc thú lắm. – Anh ta nháy mắt gật đầu với người bạn mình. – Nhicôlôsơ cũng rất thán phục.

Bạn anh ta rút mùi xoa lau cái trán hói vã mồ hôi và nói:

– Ngày xưa có một thuật ngữ đặc biệt để chỉ những hành động bất thường ở trên không. Đúng: “ Bọn cướp trời “. Bây giờ thì thuật ngữ đó hóa ra có phần mềm mỏng hơn, cũng như mọi cái trên trái đất này thôi. Nhưng dù sao mình cũng phải lưu ý rằng các cậu đẩy những người xung quanh vào nguy hiểm đây.

– Thôi đi Hari, như vậy cuộc sống sẽ trở nên đơn điệu làm sao! – Người Mỹ đập vào lưng tôi và Côxchia rồi chui vào khoang tàu lượn.

– Tại sao người nào cũng lên mặt muốn dạy chúng mình hả? – Côxchia bực bội. – Thôi thì ở trên mặt đất, dưới nước và bây giờ ngay cả ở trên trời nữa. – Cậu ta toét miệng cười như trẻ con. Bọn bạn chúng mình mà được trông thấy nhỉ. Cái anh chàng Côrinhtơn này còn chưa đến nổi mất hẳn đầu óc quan sát: mình lái tàu cũng khá đây.

Tavi lao lên khỏi mặt nước, bay vọt qua xuồng, làm bắn tung tóe nước vào chúng tôi. Nó muốn biểu lộ niềm vui mừng vì chúng tôi đã quay về may mắn. Như mọi sinh vật cao đẳng dưới biển, Tavi đối với tôi thân thiết lạ thường. Nó buồn rầu nếu lâu không thấy tôi. Vì thế sau mỗi lần xa cách, khi được gặp lại, nó vui mừng khôn xiết. Hôm nay Prôtây làm nhiệm vụ tuần tra chứ không thì nó cũng không chịu rời bạn mình.

tiếp xúc với con người, các sinh vật cao đẳng được giầu thêm nhiều kiến thức mới. Chúng có một trí nhớ tuyệt với. Chúng học thuộc tiếng nói rất nhanh, và biết phân tích các đồ án kỹ thuật. Hiện nay không một cuộc thám hiểm nào mà lại có thể thiếu mặt chúng. Những đenphin giúp đỡ lập các bản đồ đáy biển, các dòng chảy, tìm kiếm các khoáng sản có ích. Nhờ có chúng mà ta đã tìm được hàng ngàn loài động vật mới. Khoa học hiện đại về biển với vô số những phân nhánh của mình sẽ không thể nào hình dung được nếu thiếu sự tham gia của những sinh vật kỳ diệu này.

Tavi có một tâm hồn ngây thơ. Nó luôn luôn vui vẻ, sung sướng, sẵn sàng làm bất kỳ việc gì, lập bất cứ chiến công nào, mặc dù nó cũng chẳng biết thế nào là chiến công. Lao vào cá mập để cứu bạn bè hay con người đối với nó là một công việc đơn giản hàng ngày. Nó không thể làm khác. Cuộc sống gia đình, đồng loại và toàn thể bộ lạc của nó phụ thuộc vào sự hy sinh và chủ nghĩa anh hùng hàng ngày như vậy. Đồng thời đây không phải là một sự dũng cảm theo phản xạ bản năng của những động vật, trí tuệ thấp, mà là nguyên lý đạo đức do mẹ dạy và được củng cố bằng gương của các thị tộc.

Mải suy nghĩ tản mạn, Côxchia để chiếc xuồng chạy ở tốc độ chậm. Tavi bơi ngay bên cạnh thành tàu và kể những tin tức dưới biển. Nó canh gác cho lũ cá voi suốt đêm. Buổi tối ở cách bãi chăn cá voi khoảng hai dặm có cá mập xuất hiện. Nhưng chúng bỏ chạy ngay khi cảm thấy có các đenphin sắp đến gần. Lũ cá mập lặn xuống sâu, vì biết rằng những kẻ săn đuổi sẽ không theo chúng xuống những khoảng mênh mông đen tối. Sau đó Tavi thông báo rằng bà mẹ cá voi đồ sộ ( nó vẫn thường gọi Machinđa thế ) lại bắt đầu ăn vô số những con mắt đen và bất kỳ thứ gì lọt vào “ miệng “, v. V.. Lúc nửa đêm đội tuần tiểu đã theo dõi được đường đi của Con mực. Con mực lại đi dưới vùng chăn cá voi và hướng về khu vực có nuôi những cá ngừ. Con mực thường ăn loài cá này.

Tôi có cảm giác khi Tavi thấy Con mực chén cả những con cá khác thường thì không còn kính nể như trước nữa. Hôm nay Tavi không lần nào gọi nó là Vĩ đại. Nó khẳng định những ý kiến của tôi và nói rằng đó là một con mực bình thường, mặc dù con này lớn hơn cả những con mực lớn nhất. Vĩ đại thì đã chả ăn loài cá thường. Nó phải chén cá voi, và chỉ trong những trường hợp hiếm mới chịu ăn các cá mập hay cá kình.

Côxchia phụ họa:

– tất nhiên một con thân mềm biết tự trọng đã chả ngốn loài cá ranh. Đối với nó thì Machinđa của chúng ta để ăn sáng, Goliáp để ăn trưa và đôi ba con nhỏ để ăn chiều.

Tavi phát ra một âm thanh lắp bắp nhẹ rồi chuyển sang ngôn ngữ siêu tốc của mình ( không dưới mười tiếng trong một giây ) rồi im lặng ngóc đâu lên khỏi mặt nước, hóm hỉnh nhìn chúng tôi.

Tôi chẳng hiểu gì cả, nhưng Côxchia gật đầu nói:

– rốt cuộc chú mày đồng ý với tao là chẳng có Con mực Vĩ đại nào cả. một số lớn hơn còn số khác nhỏ hơn một chút. Chú nói đúng. Ngày xưa mỗi tín ngưỡng xuất hiện do kết quả của việc cách ly dòng giống của chú, do sự hạn chế và đặc điểm sinh học của loài.

Tavi bỗng nói:

“ Sống trong đại dương đừng khuấy lộn nước! “

Côxchia ngạc nhiên, trợn tròn mắt nhìn tôi và cười sặc sụa. Tavi bay vọt lên khỏi mặt nước phát ra những âm thanh kèng kẹc. Nó cũng cười.